De Vlaamsche School. Jaargang 15

De kleine kolonie.

De zon kwam op uit zee en verlichtte met hare schuinsche stralen den kleinen archipel van Bergh, die, naar men weten zal, tot de grootere eilandengroep der Carolinen in Oceanië behoort. De nawerking van den storm bewoog nog de golven van den blauwen oceaan en stuwde die tegen de koraalriffen der eilanden op, die zich als de terrassen van een onafzienbaar perk 't een achter het ander verhieven. Bij een der lagere eilanden vertoonde zich nog de romp van een half gezonken vaartuig, dat midden in de branding lag, en waarvan elke er over spoelende stortzee nieuwe spieren en planken losreet. Dat wrak was het barkschip Pacific, dat in den voorgaanden nacht door den storm overvallen en op de gevaarlijke koraalbanken geworpen was, waar het schipbreuk had geleden.

Op 't oogenblik van het ongeluk hadden passagiers en bemanning nog gehoopt, den dood te ontgaan door zich in de sloepen te werpen; doch deze hadden hetzelfde lot ondergaan, als het schip zelf en waren weinige minuten later tegen de klippen verbrijzeld. Slechts vier der schipbreukelingen hadden onder bijzonder gunstige omstandigheden het naaste eiland bereikt en zaten nu bij elkander op een smal voorgebergte, met de oogen op het door den golfslag der branding bijna geheel vernielde wrak gericht. Zij hadden hunne redding overigens slechts aan een dier nukken van het toeval te danken, welke alle waarschijnlijk heidsberekeningen schijnen te logenstraffen, want buiten George Ritler, wiens lichaamskracht en vlugheid zulk eene uitkomst schenen te rechtvaardigen, was ieder der anderen schijnbaar aan denzelfden onvermijdelijken ondergang gewijd geweest, die bij deze schipbreuk den Pacific en zijne gansche bemanning achterhaald had.

De tweede der geredden, Arthur Darling, behoorde tot de stille vlijtige klasse der kamergeleerden, die meer geschikt en bekwaam zijn om thuis eene plant te rangschikken of de familie van eenig schelpdier te bepalen, dan om tegen het geweld van een storm te kampen. De derde, Willem Trots met name, was een arme duivel, die zich tot hiertoe door koordendansers- en voltigeurskunsten en door een weinig goochelarij met moeite door de wereld had geslagen; en de vierde geredde was eene arme kranke weduwe, vrouw Kopple, die, van 't vrije gebruik harer ledematen beroofd, door de branding op 't reddende strand was gedragen, zij begreep zelve niet hoe. Nadat de eerste schok van den schrik voorbij was, hadden de op zoo wonderbare wijze vier behoudenen zich bij elkander gevoegd en de treurige zekerheid verkregen, dat zij alleen den ondergang ontkomen waren.

Jufvrouw Kopple zat nu met gevouwen handen en gebogen hoofd op het zand. Willem Trots staarde gedachteloos in zee en wrong werktuigelijk zijne muts in de verschillende zonder-

[p. 98]

linge vormen, welke hij vroeger tot vermaak zijner toeschouwers aan den hansworstenhoed gegeven had. Arthur Darling eindelijk, die aanvankelijk met troosteloozen blik in 't rond gezien had, vestigde zijn oog onwillekeurig op eene schelp



van hem onbekende soort, die hij nu uit gewoonte in zijne gedachten zocht te rangschikken. George Ritler alleen was het land ingegaan en zag daar nu naar de hulpbronnen om, die men van het eiland mocht verwachten.

Ritler was in den vollen zin des woords een man van de daad. Na vele jaren wilddief en smokkelaar geweest te zijn, had hij zich als matroos ingescheept om onaangenaamheden met het gerecht te ontgaan, en had ook in zijn nieuw beroep 't zelfde koene, trotsche en onverzettelijk karakter aan den dag gelegd. Op 't oogenblik dat het schip strandde, had hij geboeid in het ruim gelegen, en zoo was hij zijne bevrijding alleen aan den ondergang van den Pacific verschuldigd. Nadat hij op eene eenzame klip de omstreken van het eiland, waarop zij gestrand waren, onderzocht en de grootte er oppervlakkig van geschat had, kwam hij weder bij zijne lotgenooten en zeide barsch:

- Al de anderen zijn verdronken - mijnenthalve! Maar wij, hoe moeten wij 't aanleggen, om hier zonder dak, zonder wapens en mondkost ons leven te rekken?

