De Vlaamsche School. Jaargang 17

Huiselijk geluk.

Te T..., een stil en nederig dorpje in de provincie Oost-Vlaanderen, leefde vóór het vierde eener eeuw, een diepgeleerde man, wiens moeder van daar afkomstig was. Hij had Parijs, zijne geboortestad, verlaten, waar hij zich, als advocaat, roem verworven, en een aanzienlijk vermogen gewonnen had, om in de omstreken van Gent een fraai landhuisje te gaan bewonen, dat door zijne aangename ligging het lachendste verblijf was, dat men wenschen kon.

Het was te midden van Vlaanderens vruchtbaarste gronden gelegen, en omringd van die grasrijke beemden, die in het aangename jaargetijde door hare betooverende schoonheid de ziel verrukken van al wie de natuur bemint, en waarvan nooit een schilder de ware pracht op zijn doek heeft kunnen afmalen. Het woonhuis liet niets te begeeren en de wandelingen en prieelen van het daarmede gaande lusthofje waren ook wonderwel aangelegd. De planten en struiken waren zoodanig gekozen en afgewisseld, dat men er van in de opkomende lente tot laat in den herfst bloemen vond.

Dit liefelijk landverblijf kwam de advocaat betrekken, met zijne geliefde dochter Maria, een bevallig twintigjarig meisje, die door hare beeldige schoonheid iedereens aandacht tot zich trok; met volle recht mocht zij een pronkstuk der schepping genoemd worden. Daarenboven bezat Maria nog vele uitstekende hoedanigheden die der vrouwen schoonheid overtreffen en ze tevens opluisteren. Zij was met veel verstand begaafd, zeer geleerd en zoo goedaardig, dat al degenen die met haar omgingen, als door eene geheime kracht gedwongen waren haar te beminnen.

Er werd onder de voorname lieden dier streek veel gesproken over het besluit, dat de advocaat genomen had, om Parijs, waar hij zoo roemrijk bekend stond, te verlaten om in de ver-

[p. 173]

getenheid te leven. Parijs, het brandpunt van kunsten en wetenschappen; Parijs dat hem zoo menige aangename herinnering aanbood, waar hij opgevoed werd en zijne kinderjaren zoo gelukkig had zien henen vliegen, en, waar hij, in lateren leeftijd, als een gunsteling der fortuin, op al zijne paden rozen vond. De eenen zegden dat hij te vergeefs eene hooge betrekking betracht en niet verkregen had, en dat hij, door een geheim spijt gefolterd, Frankrijk verliet, om in een ander koninkrijk de mislukte pogingen tot het voldoen van zijne eerzucht te gaan vergeten. Anderen zedgen, dat alleen de zucht naar stilte hem in een eenzaam dorpje gedreven had.

Er komt toch een tijd dat de verstandige mensch, van den kommer des levens vermoeid, de rust betracht en het stille landleven als een geluk beschouwt.

Zoo was het met den advokaat; de goede man had zijn geheel leven, om zoo te zeggen, te midden van 's werelds grootheden overgebracht, hij was altoos slaaf der zoogezegde étiquette en zijner groote clientèle geweest; zijne vurigste begeerte was, van het overige zijner dagen, afgetrokken en verre van het gedruisch der steden verwijderd, over te brengen. Er was in den aard diens mans eene bijzondere neiging tot de stilte der eenzaamheid ontstaan, waardoor hij het stedelijk leven als hatelijk beschouwde, en zijn meeste zielsgenot was zich aan overpeinzingen en bespiegelingen over te geven, en zich geheel der studie toe te wijden.

De jonge bevallige Maria, zijne geliefkoosde dochter had nagenoeg dezelfde neigingen als haar vader. Zij was, gelijk wij hooger zegden met veel verstand begaafd, en door den gedurigen omgang met de geleerden, die met haren vader bevriend waren, had zij de zucht naar kunsten en wetènschappen gekregen; zucht die met hare jaren steeds aangroeide en vermeederde.

