Adriaen van Ostade.
Naestgaende plaet is door M. Jos. Hemeleer uitgevoerd naer eene sterkwaterplaet van Adriaen Van Ostade, die benevens al de befaemdste meesters der XVII
e eeuw, zich met het maken van dergelyke gravuren onledig hield. Er bestaen van A. Van Ostaede een aental sterkwaterplaten; volgens Bartsch zyn er 50 stuks die de jaertallen van 1647 tot 1679 dragen. Op de verkooping der kunstvoorwerpen des graven von Fries, was een exemplaer
dezer verzameling met varianten, portretten, enz., bestaende uit 101 stuks, welke met de plaetjes van Bega en Dusart, voor 700 guldens verkocht werden. Volgens Immerzeel uit wiens werk wy eenige dezer inlichtingen geput hebben, werd deze befaemde meester der hollandsche school in 1610 te Lubeeck geboren, en bragt hy den grootsten tyd zyns levens te Haarlem en te Amsterdam door; hy overleed in laetstgenoemde stad in 1685. Hy was leerling van Frans Hals, even als Adriaen Brouwer; zyne geliefkoosde onderwerpen waren tooneelen uit het boerenleven. Zyne voorstellingen zyn echter verschillend van aerd; dan vertoonde hy ons de boerenlieden in de opene lucht, in het lommer van eenen hoogbejaerden boom of het dartelend groen van een herbergspriëel aen hunne kermis- of feestvreugde den vryen teugel gevende; en dan weder binnenshuis zich vermakende met zingen, drinken, rooken, spelen, enz. Somtyds ziet men hen ook vrolyk aen het dansen op den klank der viool, of, het hoofd door den drank verhit, in twist gerakende. Ook nam Van Ostade wel eens eene dorpschool, eene schilderwerkplaets of eene vischmarkt tot onderwerp.
Al wat hy uitvoerde, was naer de natuer terug gegeven, echter niet zoo als de hedendaegsche realisten het verstaen: hy gaf de natuer terug op zyn schoonst en eigenaerdigst heschouwd. Hy vertoonde met voorkeur het gemoedelyk leven, en bezat eene diepe studie van de schilderachtige uitwerkselen van het licht, en wist daerdoor dat tooverachtig effekt in zyne tafereelen te brengen, 't welk wy bewonderen. Als schilder werd hy niet overtroffen; daerom ook dat de voornaemste museums en kunstzalen eenige zyner werken bevatten, die doorgaens voor aenzienlyke pryzen worden verkocht.
Het museum van Antwerpen bezit thans van hem, dank der mildheid van mevrouw van den Hecke-Baut, een juweeltje De Rooker voorstelende. Het koninklyk kabinet te 's Gravenhage bezat in 1843 een Binnen- en buitenhuis, beide ryk met figuren gestoffeerd; in dat van Amsterdam bevinden zich een Boerengezelschap, voor eene boerenwooning zittende, en de werkplaets eens schilders.
In 1810 werden, volgens Immerzeel, op eene verkooping, twee tafereelen verkocht; het eene voor 4,600, het andere voor 5,000 guldens; het eerste stelde een Boerenbuitenhuis, het tweede een Boerenbinnenhuis voor. Een boerenbinnenhuîs met acht figuren, werd te Parys, in 1825, van den prins van Galitzin aen den heer Nieuwenhuys voor 13,030 frs. verkocht; dit tafereel draegt het jaertal 1656. Gemelde heer Nieuwenhuys kocht, in 1827, van denzelfden meester eene Herberg met dansende boeren en boerinnen, voor 5,580 guldens. Eene schildery voortskomende uit het kabinet van wylen den hertog van Berry werd, in mei 1834, door den heer Vander Hoop te Amsterdam, voor ongeveer 8,000 guldens aengekocht; het draegt het jaertal 1661.
De teekeningen van Adriaen Van Ostade zyn, even als zyne tafereelen en sterkwaterplaten, van de kenners zeer geacht.
D.V.S.
Auteursrechtvrij