De Vlaamsche School. Jaargang 10
(1864)– [tijdschrift] Vlaamsche School, De–
AuteursrechtvrijDe hut in de duinen.
| |
[pagina 120]
| |
zich, buiten de zorg des huishoudens, ook met de garnaetvangst bemoeide; alsook door grootvader, of den ouden Ko Bortels, zoo als de strandbewooners hem noemden, want grootvader, ofschoon hy niet meer met de sloep op den plas kon gaen, had steeds een werkzaem leven gehad, en kon nu, ondanks zyne stramme leden, niet goed met de handen in een blyven zitten, en benuttigde zyne oude dagen, niet alleen met zyn pypken by den haerd te rooken, maer ook met netten te knoopen voor de visscherslui van de sloep de Zeester waerop zyn schoonzoon als visschergezel vaerde. Zoo als gy ziet, ieder deed het zyne om op de best mogelyke wyze het zure brood voor het gezin te winnen. Het ging hun dan ook meestyds goed; doch kwamen er dagen dat er geen rook uit de schouw kwam, dan toch knorde men niet in de kleine hut, maer men hoopte er op God en bad er om betere dagen; want er huisde liefde in het arme huisgezin en men wist dat God nooit slaet zonder te zalven. Het was een zonnige Julymorgen. Tone, de visscher, stond in de kleine benedenkamer der hut, gereed om te vertrekken. De Zeester zou binnen een paer uren de reede verlaten om het geluk op den plas te beproeven. Tone zag er goed uit, al was hy slechts met een rood baeijen hemdrok en eene breede lynwaden broek getooid. Hy zag er goed uit met die stevige waterleerzen aen de beenen en het groote scherpe mes in den gordel. En aenstonds zal hy er nog beter uitzien wanneer hy den zuidwester, die grootvader hem aenbiedt, op het hoofd zal hebben. Voorwaer, nooit zag de noordzee flinkeren varensgezel. Zie eens, Flipken en Netteken denken er ook zoo over, want zy staen hun vader te beschouwen met oogen zoo groot als of zy voor de eerste mael den koning zagen. De huisvrouw staet gereed, met een pakje, eenig kleêrgoed bevattende, want Tone zal denkelyk twelf of veertien nachten op den plas moeten doorbrengen. Deze steekt de hand uit om het pakje uit hare handen te ontvangen; doch zyne vrouw zegt dat zy hem tot aen het strand zal vergezellen. - Het is onnoodig, Doortje! - antwoordt Tone, - het is onnoodig, lieve vrouw! slechts een loopje en ik ben er. Ten andere, gy hebt nog veel te doen in het huishouden en binnen een paer uren moet gy weêr gereed zyn voor de garnaetvangst; gy hebt werk genoeg. Blyf dus maer hier. En Tone slaet de armen rond den hals zyner vrouw en omhelst haer op de beide kaken dat het klinkt; maer toch wateroogen beiden. - Ik zal mede gaen en het pakje dragen, - zegt grootvader, terwyl Tone voor hem geknield zit en op zyne zegening wacht. - Blyf hier, vader, gy moet uwe beenen niet onnoodig vermoeijen, - - antwoordt Tone, wy kunnen hier zoo goed afscheid nemen als ginds. - Loop maer voort jongen, ik volg - zegt grootvader, nadat hy Tone met een kruis heeft gezegend, - myn net is af en ik wil myne beenen eens verzetten. Intusschen heeft Tone zich opgericht en heft beurtelings Flipken en Netteken in de hoogte en omhelst hen als of hy zeker was de lieve kleinen nooit terug te zien. Onderwyl heeft grootvader zyn pypken met een turfje, dat hy uit den heerd heeft genomen, aengerookt en eenige oogenblikken later verlaten de oude Ko Bortels en zyn schoonzoon de hut. - Vaerwel, Tone! goê reis! - roept hem Doortje achterna. - Vaerwel, vader! goê reis! - herhalen de kinderen. Tone keert zich nog eens om en antwoordt: - Dag Doortje, vaerwel! dag kinderen, weest wys! wanneer ik te huis kom, zal ik het moeder vragen. Vaerwel Flipken! vaerwel Netteken! allen vaerwel! De moeder ziet Tone eene poos achterna, dan gaet ze binnen en weent in stilte. De kinderen zien hunne moeder weenen, bezien elkander en kruipen in een hoekje, waer zy sprakeloos neven elkander blyven zitten. Wat doet Tone? Hy spreekt met grootvader over de visschery, over het weder dat heerlyk is en eene goede vangst belooft, en over dergelyke zaken meer. Op eens breekt hy het gesprek af en roept: - Zie, zie, wat kruipt die daer omzichtig over gindschen hill!Ga naar voetnoot(1) Hy heeft eene valies in de hand! nu is hy er boven op! hy keert het hoofd links en rechts alsof hy bevreesd was te worden bespeurd! nu daelt hy langs de zyde van het dorp omlaeg! hy is weg! zonderling! zeer zonderling! - Zeg eens, van wien spreekt gy, Tone? - vroeg de grootvader; gy weet dat myne oude oogen versleten zyn, en ik niet goed meer kan zien. - Van Kees, grootvader. - Van wat Kees? - vroeg de ouderling. Tone bedacht zich en zag dat hy misschien eene onvoorzichtigheid deed en, wat meer is, hy twyfelde of hy den man wel goed had herkend, en door zyne woorden misschien een onplichtige van eene strafbare daed kon doen verdenken, daerom antwoordde hy: - Heb ik Kees gezegd, grootvader? Grootvader knikte toestemmend. - Nu, hernam Tone, dat was een domme streek van my, want ik zag iemand over den hoogen hill kruipen, op eene wyze als of hy eene misdaed op het geweten of er eene in den zin had; maer of hy Kees, Ko of Jan heet, dit kon ik niet zeggen, want ik heb hem niet herkend. Grootvader scheen met het antwoord niet te vreden, en stapte zwygend naest Tone voort, en beiden verdwenen weldra, in de richting der zee, achter de duinen. Weinige oogenblikken later waren Tone en grootvader aen het strand, waer de Zeester op anker lag, gereed om zoodra mogelyk de volle zee te nemen, want ty en wind waren voortreffelyk. Ko Bortels hielp de visscherlui nog het een en ander aen boord brengen en toen de sloep het anker lichtte, bleef hy nog zoo lang aen het strand rond slenteren tot dat de Zeester reeds een goed eind verre in zee was en zy, van het strand gezien, zich aen het oog niet veel grooter dan eene nootschael vertoonde. - God behoede allen! - sprak hy halfluid, - en de hemel zegene de vangst. Daerop haelde hy tabak en tondeldoos uit den zak, vulde het korte pypje met tabak, sloeg vuer met behulp van stael en kei, en stak het pypje aen den vonkenden tondel. Toen de tabak brandde, borg hy de doos terug in den zak en maekte zich bereid het strand te verlaten. Wanneer hy de duinen bereikt had, hield hy een oogenblik, als in gedachten weggezonken, stil; het scheen dat hy niet goed wist waerheen hy zyne stappen wilde wenden. Na eene korte poos zich aldus te hebben bedacht, prevelde hy binnensmonds: - Wat wilde Tone daer straks toch zeggen, met dien Kees en dit | |
[pagina 121]
| |
valies? Het scheen my toe dat hy zoo geheimzinnig sprak. Hy gewaegde van iemand die over den hoogen hill kroop, links en rechts zag als of hy vreesde bespied te worden. Welaen, de hooge hill is niet verre. Gaen wy er heen, misschien kan ik nog iets ontdekken. En de oude Ko Bortels, zonder er aen te denken dat er sedert het gebeurde reeds meer tyd dan noodig verloopen was, om de persoon die zyne nieuwsgierigheid gaende maekte, de kans te laten zich uit de voeten te maken, sloeg nu den weg naer den hoogen hill in. | |
II.De vrouw van Tone Brys weende stille tranen op het oogenblik dat haer echtgenoot de hut verliet om zich in het gezelschap haers vaders naer de sloep te begeven. Laet u dit niet verwonderen, en geloof daerom ook niet dat zy juist eene zwakke vrouw was. Integendeel, Dora was eene echte visschervrouw, sterk van lichamelyk gestel en moedig van ziel en geest. Maer Tone had, nog niet heel lang geleden, het gevaer geloopen, in eenen storm, op zee om te komen en was slechts met de grootste moeite en inspanningen de lillende golven der woedende zee ontsnapt. Sinds dien dag zag zy hem nooit vertrekken zonder te denken: - wat hy toen met behulp des hemels ontkomen is, zal hem misschien eene andermael niet meer gelukken! - en dan schoten haer de tranen in de oogen. Daerby dacht zy zoo veel niet aen zich dan wel aen hare kinderen, die dan vaderloos zouden zyn, en aen haren ouden vader, wiens eenige steun hy was. Toch vermande zy zich spoedig, en herinnerde zy zich dat ook zy plichten te vervullen had. De tranen werden spoedig weg gevaegd, de kinderen bevolen voor het Mariabeeld, dat boven de schouw op een plankje stond, te knielen en een Vaderons te bidden om door de voorspraek der Moedermaegd de bescherming van den Godmensch af te smeeken voor de arme zwalpers op den breeden plas. Zoo ook deed Dora thans. De kinderen stonden op uit hun schuilhoekje, plaetsten zich naest hunne moeder voor het Mariabeeld, en beantwoordden met de innigste godsvrucht den roozenkrans die Dora luidop bad. Toen het gebed geeindigd was richtten allen zich op. De kinderen trokken terug in hun schuilhoekje en Dora begon het een en ander aen kant te