De Vlaamsche School. Jaargang 9

Jan-Frans Cammaert.

By J.F. Willems⁽¹⁾, Witsen-Geysbeek⁽²⁾ en ligt nog elders wordt er van dien brabandschen tooneeldichter der laetste eeuw gewag gemaekt, doch op eene niet al te nauwkeurige en gewis onvolledige wys. De eerste dezer litterarische geschiedkundigen, die onzen dichter in 1710 te Brussel doet geboren worden en daer sterven op het einde van Maria Theresia's regering, haelt van hem de volgende stukken aen: I. David zegepralende over Goliath; II. De dichtkonst van Boileau-Despreaux met aenmerkingen; III. Quintus Curtius in rym vertaeld; IV. Ninette, blyspel; V. De dry verliefde Nichten; VI. Den hoogmoedigen; VII. Den valschen Astrologant, allen dry opera's. By dezen waervan de vier laetste vertalingen zyn, welke onzen Willems niet bevielen, voegt Witsen-Geysbeek er nog vyf andere by: 1^r Adam en Eva uit het aerdsch paradys verjaegd, een treurspel dat in 1746 gedrukt werd; 2^o de Waerzegger van het dorp, 1758; 3^o den Kuyper; 4^o de twee jagers en het melkmeisje; 5^o den Koning en den pachter, allen blyspelen in 1768 verschenen. De hollandsche dichterminnaer laet achter die lyst deze juiste opmerking volgen, namelyk dat Cammaerts vertalingen gewrongen en zeer middelmatig zyn, dat hy meer aenleg bezat tot oorspronkelyken dichter dan tot dichterlyken vertaler, ten minste in zyn ‘David’ treft men goede gedachten en echt tragische uitdrukkingen aen, en dus is het waerlyk te bejammeren dat hy verkoos liever aen den franschen leiband te loopen, dan los en vry op den eerst ingeslagen weg stevig voort te loopen.’

In het Wekelyks Nieuws uyt Loven⁽³⁾, eene belangryke verzameling van een menigte wetensweerdige zaken, door J.B. Staes, maer die weinig verspreid is, troffen wy onlangs het volgende aen nopens den vruchtbaren dichter van Brussel.

Den 2 meert 1780 overleed te Brussel Joannes Franciscus Cammaert en is in de Minderbroeders kerk begraven. Hy was geboren te Brussel in 1699. Na zyne studien by de Jesuieten geeindigd te hebben, legde hy zich toe op de nederduitsche rymkonst, in welke hy door verscheidene zyner werken ten deele in druk uitgegeven, anderen deels nog in manuscript in zyn sterfhuis bevonden, zich eenen naem heeft gemaekt. Behalven de hier reeds gemelde werken, maekt Staes ons nog hier dezen lyst bekend:

I. Treurspelen. 1^o Dood van Saül, koning van Israël; 2^o Athalia; 3^o Esther en den ondergang van Aman; 4^o Dood van Balthassar; 5^o Horatius, minnaer der Albaenen; 6^o Crispus en Faustus; 7^o Maria van Arragon; 8^o Maria Stuart; 9^o den Graef van Essex; 10^e Mahomet II.

II. Blyspelen. 11^o de onrust door den rykdom; 12^o den advokaet Patelin; 13^o den Heer de Pourceaugnac; 14^o Belphegor; 15^o den hervonden man.

III. Opera's. Cammaert vertaelde de byzonderste opera's van zynen tyd (1750-70) als: 16^o de Meyt meesterse; 17^o de Land-loopster; 18^o de Dogter kwalyk bewaert: 19^o Annette en Lubin; 20^o Alles bedenken wy niet; 21^o den Peerdensmid; 22^o den Soldaet tooveraer; 23^o den Tooveraer; 24^o den Houtkliever; 25^o den Deserteur; 26^o de twee Gierigeards; 27^o Zemir en Azor; 28^o den Landssoldaet; 29^o de schoone Arsene.

Cammaert liet alsnog in handschrift achter eene berymde beschryving zyner geboortestad Brussel, alsmede ettelyke opera's, treur- en blyspelen; mitsgaders de hekeldichten van Boileau, allen voltrokken en gereed om onder de drukpers gelegd te worden⁽⁴⁾.

Misschien is het verlies, althans de onbekendheid, veler stukken Cammaerts geen groot kwaed. Echter, myns dunkens, verdiende de man wel, is 't niet om zyn schitterend dichttalent of om zyne goede en zuivere tael, dan toch om zynen vruchtbaren iever, deze meer volledige herdenking.

Loven, 7 Sept. 1863.

L.W. Schuermans, pr.

(1) Verhandeling II. 172.

(2) Biographisch Woordenboek der nederduitsche Dichters II, 2-3.

(3) Jaer 1780, XV deel, blz. 34-2.

(4) Wekelyks Nieuws, XV, 342.