Uitlooping van vochten langs mondstukken of buizen die in verband staan met de uitloopingsopening van een vat.
Wanneer men de uitloopingsopening van een vat in verband stelt met eene cilindervormige buis van eene zich overal gelijkblijvende middellijn en van eenige millimeters lengte, wordt de uitlooping van het vocht verhaast, zoodat deszelfs hoeveelheid vergroot in evenredigheid van 10 tot 13. Deze hoeveelheid kan zelfs verdubbelen, wanneer de aangepaste buis zich voorwaarts verbreedt; doch tot die verschijnsels behoeft de buis bevochtigd te kunnen worden. De oorzaak dezer verschijnsels bestaat daarin, dat de wanden der buis eene aantrekkingskracht uitoefenen op het vocht, de inkrimping der vochtkolom beletten en deze zelfs ontzetten. Men kan ook, met eene buis die in haar midden verbreed is, de hoeveelheid van het uitloopend vocht verminderen.
Voor buizen die eene groote lengte hebben, gebeurt het volgende: a De snelheid van beweging wordt vertraagd door de wrijving van het vocht op de wanden der buis, wanneer deze eene liggende richting heeft. b Deze vertraging is grooter wanneer de buis eene klimmende richting volgt, uit hoofde dat het vocht in de buis besloten gedeeltelijk evenwicht maakt met de drukking van het vocht in het vat. c De snelheid van beweging wordt verhaast in hellende buizen.
Een vocht, dat langs eene liggende buis uitloopt, drukt op derzelver wanden niet, ingeval het zijne volle snelheid van beweging heeft. Men kan zich daarvan overtuigen met eene kleine opening in de wanden der buis te booren, dewijl men alsdan zal ondervinden dat het vocht er niet langs uit spuit. Doch, indien deze opening zich in het onderste gedeelte der wanden bevond, zou er, uit hoofde der drukking door de dikte der kolom vochts veroorzaakt, een klein gedeelte vochts langs uitloopen. Integendeel, wanneer de snelheid van het vocht vertraagd is, ondergaan de wanden der buis eene drukking van binnen naar buiten; indien men, bij voorbeeld, in het binnenste der buis een tegenstandbiedend lichaam plaatst, spuit het vocht uit de in de zijdswanden geboorde opening. Eindelijk, wanneer de snelheid van beweging grooter is dan de hoogte van het vocht in het vat zulks vereischt, ondergaan de wanden der buis eene drukking van buiten naar binnen; ook in dit geval komt er lucht in de buis door de opening aan de zijdswanden gemaakt.
Dr F.-J. Matthyssens.
Auteursrechtvrij