schikken, waerna zy het ontbyt, bereidde. De komme koffy en een dikke boterham van zwart brood werd genuttigd, byzonder door de kinderen, zoo gretig en zoo vergenoegd, als of het ontbyt uit de fynste spyzen bestond. Het spreekwoord ‘jonge hongerige magen zyn met weinig te vreden’ bleek nog eens te meer waerheid te zyn. Na het ontbyt werd de koffykan met eene kom er op, op het smeulend turfvuer in den heerd gezet voor grootvader; waerna Dora tot de kinderen zegde: - Weest nu braef en wys, kinderen, moeder gaet zich kleeden voor de visschery. Flipken en Netje keerden terug in hun hoekje om met elkander in stilte, over vader, moeder, grootvader en de zee te prevelen, en Dora verliet het vertrek om zich voor de garnaetvangst te tooijen. Omtrent een kwaert uers later keerde Dora terug. Zy had hare vrouwelyke kleeding verwisseld, voor eenen opschik die veeleer aen de kleederdracht eens mans dan aen die harer kunne geleek, want het benedengedeelte haers kleeds was in de pypen eener wyde lynwaden broek, die hare beenen omsloot, geborgen; terwyl een zuidwester, haer hoofd dekte. Op den rug droeg zy eene wissen mand, niet slecht gelykende aen de hot der Luxemburgsche krytvrouwen. Aen haren linker arm hing een korf en in de rechter hand hield zy een stok waeraen een soort van schepnet was vastgemaekt. Dora was geheel voor de garnaetvisschery toegetakeld. In de deuropening die de twee vertrekken van elkander scheidde bleef zy staen, en eenigzins verwonderd zegde zy: - Hoe! grootvader is nog niet terug! waer mag hy nu toch blyven? Hy weet immers wel dat ik naer het strand moet. Verwonderlyk! hy is dat toch niet gewoon! - en zich tot de kinderen wendende, vervolgde zy: - Flipken, kind, pas op uw zusje, ik ga zien waer grootvader blyft. Of neen, loopt gy liever eens spoedig naer het strand, dáér waer de sloepen op anker liggen, en zeg grootvader dat ik op hem wacht om uit te gaen. Flipken, zoodra hy de woorden zyner moeder had gehoord, kustte zyn zusje op de twee kaekjes, sprong recht en fluisterde! - Tot seffens, Netje; ik keer spoedig weêr en dan spelen wy voort. Daerop liep hy, snel als een jonge reebok, de deur uit op zoek naer den gryzen grootvader. Omtrent een kwaert uers later keerde de knaep werkelyk terug, doch gansch buiten adem. - Moeder! moeder! - kreet hy, - spoed u! gy moet haestig naer grootvader, aen den hoogen hill, hy zit daer by een doode en wacht u! - Grootvader!... hoogen hill!... doode!... sprak de moeder met eene stem die tevens van verwondering en onsteltenis getuigde, - wat wil dit zeggen, kind? Ik hoop toch niet dat het uw vader is? - Neen, neen, moeder, - haestte zich de knaep te antwoorden, - het is een vreemde. Toen ik aen het strand kwam, vond ik er grootvader niet en de Zeester bouwde reeds lang zee. Ik vroeg aen patroon Meynne, die gereed stond om met de Waterperel te vertrekken, of hy grootvader niet had gezien en patroon Meynne antwoordde dat grootvader den weg naer den hoogen hill was ingeslagen. Daerop ben ik langs dien kant de duinen ingeloopen en toen ik den hoogen hill naderde heb ik er waerlyk grootvader zien zitten naest een doode. - Een doode!... herhaelde Dora. - Ja een doode, moeder, - hervatte de knaep, - doch grootvader zegde dat gy spoedig tot hem moest komen, want hy gelooft dat de doode nog leeft. - En kent gy hem? - vroeg de moeder. - Neen, moeder, neen, ik ken hem niet, - zegde de knaep, - ik geloof dat het een vreemde is, want ik herinner my niet hem ooit te hebben gezien. Dora, die uit de eerste woorden van den knaep had denken te verstaen dat er Tone, die in het gezelschap van grootvader de hut had verlaten, een ongeval was overkomen, zag zich thans door de uitlegging des knaeps gansch gerustgesteld, doch zy begreep ten zelfden tyde, dat er in de duinen iets was geschied waervoor men hare hulp inriep. Zy haestte zich dan ook dadelyk korf en net ter zyde te leggen, de mand van den rug los te maken, en na zy Flipken met zoete woorden had bevolen op klein Netje te passen, snelde zy zoodra mogelyk de deur uit in de richting van den hoogen hill. Toen zy daer aenkwam, vond zy er werkelyk haren vader die aen den voet des duins geknield zat. Voor hem lag een vreemdeling uitgestrekt ten gronde. Het was een man van omstreeks de vyftig jaer, gekleed als een gegoed landbouwer der streek. Zyn aengezicht was doodsbleek, zyne lippen waren blauw, hy had een diepe wonde aen het hoofd en zyn aengezicht was met bloed bedekt. Ko Bortels hield het hoofd van den gewonde met de beide handen een weinig opgeheven, ten einde alzoo | |
[pagina 122]
| |
te trachten het al te groote bloedverlies te beletten. Daer hy met den rug gekeerd zat naer de zyde langs waer Dora ter plaets was verschenen, stond zy reeds naest hem vooraleer hy haer had bemerkt. - Wat is dat, vader? - vroeg Dora, - hoe komt gy aen dien man? Is hy dood? - Ust, Dora! ust! - fluisterde Ko, met halfluide stem, - hy is slechts gewond! daer zoo even heeft hy nog gezucht. Spoedig toegebrachte hulp zou hem misschien nog tot het leven terug kunnen roepen. Zoo gy naer Adinkerke sneldet en den doktor verzocht hier te komen. - Neen, vader, neen, - antwoordde Dora haestig, - terwyl zy zich ontdeed van haren katoenen onderdoek, er hoeft hier geen uitstel. Reeds is er te veel bloedverlies; indien wy het niet dadelyk trachten te stelpen, dan is het zeker dat de geneesheer hier niets dan een lyk zal vinden. En onmiddelyk de daed by het woord voegende, bukte zy zich over het lichaem des vreemdelings, en verbond zoo goed mogelyk de gapende wonde. Toen zy dit verricht had, haelde zy de tondeldoos uit haers vaders zak, wierp stael, kei en tondel ter zyde en snelde heen in de richting der zee. Daer schepte zy de doos vol water en keerde er mede naer den hoogen hill, waer zy onmiddelyk het voorhoofd en de slapen van den lyder begon te bevochtigen en te wasschen. Veel tyd verliep er vooraleer deze teekens van leven gaf, doch na herhaelde inspanning, trof eindelyk een moeilyk uitgebrachte zucht hunne ooren. Dora en Ko gingen voort met den lyder zoo goed mogelyk te verzorgen tot dat zy er ten leste in gelukten hem de oogen te doen openen. Het was wel is waer een flauwe maer tevens een dankbare blik, men zou gezegd hebben de laetste dankbetuiging eens stervenden aen zyne verzorgers. Nu wilden Dora en haer vader den vreemde optillen en beproeven of zy hem niet konden doen staen; doch nauwelyks had dezes rechter voet den grond geraekt, of een pynelyke kreet ontvlood zyne borst en de beide helpers waren genoodzaekt hem terug tegen den heuvel te leggen. - Ik vrees, vader, dat hy buiten de wonde aen het hoofd, ook eene breuk aen het been heeft, - sprak Dora, - hoor, die man kan hier toch niet blyven liggen. Weet gy wat wy zullen doen? - vervolgde zy, - ik zal hier blyven om hem te verzorgen, ik ken dit beter dan gy. Loop gy van uwe zyde naer het strand, en verzoek daer de hulp van een paer gezellen. Zy kunnen hem op eene baer naer onze hut brengen. Terwyl loopt gy verder, naer Adinkerke, en verzoekt den geneesheer ten onzent te komen. Zoo is er misschien noch redding voor den ongelukkige. Maer spoed is er noodig, vader. Toeft de doctor lang, dan twyfel ik er aen of hy vindt niets dan een lyk. De oude Ko scheen het met zyne dochter daeromtrent eens en beloofde dat het aen hem niet zou liggen of de verlangde hulp zou tydig genoeg worden aengebracht, om den lyder te kunnen helpen. Daerop verliet hy de plaets en liep, sneller dan men dit van zyne stramme beenen zou hebben verwacht, over de duinen naer het strand. Dat Ko zich goed van de aengenomen taek had gekweten bleek spoedig; want weldra verschenen een paer sterke visscherslui met de noodige draegbaer op de plaets des onheils. De gewonde werd met veel omzichtigheid op de baer gelegd en Dora maekte met behulp van haren zuidwester en een gedeelte harer bovenkleeding eene soort van kussen dat zy voorzichtig onder het hoofd des lyders stak. Toen dit gedaen was tilden de twee gezellen de baer omhoog en sloegen, gevolgd van Dora, den weg naer Tone's hut in. Wanneer Ko en de geneesheer van Adinkerke, omtrent een uer later, de wooning binnentraden, vonden zy den gewonden in Dora's kamer, waer de medelydende vrouw hem haer eigen bed had afgestaen. - Tone's echtgenoote zat er naest en bevochtigde zyne lippen en slapen met helder water, ten einde zynen dorst te lesschen, en hem tot het leven, dat hem gansch ontvloden scheen, terug te brengen. De doktor naderde het bed en onderzocht de wonde des gekwetsten. Hy bevestigde, wat Dora en haren vader gevreesd hadden, namelyk dat de vreemde eene breuk aen het knoezelbeen had bekomen en zegde dat zyne wonde aen het hoofd zeer gevaerlyk, doch, hy hoopte het, niet doodelyk was. Daerop legde de geneesheer, volgens de regels der kunst een verband op de wonden des hoofds en des beens, verklaerde dat het onmogelyk was den lyder voor als nu te vervoeren, schreef de noodige geneesmiddelen voor en bevool dat men hem nu zou laten rusten en zorg moest dragen dat hy zich zoo weinig mogelyk zou bewegen en dat men hem vooral niet mogt toespreken of met vragen lastig vallen. Ko en Dora beloofden zulks en verzekerden den doktor dat zy voor den lyder de beste zorg zouden dragen en beurtelings naest zyne sponde wilden waken. De geneesheer vertrok met de verzekering dat de gewonde aen geene betere handen kon worden toevertrouwd dan aen die van Ko en Dora. | |
