De Vlaamsche School. Jaargang 14

Amerikaansche brieven.

Een onzer vrienden, van wien wij meerdere brieven, ook over kunstbelangen, uit Amerika verwachten, stuurt ons het volgende schrijven, welk onze lezers hier ongetwijfeld met genoegen zullen aantreffen:

Den heere Désiré van Spilbeeck, te Antwerpen.

N. America, Ohio-Dungannon, 4 Nov. 1868.

Dierbare Vriend,

Terwijl UEd. in de Vlaanderschestraat op eene sofa uitgestrekt eene keurige Antwerpsche sigaar rookt en bij het helder gaslicht UEd. met de Vlaamsche School of een ander goed boek onledig houdt, zit ik hier in het volle licht der achter de bergtoppen naar onder hellende schitterende Amerikaansche zon, terwijl de klok bijna 5 uren vroeger wijst dan bij u, in het huis van eenen ouden studievriend, op den top van eenen heuvel, deze regels neêr te schrijven. Waarschijnelijk had UEd. wel gedacht, dat ik mijne belofte van op de boot den tijd te korten met aan UEd. mijne reis te schrijven, en mijne goede vrienden in Antwerpen reeds vergeten had; neen, beste, nimmer zal het goedhartige Antwerpen de plaats, die het in mijn hart heeft ingenomen, verliezen; maar, in het late seizoen vertrokken (dat, zooals gij weet, mijne schuld niet was), en brieven schrijven aan boord, zijn twee onvereenigbare zaken, en daarom ook heeft mijne reis tot hiertoe zoolang geduurd en heeft mij schrikkelijk afgemat: gelukkig dat ik hier eene goede verzorging en eenen ouden vriend gevonden heb, die mij toelaten met genoegen op de doorgestane moeielijkheden terug te zien en dezelve met weinige woorden voor u af te schetsen.

Zooals gij weet, heb ik op het laatst van September, aan boord van het Good old thing, zooals de Engelschman den Baron Osij noemt, Antwerpens vriendelijken handelstroom verlaten en onder het toezwaaien van menigen vriendengroet, menschen, schepen, huizen en eindelijk ook den prachtigen O.-L.-Vrouwetoren, misschien voor altijd zien verdwijnen, en, ik moet u het rechtuit bekennen, dat oogenblik was bitter voor mij; maar, gij kent mij genoeg om te begrijpen, dat ik mij door deze opwelling des harten niet liet ter neêr slaan; het doel mijner reis en de hoop op eene nuttige en gelukkige toekomst, brachten weldra den zonneschijn in mij weder. Ik had eenen gerusten nacht en landde eindelijk 's anderendaags om 2 ure namiddag in Londen aan, waar ik mijnen eersten tegenspoed, raad eens aan wat?.. aan mijnen Antwerpsch-Amerikaanschen hoed te danken had. Het gaat met de Engelsche staatsbedienden gelijk met zekere personen in België, zooals deze altijd eenen Jezuiet, zoo hebben gene eenen Amerikaanschen Fenian schrijlings over hunnen neus zitten, en zien hem overal en altijd en als zij dezen al een oogenblik vergeten, de eerste jonge man met eenen zwarten baard en ronden hoed is voor de Engelschen; de eerste lange, magere, er verstandig uitziende priester is voor de vermelde personen genoeg om het manneke op hunnen neus de beenen te doen toeslaan en de sporen eenen duim diep in de wanden van hunnen neus te doen doordringen. Mijn arme plooibare hoed en mijn baard hadden de onvoorzichtigheid voorbij den vorschenden neus van eenen costoris-bediende te passeeren en de Fenian sprong op zijne reukmachien te paard en van het zijne op al de anderen: mijne kisten werden tweemaal doorzocht, mijne arme boeken op en neêr geworpen, mijn religieus kleed in alle mogelijke positiën gelegd, maar er was niets te vinden, dat eenen Fenian passen konde; maar toch moesten mijne koffers eenige verdiepingen hoog gedragen worden, omdat zij ruim eenen halven kilo snuif inhielden, omtrent 2 frank in waarde, waarvoor men mij 10 frank belasting vroeg. Het spreekt van zelf dat ik den

[p. 180]

snuif als een present aan het rijdier van den kleinen Fenian liet en er maar spoedig van door trok; aan de deur gaf een Iersche priester mij de uitlegging, dat men mij voor eenen officier der Fenians, welke verwacht werd, had aangezien, en dan begreep ik alles.

