Een nieuwsbladschryver der vorige eeuw.
Onder de nieuwsbladen der vorige eeuw, bekleedt het Wekelyks Nieuws uyt Loven ontegenzeggelyk de eerste plaets. Hetzelve werd opgesteld door Jan-Baptist Staes, en verscheen van 1773 tot 1788. De volledige verzameling beslaet 33 deelen in-8o. De titel der 25 eerste deelen luidt: Wekelyks Nieuws uit Loven mede beschryvingen der stad; doch de acht laetste deelen, die van een grooter formaet zyn, dragen ook een uitvoeriger titel, namelyk: Wekelyks Nieuws uit Loven, mede beschryvingen der stad, verrykt met historische, genealogieke en andere oordeelkundige aenmerkingen.
Deszelfs opsteller, de heer Jan-Baptist Staes, was, volgens de heer Goethaels beweert, niet zeer geleerd, doch hy kende zeer goed de geschiedenis van Leuven en der oudste fondatiën dier stad. Zyne menigvuldige betrekkingen met een groot aental voorname persoonen, bragten er ongetwyfeld niet weinig toe by, om zyn nieuwsblad waerde by te zetten; ook schynt het onbetwistbaer te zyn, dat het genealogische gedeelte door studenten der Universiteit bezorgd is geworden. Hoe het ook zy, het Wekelyks Nieuws is voor de burgerlyke, religieuse en letterkundige geschiedenis van Leuven onmisbaer.
Wy denken het niet overtollig hier eenige byzonderheden over den opsteller te laten volgen.
De heer J.-B. Staes werd den 13 july 1737 te Leuven geboren. Zyne moeder heette Maria-Catharina Meensel.
Toen hy zyne kursus van wysbegeerte en zyne andere studiën te Leuven geëindigd had, ondernam hy eene reis in Frankryk, van waer hy naer Italië ging om de kunstschatten van dit land te bewonderen. Hy verbleef geruimen tyd te Rome, doch te Napels werd zyne nieuwsgierigheid hem noodlottig. Hy werd er als bespieder aengehouden, en moest zoolang in de gevangenis blyven, tot men te Leuven de noodige inlichtingen had doen nemen; onpligtig erkend zynde, werd hy in vryheid gesteld en kon alsdan zyne reis voortzetten.
Korten tyd nadat hy in zyne moederstad was wedergekeerd, trad hy er den 14 february 1759 in het huwelyk met Anna Theresia Verlat, van Thienen. Vervolgens werd hy notaris, prokureur en ontvanger der oostenryksche lotery.
In 1773 begon hy zyn weekblad, in 16 bladzyden druks, uit te geven, dat zeer veel byval genoot. Zyne al te groote vryheid van opinie in religie-zaken, trokken hem in den Patriottentyd veel onaengenaemheden over het hoofd; dit ging zelfs zoo verre, dat men op zekeren avond, in de herberg waer hy gewoonlyk ging, een vuer gereed maekte om hem te verbranden; maer hy werd in tyds gelukkig van het hem bedreigende gevaer gewaerschuwd. Echter was Staes in 1788 door de brabandsche onlusten genoodzaekt, de uitgave van zyn blad te staken; deszelfs opstel vroeg hem ten andere ook veel meer tyd, sinds een gedeelte der Universiteit naer Brussel was overgebragt.
Aengezien Staes met lyf en ziel aen het Huis van Oostenryk verbonden was, weigerde hy tydens de fransche republiek den vereischten eed te doen, en daerdoor verloor hy zyn notaris-ambt en zyne andere bedieningen; alsdan werd hy koopman, rigtte eene fabriek van bombazyn en fluweel op, waerin ongeveer 300 werklieden gebezigd werden.
J.-B. Staes stierf den 27 january 1813 te Leuven, in den ouderdom van 76 jaren, in het huis genaemd Moribus antiquis, waer Justius Lipsius in vroegeren tyd gewoond had.
F.v.C.
Auteursrechtvrij