Toonkunst in België.
Onlangs heeft zekere heer Scudo in het tydschrift L'Année musicale de vraeg gesteld, of er eene belgische muziekschool bestond, en... kortaf ontkennend opgelost! De heer Scudo kent slechts drie muziekscholen: eene italiaensche, eene duitsche en eene fransche. De heer Fétis, heeft hier by voorraed op geantwoord, in eene nota door hem voorgelezen in eene der zittingen van de klasse der kunsten der koninklyke Akademie van België, waeruit blykt, dat als eene natie van de XVe eeuw eene ry van toonzetters en toonkunstenaers kan vertoonen, in welke men talenten gelyk Ockeghem, Obrecht, Brumel, de Larue, Desprès, Lassus, Grétry, Janssens, Simon, Gevaert, de Beriot, Vieuxtemps, Blaes, enz. enz. ziet uitblinken, zy wel op iets meer dan op den blooten titel van Belgische muziekschool mag aenspraek maken, en dat men ons land mag beschouwen als den klassieken bodem der toonkunst. Edoch, van in de XVe eeuw was het uit België, dat de voornaemste toonzetters kwamen, de kweekschool der kollegiale Kerk van O.-L. Vrouwe, te Antwerpen, zoo als de heer Leo de Burbure sinds lang bewezen heeft, was vooral vermaerd en bloeide met niet minder luister als tegenwoordig de Brusselsche, welke men eene Akademie had kunnen noemen, maer op welke men, zoowel als de muziek-instituten van Luik en Gent, de onaerdige benaming van Conservatoire heeft toegepast.
Deze drie gestichten, in welke aen de jonge lieden van beide geslachten, in al de vakken der toonkunst een kosteloos onderrigt wordt gegeven, telde in 1850 omtrent 900 kweekelingen. Voegt daerby degenen welke de lessen in de lagere muziekscholen van Antwerpen, Mechelen, Brugge, Yper, Audenaerde, Aelst, enz., enz., volgden, en men komt dan zeggen, dat de toonkunst in ons midden niet beoefend wordt!
Maer wy weten ten dezen beters.
Volgens eene opname, in Augusty 1851 door de zorg van het departement van binnenlandsche zaken gedaen, telde men op dit tydstip in België 461 muziekmaetschappyen (harmoniën, symphoniën en fanfaren) met 12,397 muziekanten, en 258 choormaetschappyen met 7062 zangers, alzoo 719 maetschappyen met 19,459 executanten. Van deze maetschappyen dagteekenden 165 van vóór 1830; 116 waren van 1831 tot 1840 opgekomen, 193 van 1841 tot 1847 en 245 van 1848 tot 1851.
Sinds dien is de smaek voor de toonkunst immer vooruitgegaen, en zonder veel zoekens vinden wy er het bewys van in de Notes explicatives begeleidende het budjet van binnenlandsche zaken voor 1861, waer wy op bladz. 169, het bestaen van 796 muziek- en zangmaetschappyen verantwoord vinden.
De onderstaende tabelle geeft de verdeeling dezer maetschappyen by provincie, alsmede het getal dergene die in 1859 uit de rykskas subsidiën hebben genoten:
provincien. |
maetschappyen. |
|
|
Totael |
Gesubsidiëerde |
Bedrag der subsid. |
Antwerpen |
68 |
5 |
525 |
Braband |
117 |
18 |
1000 |
W.-Vlaenderen |
90 |
9 |
700 |
O.-Vlaenderen |
152 |
7 |
1000 |
Henegauwen |
191 |
7 |
1000 |
Luik |
78 |
24 |
1310 |
Limburg |
34 |
8 |
900 |
Luxemburg |
22 |
6 |
325 |
Namen |
44 |
7 |
650 |
|
_____ |
_____ |
_____ |
|
Totalen |
796 |
88 |
Frs. 4910 |
Minder dan vyf duizend franks en dat onder acht-en-tachtig maetschappyen verdeeld, waerlyk niet mild en voor sommige zooveel als eene aelmoes. Maer als wy de zaek uit een verhevener standpunt willen beschouwen, dan is er reden om zich te verheugen. Trouwens, als eene zeven achsten der maetschappyen allen onderstand hebben kunnen ontberen en dat de overigen met kleine toelagen hebben volgestaen, mag men er redelyker wyze uit besluiten, dat de toonkunst onder de bevolking genoegzaem aenmoediging gevonden heeft, om op hare eigen krachten