Des anderen daags kwam, ik te Chester, bij onze goeden P. Venantius aan, die met zijne gewone bereidwilligheid en gulheid alles voor mijne over-Atlantische reis op zich nam, maar na gevraagde inlichting mij ten sterkste afraadde om dadelijk te vertrekken, daar de najaarsstormen de reis voor het oogenblik zeer gevaarlijk maakten: ik besloot dan eene week uit te stellen en mijne oude kennissen, als P. Teophilus, Archangelen, enz., te bezoeken; die dagen vlogen als oogenblikken voorbij en eindelijk brak de 13^e October aan, de dag bestemd voor de afvaart der Palmyra, van de Cunardlijn, de beste tusschen Liverpool en Nieuw-York. Een oude vriend, sir Tomkins Esq. vergastte de eerw. PP. Venantius, Teophilus en mij op een heerlijk afscheidsmaal, en ten half 5 begaf ik mij aan boord van den sleeper Satalite die mij, in gezelschap van de bovengenoemden, op de Palmyra overbracht, welke een half uur verder op stroom lag. Wij zochten de cabin n^r 17 op, welke ik gekozen had als voor haren prijs de beste zijnde, en mijne keus wierd door mijne vrienden goedgekeurd; ons met ons vieren en mijn koffer in dat kleine kamertje pakken, was het werk van een oogenblik; de eene zette zich op het bed, de andere op een bankje; maar ongelukkig de bel van den sleper sneed door onze ooren, het oogenblik van scheiden was daar, en nu voor goed vaarwel van vrienden die ik tot nog toe nooit genoeg gewaardeerd had: eeuwige dankbaarheid aan hen die mij bij mijn vaarwel aan Europa dit scheiden door eene zalvende vriendschap verzacht hebben. Een laatste handdruk, en daar snijdt de trotsche Palmyra pijlsnel door het schuimende nat, op de ondergaande zon aan. Nooit zal ik het trotsche gezicht vergeten dat zich een uur later aan mijne blikken aanbood: verbeeld u eene rivier driemaal zoo ruim als de Schelde, van beide zijden met duizende lichten schitterende, nog volkomen zichtbaar aan den achtersteven, en, van voren, de wijde zee, in een zwart donker gehuld, uitgenomen een eenig licht, dat van eenen laatsten vuurtoren. Een breed spoor van lichtsprankels toonde den weg aan dien wij gevolgd hadden en die juist onder den achtersteven eenige vademen diep in het water zichtbaar was, als ware hetzelve doormengd geweest met eenige millioenen brijzelingen van fonkelende diamanten; zooals gij weet, goede vriend, men noemt dat het lichten der zee, en ofschoon het de eerste maal niet was dat ik dit verschijnsel waarnam, het hield mij zoolang droomende, tot ik mij eindelijk geheel alleen bevond en het avondmaal bijna was afgeloopen toen ik in de zaal kwam. Wij waren omtrent 70 eerste klasse reizigers, meest allen Amerikanen die, uit Italië, Zwitserland en Engeland, naar huis terugkeerden; al spoedig was ik met hun karakter en hunne doenswijze bekend. Het was zakelijk wat ik in Vleeschouwers schriften ten hunnen opzichte geleerd had. Wij hadden eenen rustigen nacht en 's morgens kregen wij de kusten van Ierland in het gezicht, die wij het overige van den dag altijd aan onze rechter hand hielden tot dat wij in den namiddag in de heerlijke baai van Queenstown voor anker kwamen, om daar de laatste post-passagiers en voor 20 dagen steenkolen in te nemen. Dit laatste hield ons twee uren bezig; de lucht betrok en nauwelijks waren wij een paar uren in den grooten Oceaan of de storm brak los. Ik had nu een Ier voor kamergezel gekregen, en weldra hoorde ik hem geweldig kermen en braken. Ik sliep maar weinig, moest mijn bed schuins tegen den voorkant zetten en op den stroozak liggen, om niet van eene hoogte van twee meters op den vloer geworpen te worden, en toen ik 's morgens in de saloon kwam voor het ontbijt, vond ik bijna niemand: van de 80 opvarenden waren er zeker 65 ziek. Ik hield mij goed tot des avonds, maar den volgenden nachtsprong en rolde de boot zoo vreeselijk, dat ik bijna altijd armen en beenen gespannen moest houden, om niet tegen de wanden of uit het bed geworpen te worden; men hoorde niets meer dan kermen en braken, en mijn arme reisgezel was tot eene dusdanige spanning gekomen, dat ik vreesde dat hij zijn verstand zoude verliezen, hetgeen wezenlijk den derden dag gebeurde, en, tot overvloed van ongeluk, er was niet ééne plaats ledig, waar men hem bergen kon. Dit was te veel voor mij, ik werd ook ziek, en moest daarenboven mij al het gevaar en de moeielijkheden getroosten, van met eenen zinnelooze opgesloten te zijn.