- Misschien kunnen wij ergens eene hulpbron opsporen, antwoordde Darling. Onder deze breedte brengt de natuur alles voort, wat tot bevrediging van de eerste levensbehoeften dient. Wij moeten, verder 't eiland op, stellig kokos- of broodvruchtboomen vinden.

- Nu, dan willen wij dadelijk op weg gaan, om die op te zoeken! riep George en trok een bamboesstengel uit, om zich daar een stok van te maken. Dit deel van 't eiland is overigens het barste en onvruchtbaarste. Wij hebben hier water noch lommer, en de zon zal gloeiend heet worden. Er is geen denken aan, dat we hier blijven zouden.

De beide andere mannen waren van 't zelfde gevoelen en maekten zich gereed om Ritler te volgen; maar Arthur stond eensklap stil, toen zijn oog op vrouw Kopple viel.

- Die arme dame hier kan ons echter niet volgen, fluisterde hij zijne makkers toe.

- Die kwezel? zeî George. Haar dient God te helpen, op wien ze toch zoo'n vast vertrouwen heeft. Wij kunnen zoo'n onnutten ballast niet medeslepen.

- Wat? we zouden haar aan een wissen dood prijs geven? riep Darling. Dat mag niet gebeuren, mijnheer Ritler.

- Dan dient de galante heer de oude teutebel zelf op zijnen rug te pakken, was 't spotachtig antwoord. Ik voor mijn paart heb genoeg te doen voor mijn eigen huid te redden; ik kan mij ook nog niet met anderen bemoeien.

- Gij wilt ons dus niet tot dit goede werk ondersteunen, George?

- Neen, voor den duivel! Daar bedank ik u voor.

- Welnu dan, sprak de natuuronderzoeker op vasten toon, dan wil ik alleen deze ongelukkige naar vermogen bijstaan. Wij zijn door 't zelfde ongeluk getroffen, en moeten nu, elk naar gelang van zijne krachten en zijn vermogen, samenwerken, om de een den ander tot hulp en steun te zijn. Zoolang ik nog een lid kan verroeren, zal ik hen niet verlaten of verraden, die mijne lotverwanten en lijdensbroeders geworden zijn.

- Als de oude dame ons nichtje of onze zuster is, dan zijn wij haar zeker bijstand schuldig! riep William Trots met zijne gewone luchtigheid. Er is mij dubbel veel aan mijne nieuwe familie gelegen, omdat ik tot hiertoe nog nooit eene maagschap op de gansche wereld rijk ben geweest. - Kom, nichtje, richtte hij zich tot jufvrouw Kopple en bood haar zijn arm, we moeten zien, of we niet ergens logist kunnen vinden. Vooreerst zullen u onze armen tot draagstoel dienen, maar in 's hemels naam, maak u zelf wat licht, want anders sterven we van de hitte.

De aanvankelijk weinig bezwaarlijke marsch werd gaandeweg lastiger wegens het hooge varenkruid, de biezen en struiken, die den grond bedekten. Niettegenstaande de beschutting door 't gebladert liet de hitte zich toch ieder oogenblik drukkender voelen. Eindelijk bereikten de schipbreukelingen, hijgend en half versmacht van dorst, een zoo digt boschje, dat het nog daarin nergens eene opening ontdekken kon. William Trots' krachten waren 't eerst uitgeput en hij bleef met de kranke onder eenen struik liggen, terwijl George en Darling nog op verdere veldverkenning uitgingen. Na eenige vruchtelooze nasporingen keerden echter ook deze terug en waren even ontmoedigd, als de andere twee. Zij vonden jufvrouw Kopple en den koordedanser nog altijd dood vermoeid op den grond liggen en buiten staat om een stap verder te doen. George trok Darling een weinig ter zijde en zeî:

- Ge ziet zelf, met die loopt het ten einde! Ze moeten sterven als honden. Maar gij, die nog krachten hebt, wil mij nu liever behulpzaam wezen, en we zullen misschien nog wel een uitweg uit dezen verwenschten doolhof vinden.

