De Vlaamsche School. Jaargang 11

[p. 65]

Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten te Antwerpen.

Op 30 april had de tentoonstelling plaats der werken uitgevoerd in de afgezonderde werkplaatsen, alsook die der prijskampen der leerlingen, uitgevoerd bij het eindigen van het Schooljaar 1864-1865.

M.E.J. Boks heeft zijn tafereel de Gouden Leeftijd, waarvan wij reeds gesproken hebben, tentoongesteld. M.E. Rumfels, De invloed van het christendom op de wraakgierigheid onzer voorzaten, en eene teekening, De zwakken door het christendom beschermd tegen den magtigen; M.P. Van der Ouderaa, De laatste aalmoes van Karel-den-Goeden; M.G. Van Genk, eene teekening, Christus in den hof van Oliveten; M.G. De Lathouwer, de Onderhandeling, en Na den regen, gezichten uit den omtrek van Antwerpen; M.A. De Pret, een landschap, getiteld Stil leven; M.E. Salusse, een gezicht uit den omtrek van Antwerpen. M.L. Mortelmans, een beeld in steen, Ceres voorstellende; hierover kunnen wij den kunstenaar geene hulde brengen, daar wij betere werken van hem zagen; M.K. Palinck, heeft het zelfde beeld als M. Mortelmans, ook Ceres voorstellende, maar hetzelve is beter behandeld; M.F. Van Haevermaet, eene groep Moederliefde; M.A. Dierckx heeft een Geschilderd paneel tentoongesteld dat zeer wel uitgevoerd is. Hetzelfde kunnen wij zeggen voor M.P. Diercksens, die ook een geschilderd panneel, Hulde aan Tournefort, kruidkundige, heeft geleverd.

M.L. Durand, heeft twee teekeningen eene naar een tafereel van P.P. Rubens de opvoeding van Maria, en de andere naar J. Guffens, de Zaligmaker voorstellende, van beide deze teekeningen waren de aangelegde platen tentoongesteld.

Op 7 Mei had de plechtige prijsuitdeeling plaats, in tegenwoordigheid van den heer Gouverneur der provincie; M. Lebrun, bestuurder der afdeeling van schoone kunsten, bij het ministerie van binnenlandsche zaken te Brussel; den dd. burgermeester, de dd. schepenen, verschillende leden van den bestuurraad, de leeraren der Academie en een zeer talrijk publiek. Het muziekcorps van het 10^e linie regiment opende de plechtigheid onder het spelen eener ouverture; daarna gaf M.G. Kempeneêrs lezing van het verslag in de fransche taal opgesteld, over den toestand en de werkzaamheden van het afgeloopene jaar.

M.P. Rombouts, greffier, deed vervolgens de namen kennen, der leerlingen die zegevierend uit de prijskampen waren getreden; de primussen werden bij afwisseling van muziekstukken en onder de toejuichingen der aanwezigen gekroond.

In de schilder- en teekenkunde, hooger onderwijs, is de prijs van uitmuntendheid behaald door M. Karel Ooms, van Desschel. Te dezer gelegenheid heeft het Handelsblad de volgende inlichtingen ontvangen die wij als eene niet onbelangrijke bijdrage tot de geschiedenis van dezen wezenlijk veelbelovenden kunstenaar hier aanteekenen:

‘In 1858 kwam, door een zonderling toeval, een jongen van ongeveer 10 jaren in onze stad, de beurs ledig, maar hoofd en hert vol van liefde voor de kunst. Het jongske had eenige krabbelingen bij zich, die wonderlijk en onbehendig schenen, maar die toch eenen wezenlijken aanleg deden zien.

De ouders van den jongen, eenvoudige landbouwers, hadden hem bestemd om meê op de hoeve te werken en reeds bracht hij daartoe bij zooveel als zijne jonge jaren toelieten. 't Was echter een slechte koeiwachter, want de knaap schafte zich papier en potlood aan en - hij die nooit een andere nabootsing zal gezien hebben, dan hier of daar eene print, teekende alles af wat hij zag. Nu waren het boomen, dan koeien en peerden, ofwel een heiligenbeeld; kortom, de jongen begon zijn kunstenaars-leven zoo als velen het begonnen hebben, die nadien eene schoone plaats tusschen de rangen onzer artisten hebben ingenomen.

De vonk van het talent valt dikwijls verloren, indien het toeval hem niet doet ontdekken. De zuster van den jongen teekenaar diende in Antwerpen en toen eens de moeder hare dochter kwam bezoeken, klaagde zij bitter over hetgeen zij de luiheid van den kleinen broêr noemde - en de goede vrouw en zuster waren van gedacht, dat er niets wat deugde uit den jongen groeien zou. Men had hem reeds zoo dikwijls gestraft, maar altijd kwam die zucht terug en afbeelden 't geen hij zag in de natuur, was voor den knaap eene noodzakelijkheid, eene onweêrstaanbare drift geworden.