III.Den volgenden morgen reeds vroeg kwam de dorpsgeneesheer den gekwetste bezoeken. Dora, die des nachts naest het ziekbed wakend had doorgebragt, zegde dat de lyder goed gerust en niet te veel geklaegd had. De doktor nam het verband van het hoofd, onderzocht nauwkeurig de wonde, legde een nieuw verband en verklaerde dat voor het oogenblik alle gevaer voorby was en hy, indien geen onvoorziene inval den toestand des gekwetsten kwam verergen, voor de volkomen genezing instond. De wonde aen het hoofd zou, dacht hy, na verloop van weinige dagen gansch verheeld zyn; maer de breuk aen het been zou hem langer, denkelyk eenige weken, op het ziekbed gekluisterd houden. De geneesheer opperde daerom het gedacht of het niet raedzaem zou wezen den lyder naer het ziekenhuis over te voeren, daer hy voor de inwooners der hut zeer tot last verstrekte en Dora haer eigen bed, dat zy den gewonden gewillig had afgestaen, moest missen; doch Dora verzette zich hiertegen met kracht en toonde zich, wat de geneesheer ook inbracht, weinig bereid hierin toe te geven. - Maer, vrouw Brys, - zegde de doktor, - hoe kunt gy u hier tegen zoo hardnekkig verzetten? wat ik u aenraed is voor het welzyn van hem en van u. Gy kunt hem immers niet verzorgen gelyk het behoort; daerby, indien hy hier blyft, stelt gy u bloot aen groote uitgaven. Denk er eens goed opna, Dora. Wat my betreft, ik zal u voor de verzorging niets eischen, maer de apotheker zal u de geneesmiddelen niet onbetaeld medegeven. Ten andere, het is immers toch maer een vreemde. - Een vreemde is het, mynheer, antwoordde Dora, maer daerom zal hy toch niet min goed verzorgd worden als of hy tot de familie behoorde. Hadden wy hem niet gevonden en verpleegd, hy ware gewis gestorven. Wat de uitgaven betreft, indien de zieke geneest, zal hy het ons, indien hy kan, terug geven. Kan hy het niet, dan hebben wy het om de liefde Gods gedaen; want, al is hy een vreemde, het is een mensch, en alle menschen zyn kinderen van den zelfden God. Wy zyn zeker niet ryk, maer al wat wy bezitten is tot zyn dienst. | |
[pagina 123]
| |
- Gy zyt zonderling, vrouw Brys, - begon de doktor. - Neen mynheer, neen, - onderbrak hem Dora, - zoo zonderling niet dan gy het u wel inbeeldt, - myn echtgenoot is alle dagen op zee, aen de grootste gevaren blootgesteld; indien hy, in het gevaer verkeerende, geene behulpzame hand ontmoette, wat zou er dan van hem en van ons geworden?.... - Welnu, Dora, gy kunt misschien gelyk hebben, - antwoordde de doktor, en hy dacht by zich: de liefde tot den evenmensch zit veel dieper in de herten der armen, dan in die der ryken. Toen hield hy Dora nog voor, hoe zy den gewonde moest behandelen; gelastte haer, daer hy volkomen rust noodig had, hem met geene vragen lastig te vallen en hem zoo weinig mogelyk toe te laten te spreken. Dora beloofde zyne voorschriften stipt te zullen volgen, waerna hy vertrok. Elken dag bracht de geneesheer een bezoek in de hut. Elken nacht waekten Ko en Dora beurtelings by den lyder en, dank zy de goede behandeling van den man der kunst en de liefdevolle verheeling der arme visschersfamilie, zyne hoofdwonde genas in weinige dagen. Toen hernieuwde de doktor de vraeg of den vreemde het niet verkieselyk vond naer het ziekenhuis te worden overgebragt. Deze was bereid er in toe te stemmen; doch Dora deed haer uiterste best om hem dit voornemen uit het hoofd te praten en, daer hy zag dat hy haer, die hy zyne redster noemde, zou bedroeven indien hy voor zyne volkomen herstelling de hut verliet, besloot hy te blyven. Alleenlyk besprak hy dat men, daer hy Dora's bed had ingenomen, en het niet meer noodig was dat men den nacht wakend naest zyne sponde doorbracht, een bed voor haer uit het dorp zou doen komen. Dora wilde weigeren, voorgevende dat zy zich wel zou weten te behelpen; doch de vreemdeling wilde hier niet van hooren en verklaerde dat hy, indien zy zyn voorstel afsloeg, geen dag langer in hare wooning zou vertoeven. Dora gaf dus, ofschoon tegen dank, toe. Zoodra de doktor vertrokken was en Tone's vrouw die hem tot buiten de deur vergezeld had, het vertrek terug betrad, riep hy haer by zich en zegde haer ook haren ouden vader te roepen, en toen zy dit gedaen had verzocht hy beiden naest het bed te gaen zitten. Toen nam hy eene hunner handen in de zyne en bedankte hen voor de goede zorgen waermede zy hem zoo liefderyk verpleegd hadden. - Ik was een vreemdeling voor u, - sprak hy, - ik was en ben u nog gansch onbekend. Gy hebt my niet gevraegd wie ik was, maer hebt my opgenomen en verpleegd uit liefde tot God en den evenmensch. Zonder u, myne redders, ware ik te midden der eenzame duinen omgekomen. Ik dank u uit het diepste myns herten voor uwe niet te vergelden daed, voor de grenzelooze, christelyke liefde jegens my gepleegd. Nu ben ik u ook, met myn dank, de bekentenis myns naems schuldig, alsook hoe het kwam dat gy my gewond in de duinen hebt aengetroffen: Luistert dan: - Myn naem is Liebert Vrolik, ik ben een welstellend pachter en bewoon een dorp in de nabyheid van het fransch stadje Duinkerke. Ik had een broeder die de vlaemsche zeehaven Oostende bewoonde en er over eenige maenden overleed. Daer ik zyn eenige erfgenaem ben, was ik daerheen geroepen ten einde in bezit te worden gesteld van het bedrag zyner nalatenschap. Ik had den oproep van den notaris met het regelen der nalatenschap beantwoord, en na een paer dagen in de vlaemsche stad te hebben doorgebracht, werd ik door dien ambtenaer in het bezit gesteld der som die my toe kwam. Daer ik nu niets meer in die plaets te verrichten had, besloot ik zoodra mogelyk de terugreize te doen, en om nog den zelfden dag myne wooning te kunnen bereiken, vertrok ik den volgenden morgen, of liever de volgende nacht; want nog was de zon aen de Oosterkimme niet zichtbaer. Ik had, ten einde niet alleen te reizen in de eenzame duinen, daer ik veel geld en waerden by my had, een my aenbevolen gids, die my den kortsten weg aenduidde en myne kleine valies hielp dragen, medegenomen. In de nabyheid van Nieupoort gekomen, betaelde ik myn leidsman, die my de valies ter hand stelde en terug naer Oostende keerde, terwyl ik alleen den weg door de duinen voortzette. Alles ging goed en niets deed my voorzien dat ik weldra het slachtoffer zou worden van een zoo veraderlyken als misdadigen aenslag. Toen ik de plaets naderde waer gy my hebt gevonden, en waervan ik zonder uwe tydige hulp niet levend zou zyn terug gekeerd, ontwaerde ik in de verte een man die over de duinen liep en my van eerst af als zeer bedenkelyk voorkwan. Behalve dat hy een dikken stok in de hand hield, keerde hy het hoofd steeds links en rechts als of hy zich verzekeren wilde, dat er niemand in de nabyheid was. Geheel zyne houding boezemde my schrik in, want alles deed zien dat hy niet recht in zyne schoenen liep. Ik was dus verwittigd en hield my op eenen aenval voorbereid. Doch, wat zou ik doen om my te verdedigen? de man met het rampvoorspellend uitzicht was gewapend en ik... ik had niets om my te verdedigen. Terwyl ik daeraen dacht, waren wy elkander allengs genaderd. Nog slechts een paer stappen verwyderde ons van elkander. Toen sprong hy vooruit, verhief den stok dien hy in de rechterhand hield en greep met de linker naer myne valies. Ik sprong achteruit, om den slag van den stok op het hoofd te vermyden, en wilde om hulp schreeuwen, doch ten zelfden tyde kwam de stok omlaeg, ik ontving den slag op het rechterbeen; in plaets van een luiden hulpkreet slaekte ik een pynelyk geschrei en ik viel plotseling ten gronde. Ik had den moed nog tot den booswicht op te zien. Nog eens hield hy den stok omhoog en eer ik den tyd had hem te smeeken my toch het leven te laten, ontving ik een tweeden slag en dit mael op het hoofd. De slag was zoo hard dat hy my dadelyk bedwelmde. Wat er verder is geschied weet ik niet... - En gy zegt dat gy eene valies by u had toen de booswicht u aenrandde? - vroeg de oude Ko, - Hemel! hoe alles zich schikt. De vreemdeling en Dora, die den zin van Ko's woorden niet begrepen, bezagen hem met nieuwsgierige blikken, waerop deze spoedig antwoordde. - Ja, ja, bezie my maer, die dief uwer valies, uw moordenaer, want ik mag hem zoo wel noemen, daer het zyne schuld niet is dat gy u nog tusschen de levenden moogt verheugen, is gekend. Er is iemand die hem over den hoogen hill met het voorwerp zyner misdaed heeft zien vlugten. - Hoe! - riep Liebert Vrolik verwonderd uit, - hoe! er was iemand in de nabyheid toen de misdaed werd gepleegd? - Maer, nu ik er aen denk, vader, - vroeg Dora, gy zyt het misschien die hem hebt zien vluchten. - Ik niet, antwoordde Ko, - maer.... - Maer hoe kwaemt gy dan toch aen die gedachten om van het strand naer den hoogen hill te gaen? - Indien Tone hier was, - sprak de gryzaerd - die zou u meer kunnen zeggen. Denkelyk kent hy den misdadige. Hy is het die hem heeft gezien. | |