- Ik wil u gaarne mijne hulp leenen, antwoordde Darling,

[p. 99]

als gij mij daarop uw eerlijk mannenwoord geeft, dat wij beiden de twee afhalen zullen, zoodra wij water of iets te eten gevonden hebben.

- Wat wilt gij dan met hen aanvangen? vroeg de wilddief op barschen toon. Als we gedoemd zijn om op dit eiland te blijven, dan zijn die beide, zoo'n oude lamme kwezel en zoo'n zwakke kluchtenmaker, ons tot heel niets nut.

- 't Is licht mogelijk; maar ook, al waren ze tot niets nut, dat kan ons niet van onze verplichting ontslaan, hernam Darling vastberaden. Wij willen, zooals gij verlangt, een uitweg zoeken; maar, hoe ook de uitslag zij, ik ben heilig voornemens, tot hen terug te keeren, om mijn lot met hen te deelen.

De twee gingen op nieuw de struiken en het hooge gras en het riet in, tot zij den rotswand bereikten, die hun den verderen weg sloot. Zij moesten zich rechts wenden, waar zij insgelijks door een ondoordringbaar rietveld gestuit werden, tot zij eindelijk weêr op dezelfde plaats terugkwamen, waar zij William en jufvrouw Kopple verlaten hadden.

Van zweet druipend, hijgende van vermoeidheid en dorst, lieten beiden zich in 't gras neêrvallen en verzonken in dof stilzwijgen, 't hoofd op de knie gebogen en allen op de smalle ruimte opeengedrongen, waar een hooge struik hen nog eenigermate aan de gloeiende zonnestralen onttrok.

Zoo hadden ze daar reeds eene geruime poos gezeten, toen jufvrouw Kopple op eenmaal langzaam 't hoofd oprichtte en aandachtig luisterend in 't rond zag. Ten gevolge van een eigenaardig, schoon dikwijls waargenomen verschijnsel had de prikkelbaarheid van haar zenuwgestel en de ziekelijke gevoeligheid bij vrouw Kopple de scherpheid harer zintuigen ongemeen verhoogd en de doorgaande hulpeloosheid van haren toestand haar gedwongen, deze zinnenscherpte te oefenen, om er in eene menigte gevallen partij van te trekken.

Na een poosje scherp geluisterd te hebben richtte zij zich nog hooger overeind en keerde met nog meer gespannen opmerkzaamheid haar oor bepaald naar den kant van het noorden. De anderen luisterden insgelijks, doch vernamen enkel 't verwijderd geloei van de branding, waaraan zich bij wijlen het geruisch en gesuizel van de boomen op het eiland paarde. Juist deze laatste toonen nu waren het, die de aandacht der kranke bijzonder schenen te trekken.

Wie nu echter ooit gaarne naar 't ruischen van den wind door de bladeren luisterde, die weet ook, hoe veelsoortig en licht te onderscheiden deze toonen zijn, al naar den aard van 't gebladert, waardoor de wind heenstrijkt. Voor den stillen denker en droomer die dit onduidelijk gelispel of gemurmel wel al eens heeft waargenomen, is ieder door den wind bewogen boom als 't ware een instrument, dat zijn eigenaardigen en duidelijk uitgedrukten toon voortbrengt.

Nu had jufvrouw Kopple zich 't in hare eenzame uren van nadenken en gedwongene werkeloosheid tot gewoonte gemaakt, op alle verschijnselen der haar omringende natuur scherplettend acht te geven, en had ze zich vooral met al deze stemmen en geluiden zeer gemeenzaam gemaakt. - Na lang denken en nadat ze al 't opgemerkte in haar binnenste nog eens scherp was nagegaan, kwam zij eindelijk tot den uitroep:

- We hebben hier een bosch van kokosboomen! 't Is dicht bij, zeg ik, en ligt in die richting.

De drie mannen sprongen als geëlectriseerd van den grond op.