Zoo ver dreef het de.... deugniet, dat hij de koe welke hij moest laten weiden, aan eenen boom bond om ze des te gemakkelijker te kunnen afteekenen, zoodat het beest met ledigen buik in de stalling terug keerde! De personen bij wie het meisje diende, dachten er echter anders over dan de goede dorpelingen: en toen men eens de eerste krabbelingen in de hand kreeg, werden zij door deskundigen geoordeeld, als bevattende eene origineele opvatting, een wezenlijken aanleg.

Destijds was M. Teichmann nog gouverneur onzer provincie, en deze edelmoedige man, zoowel als zijne liefdadige familie, alsmede zijn toenmalige secretaris, M. Thielens, ondersteunden de bedoelde familie in het voornemen het kind naar Antwerpen te doen komen en de lessen der Academie te laten volgen. De jonge Kempenaar werd dan ook allergunstigst onthaald door M. de Keyser, directeur der Akademie.

Zeven jaren zijn er verloopen; de iever heeft den knaap geen oogenblik verlaten. Het kind had geen het minste onderwijs genoten: alles was dus te doen en niettemin is diezelfde leerling nu de laureaat onzer Akademie - M. Karel Ooms. Wij wenschen hem geluk met den uitslag, dien hij, wij weten het, niet zonder moeite en studie, bekomen heeft; wij danken op dit oogenblik hen, welke zich met zijne studiën hebben bezig gehouden - en als M. Ooms aan de verwachting blijft beantwoorden, begint welhaast de rol der drukpers, om hem verder voort te helpen, en dáárin zal deze niet te kort blijven.’

Bovenstaande regelen waren nauwlijks verschenen, of een

[p. 66]

beter ingelicht persoon zond den volgenden brief aan den heer hoofdopsteller van het Handelsblad:

De prijs van uitmuntendheid.

Heer Redacteur,

‘Onder dezen titel las ik in uw geëerd blad van donderdag laatstleden eenige inlichtingen nopens den verdienstvollen jongeling Karel Ooms, van Desschel, laureaat der koninklijke akademie van Antwerpen. Wijl al uwe inlichtingen uit geene goede bron geput zijn, verzoek ik u het volgende in uw dagblad op te nemen:

Karel Ooms is de zoon van deugdzame en ieverige landbouwers, die, beter dan het algemeen der Kempen, de waarde van het onderwijs beseffen en behertigen.

Reeds van zijne vroege kinderjaren werd de kleine Karel onafgebroken ter school gezonden en werd door zijnen iever tot voorbeeld zijner medeleerlingen gesteld. In het jaar 1856 werd hij bekroond in eenen prijskamp van het lager onderwijs.

De tijd buiten de schooluren wist Karel te besteden tot zijn geloofkoosd vak; hij teekende huizen, kerken, boomen en schetste tafereeltjes met de pen, die van eenen wezenlijken aanleg getuigden. Was er in zijne geruite broek eenen lap gezet die met de stof niet overeenkwam, hij wist denzelve met de pen zoo fraai bij te schilderen, dat men hem slechts met moeite ontdekken kon.

Reeds begon zijn vak hem tot voordeel te verstrekken; hij teekende beeldekens en printen en verkocht dezelve voor twee, drij en vier centiemen aan zijne speelmakkers.

Eens werd hij beticht deel genomen te hebben aan eene vechtpartij, waarin twee heele gehuchten betrokken waren. De onderwijzer, die wel inzag dat Karel niet heel plichtig kon zijn, deed hem voor zijne straf van de gebeurtenis eene schets maken. - Het toeval brengt soms aardige dingen voort....

Juist op dit oogenblik komt M. Baeten, diocesane inspecteur, de school binnen. Hij ondervraagt den jongeling in de christelijke leering en geeft zijne verwondering te kennen over zijne kennissen. De onderwijzer scheen hierover gevleid en antwoordde dat zijne kenissen zich niet bepaalden bij een enkel vak, maar dat hij in alles uitmuntte, zelfs in het schilderen. Bij deze woorden haalde hij eenige stukjes uit den lessenaar, die den inspekteur van verwondering en ongeloof deden opzien.

