De Vlaamsche School. Jaargang 10

[p. 109]

Museum van Antwerpen.

Naestgaende borstbeeld in witten marmer, is voortkomstig van het stadhuis van Antwerpen, en werd uitgevoerd door Joannes Petrus Van Baurscheit, den oude. De kunstenaer was de zoon van Mathias Van Baurscheit, en Geertruid

PHILIPPUS V.
hispp. indiarum rex.

Balkx. Hy werd geboren te Würmerdorff, by Bonn, den 8^en December 1669. Men kent de reden niet die hem naer België dreef, maer de secretaris der oude akademie, Jacobus van der Sanden, leert ons dat hy het beeldhouwen in onze stad kwam aenleeren by Petrus Scheemaeckers, den ontwerper van het prachtig gedenkteeken van del Pico, in 1857, een der belangrykste versieringen der St. Jacobskerk geworden. De jonge kunstenaer legde zich insgelyks op de bouwkunde toe.

De archieven der St. Lukasgilde duiden in 1695 de aenneming van Van Baurscheit als vrymeester van dit genootschap aen.

De kunstenaer huwde den 5^den April van hetzelfde jaer, in de hoofdkerk (zuid kwartier), Maria Catharina Baets, dochter van Petrus, koopman in schilderyen.

De vader der bruid was getuigen van het huwelyk, alsook zyn zoon Petrus, de jonge, die even als zyn broeder Marcus, een goed landschapschilder was. Van Baurscheit had dry kinderen van Maria Catharina Baets: 1^o Dymphna Catharina, gedoopt, als de volgende, in de hoofdkerk (zuid kwartier) den 12 February 1696; 2^o Maria Catharina, de 4 Augusty 1697; 3^o Joannes Petrus die in stilte gedoopt werd in het ouderlyk huis, den 27 April 1699. - De doopsplegtigheden werden hem bygediend in hetzelfde kwartier, den 10 Mei daeropvolgende.

Zyn vader leerde hem het beeldhouwen; maer de jonge Joannes Petrus legde zich by voorkeur op de bouwkunde toe. Hy werd als vrymeester der St. Lukasgilde aengenomen in 1712, als meesters zoon. Het was deze kunstenaer die voor Melchior van Susteren, heer van 's Gravenwezeel, het schoon gebouw uitvoerde op de Meirplaets, thans tot koninklyk paleis dienende, en voor Arnold du Bois, heer van Vroylande, het gebouw in de lange Nieuw straet dat thans als byhuis der Nationale Bank dient. Het voorfront van dit gebouw is nog versierd met de omlystingen der wapens der familie du Bois, een wilde man en vrouw voorstellende, gebeeldhouwd door Van Baurscheit, de jonge.

Joannes-Petrus meester die ongehuwd gebleven was, werd in de laetste jaren zyns levens ziekelyk en was verpligt dikwyls bedlegerig te blyven. Hy stierf schielyk in den nacht van 9 tot 10 September 1768, en werd begraven, den 12 dezer maend, 's avonds in de St. Walburgiskerk, onder den zerksteen zyner familie. Hy was een der kunstenaren die in 1741 de akademie van Antwerpen van haer verval vrywaerde, met zich te gelasten er het onderwys kosteloos te geven, hetgeen hy deed tot in 1755.

Joannes-Petrus Van Baurscheit, de oude, zyne eerste vrouw verloren hebbende, hertrouwde, den 20 December 1704, in de hoofdkerk (noord kwartier), met Isabella De Coninck, die hem dry kinderen schonk: 1^o Isabella-Clara, gedoopt (zoo als de twee anderen in de hoofdkerk zuid kwartier), den 20 October 1705; 2^o Franciscus-Joannes-Josephus,

[p. 110]

den 19 January 1707; 3^o Petrus-Carolus, den 16 December 1710.

Onze Van Baurscheit werd beeldhouwer-bouwmeester, bestuerder der werken van zynen Vorst genoemd. In 1709 verheven met de taek van tegenwaradyn der Brabantshe Munt te Antwerpen, zag hy in 1713 van zyne bediening af, waeraen verscheidene voordeelen gehecht waren, ten voordeele van zynen zoon Joannes-Petrus, den jonge. Joannes Petrus Van Baurscheit, de oude, overleed in Mei 1728, in het huis genaemd Reuzenhuis, in de Mattenstraet in deze stad. Dit gebouw, waervan de voorgevel versierd was met het standbeeld van Salvius Brabo, den overwinnaer van den fabelachtigen reus van Antwerpen, Druon Antigoon, behoorde ten dien tyde, aen de commandery van Pitsenborg, van het Teutonisch orde, te Mechelen ingesteld; het werd door den brand vernietigd, in de maend July 1856.

Van Baurscheit werd den 8 Mei 1728 ter aerde gesteld, in den grooten beuk der St. Walburgiskerk, volgens een register dezer parochie. De grafsteen droeg voor eenig opschrift den familienaem van den kunstenaer.

De oude predikheerenkerk bezit van dezen meester het schoone altaer in marmer van den H. Roozenkrans, onder anderen versierd, van eene groep de H. Maegd en het kindeken Jesus, alsook der standbeelden den H. Dominicus en de H. Catharina van Sienne voorstellende. Digt daerby bevindt zich eene O.L.V. van de Zeven Weeën, in wit marmer gebeeldhouwd; het is het meesterstuk van onzen standbeeldhouder. De oude kerk van het professiehuis van de societeit Jesus bevat verscheidene voortbrengselen van deze kunstenaer. Wy zullen ons bepalen met hier de predikstoelen de beelden die binnenwaerts het portael van dezen tempel versieren, aentehalen.

Het borstbeeld, dat wy mededeelen, werd geteekend door M.H. Schaefels en in steen gesneden door M. Jos. Hemeleer; het verscheen voor de eerste mael in de Messager des sciences historiques de Belgique, in 1851, met een artikel des heeren Theodoor van Lerius, wien wy dezen ontleend hebben, getrokken uit den Catalogue du Musée d'Anvers.