- Kokosnoten? riep Arthur met nieuwen moed. Als dat waar is, dan zijn wij gered.

- Ik weet het vast en zeker, hernam de kranke en wees met den vinger bepaald naar 't noorden heen. 'k Heb vijf jaren lang op mijne kamer gezeten, die ik om ziekte niet verlaten kon, en voor mijn raam naar 't ruischen van die boomen uit de verte geluisterd; mijn oor heeft dat onder honderd geluiden van 't bosch leeren onderscheiden. De boomen kunnen op zijn hoogst honderdvijftig passen van hier zijn.

Hoe vreemd en ongeloofelijk deze verzekering ook klonk, toch raapten de drie mannen hunne krachten bijeen en drongen voort in de hun aangeduide richting. Zij moesten zich eerst met veel moeite en inspanning heenwerken door een dicht netwerk van bamboes en slingerplanten, dat de kleine opene ruimte, waarop zij zich gelegerd hadden, als eene ondoordringbare heining omsloot. Eindelijk echter vonden zij gelukkig een uitweg en ontdekten op de andere helling eens kleinen heuvels het boschje kokosboomen, dat de kranke hun toegezegd had.

Ritler was de eerste, die een juichkreet liet hooren, die nogtans even spoedig door een uitroep van teleurgestelde verwachting gevolgd werd. De boomen waren zoo hoog en steil, dat hunne vruchten geheel buiten het bereik der schipbreukelingen zaten.

- Eene schoone ontdekking! riep hij. Die verwenschte vruchten zullen onzen honger en dorst nog slechts vermeerderen.

- Hoe zoo dat? vroeg William.

- Hoe zoo? herhaalde George. Omdat ze voor ons daar boven al te hoog hangen, en wij ze enkel bezien kunnen.

- O, daar is raad voor! riep de koordendanser met zekeren trots. William Trots heeft zijn hals reeds dikwijls voor eenen schelling gewaagd en is op de stijve koord tachtig voet hoog geklommen. Waarom zou hij thans zijne kunst niet eens vertoonen, nu ons aller leven er meê gemoeid is?

Met deze woorden gespte William, die intusschen zijne goede luim en een deel zijner behendigheid weêrgevonden had, zijn gordel los, waarvan hij, op de wijze der Indiaansche klauteraars, een steunpunt maakte en beklom een der boomen, van welken hij gauw eenige der fraaiste noten had geplukt.

Nadat de drie mannen zich met de kern der rijpe vruchten en de smakelijke melk der onrijpe verkwikt hadden, keerden zij naar de kranke terug, om ook deze van dien schat mede te deelen. Hierop hielp Ritler haar naar het kokosboschje dragen, dat door hare aanwijzing ontdekt was geworden.

Onder het notenplukken had Trots van zijn hoog standpunt de gansche oppervlakte van het eiland kunnen overzien en zich de toegankelijkste punten daarvan goed in het geheugen geprent. Volgens zijn bericht moest men, als men zich van de heuvelhelling rechts wendde, aan eene kleine beek

[p. 100]

komen, wier loop men volgen kon tot de rots, waaronder zij zich in zee uitstortte. De boorden van dit beekje, door vele kokos- en broodvruchtboomen overschaduwd, boden de beste gelegenheid aan om er eene hut op te slaan. Men was er tegelijk tegen den storm beschut en had het vrij uitzicht op zee, om de schepen te bemerken, indien het gelukkig toeval er eens een op deze kusten mocht brengen. Ritler ging dan nu ook dadelijk tot het oprichten eener hut uit bamboes en de bladeren van kokospalm over, waaronder zij nog voor den nacht eene schuilplaats vonden. Vervolgens ging hij naar het strand om te zien of hij daar niet eenige mosselschelpen vinden kon, en keerde al spoedig met eene groote schildpad terug, welke hij onder de rotsen verrast had. Inmiddels was het William Trots gelukt een vuur aan te krijgen, waarbij men deze kostbare vangst braden kon. Allen hadden nieuwen moed gevat, verzadigden zich ten volle en strekten zich toen op een leger van riet en drooge bladeren uit. Jufvrouw Kopple dankte nog voor het slapen gaan overluid haren Schepper voor de redding uit zooveel gevaar; Darling stemde daarmede in stilte van harte in, William vergenoegde zich zijne muts af te nemen en George Ritler haalde de schouders op, legde zich neêr en sliep in.