[pagina 124]
| |
- En hy heeft hem u niet genoemd? - Niet heel en al, en daer ik het niet juist weet, denk ik het beter om geene valsche vermoedens op te wekken, te zwygen tot dat Tone wederkeert. Nog eenige dagen geduld slechts en de misdadige zal gevat en gestraft worden. Nu vertelde de oude Ko de woorden die hy den dag van Tone's vertrek uit dezes monds had gehoord, doch voorzichtigheidshalve verzweeg hy den naem dien hy hem had hooren uitspreken, ten einde niet op een bloot vermoeden misschien eene gewigtige beschuldiging op het hoofd eens onpligtigen te laden. De vreemdeling, van zynen kant, verklaerde hoe de misdadige hem in zyne overyling wel het valies met een paer duizend franks alsook zyn gouden zakuerwerk had ontstolen, maer hem toch had vergeten te betasten en hem daerdoor in bezit had gelaten van het beste deel zyns schats dat in bankpapier bestond dat hy in eene brieventesch, die hy in den binnenzak zyns kleeds droeg, had geborgen. Daerby verklaerde hy dat hy het zich aen niets wilde laten ontbreken en hy, zoo lang tot Tone terug was, in al de uitgaven van het huishouden wilde voorzien. Op dit oogenblik kwamen Flipken en Netje juichend en zingend de hut binnen gestormd. - Moeder, grootvader, wy zyn ryk! schatryk! - riep de knaep terwyl hy te midden van het vertrek stond te dansen. - Ryk, kind! - vroeg Dora, - wat vertelt gy toch? - Ryk, moeder, ryk! - herhaelde Netjen en zy begon even als haer broertje te dansen dat het eene vreugd was om zien. - Maer wat hebt gy toch beiden? - vroeg de moeder eenigzins streng; - ik geloof dat gy bezig zyt met het hoofd te verliezen. Nu trad de knaep nader, opende de hand en liet drie goudstukken zien. - En van waer komt dit geld? - vroeg de moeder. - Gevonden! sprak Netje, - gevonden! Is het nu niet waer dat wy ryk zyn? - Maer waer toch? spreek spoedig. - Hum, - zegde de knaep, ik was met zusje naer het strand gegaen om zeeschelpen te zoeken, zoo als gy weet. Toen wy moede gezocht waren, liepen wy langs de duinen tot aen den hoogen hill; wy klommen op het top des duins en lieten ons er van boven afrollen, een mael, twee mael, dry mael en dan nog al meer. Toen wy moede gerold waren legden wy ons te rusten aen den voet van den hill. Eensklaps zag Netje iets blinken. Zy liep er naer toe en raepte het op, het was een goudstuk. Zy liet het my zien; ik liep tot haer en, ik ook, ik zag iets glinsteren in het zand. Ik bukte my: het was een tweede goudstuk. Wy zochten beide of er nog iets dergelyks verloren was en ik vond een derde stuk. Maer wat wy vervolgens nog zochten, toch vonden wy niets meer. Zeg, is het nu niet waer dat wy ryk zyn? - Zonderling! - sprak de vreemde, - aen den voet van den zelfden hill waer ik bestolen werd. Ik zou haest denken dat dit geld voortkomt van hetgene my ontstolen is en toch is dit niet goed mogelyk daer ik geen ander goud by my had dan hetgene in het valies was opgesloten, en dit was goed dicht. Zou de dief het op den oogenblik der misdaed hebben geopend en het vervolgens misschien hebben weggeworpen? Maer, dan zou men het ledige valies hebben moeten terug vinden. - Ik verzeker u, - onderbrak Ko de bedenkingen des vreemdelings, - dat de dief met het valies over den hill is gevlucht, Tone heeft het met eigen oogen gezien. - Hoort, kinderen, - sprak Liebert Vrolik, - geeft het geld aen uwe moeder, het is voor u; zeg aen niemand dat gy dit gevonden hebt. - En zich tot Dora en Ko wendende, voegde hy er by: - het best van al is te wachten tot dat Tone terugkeert. - Dat is het best, zoo als gy zegt, - sprak grootvader, - wees er zeker van, dan zal zich alles ophelderen. Er werd nu over het voorval niet meer in de hut gesproken; doch elk van zyne zyde brak zich het hoofd om het zonderling raedsel op te lossen. | |
IV.Er heerschte eene droeve stemming binnen de hut in de duinen. Tone had, by zyn vertrek, gezegd dat de Zeester twelf of hoogstens veertien dagen zou hebben uitgebleven. Reeds dry weken waren verloopen sinds hare afvaert en nog was zy niet terug; zelfs hadden andere sloepen, die later de reede verlaten hadden en reeds terug gekeerd waren, haer nergens gepraeid. Dat dit ongewoon lang wegblyven Dora en Ko zeer verontrustte, behoef ik nauwelyks te zeggen. Dora bad dagelyks voor het behoud haers mans en deed ook elken morgend en avond hare kinderen voor het plaesteren Mariabeeld, dat op het plankje tegen de schouw stond, nederknielen, om door de tusschenkomst der moedermaegd bescherming by God voor hunnen vader af te smeeken. Die toevlucht tot de moeder der bedrukten deed telkens nieuwe hoop in haer hert dalen en verwekte ook telkenmale haren wrangen zielenangst. Doch, daer zy in den loop des dags, niet de minste tyding van den afwezige ontving, ontvlood haer weêr alle hoop, en gaf zy zich over aen allerhande treurige gissingen, en zy beeldde zich in dat zy haren echtgenoot nimmer zou wederzien. Des nachts sloot zy de oogen niet, zy dacht steeds aen Tone. Daerby kwam zich nu voegen het onverwacht voorval dat den gewonden vreemdeling in hare hut had gebracht. Zy dacht aen het valies, en het goud dat het bevatte, aen de goudstukken die door de kinderen aen den hoogen hill waren opgeraept en aen het niet terug vinden van het valies. Dan herinnerde zy zich ook dat haren vader had gezegd dat Tone den boosdoener kende en hy by zyne terugkomst alles zou ophelderen. Zy dacht er ook op na, dat het haer vader was die het eerst den gewonde in de duinen had gevonden. Daerop beeldde zy zich in dat Tone zelf misschien de misdaed had begaen en zich door de vlucht aen de hem wachtende straf had onttrokken. Daer haer vader den naem van den misdadige had verzwegen, werd zy in dit gedacht nog versterkt, en zy verbeeldde zich dat hy dit slechts deed, niet zoo als hy zegde om geene vermoedens op eenen onplichtige te laden, maer om den waren plichtigen aen het gerecht te onttrekken en alzoo zyne en hare eer niet te bezoedelen. - En wie weet of vader zyn medeplichtige niet is! - dacht zy verder; doch neen,.... neen, dit is onmogelyk.... zy zyn te deugdzaem, en deugdzame lieden worden niet op eens booswichten. - Zy zocht dit gedacht uit haren geest te verbannen, en toch dacht zy - ik zal Tone nimmer wederzien! - En toch weende zy bitter. Zoo had zy den nacht doorgebracht. De morgen kwam aen. Zoo als elken dag bad Dora den hemel bescherming af voor het behoud van haren echtgenoot en het gebed verlichtte nogmaels den angst die haer op het herte woog. Toen gaf zy zich even als elken morgen aen hare huiselyke bezigheden over. Wanneer het ontbyt klaer was, bracht zy den bedlegerigen vreemdeling zyn deel, waerna zy zich met grootvader en de kinderen aen tafel zette. Toen het ontbyt genuttigd was, werden de kinderen gewasschen en gekleed en zy kregen verlof om langs het strand schelpen te zoeken en in de duinen | |
[pagina 125]
| |
