Briefwisseling.
Uitstapje naer Blidah.
De engtens, de spelonk en de waterval van de Chiffa.
Het dal der Apen.
Algiers, 11 Mei 1862.
Het voortreffelyke rytuig met tien peerden bespannen, dat den weg doet van Algiers naer Blidah voor de keizerlyke bodedienst van Frankryk, bragt my ten 6 uren 's morgens op de schoone baen die ik ging doorloopen. Na ongeveer 3 kilometers wegs met een goed gery te hebben afgelegd, kwamen wy te Mustapha aen, een soort van voorgeborgt van Algiers wier fraeije landstreek het schoone strand volgt, waeraen het zyn naem heeft gegeven, en dat zich vervolgens trapsgewyze verheft op den heuvel met de aengenaemste villas, en hoven der rykste inwoonders van Algiers volzet. Twee kilometers verder gingen wy El Biar voorby, met zyne moorsche huizen, vervolgens Dely Ibrahim dat naer den buiten het rykste uitzigt heeft, Bouffarick het eerste standpunt dat de Franschen daerstelden op het plein van de Mitidja waer men den tabak, den moerbezieboom, de graengewassen en de meest verscheidene boomen kweekt, en eindelyk een verrukkend dorp Beni-Merid. Ongeveer het kwaert na tien uren waren wy te Blidah. By myne aenkomst deed ik my eenen leidsman en een rydier bezorgen om my naer de engtens te begeven. Het gelukte my eenen jongen verstandigen Araeb aen te treffen; na akkoord gemaekt te hebben, bragten ons twee uitmuntende araebsche peerden naer het zuid-westen van de stad in de richting der engtens. Na ongeveêr eene uer door de schoone vallei afgelegd te hebben, aen wier begin de stad gelegen is, kwamen wy aen de afleiding van den Atlas, waerin de dichterlykste, en de schilderachtigste verwarring, de palmboomen, olianders en duizende welriekende planten, bloemen en arbusten bloeijen, wier aengename geuren in Europa onbekend zyn. Van den weg dien wy volgden, na de brug overgetrokken te zyn, die men over den Oued-el-Kebir geworpen heeft, een woedenden stroom in den winter en nu droog, ontmoeteden wy de grafkelders of
Marabouts van Mohammed-Kebir en zyne twee zonen, alle dry zoo geëerbiedigd door de Araben. Het zyn kleine koepels met kalk gewit. Geheel de weg dien wy doorliepen, levert ons voortdurend de heerlykste en de schilderachtigste uitzigten, die men maer bedenken kan. Nu herinnerde ik my de lachende omstreken van Damascus, dan weder de meer drooge omstreken van Jerusalem, beide zoo goed in myn geheugen geprint. Wy naderen allengs de bergengtens. Zy gaen al meer en meer versmallende, hier en daer eene opening latende, waerdoor men de verleidenste gezigten heeft tusschen de hooge bergen, aen wier voeten, in den winter, de nu doode Chiffa woedt. Aen den kant waer de engte het nauwste is, is een waterval samengesteld uit vier byzondere waterstralen die van eene hoogte van 100 meters vallen en zich verspreiden in het midden der kronkelwegen behangen met olianders en roode laurieren.
De natuer heeft deze engtens ook willen opluisteren met eene door hare ligging zeer wonderlyke rots en, als het ware, om deze reeds zoo wonderlyke schepping nog meer leven bytezetten, heeft zy de bergen van de Chiffa bevolkt met eenen zwerm apen wier grappen den reiziger tot vermaek verstrekken, wyl hy van zyn rydier afstapt, om eenige ververschingen te nemen in het uitangbord de Waterloop der apen, by M. Cadet, eene soort van kluis, in deze schoone woestyn, in de zoo indrukwekkende eenzaemheid geplaetst. Op den muer van het gebouw kan men eene gril van een jongen kunstenaer van Parys bewonderen. M. Jules de Girardin, zoo is zyn naem, rustende by Cadet in February laetstleden, en na zich van zyne modellen doordrongen te hebben, teekende op den muer met kool, met eene wezenlyke meesterhand, eene slempery van apen, neêrgezeten en Champagnewyn drinkende. Op een ander gedeelte des muers ziet men eene cours van apen op honden gezeten. Wie weet of deze omtrekken, die hy beloofd heeft by eene nadere reis te komen kleuren, eensdaegs niet zullen wedieveren als faem, met het beroemd uithangbord het Wit Peerd, door Gérard te Montmorency, en de zwaluw van het Café Foy, door Horace Vernet in het Palais-Royal geschilderd.
Daer ik toch aen dit onderwerp ben, kan ik niet nalaten eene fantazy te verhalen van den beroemden H. Vernet, die eenen eigendom heeft in deze streken. Hy ook had een uithangbord geschilderd voor de herberg van eene teruggetrokken cantinière, voorwie hy, zooals men beweerdt, achting had. Hy had de inneming der plaets door de Franschen voorgesteld; maer de ongelukkige wist niet naer weerde den rykdom te schatten, dien zy bezat; by uitscheiding, verkocht zy het uithangbord voor een kleinen prys; ware deze samenstelling op den muer geweest, zooals die van M. Cadet, zy ware ter plaetse gebleven.
Na genoeg gerust te hebben, om de levende apen te zien even als die door M. Jules de Girardin geteekend, klommen wy op nieuw te peerd. Ditmael namen wy eenen dwarsweg, en na, volgens de gebruiken der Araben, in galop meer dan een heuvel en drooge waterstroomen te zyn voorbygetrokken, kwamen wy te Blidah omtrent 5 uren 's avonds aen. Blidah is eene aengename plaets, omringd van bergen, bloemen en oranjeboomen. De inwooners van Algiers hebben het lieflyk de Wellust geheeten en de hedendaegsche dichter Hamed Youssil zegt met regt van haer: ‘Men heeft u eene kleine stad genoemd, ik zal u eene bevallige kleine roos noemen.’ De voornaemste straten zyn regelmatig en gansch europeaensch; die van het Araebsch of Jodenkwartier vertoonen zich op zyn oostersch en herinnerden my zekere straten van Tlemen. Ik doorliep in verschillende rigtingen de stad, en na my zeer dikwyls opgehouden te hebben, 't zy voor een koffyhuis waer eenige mooren vergaderd waren die hun avondgebed lazen, 't zy voor dezen of genen winkel of in het midden van de straet zelve om twee Araben te bewonderen die zich patriarkael zoenden in het voorbygaen, overviel my de avond en ik haeste my myne plaets te bespreken om 's anderendaegs 's morgens naer Algiers terug te keeren.
J.B. Huysmans.
Auteursrechtvrij