De volgende dag was aan de voortzetting hunner huiselijke inrichting en aan het uitzien naar nieuwe hulpbronnen gewijd. De drie mannen maakten zich met het grootste gedeelte van het eiland bekend, en wisten nu spoedig wat zij te wachten hadden. De schipbreuk had hen ongelukkiger wijze op een der kleinere en minder vruchtbare rotsriffen van den archipel van Bergh geworpen, waar het aantal vruchtdragende boomen zeer gering was en men ook slechts weinig zeevogels, die hoog op de klippen nestelden, ontdekken kon.

Ritler hoopte het ontbreken van andere natuurlijke hulpbronnen door vischvangst te zullen goed maken, en beproefde ten dien einde, uit de draden van bananen snoeren te draaien, uit schilpadschalen hengelhaken te snijden en uit de bladeren der curcumr mandjes te vlechten, doch bij alle inspanning gelukte het te nauwernood de kleine kolonie aan den hongerdood te onttrekken. Hij alleen was vlug en krachtig, en zoo moesten allen van zijne vlijt leven. Daarover morde hij nu dikwijls tegen Darling en dreigde zich van de overigen te zullen afzonderen.

- Wat bekommeren we ons nog langer om dat oude wijf, dat enkel bidden en op zijn hoogst een mandje vlechten kan? En wat nut hebben we van den koordedanser, die den halven dag ligt te slapen of met het africhten van eenen vogel bezig is, riep hij verdrietig. We hebben nog slechts weinig kokosboomen, de broodvrucht is geheel opgeteerd, en in acht dagen heb ik geen tien visschen gevangen. Is 't geen dwaasheid, nog langer aan twee onnutte doodvreters den kost te geven? - Ja, ik kon wel zeggen aan drie; want wat hebt gij van al uwe geleerdheid, vriend Darling, daar ge toch maar den ganschen dag loopt rond te snuffelen en te zoeken zonder ooit iets naar huis te brengen? Verdoemd! dat kan zoo niet langer blijven duren. Ieder moet voor zich zelven staan en voor zijn eigen huid zorgen.

- Daar denkt gij verkeerd over, gaf Darling hem bedaard ten antwoord. - Ieder moet voor allen leven en tot het welzijn der anderen medewerken. Heb nog maar korten tijd geduld, Ritler, 't uur zal ook nog komen dat onze krachten en bekwaamheden van nut kunnen zijn, want, geloof mij, er zijn geene geheel onnutte menschen op aarde.

Niettegenstaande al deze beloften, moest George echter nog altijd bijna alleen het lieve dagelijksche brood leveren. Op eenen avond eindelijk, toen hij verscheidene uren lang gevischt had, zonder iets te vangen, werd zijn hengel en snoer door den eersten en eenigen visch medegesleept, die had willen aanbijten. Hij sprong den vluchteling in zee na en stiet zich daarbij aan eene onder water verborgene spitse koraalrif eene diepe wonde aan het been, zoodat hij zich slechts met de grootste moeite en pijn naar de hut kon terugslepen.

Toen hij nu kreunend op zijn leger lag, kwam William Trots met zijn tam gemaakten vogel naar huis, maar bracht insgelijks niets mede, en Darling, die naar de andere zijde van het eiland was gaan botaniseeren, bleef nog altijd uit.

Ritler gaf aan zijne gramschap in verwenschingen tegen zich zelf en tegen anderen lucht. Ware hij zoo wijs geweest, om alleen voor zichzelven te zorgen, zeide hij, dan zou hem nooit het geringste ontbroken hebben, ja had hij altijd nog een voorraad voor 't geval van nood overgehouden, maar hij had de dwaasheid begaan van zich tot leverancier en verzorger der overigen te maken, hij had daartoe zijne eigene kracht uitgeput, en thans zag hij zich gedoemd, om tot loon voor zijne domme gedienstigheid, van honger om te komen.