te gaen spelen. Zoodra het knaepken en zyn zusje de wooning hadden verlaten, sloot zy de deur van het vertrek waerin Liebert Vrolik te bed lag en verzocht haren vader om een onderhoud. Toen deze haer had geantwoord dat hy daertoe bereid was, schouwde zy hem op eene zonderlinge wyze in de oogen en vroeg hem: - Zeg eens, vader, komt het u niet vreemd voor, dat Tone zoo lang uitblyft? - Zeer vreemd, inderdaed! - antwoordde Ko, op eene wyze als of hy het gesprek zocht te ontvluchten. - Niet waer? - ging Dora voort, - ik heb er den ganschen nacht op nagedacht, en het schynt my toe of wy hem nooit meer zullen wederzien. - Maer, Dora, wat is dat nu voor een gek gedacht? - vroeg de ouderling, - omdat Tone wat langer wegblyft dan hy het dacht, gaet gy u seffens inbeelden dat er hem iets noodlottigs is gebeurd. Gy weet immers wel dat zeelieden by hun vertrek niet altoos juist kunnen berekenen wanneer zy zullen terugkeeren. Daerom moet gy u niet inbeelden dat hem een ongeluk is overkomen. - Ik beeld my niets in, vader, - sprak Dora, - maer ik gevoel het maer al te wel hier binnen, - en zy legde zich de hand op het hart, - dat er ons iets rampspoedigs boven het hoofd hangt. Hoe kwam het toch, zeg my, dat gy het juist waert die den gewonde aen den voet van den hoogen hill hebt aengetroffen. - Wat is dit nu voor eene vraeg, Dora? - zegde de oude Ko eenigzins verbaesd, - ik of een ander, wat doet dit ter zake? - Maer juist gy? - hernam Dora. - Omdat ik er uit nieuwsgierigheid was heen gegaen. - Maer waerom toch? de hooge hill ligt in de tegenovergestelde richting onzer wooning. - Uit nieuwsgierigheid, zeg ik u. Heb ik u niet reeds gezegd dat Tone een man met een valies over den hoogen hill had zien vluchten, en.... - En wie was die man? - onderbrak Dora haer vader. - Dit mag of kan ik u niet zeggen, antwoordde Ko heel bedaerd. - Gy moogt of kunt dit niet zeggen, - sprak Dora, nogmaels den ouderling strak in de oogen sturende, - ik geloof u; doch ik vermoed dat ik zoo wel als gy en Tone den waren misdadige ken. - En wie verdenkt gy? - vroeg Ko. Dora zweeg en beefde. - Wien? - herhaelde haer vader, - Spreek! Eene traen glinsterde in de oogen der vischersvrouw, en zy prevelde met stille nauw hoorbare stem: - Tone. Ko Bortels verhief zich in gansch zyne lengte, greep haer koortsig by den arm en vroeg. - Wat naem hebt gy daer genoemd ongelukkige? - Niet waer, Tone is gevlucht? - sprak Dora huiverend, - en gy zyt, toen gy hem veilig wist, naer de duinen terug gekeerd om zyn arm slagtoffer te redden. - Zwyg, - bromde de oude Ko, - Dora ik gebied u te zwygen. Ik dacht dat gy Tone, den besten jongen ter wereld, beter kendet dan hem, gy zyne vrouw, van eene zulke laffe misdaed te durven verdenken. Tone is met de Zeester vertrokken; ik zelf, zoo gy weet, heb hem tot daer uitgeleide gedaen. De smert van zyn lang uitblyven moet u het hoofd op den hol gebracht hebben om zulke vermoedens te durven uitspreken. Gy, ten minste, zoudt de laetste moeten zyn hem zulke laffe daed te durven toeschryven. - Inderdaed... gy hebt gelyk, vader... - stamelde Dora, - de angst... de smert... de wanhoop... ik weet inderdaed niet wat er my heeft toegebragt. - Welnu, wees bedaerd, Dora, - zegde de grysaerd op eenigzins goedigen toon, - gy vreest dat er aen Tone een ongeluk is gebeurd en dat gy hem nooit meer zult wederzien; ik, integendeel, heb een voorgevoel dat my zegt dat wy hem weldra in de armen zullen drukken en omhelzen. Zet u die zotte gedachte uit het hoofd en, zie, om u er in te helpen, wil ik u zeggen wie Tone heeft denken te herkennen in den drager van het gestolene valies; maer beloof my er niemand van te spreken. - Wien? - vroeg Dora nieuwsgierig. - Belooft gy de geheimhouding tot Tone terug is? Dora knikte toestemmend. - Hy noemde my slechts zyn voornaem. - En die was? - Kees. - Ik weet genoeg, - zegde Dora, - het is Kees Ravys, de strandlooper, myn voorgevoel zegt het my; Ravys is een slechte kerel. - Alweder overyling, Dora. - vermaende haer Ko. - Daerenboven, ik heb hem reeds een paer malen in de omstreken van den hoogen hill zien rondslenteren, en telkenmale keerde hy het hoofd links en rechts als of hy vreesde te worden gezien. - Gy kunt gelyk hebben, Dora, maer wy moeten zwygen tot Tone terug keert, wy mogen door onze schuld op niemand valsche vermoedens laden.... - En wat meer zegt, - onderbrak hem Dora, - voor de misdaed, kwam hy elken dag voorby onze wooning; iedereen in de Panne weet dat wy een gewonde hebben ingenomen; ook hy weet het, en sinds dien tyd hebben wy hem langs hier niet meer te zien gekregen; hy vermydt zorgvuldig ons huis. De oude Ko stemde met Dora in, dat ook hy den strandlooper vermoedde de dader te zyn van de mislukte moord en den gepleegden diefstal; doch hy bad nog eens er aen niemand hoegenaemd, voorzichtigheidshalve, van te spreken. Dora stemde in het verlangen haers vaders, ofschoon met tegenzin, toe - want zy dacht het beter den verdachte maer dadelyk by het gerecht aen te klagen, - en uitte nogmaels de vrees dat er met de sloep van Tone iets rampspoedigs was gebeurd. De oude Ko, ofschoon hieromtrent niet al te gerust gesteld, trachtte haer moed in te spreken en beloofde haer, in den loop van den dag, eens tot aen het strand te wandelen ten einde te hooren of men niets aengaende de Zeester had vernomen. Dora's vader hield woord. In den namiddag ging hy naer het strand en slechts tegen het vallen van den avond keerde hy huiswaerts. Hy zag er in het geheel niet opgeruimd uit en zette zich sprakeloos in eenen hoek neder. Dora, die zyne droeve stemming bemerkte, ging tot hem, legde hare hand op een zyner schouders, en vroeg. - Welnu, vader! zeg, wat hebt gy vernomen? - Niets, - luidde het antwoord van Ko. - Niets! - herhaelde Dora, - vader, gy bedriegt my; gy verzwygt my iets. - Ja toch, - hernam de grysaerd met bevende stem, - de Waterperel, patroon Meynne, is uit zee teruggekeerd. - En... | |
[pagina 126]
| |
- Hy heeft de Zeester nergens ontmoet; maer... - Maer... - De manschap der Waterperel heeft in zee eenig zeilwerk en de voorplecht der Zeester opgevischt. - God, God! ik heb het gedacht, - kreet Dora, - Tone is verloren! Ik zal hem nooit meer wederzien! de zee is zyn graf! En de arme vrouw borst in luide snikken los. Ko Bortels deed al wat mogelyk was om Dora op te beuren; hy wilde haer valsche hoop doen tegenblinken; doch zyn eigen hert was te vol om daerin te gelukken en weldra deelde hy mede in de tranen zyner dochter. Des anderendags spoelde de zee een lyk op het strand; het was dit van een der gezellen der Zeester. Dit voorval versterkte de gedachte van het ongelukkig gezin, dat de sloep waerop Tone als gezel had gevaren met man en muis was vergaen, en toen Dora Flipken en Netje bedroefd in hun hoekje by elkander zag zitten, prevelde zy met het hert vol droeve wanhoop. - Arme, arme vaderlooze weezen! | |
V.Omtrent twee maenden waren verloopen sedert de ontmoeting van Ko Bortels met Liebert Vrolik. Dank aen de goede behandeling des doktors en de liefdevolle verzorging van Dora, was de genezing des vreemdelings tot zoo verre gevorderd dat het hem gelukt was, niet alleen het ziekbed te verlaten maer ook op den arm leunend van Ko, wel is waer een weinig trekkebeenend, langs de duinen te kunnen wandelen. Liebert Vrolik zou nu weldra de hut in de duinen kunnen verlaten om zich naer zyne eigen wooning te begeven. Wat ging er nu van Dora en haer huisgezin geworden? Want Tone was nog niet terug gekeerd. Verre van hem te mogen wederzien, had men zelfs niet het minste woord omtrent hem of de Zeester vernomen. Dat er dus, zonder de edelmoedige tusschenkomst, van den door Dora en Ko geredden reiziger sinds lang de diepste armoede in de kleine wooning zou hebben geheerscht is ontegenzeggelyk. Tot nu toe waren zy hier voor gevrywaerd gebleven. Maer Liebert Vrolik eens henen, dan toch zou het immers onmogelyk worden dat Dora met de opbrengst der garnaetvangst en met het weinig dat Ko verdienen kon, door van den vroegen morgen tot den laten avond netten te knoopen, in de noodwendigheden van het huishouden kon voorzien. Meer dan eens had Dora hierop by zichzelve nagedacht en het eenige antwoord op deze vraeg dat zy had gevonden, luidde: - Weldra zal myn lichaem op het kerkhof rusten en myne ziel zal met die van Tone vereenigd zyn. - En vader, en de kinderen? - vroeg zy zich nogmaels af. - Vader, - luidde het antwoord, - misschien eindigt hy zyn leven nog in het bedelaersgesticht, en de kinderen worden in het weeshuis opgenomen. Arme oude man! arme weezen!. Op zulke stonden sloeg zy zich de handen voor het aengezicht en de tranen stroomden vry over hare wangen. Eens, dat zy zich, misschien voor de twintigste mael, de zelfde vraeg had gedaen en deze wat luider had beantwoord dan zy het plag, antwoordde iemand die zy niet had bemerkt, daer zy zich alleen in het vertrek waende. - Dora, gy laet u door rampzalige gedachten overmeesteren. Waerom denkt gy het ergste? Ware het niet beter te betrouwen op de goddelyke Alvoorzienigheid? Hy die mildelyk zorgt voor al wat ademt en leeft, zal ook, wees er zeker van, u of uw huisgezin niet vergeten. - Vergeef my, mynheer Vrolik, - sprak nu Dora, die de stem des sprekers had herkend, - vergeef my, dat ik my door myne noodlottige