Verbeeld u hoe aangenaam het is, als gij uw lijden een oogenblik in sluimer vergeet, eenen zinnelooze in uw bed te voelen springen met den uitroep: ‘Sir I want youw raser. I will share my self and you.’ (Mijnheer, ik moet uw scheermes hebben om mij en u te scheren.) ‘Vriend, ga nu te bed, het is middernacht en donker, morgen zal ik het u leenen.’ ‘Not at all, I heard the cocks crons.’ (In het geheel niet, ik heb den morgenhaan hooren kraaien, enz.) En toch dit was mijn lot. Echter, na drie dagen nam ik het besluit, om wat het mij ook kosten mocht, mijne cabin te verlaten, mij op de sofa der saloon zoo goed mogelijk recht te houden, nu en dan, met gevaar van een stortbad, op dek te gaan en den nacht op eene bank buiten de cabin door te brengen, en dit had een goed uitwerksel: ik werd beter en weldra had ik navolgers; maar toen wij honger begonnen te krijgen, werd het onmogelijk aan tafel te eten; ofschoon alles was vastgemaakt, vlogen de spijzen over het vaatwerk, de tafels over en over onze kleeren, en meer dan eens was ik in gevaar om over de tafel heen te tuimelen en op de tegenovergestelde te rechte te komen. Dit ellendig leven duurde 10 volle dagen; niet één schip in 't gezicht, niets dan zwarte wolken en bergen van water die tegen de zijden der boot aanbonsden en nu en dan over dezelve heen sloegen en alles medesleepten wat onder hun bereik kwam: onmogelijk u een gedacht te geven van het akelige kraken des schips en het bulderen van den wind en de zee bij nacht. Den 21ⁿ, 's avonds, werd alles dicht gesloten; niemand kon nog uitgaan, de zee stortte met woede op het dek, maar gelukkig! des morgens volgde overvloedige regen, de wind bedaarde een weinig en wij zagen een ander schip, door wind en golven aan onze zijde voorbij zweepen; eindelijk den 25ⁿ (Zondag) komt een Canadiaan, wiens kennis ik gemaakt had, mij des morgens

[p. 181]

aankondigen dat het Light house (vuurtoren) of Cape Race in het gezicht was (uiterste punt van Newfoundland), en deze tijding maakte zulken indruk op mijne buren, dat de een na den ander half gekleed naar boven liep, mijn ongelukkige kameraad niet uitgenomen; de moed kwam terug, het weder werd beter en 's avonds zong en speelde men op het dek, dat daags te voren nog verlaten was. Wij hadden nog drie dagen zee tot Boston met redelijk goed weder, en landden daar den 15ⁿ dag na ons vertrek uit Liverpool aan; daar gebeurde het onderzoek door de tolbeamb ten en dan kregen wij kaarten voor den ijzeren weg tot Nieuw-York, waar wij 's morgens ten 6 ure aankwamen.

Wat Nieuw-York is, is moeielijk te zeggen; wat het over eene eeuw zijn zal, dat is onmogelijk. Verbeeld u dat er te Mechelen een zeearm is, die zich aan gene zijde dier stad in twee splitst, zijne armen altijd wijder uitstrekt en al den grond tot en met Antwerpen omvat; dat geheel die plaats met rechte en evenwijdige straten doortrokken is waardoor zich duizende wagens op ijzeren sporen bewegen en gij zult zoo iets van Nieuw-Yorks beweging en uitgestrektheid begrijpen. Vraagt gij mij nu of het eene fraaie stad is, dan zeg ik neen; de oudste huizen zijn in haast opgeslagen; nut alleen en niet het sieraad is in het oog gehouden; de kerken echter, en deze zijn er met honderde, maken eene uitzondering: zij zijn naar de strenge regels der kunst gebouwd en de particuliere huizen die men onlangs heeft opgericht, volgen dit voorbeeld. Binnen vijf-en-twintig jaren zal Nieuw-York eene der schoonste steden der wereld zijn. Ik heb 4 dagen besteed om uit te rusten en die stad te zien en ben dan langs bergen en bosschen, per ijzeren weg naar Dungannon vertrokken, hetwelk in het midden van Amerika, staat Ohio, ligt, waar ik op het antwoord van mijnen overste blijf wachten, om te weten of ik mij naar ons klooster, in Fond-du-Lac-County-Wisconsin, moet begeven, of naar Nieuw-York terugkeeren, waar eenige van onze Duitsche paters in een klein huis te zamen wonen, zonder nog te kunnen voorzien of zij binnen kort bouwgrond voor een klooster zullen hebben.

Ik heb eenen brief van P. Hippolyte ontvangen en hoop hem aanstaande week te bezoeken, maar hij woont nog 300 uren verder. Ik ben hier zeer tevreden. Ik bemin de woeste natuur met hare bergen, oude eiken- en notenboomen, en als priester ziet men dat men hier meer noodig is, dan in Antwerpen of Brussel, waar men er dagelijks honderde ziet.

Vaarwel, beste vriend, mijne hartelijke groete.

Uw vriend.

Elsear de Wilt.