Het lieve meisje verloor van in de kinderjaren hare brave moeder, en de advoeaat, om aan zijn eenig kind, dit onherstelbaar verlies min te doen gevoelen, verdubbelde zijne vaderlijke liefkozingen; hij deed het met de grootste zorg opkweeken en belastte zich zelf, zooveel mogelijk, met haar onderwijs; Maria was aan die vaderlijke zorg zeer gevoelig; zij droeg hem op hare beurt de grootste kinderlijke liefde toe; zij had hem zoo lief dat zij besloot hem nooit te verlaten; het genoegen en geluk zijns ouderdoms uit te maken, was hare eenigste begeete, haar geliefkoosde droom: ook vond zij in haren vader al wat haar noodig was, om op aarde gelukkig te leven: zij vond in hem de zorgvuldigste vader, de bekwaamste leeraar en tevens de bevalligste sterveling; daarom volgde zij met gretigheid, den man, die in hare verbeelding de volmaaktste der wereld was, naar zijn eenzaam landverblijf, en zag zelfs met verlangen de lachende dagen te gemoet, welke hij haar zoo liefelijk voorspiegelde.

Te T... begon de advocaat, om zoo te zeggen, een geheel nieuw leven; hij was, als op de vleugelen eens rukwinds, van eene woelige stad naar de eenzame velden overgedragen, hij had zich aan de slaafsche banden van het maatschappelijk leven ontrukt, om zich geheel met de natuurbeschouwing bezig te houden, met de betooverende schoone natuur, die in het aangename jaargetijde zooveel bekoorlijkheden ten toon spreidt en den wijsgeer, die in de wonderheden der schepping de Godheid zoekt, zoo menig voorwerp van aanbidding aanbiedt. Hij was bespiegelaar en diepdenker geboren, en had de gewoonte van alles wat beweging en leven heeft nauwkeurig te onderzoeken. Hij aanzag dit als het grootste zielsgenot, dat de mensch op aarde hebben kan. Te lande smaakte hij al de aangenaamheden dezer geheime bespiegelingen, die eenen geest die naar natuurkundige ontdekkingen gretig is, beproeven kan. Kruiden, planten en bloemen, van het kleinste struikje tot de statige eik - de geheiligde boom onzer voorvaderen - alles sprak tot zijne dichterlijke ziel.

Nooit had zijn geest zooveel wellust gesmaakt als in de eerste lentedagen, die hij in de velden overbracht. Dààr zag hij alles ontkiemen en herboren worden, toen de koesterende zon hare weldadige stralen over de ontwakende natuur schiet en door hare zachte warmte de sappen in alle gewassen doet vloeien, waardoor de bladeren der boomen ontluiken, stroomen levenskracht uitwasemen en het gras der weiden groen wordt; aan de tengere kruidjes en plantjes ziet men bij duizende bloemknopjes die eenige dagen later zich zullen ontsluiten, de velden versieren en door hare fraaie kleuren en wonder maaksel de aandacht van den vriend der natuur tot zich trekken. Ontelbare

[p. 174]

gekorvene diertjes, door de warmte tot het leven geroepen, wiegelen en slingeren zich vroolijk aan de kleine struikjes, schuilen onder derzelver ontlokene bladeren of kruipen op of in het frissche gras. De vlijtige bieën, door de zon uitgelokt, verlaten hare korven, vliegen van bloemknop tot bloemknop, wier kelken zij helaas, nog gesloten vinden; de rupsen, door de levensvolle lentezon, in vlinders vervormd, wiegen zich met hare zilveren en gouden wieken op de vleugelen des zefirs. De gekuifde leeuwerik, door de aanloklijkheden dezer lieflijke dagen opgebeurd, zweeft zingend in de hoogte, als wilde hij, door zijn zoetluidend gezang, de Godheid voor de wedergeboorte der natuur danken en loven.

In het bewonderen van Gods wondere schepping vond de advocaat het geluk dat hij sedert lang gedroomd had: de lachende natuur bood hem elken dag nieuwe en ongekende bekoorlijkheden aan. Zoodra de rooskleurige dagraad aan het Oosten verscheen, en de zon hare gulden stralen uit den gezichteinder schoot, was hij in de velden of bosschen en ademde er die frissche levenslucht in, waarvan de stedeling, die al zijn geluk in eene prachtig versierde zaal stelt, eeuwig beroofd blijft. Wat gelukkige aandoeningen ondervond hij niet in het beschouwen van het verrukkend tafereel der natuur, dat hem zoo prachtig werd voorgesteld; niets ontsnapte er aan zijn opmerkzaam oog, zijn vrijgelaten geest gaf zich aan die zalige mijmeringen over, waaraan men in de gelukkige eenzaamhéid zooveel uitbreiding geven kan.