inbeelding liet medeslepen. Gy herrinnert my myne pligt. Ik moet en zal arbeiden zoo veel ik kan en God, ja ik voel het, zal het overige doen. Liebert Vrolik sprak nog eenige bemoedigende woorden om de ongelukkige Dora op te beuren. Hy deed dit op zulke deelnemende wyze dat hy er ten deele in gelukte. Nu kondigde hy haer aen dat hy voornemens was haer binnen een paer dagen te verlaten om in zyn dorp zyne vroegere levenswyze te hernemen; doch alvorens van de Panne, misschien voor altoos, afscheid te nemen, verlangde hy volgeerne eens naer Adinkerke te wandelen, waer hy zich herrinnerde eene oude kennis te hebben, die hy nu eens wilde bezoeken. Hy vroeg dan aen Dora of het hem toegelaten was in den namiddag in het gezelschap van haer knaepken er heen te wandelen. Dora antwoordde, dat niet haer knaepken, maer haer vader, hem er heen zou leiden, daer hy dan, terwyl hy nog moeilyk te been was, op dezes arm zou kunnen steunen en zich alzoo minder zou vermoeijen. De heer Vrolik nam dit aenbod gretig aen en, zich verwyderend, troostte hy haer nogmaels met de woorden: - Heb goeden moed, Dora! heb goeden moed, en denk dat God die my door uwe tusschenkomst het leven heeft gered, ook myne redster niet ongetroost zal laten. Wel is waer hebt gy van Tone niets meer vernomen, maer toch ontbreekt u ook de stellige verzekering dat hy in de golven is omgekomen. Misschien ziet gy hem nog wel weder. De visschersvrouw sprak geen woord, maer schudde droevig het hoofd. Liebert Vrolik liet haer thans alleen met hare weinig bemoedigende gedachten en verliet de hut om eene poos langs de duinen in de koesterende zonnestralen te wandelen. Des namiddags trok hy, met de rechterhand op een stok steunend en met de linker op den arm van den ouden Ko, naer Adinkerke. Des avonds was hy in de hut terug. Wat had hy in het dorp verricht? Dit wist de ouden nettenknooper niet te zeggen, want na langen tyd het dorp op en neder te hebben gewandeld, en alle de huizen zorgvuldig te hebben bekeken als of de vreemdeling iemand zocht die hy niet vinden kon, waren zy te saêm in eene herberg getreden. Liebert Vrolik had Ko verzocht dáér op hem te wachten, was vervolgens heen gegaen, en werkelyk, omtrent eene uer later teruggekeerd, zonder hem echter mede te deelen wat hy had uitgericht. Toen had hy het gelag betaeld en beide waren teruggekeerd naer de hut in de duinen. Wie was de oude kennis die Liebert Vrolik in Adinkerke had bezocht? Hy had het niet gezegd. Het was dus een geheim, zoowel voor Dora als voor Ko. Het was een geheim voor allen. | |
VI.- Dora Brys, en ook gy, Ko Bortels, doet my heden het genoegen u met uw zondagpak te tooijen, - riep Liebert Vrolik op eenigzins opgeruimden toon, toen hy des anderendags morgens had ontbeten; - gy moet my heden naer Adinkerke vergezellen; ik wil u daer iemand voorstellen. Dora wilde opwerpingen maken. Zy sprak van lieden die zy niet kende, van de onmogelykheid de kinderen alleen te huis te laten, en nog meer dergelyke uitvluchten; doch de heer Vrolik wist het alles zoo goed | |
[pagina 127]
| |
te bepraten, dat zy moest eindigen met in zyn verlangen toe te stemmen. Op hare vraeg by wien hy haer wilde inleiden en tot wat doel, wilde hy echter niet antwoorden. De kinderen konden medegaen, zegde hy, en dit was genoeg. Dora had den man dien haer het leven schuldig was, lief gekregen; er was in haer hert voor hem een zwak ontstaen, zoo als het doorgaens het geval is met lieden die iemand van eenen gewissen dood hebben bevryd. Zy had reeds zoo veel voor hem gedaen, ook dit, misschien de laetste dienst, kon zy hem nu niet weigeren. Eene uer later wandelde de heer Liebert Vrolik in het gezelschap van heel het gezin naer Adinkerke. Onderwege vertelde hy Dora dat hy den vorigen dag, toen hy met Ko van het dorp terug keerde, in de duinen den man had ontmoet die hem zyne valies had ontstolen en gepoogd had hem te vermoorden. De booswicht moest insgelyks hem, zyn slachtoffer, hebben herkend; want niet zoodra had hy hem bemerkt, of hy had gesidderd uit al zyne leden, had ylings rechts ommekeer gemaekt en was daerop schielyk achter de duinen verdwenen. - Waeraen hebt gy hem herkend? - vroeg Ko. - Hy droeg de zelfde kleeding als den dag der misdaed, - antwoordde de heer Vrolik, - ten andere, zyne wezenstrekken staen my duidelyk genoeg voor, om ze nooit uit het geheugen te verliezen. - En het is daerom wellicht, - sprak Dora, - dat gy ons hebt verzocht u naer Adinkerke te willen volgen? Gy zyt voornemens hem by het gerecht aen te klagen en wilt ons tegen hem doen getuigen. Maer bedenk, heer Vrolik, dat dit voor ons geene gemakkelyke zaek is! Wy hebben wel vermoedens, doch den aenslag op u leven hebben wy niet zien plegen. De vreemdeling schudde ontkennend het hoofd en zegde: - Neen, neen, daerom is het niet; onze wandeling heeft een gansch ander doel. - Ware Tone hier, - voegde Dora er diep zuchtend by, - maer... neen daerop mogen wy niet meer rekenen... Tone komt stellig nimmer terug. - God is almachtig, vrouw Brys, - troostte Liebert de arme visschersvrouw, - en zoo lang er leven is mag men de hoop niet opgeven! - Gy zegt het wel, - zuchtte nogmaels Dora, - zoo lang er leven is! Doch Tone leeft niet meer. - Hoe weet gy dit? - hernam de vreemdeling, - hebt gy stellige bewyzen zyner dood? Dora liet het hoofd op de borst hellen en stapte zwygend voort. - Zoo lang gy geene stellige bewyzen daeromtrent hebt, - vervolgde Liebert, - moogt gy ook niet wanhopen. - Neen, - voegde Ko er by, - dit mogen wy niet. Onze droefheid kunnen wy wel is waer niet matigen; doch alle hoop mogen wy niet opgeven. Het is immers nog al meer gebeurd dat arme zeevaerders, die men sedert lang door de zee waende ingezwolgen, eenklaps terug keerden. Wat eens geschiedde kan nog geschieden. - Gy zegt het wel, - sprak Liebert troostend, - dat den moed u dus niet ontzinke! gedenk dat de hoop de schoonste zonnestrael is die het menschelyk hert kan verlichten en verwarmen. - Gave het de hemel dat hy spoedig terug kwame, - murmelde Dora; - ik ginge blootvoets naer Onze Heeres Huizeken, by Nieupoort, en ik ontstake er voor het beeld van den gekruisten Zaligmaker, de grootste waskeers die er in de stad te vinden ware. - En ik zou u vergezellen en er biddend den Heere danken voor zyne onnoembare weldaed, - voegde Ko er zuchtend by. Liebert Vrolik, bemerkende dat het onderhoud eene stemming had genomen die hy niet wenschte, vond het geraedzaem het gesprek af te breken en stapte nu sprakeloos naest Ko en Dora. De kinderen die niet bewust waren van hetgeen in de herten hunner moeder en grootvader omging, liepen bly juichend vooruit, want in hunne zondagkleêren met moeder en grootvader mede naer het dorp te mogen gaen, scheen hen een gansch feest, eene ware kermis. Toen zy reeds een goed eind vooruit waren, riep Liebert hen achterna, en daer zy den vreemdeling hadden leeren liefhebben keerden zy spoedig terug naest zyne zyde. Deze beloofde hen dan allerhande speelgoed en lekker, en zyne beloften werkten op de herten der kleinen als of hen al de schatten der wereld waren voor het oog getooverd. Zy vatten den vreemden heer by de handen, dansten en juichten als kleine dwazen, om een oogenblik later zyne handen weder los te laten en op nieuw zingend vooruit te schieten. De droefheid der moeder en de vreugde der kinderen vormden een wreed en scherp kontrast, dat niemand zoo zeer kon beseffen dan Dora. Het vlymde haer als een mes door het hert. Wel had zy de kinderen willen doen bedaren, maer zy gevoelde dat zy de vreugde dier jonge herten niet mogt beletten. Zoo kwamen de wandelaers te Adinkerke aen. Toen zy omtrent te midden der groote dorpstraet waren, hield Liebert Vrolik voor een net huisje met twee verdiepen, en dat onbewoond scheen, daer de deur en luiken gesloten waren, stil, haelde een sleutel uit den binnenzak zyns kleeds, en zegde: - Eindelyk zyn wy er. Daerop stak hy den sleutel op het slot, opende de deur en verzocht Dora en Ko om binnen te treden, terwyl hy met de kinderen aen de hand volgde. De visschersvrouw en de oude grootvader traden werktuigelyk het huis binnen; zy waren onbewust van hetgeen er ging geschieden. Toen allen binnen waren, opende de heer Vrolik de luiken en nu zagen Dora en Ko dat zy zich in een schoonen en voor een dorp tamelyken grooten kruidenierswinkel bevonden. De vreemdeling leidde Dora en Ko gansch het huis, onder en boven, rond. De arme visscherluî bewonderden de fraeije meubelen die het huis versierden en verklaerden vry uit dat zy nooit iets zoo ryk hadden gezien. Vervolgens vergezelde hy hen in den moestuin, achter het huis, en toen zy allen goed hadden afgezien, verzocht hy hen terug te willen binnen keeren. Mynheer Vrolik bracht hen toen in de kamer achter den winkel, zette dry stoelen aen de ronde met een groen tapyt overdekte tafel, nam een der stoelen voor zich en verzocht Dora en Ko op de anderen plaets te nemen. Deze bezagen elkander met klimmende verwondering en schenen een oogenblik te aerzelen; doch op het herhaeld verzoek des vreemdelings, namen zy plaets. Nauwelyks zaten zy neder of Liebert Vrolik vroeg hen: - Wel nu, zeg my eens, hoe vindt gy dit huisje? - Moei! zeer moei! - klonk het antwoord te gelyk uit den mond van Dora en Ko. - Rechtzinnig! - hernam de vreemdeling. - Het is eene rykemans wooning, - zegde grootvader. - Met een heerlyken tuin er achter, - voegde Dora er by. - Nu, dan ben ik recht te vrede, - sprak de heer Vrolik, - en dan.... - Blyft gy hier woonen, niet waer? - vroeg Dora glimlachend, als wilde zy hem doen zien dat zy zyn geheim kende. | |