William en de kranke hoorden deze beschuldigingen stilzwijgend en geduldig aan, daar zij zelven zwaar van honger te lijden hadden. Na twee maanden in de hoop op een beter toestand of op redding geleefd te hebben, bevonden zij zich nu weder in denzelfden nood, als op den dag van hunne schipbreuk. George ging voort met klagen en verwenschte duizendmalen zijne zoogenaamde domheid en onvoorzichtigheid.

- En waar zit nu de geleerde weêr? riep hij, op Darling doelende. Waarschijnlijk brengt hij zijnen tijd weêr om met bloempjes zoeken en planten droogen, en rekent er op, dat ik hem zijn maaltijd wel naar huis brengen zal. Ik wou, dat aan iedere galg der drie koninkrijken een van dat onnutte volk hing!

- Ge hebt ditmaal ongelijk, Ritler! sprak Arthur, die juist in de hut trad en thans rijk beladen kwam. De geleerde heeft ditmaal zijn tijd goed besteed.

- En wat brengt ge ons dan? vroeg de gewezen wilddief op spotachtigen toon; een schoon insect, een vreemden steen of eene van die vodderijen?

- Niets van dat alles, George, antwoordde Darling. Ditmaal breng ik iets mede, dat ons voor heden en altijd overvloed bezorgen zal.

Dit zeggende schudde hij uit een der mandjes, gelijk jufvrouw Kopple die uit boombast vlocht, een aantal meelrijke en voedzame wortels op den grond uit, welke hij na lang zoeken eindelijk op het eiland had gevonden; 't waren die van de

[p. 101]

papao en baba, knolgewassen uit de familie der aroideën, waarvan hij, als botanicus, wist dat zij voor bijna al de volkeren van Oceanië een belangrijk voedingsmiddel leveren. Buitendien had hij nog bollen van gapzgaps, yamwortels enz. opgespoord, die toen aan het rijpen waren. Hij verklaarde nu zijne makkers het gebruik on de voedende eigenschappen dezer gewassen, benevens de wijze, hoe ze door aanbouw vermenigvuldigen en zoo alle gevaar van hongersnood afwenden konden.

Dit onverwachte geluk deed in allen de hoop wederom ontwaken en vervulde vooral George zoo met moed, dat hij zijne wonde door jufvrouw Kopple liet verbinden, terwijl William den avondmaaltijd bereidde.

Ritler's wonde was wel niet gevaarlijk en genas langzamerhand, doch de pijn belette hem nog lang de vischvangst. Dit was hem ondragelijk, gelijk over 't geheel de werkeloosheid, waartoe zijn toestand hem veroordeelde. Op zekeren dag morde hij daar bitter over en verweet niet zonder bitterheid zijne makkers hunne onhandigheid in dergelijke dingen. Toen zeî in 't eind Trots dat hij zich maar tevreden moest stellen, daar hij, Trots, hem eerstdaags hoopte te vervangen.

- Gij? riep Ritler ergerlijk. Gij zijt de rechte daartoe! Verdoemd! Ja, was 't gedaan met op den kop te staan of met balletjes te goochelen, dan zou 'k u gelooven, man; maar wat hebt ge nog uitgericht zoo lang we hier op dit verwenschte eiland zijn? Ge hebt een paar dozijn vogeleieren uit de nesten gehaald en al uw vorderen tijd aan dien dommen vogel verspild, dit is alles.

- Mijn Hans hier, een domme vogel? riep William levendig. Een domkop is 't, die dat durft zeggen. Zoo waar we christenen zijn, zal mijn vogel nog de beste kostwinner van onze kolonie worden.

- Uw vogel? vroeg Ritler verwonderd.

- Ja, mijn vogel, vriend Ritler! Tot hiertoe moesten wij alles zelven doen; ik wou mij een knecht aanschaffen, en nu meen ik mijn tijd het best besteed te hebben, door mij zoo een af te richten.

- Nu, en wat kan uw leerling dan? vroeg Ritler.

- Zonder u te na te spreken, meester George, kan ik u toch verzekeren, dat hij veel beter visschen kan dan gij, en dat nog wel zonder net of hengel.

- Ba, gij wilt mij foppen, William.