De uren, welke hij in zijn huis overbracht, waren hem niet minder aangenaam dan deze, die hij aan zijne natuurbespiegelingen toewijdde. Hij gaf zich geheel der diepe studie over of las de schriften eeniger onsterfelijke wijsgeeren, die hem meer en meer overtuigden dat de mensch slechts in een afgetrokken leven het waar geluk vinden kan; geluk voor zooveel het den sterveling op aarde gegeven wordt.

De jonge Maria vond in dit rustig verblijf ook het ware genoegen des levens. Alhoewel in de stad opgevoed, was zij vrij van alle ijdelheid en praalzucht gebleven, en kon zich des te beter aan het eenvoudig, maar tevens gelukkig landleven gewennen. Zij was met haren vader zoodanig vereenzelvigd, dat hunne gedachten als uit eene ziel sproten; hunne begeerten waren dezelfde en de letterkunde was hunne geliefkoosde, hunne zaligste bezigheid. Zij aanzagen beide de boeken als vrienden, die de ziel troosten en ze beletten van aan de denkbeeldige ongelukken, die zooveel menschen folteren, te denken.

Van die gedachte doordrongen, gaven zij zich geheel aan de beoefening der letteren over: de vader vond zijn grootste geluk in oudheidkundige en wijsgeerige opsporingen en natuurkundige ontdekkingen te doen, en den uitslag zijner bevindingen in schrift te stellen. De dochter trachtte, zooveel mogelijk, hare geestvermogens te ontwikkelen, om alzoo haren vader aangenaam te zijn, en hem in zijnen letterarbeid te kunnen volgen.

De winteravonden voor menigeen zoo vervelend, waren hun zoo aangenaam als de heerlijkste lentedag; zij lazen de werken van diepgeleerde wijsgeeren, die zich door hunne verdienstelijke schriften den weg naar de onsterfelijkheid gebaand hebben, trokken er gevolgen uit, die tot wetenschappelijke gesprekken aanleiding gaven, en zoo vlogen hunne uren voorbij als een aangename droom.

Degene die de studie bemint en den tijd vindt om zich in de wetenschappen te oefenen, is gewis de gelukkigste mensch op aarde: in zijne onverzadelijken dorst naar kundigheden, studeert hij de eene wetenschap na de andere en smaakt het zaligste genoegen, telkens dat hij eene nieuwe kennis verkrijgt.

Zoo was dit landhuisje, in den schijn doodsch en treurig, het Eden van twee menschen, die alle wereldsch gedruis en aardsche pracht verachtten en geheel voor den geest leefden. Hun geluk was zoo volmaakt, dat zij hetzelve tegen niets op aarde hadden willen ruilen.

Hetgeen hun verblijf te T... ook nog aangenaamheid bijzettede was de warme liefde, die al deszelfs inwoners hun toedroegen. Het is toch zoo zacht bemind te worden. De advocaat werd, er, om zoo te zeggen aangebeden; want hij was de trooster en de raadgever van al degenen, die zich in moeielijkheden bevonden: alwie in verlegenheid was, kwam hem vinden om tot zijne uitgebreide kennissen en langdurige ondervinding toevlucht te nemen. Hij aanhoorde iedereens zaak zonder verveling, en trachtte allen te recht te helpen. Den noodlijdende bracht hij edelmoedig hulp toe. Degenen, die door droefheid gefolterd werden, poogde hij, zooveel mogelijk, door troostelijke woorden op te beuren, hunne smart te lenigen en eenen weldadigen balsem toe te brengen aan het lijden dat hunne ziel doorgriefde. Allen verlieten hem vergenoegd en tevreden. Hij werd voor de algemeene vader gehouden en werd soms geroepen om de moeilijkste huislijke geschillen te vereffenen. Met de grootste zachtheid wist hij iedereen met zijne plichten bekend te maken, en tot het vervullen derzelve aan te manen; altijd gelukte hij er in de eensgezindheid weder in het huis, waar zij verbroken was, te brengen.

Maria, die het levende afbeeldsel haars vaders was, had door hare gedienstigheid en goeden aard ook de achting en de genegenheid van iedereen gewonnen en hare naam is er, zoowel als die van haren diepbetreurden vader, in zegening gebleven.

Prudence Lansens.