[pagina 128]
| |
- Byna geraden! - zegde de vreemdeling, - behalve eene lichte wyziging. Er blyft hier iemand onzer woonen, doch ik ben het niet. Dora bezag beurtelings den vreemdeling en Ko, doch er kwam haer geen woord over de lippen. Men zou gezegd hebben dat zy met eene volkomen stomheid was geslagen. - Deze winkel was over te nemen, - vervolgde de heer Vrolik, - en het huisje was te koop. Ik ben gisteren met den eigenaer van het huis en den inboedel overeen gekomen, heb dan den notaris van het dorp een kontrakt doen opmaken in uwen naem en thans behoort u het alles in eigendom toe. - Maer, mynheer, waeraen hebben wy zulks verdient? - waegde Dora te vragen. De vreemdeling overhandigde haer de kwytbrieven en koopakt terwyl hy zegde: - Hoe! gy durft my vragen waeraen gy dit hebt verdient? Zyt gy dan vergeten dat gy my het leven hebt gered? Zonder uwe tydige tusschenkomst, ware ik te midden der barre duinen omgekomen. - Maer een ander had dit even goed kunnen doen dan wy. - Gy hebt my verzorgd en verpleegd alsof ik tot uw gezin behoorde; daerenboven hebt gy een gedeelte myner fortuin, die ik in bankpapier by my droeg gered. Indien minder nauwgezette lieden my hadden vinden liggen, gewis hadden zy er my van beroofd en my aen myn lot overgelaten. - Het is te veel, veel te veel! - prevelde Dora binnensmonds, niet wetende hoe hare herkentelykheid uit te drukken. - Het is in verre na niet genoeg, - sprak de vreemdeling; - ik ben u het behoud myns levens verschuldigd en ik sta u slechts een klein gedeelte myner fortuin af. Ik zeg nog eens, het is niet half genoeg. Dora en Ko wisten niet hoe hunne dankbaerheid uit te drukken; zy vatten de handen des vreemdelings in de hunnen, vielen voor hem op de knieën en weenden warme tranen van aendoening. De vreemdeling om een einde te maken aen het tooneel waerin hy den voornaemsten rol speelde, hief ze van den grond op en sprak: - Daer gy nu ten uwent zyt en hier meer ruimte hebt dan in het kleine huis in de duinen, zou ik u raden slechts hier te blyven. Wat gy ginder bezit, en zeker is het niet veel, kunt gy morgen of overmorgen laten halen. De kinderen by het hooren dezer woorden, dansten, juichten, klapten in de handen en riepen met blyde stem: - Och! ja, moeder! ja, laet ons hier in het schoone huis blyven woonen. Doch Dora legde de hand op het hert en sprak: - Het is my hier binnen zoo gejaegd! Ik dank u, mynheer! ik dank u duizendmael voor uwe edelmoedige handelwyze. Doch er is iets, ik weet niet wat, iets sterker dan mynen wil, iets dat het my niet mogelyk is uit te leggen, dat my naer de duinen dryft. Nog een nacht in de kleine hut doorgebracht en dan... Welnu dan zullen wy hier komen woonen, en er elken avond bidden voor den edelmoedigen man, die ons voor de armoede heeft gevrywaerd. - Zoo als gy verkiest, - zegde Liebert Vrolik, - ik wil u heel en gansch meester laten. Ook ik zal nooit vergeten wat gy eens voor my hebt gedaen. Daerop sloot hy de vensterluiken weêr dicht en allen verlieten het schoone huis, de kinderen wel is waer met hangende lip en zichtbaren tegenzin, doch toen de vreemdeling hen had gezegd dat hy nu voor hen in het dorp ging speelgoed en lekker koopen, kregen zy hunne vroegere vrolykheid terug. Toen ook de deur gesloten was, overhandigde mynheer Liebert Vrolik den sleutel aen de nieuwe eigenares, en allen sloegen, thans opgeruimder dan by hunne komst, den weg naer de duinen in. | |
VII.- Hemel! de geest van Tone! - Kreet Dora en zy vatte haren vader by den aim ten einde niet ten gronde te storten. - Maer Dora! wat hebt gy toch? - vroeg de oude Ko zyne dochter verschrikt aenschouwende. - Wat is er, in 's Hemels naem? - sprak de heer Vrolik de handen der kinderen loslatende en eensklaps vooruitspringend om zyne redster, die in bezwyming vallen ging, te ondersteunen. - Daer! Ginds! Het is zyn geest! - fluisterde de visschersvrouw den vinger vooruitstekend. Ko zag in de aengewezene richting en schreeuwde vol blyde verbazing: - Tone! God zy gedankt! Het is Tone zelf. - Vader! daer is vader! hy is terug! - riepen Flipken en Netteken en beiden sprongen als een paer jonge reebokken vooruit en liepen de handen boven het hoofd ineenslaend juichend de duinen in. En inderdaed, boven op den hoogen hill stond een man in visschers gewaed. Het was Tone. Voorzeker had hy de uitroepingen zyner gade, van grootvader en van zyn kroost gehoord, want hy had zich met het aengezicht tot hen gekeerd en strekte de armen tot hen uit, als wilde hy hen toeroepen: - Komt hier! komt hier aen myn hert! Maer hy zag hoe zyne gade in de armen zyns vaders bezweek; hy zag hoe een vreemdeling was toegesneld ten einde haer hulp te verleenen, en hy daelde met rasse schreden van den hill en liep naer de plaets waer zy zich bevonden. Halverwege kwamen de kinderen hem te gemoet en vatten hem, vreugdetranen schreijend, by de hand. Een voor een hief hy het knaepken en het meisje in de hoogte, blikte hen met zalige aendoening aen, drukte hen tegen de borst en kustte de arme bloedjes keer op keer, op voorhoofd en wangen. Dan zette hy hen terug op den grond en sprong zyne vrouw, zyne aengebeden Dora ter hulp. - Dora! - riep hy, zoodra hy haer genaderd was, - Dora, - en haer driftig by de handen vattend, voegde hy er met stille stemme by: - gy had dan geene tyding van my ontvangen? Gy dacht gewis my nooit te zullen wederzien? Gy vreesdet dat myn lyk op den bodem der zee berustte en ik hier, in de duinen, eene weduwe en twee vaderlooze weezen had achtergelaten. Gy ziet my onverwacht terug om u in de armen te drukken en te omhelzen. Dit ontstelt u, niet waer? - Ust! zwyg! - deed de vreemdeling, - zy bekomt! het is slechts eene lichte bezwyming. - Oh! ik weet niet wat ik zeg, - prevelde de arme visscher, - de vreugde van het wederzien maekt my schier zinneloos. Dora, die slechts licht ontsteld was, door het plotseling wederzien van den geliefden echtgenoot, dien zy lang dood waende, opende langzaem de oogen. Haer eerste blik viel op Tone. Zy strekte de armen tot hem uit. Hy wilde haer aen het hert drukken en omhelzen; doch de van geluk | |
[pagina 129]
| |
overstelpte moeder ontsnapte aen zyne armen, zakte op den grond neder en riep met dankbare begeestering uit: - Dank, ô hemel! Dank, vader der armen en bedrukten! Ik heb niet ydel myne hoop in u gesteld! gy hebt de bede der bedrukte aenhoord! ook ik zal myn woord houden! niel alleen zal ik naer Nieupoort ter bedevaert gaen en in Onze Heeres Huizeken eene waschkeers ontsteken, maer daerenboven zal ik er een zilveren schipken offeren. Dank, hemel! myn hert loopt over van vreugd.. Tone hief Dora op van den grond, sloot haer vurig aen het hert en drukte zyne lippen in eene lange omhelzing op haer voorhoofd. Toen de eerste ontroering voorby was, blikte Dora haer echtgenoot in de oogen en zegde: - Tone, lieve, wat heb ik angst om uwe lange afwezigheid uitgestaen; maer nu is, God dank! alles voorby. Voldoe nu aen myne nieuwsgierigheid en vertel my wat u wedervaren is. Tone wees met den vinger in de richting der kleine hut in de duinen en antwoordde: - Kom, Doortje! ginds!.... daer zal ik u alles verhalen. - Kom dan spoedig, - zegde de vrouw en zy trok hem met den arm voort, - kom spoedig, Tone, want ik brand van verlangen om u te hooren. Doch Tone bewoog zich niet; hy bezag beurtelings zyne vrouw, grootvader, den vreemdeling en de kinderen, en stamelde eenigzins verwondert: - Maer, Dora, wat beteekent dit altemael? Ik tref u hier aen in de duinen getooid als of het een feestdag ware? En die vreemde heer?.... Dora wees op hare beurt in de richting der hut en gaf hem ten