- Volstrekt niet. Kom meê naar 't strand, dan kunt ge met eigene oogen zien.

De vier leden der kleine gemeente gingen nu werkelijk naar het strand, waar Hans onder zijns meesters opzicht en leiding zijne kunst begon te vertoonen. Hij had binnen een uur tijds het geheele mandje, dat zijn heer had medegebracht, met visch gevuld, en William was veel trotscher, dan of hij dezen schat zelf had gevangen.

- Ziet gij nu, dat ik mijnen tijd niet verbeuzeld heb? zeide hij met kluchtigen ernst. Ik heb hem slechts anders besteed, dan gij. Ieder vat bij de hand wat hem het beste past, en het komt er slechts op aan, dat wij naar onze neiging en kracht kiezen.

Eene reeks van dergelijke leeringen en ondervindingen genas Ritler van lieverlede van zijne zelfzucht en zijnen eigenwaan. Hij begreep, dat de gaven en krachten, welke de natuur hem zelf verleend had, wel zeer nuttig en schatbaar, maar daarom nog niet de eenige noodige waren, en dat alle goedgezinde en goedwillige menschen in gelijke mate tot de taak bijdragen konden, om het gemeentebest te bevorderen. Na de genezing zijner wonde vatte hij dus zijne werkzaamheden weder met den ouden gloeienden iever, maar met veel meer edelmoedigheid op.

In dezelfde mate als de voordeelen der verbroedering tusschen de vier leden dezer kleine kolonie zich meer ontwikkelden, werden zij elkaar ook onontbeerlijker en noodzakelijker, en kwamen in 't eind zoo ver, dat zij als 't ware een geheel uitmaakten. George vertegenwoordigde de kracht en den moed in den kleinen Staat, Arthur, het verstand en het weten, William Trots, de opgewektheid en vroolijkheid, en de kranke den godsdienst. Buitendien werkte hare bevalligheid en zachtheid in den omgang weldadig op allen, en vormden een bemiddelenden band tusschen deze zoo zeer uiteenloopende naturen.

Zoo verliepen drie jaren; het kleine eiland was ongevoelig voor allen een nieuw vaderland geworden, van 't welk slechts somwijlen hunne herinneringen in de wijde verte dwaalden en naar de wereld terugkeerden, waarvan zij zoo plotselijk waren gescheiden geworden.

Eindelijk kreeg Ritler op zekeren morgen, dat hij naar het strand ging, met onuitsprekelijke blijdschap een vaartuig in het oog. dat op korten afstand van de kust voor anker lag en waarvan de sloep juist op het eiland aanroeide. Hij had nauwelijks tijd, om een kreet van verrukking te geven; de Amerikaansche matroozen hadden hem reeds in 't oog gekregen en kwamen verwonderd op hem toe. Ritler bracht hen naar de hut, waar Darling den kapitein de geschiedenis hunner schipbreuk en van het verblijf op het eiland mededeelde. De Amerikaan liet hen dadelijk aan boord brengen, stak weder in zee en bracht hen na eene voorspoedige vaart alle vier naar Boston, wat juist net oorspronkelijk reisdoel van hen allen geweest was.

Bij hun terugkeeren in den maatschappelijken toestand, moest elk hunner weder den levensweg volgen die voor hem open lag. Hunne verbroedering op dat eiland was wel slechts eene driejarige legerplaats in de woestijn geweest, doch nog altijd hielden al te veel banden van dankbaarheid en genegenheid deze gemoederen verbonden, dan dat zij zonder diepen weemoed van elkaar hadden kunnen scheiden. Alle vier hielden elkander vast omarmd en weenden. Eindelijk vatte Darling aller handen in de zijne, drukte ze voor de laatste maal en sprak:

- Vaarwel, mijne vrienden! Laat ons gaan, waarheen onze bestemming ons roept; doch wat ons ook bejegenen moge, wij willen altijd de gewichtige leering in 't geheugen houden, welke onze lotgevallen ons gaven; wij willen nimmer vergeten, dat ook de geringste gaven en werkzaamheden haar nut hebben, en dat goede en welmeenende menschen altijd nog een plaatsje in de wereld vinden.

Emil Souvestre.