Die kunst bekwaamheid moet aangemoedigd worden, zegde M. Baeten; zend mij morgen eenige zijner beste stukken op, wij zullen zien of er van den jongeling niets goeds te maken is.’ - Zoo gezegd zoo gedaan! -

‘De kleine Karel vervaardigde met bijzondere oplettendheid eenige nieuwe stukken, en men zond dezelve onder kruisband aan den heer Baeten, diocessaan inspecteur. Weinige dagen nadien kreeg de onderwijzer eenen brief van den heer Thielens, secretaris van M. Teichmann, die toenmaals gouverneur onzer provincie was, om hem inlichtingen te vragen over den jongeling en den stand zijner ouders om zoo haast mogelijk te laten weten of deze zouden kunnen bijdragen om hem de lessen der Akademie te laten volgen. Op het ontkennend antwoord werd er aan het gemeentebestuur een hulpgeld gevraagd. De gemeenteraad toonde zich bereidwillig om de kunst aan te moedigen, en schonk den jongeling eene jaarlijksche hulpsom.

De familie Teichmann en de heer Thielens waren den kleinen Rubens (zoo noemden zij hem) uitermate genegen; ook de heeren De Man, bij wien zijne zuster in dienst was, hebben den jongeling bij hen genomen en in alles als een eigen zoon behandeld.

Nog eens vlijtig aan het werk, ijverige Kempenaar! Hoe schitterend zal het zijn wanneer men u eens tot eenen hoogeren kunsttrap zal zien opklimmen. Dan zal het nederige Desschel zich verheffen, het zal zich met recht in uwe zegepraal verheugen en de Kempenaars zullen met hoogmoed een nieuwen kunstenaar in hunne jaarboeken aanteekenen.’

Wij vervolgen de opgave der prijzen:

In de teekenkunde, middelbaar onderwijs, prijs van uitmuntendheid: E. Carpentier, van Cuerne. - Overgangsafdeeling: R. Mols, van Antwerpen. - Lager onderwijs, eerste afdeeling: A. Van den Bergh, van Antwerpen.; tweede afdeeling, J. De Roeck, van Antwerpen.

Landschap- en dierenschildering, Middelbaar onderwijs, prijs van uitmuntendheid: A. Neetesonne, van Ostende.

Beeldhouwkunde en boetsering, hooger onderwijs, prijs van uitmuntendheid: J. Willems, van Antwerpen; middelbaar onderwijs, eerste afdeeling, prijs van uitmuntendheid: E. Polderman, van Meenen. - Tweede afdeeling, prijs van uitmuntendheid: N. Everaerts. - Lager onderwijs, eerste afdeeling, J. Van Genk, van Bergen-op-Zoom. - Tweede afdeeling: J.-B. Peeters, van Audegem. - Sieraden naar teekening, middelbaar onderwijs: J. Van Os, van Antwerpen. - Lager onderwijs, F. Verhoeven, van Antwerpen.

Bouwkunde, hooger onderwijs, prijs van uitmuntendheid: M. Van Ockelyen, van Lier. - Middelbaar onderwijs, eerste afdeeling, eerste sectie, Prijs van uitmuntendheid: K. Seldenslach, van Antwerpen; tweede sectie: J.J. Vielvoye, van Rotterdam. - Tweede afdeeling, eerste sektie, prijs van uitmuntendheid: A. Scheêpers, van Antwerpen; tweede sectie: de prijs voor de steensnede is door de rechters niet toegekend. - Timmerwerk, J. Clauwaert, van Antwerpen. - Lager onderwijs, eerste afdeeling: F. Leclercq, van Charleroi; tweede afdeeling, L. Huybrechts.

Scheepsbouwkunde. - Er hebben geene prijskampen plaats gehad. De leergang, werd onderbroken door het afsterven van den heer Gras, en is maar heropend na de benoeming van den heer H. Hertoghe, aangesteld bij koninklijk besluit van 28 december 1864.

Kunsten toegepast op de nijverheid, hooger onderwijs, prijs van uitmuntendheid: E. Bulckens, van Lier. - Middelbaar onderwijs, prijs van uitmuntendheid: H. Fredrickx, van Lier.

Sieraden, middelbaar onderwijs, P. Thewis, van Zierikzee. - Teekening naar het pleister, J. Greve, van 's Hertogenbosch. - Lager onderwijs, J. Vermand, van Antwerpen; E. Dieltjens, van Grobbendonck; A. Vorsselmans, van Antwerpen; P. Verbert, van Antwerpen.

Koper- en metaalsnede. - De tijd benoodigd tot het snijden eener plaat laat niet toe de prijskampen te openen.

Hebben tentoongesteld: middelbaar onderwijs, M. Vermeiren. - Lager onderwijs: H. Van der Borcht, beide van Antwerpen.