antwoord: - Ginds, Tone! ginds! het is eene geheele geschiedenis! wanneer ik ze u zal medegedeeld hebben, zult gy misschien kunnen toebrengen tot het ontdekken eener schrikkelyke misdaed. Tone vatte Dora by de hand en spoedde zich nevens haer, gevolgd door den vreemdeling, grootvader en de kinderen, naer de wooning. Nauwelyks hadden zy den drempel overschreden of Tone moest zyn wedervaren mededeelen. - Toen wy met de Zeester van hier vertrokken, - verhaelde hy, - was het weder goed en de wind gunstig; wy zeilden goed vooruit en bereikten weldra eene voordeelige plaets om de netten uit te werpen. Wy zetten ons daer ook spoedig aen den arbeid en, telkens dat wy de netten ophaelden, kregen wy eene goeden voorraed visch aen boord, zoo dat wy op weinige dagen eene volle lading hadden en den boeg huiswaerts konden wenden. De terugreize was zoo voordeelig als het vertrek, en wy berekende reeds hoeveel elks deel der winst zou kunnen beloopen, toen er op het onverwachtst, te midden van den nacht, een akelig onweder opstak. Daer wy slechts eenige mylen van huis waren, gebood de patroon het zeil by te zetten, om te trachten het onweder te doorworstelen en zoodra mogelyk, op de reede der vlaemsche kust het anker te kunnen uitwerpen. De patroon stond aen het roer, al de manschap hield zich bezig met het uitvoeren des bevels; het was stikdonker. Eensklaps vernemen wy de stem des patroons die een akelige noodkreet laet hooren, daerop volgde een yselyk gekraek en geschreeuw. Wy waren overvaren door een vaertuig dat ons, daer wy noch zyne manschap licht aen boord hadden, niet had opgemerkt. Alle onze manschap lag in zee. Spoedig werd er op het vreemde vaertuig rondgeloopen, vuer gemaekt, de booten uitgezet en naer de drenkelingen rond gezocht. Doch dit alles had tyd vereischt en weinigen onzer konden zwemmen. De poogingen der manschap van het vreemde schip waren dan ook vruchteloos, in zoo verre ten minste dat zy slechts my alleen der dood konden ontrekken; alle de overige gezellen der Zeester lagen reeds op den bodem der zee. Ik werd aen boord gebracht van het vreemde schip - eene russische bark die van Londen naer Archangel voer, - naer de kooi geleid en goed verzorgd; doch ik was genoodzaekt de reis naer Rusland mede te maken. Toen ik daer aenlandde, zag ik naer eene gelegenheid uit om terug naer Vlaenderen te keeren; doch dit ging zoo gemakkelyk niet. Er lag geen schip voor Antwerpen, Oostende, Brugge of Gent in lading; ik moest dus wachten tot zich eene gelegenheid zou voordoen. Na eenige dagen vernam ik dat eene zweedsche koff, met pek, teer en kemp voor Duinkerke was bevracht. Ik bood my aen om de reis als matroos mede te maken; heden morgend ben ik in de fransche have aengekomen en zie my thans hier. - Zoo gy wist wat doodelyken angst wy hebben uitgestaen, Tone, - zegde Dora; - wy vreesden u nooit weder te zien. Hoe komt het toch dat gy ons uit dit vreemd land niet hebt geschreven? - Niet geschreven? - vroeg Tone verbaesd, - zeker heb ik dit gedaen. Den zelfden dag toen ik in Archangel den voet aen wal zette, schreef ik u. Ik zelf heb den brief aen het postkantoor gebracht. Gy hebt hem dus niet ontvangen? Dora schudde ontkennend met het hoofd en antwoordde: | |
[pagina 130]
| |
- Er is ons geen brief toegekomen. Wy waenden u dood. - Dit is zonderling, nogthans! - sprak de visscher, - indien ik zelf niet.... - Een oogenblik. - onderbrak hem mynheer Vrolik, - vergeef my dat ik my tusschen uwe zaken bemoei; maer, zeg my, zoo ik u bidden mag, wie schreef het adres op den brief? - Ik zelf, - antwoordde Tone. - En dit luidde? - Aen de vrouw van Tone Brys in de Panne. - Nu man, - sprak de vreemdeling eventjes glimlachend, - daer ligt juist den knoop. Gy hadt behoeven by het adres te voegen waer die Panne, dat slechts een gehucht is, ergens ligt. Haddet gy geschreven te Adinkerke uw brief ware zoo min te recht gekomen als thans. Er ontbrak slechts aen uw opschrift het woord ‘België.’ Gy hebt u ingebeeld dat men in Rusland weten zou waer de Panne ergens gelegen was, terwyl er in België zelfs honderde duizende lieden zyn die er waerschynlyk nooit hebben over hooren spreken. - Gy hebt gelyk, - zegde Tone, - daer aen had ik niet gedacht. - Nu, nu, - sprak Dora, - gy zyt terug en dit is wel het byzonderste; denken wy nu niet meer aen het overige. Het uitgestane verdriet is thans vergeten. - Maer, nu zyt gy my ook een verhael schuldig, geloof ik, - zegde Tone. - En gy gaet het oogenblikkelyk vernemen, - antwoordde Dora en daerop vertelde zy het wedervaren des vreemdelings tot in zyne minste omstandigheden. Nauwelyks had zy er mede gedaen of Tone keerde zich tot Liebert Vrolik en vroeg hem: - Het was een zwart lederen valies, niet waer, mynheer, die u geroofd werd? De vreemdeling knikte toestemmend. - De man die ze u ontstal droeg een oliejakker, eene breede broek van geteerd lynwaed en op het hoofd een zuidwester. Liebert deed hetzelfde teeken. - Hy heeft gryze oogen en rosse bakkebaerden. Mynheer Vrolik knikte voor de derde mael dat hy de waerheid sprak. - Welnu, - zegde Tone Brys, - ik ken den booswicht; het is Kees Ravys, de strandlooper. Ik heb hem over den hoogen hill met de valies zien vluchten. Hy zal gestraft worden. Tone wilde dadelyk de hut verlaten ten einde by het gerecht tegen den misdadigen te gaen getuigen; doch de heer Vrolik hield hem tegen met de woorden: - Heden niet; het is een dag van vreugde, denken wy thans niet aen de wraek. - De misdaed moet gestraft worden, - sprak Tone; - doch uitgesteld is niet vergeten. Nu deelde Dora haren echtgenoot mede hoe de vreemdeling hen voor hare zorgen met een lief huisje en winkel, in Adinkerke, had begiftigd, Tone wist niet hoe Mynheer Vrolik voor zulk edelmoedig geschenk te bedanken; hy wist zelf niet of hy zyne ryke gift mocht aenveerden; doch deze liet hem verstaen dat hy het daer niet by laten wilde. - Ik dacht morgen reeds van hier aftereizen, - zegde hy, - maer nu ben ik eensklaps van voornemen veranderd; morgen moet er in het nieuwe huis worden feest gevierd op ons beider onverwachte redding en overmorgen vergezeld gy my naer Oostende, waer ik voor u eene nieuwe sloep zal doen bouwen. - Eene sloep waervan ik de patroon zal zyn? - vroeg Tone met van geluk glinsterende oogen. - Neen, - sprak Dora, - nu wy eene andere broodwinning hebben gaet gy niet meer op den grooten plas; te veel angst heb ik reeds uitgestaen dan dat ik daer in zou toestemmen. - Zoo meen ik het ook niet, - voegde Liebert Vrolik erby, - gy zult de reeder der sloep zyn, en zult dus ruimschoots uw deel in de vangst krygen. Myne voorwaerde is dat gy by vrouw en kinderen te huis blyft. - En de sloep zou my in eigendom toebehooren? - vroeg Tone den vreemdeling met twyfelende blikken beschouwende. - Zoo gy beloofd aen land te blyven, ja, - was het antwoord des vreemdelings. - Ik zou dus nimmer mogen varen? - vroeg Tone eenigzins droevig gestemd. - Gy kent myne voorwaerde; - Welnu, hetzy zoo. De kinderen die het gesprek hadden afgeluisterd, sprongen en dansten blyde het huis rond en riepen juichend. - Hoera! vivat! vader blyft te huis by moeder! Hy gaet nooit meer op zee! nu zal moeder altoos lachen en nooit meer kryschen. Tone vatte het knaepje zette het op zyne knie en omhelsde het vurig. Dora greep het meisje en drukte het, van zoete vreugd het hert vervuld, aen den boezem. Des anderendags werd het gerecht kennis gegeven van de gepleegde misdaed. Kees Ravys, de strandlooper, werd gevat en in het gevang geworpen. Eerst loochende hy de misdaed, doch daer men zyne hut doorzocht, en er het gestolen geld en het gouden uerwerk des vreemdelings vond, moest hy eindigen met de misdaed te bekennen. De valies en het kleêrgoed des vreemdelings was echter niet te vinden. Toen de strandlooper hier omtrent door den rechter van onderzoek werd bevraegd, bekende hy dat hy, na het plegen der misdaed, de vallies had verborgen aen den achterkant van den grooten hill, dat hy later het geld was komen halen en de valies met het kleêrgoed terug had onder de aerde geborgen. Nu werd het duidelyk hoe het kwam dat de kinderen de dry goudstukken, die hy in zyne overyling had laten vallen, gevonden hadden. De schuldige werd kort daerna veroordeeld en ontging zyne verdiende straf niet.
En thans goede vrienden, die my op dit dwaelreisje in de duinen zyt gevolgd, vraegt gy nu wat dit verhael beteekent, dan antwoord ik u: veelerlei. Ten eerste, dat eene goede daed nooit onbeloond blyft; ten tweede, dat de misdaed altoos wordt gestraft, en ten derde, dat men nooit te vergeefs op den hemel vertrouwt.
Johan Van Rotterdam. |