Dorus bereikte met veel moeite zyne hut; hy gevoelde dat de dood hem met eene yskoude hand had vastgegrepen; maer hy wilde zyne moeder zien, alvorens den dood te volgen. De weduwe deed op het naderend gedruisch de deur open, en het spooksel, de schim van haren zoon wankelde, bleeker dan ooit, over den dorpel.
Een akelige gil ontsnapte de moeder.
‘Het is van daeg de 3e November,’ mompelde Dorus.
‘Ja, de dag van ongeluk.... Dorus, wat is er?’
‘Het is de dag dat myn vader doorschoten, dat uw zoon, moeder, tot den krukkenloop gedoemd werd.
Maer wat is er dan toch, Dorus?’
‘Ik heb den heer Van Rynvelde andermael ontmoet.’
‘Rampzalig kind!’
Er kwam een stille glimlach om de lippen van den kreupele zweven, en met eene zoete stem zeide hy:
‘Ik heb zyn kind van den dood gered.
Dank, dank!’ riep de moeder en klemde den zoon aen het kloppende hart, overlaedde hem met kussen en bragt, door hare omhelzingen, weêr levenswarmte in zyne bevrozene ledematen.
Dorus werd te bed gelegd, verzorgd, gekoes terd - maer het was wel waer, de dood had hem vastgegrepen. Eene kwynende ziekte, welke de dorpelingen tering noemden, verlamde zyne laetste levenskrachten; zyne oogen werden dof, zyne lippen blauwachtig bleek; eene scherpe kuch onder brak de stilte, welke in de hut heerschte - maer toch lager iets zoets, iets engelachtigs over het wezen van den armen jongen verspreid.
De weduwe was ontroostbaer; dagen en nachten zat zy voor het ziekbed van haer kind, bespiedde onrustig iedere beweging, luisterde naer de moeijelyke ademhaling, naer den pynlyken kuch, naer de afgebroken woorden, die de arme jongen in zyne koortsachtige droomen stamelde. Zy bad innig den Alvader, dat zyn oogwenk toch de onverbiddelyke dood van de legerstede mogt verwyderd houden.
‘Moeder,’ zeide de zieke eens, toen hy uit een korten slaep ontwaekte, en hy de bezorgde vrouw aen wier zyde de oude doctor zich bevond, voor zyne legerstede knielen zag; ‘moeder, wat heb ik daer zoet en gelukkig gedroomd! Ik zag de oude planken van het bed opensplyten, en er stroomde een heldere zonneglans op my neêr - maer zoo zacht, zoo koesterend, zoo verkwikkend schynt de zon nooit in den zomer. In het midden van dien gloed zag ik eene schoone vrouw, met bloemen om het hoofd en met een gouden kleedaen, en zy heeft zich over my neêrgebogen en my op het voorhoofd gekust.
De moeder staerde met eenen blik vol verlangen op haren zoon; zy hoopte dat het droombeeld hem verschenen was, even als dit vroeger gebeurde, om hem te zeggen dat hy genezen zou. Om de lippen des doctors speelde een fyne glimlach, en de oogen half toegenepen, stak hy zyne twee vingers in de gouden snuifdoos.
‘Ik wilde met die schoone vrouw meêgaen,’ ging de jongen voort; ‘maer zy schudde het hoofd, en zy wilde dat ik eerst den kogel, dien ik lang op myne borst draeg, zou afleggen. Doctor,’ zeide Dorus zich tot den ouden man rigtende, ‘neemt gy dien kogel.....’ - en de grysaerd nam het hem aengebodene voorwerp. Er blonk nu een traen in zyne oogen, want de zachte woorden van den zieke hadden hem getroffen. Hy ook giste sedert lang uit welken tromp het moorddadig lood eens gevlogen was.
‘Waerom bewaerdet gy dien kogel, Dorus?’ zeide de doctor.
‘Niet meer met de gedachte om my eens door hem te wreken. Neen, neen, ik heb sints lang vergeven; ik wil nu ook vergeten en die schoone vrouw volgen, welke straks, in mynen droom, weêr voor my verschynen zal’......................................
‘Waermede speelt ge daer?’ vroeg eenige dagen later de heer Van Rynvelde, aen zyn dochtertje - een tienjarig bedorven kind, dat een looden voorwerp op den vloer deed bonzen.
‘Met den kogel, dien gy kreupelen Dorus eens in het been schoot, vader!’ was het naïve antwoord.
De heer Van Rynvelde werd bleek.
‘Wie heeft u dat gezegd?’
‘De oude doctor, vader.’
De rykaerd rukte den kogel uit de handen van het kind, deed driftig het venster open, en het lood plonste in den diepen vyver. Een oogenblik was de heer Van Rynvelde diep ontsteld; doch welhaest hernam zyn gelaet weêr eene kalme uitdrukking. Was hy inderdaed de pligtige? Dat blyft eigenlyk een geheim; doch zeker is het dat de kogel het hart van den heer Van Rynvelde getroffen had, en die wonde even ongeneeslyk scheen als die in het been van Dorus.
‘Tom,’ zeide de rykaerd eenigen tyd daerna tot een der jagers; ‘ga naer de hut van den strooper en zeg aen Dorus dat ik hem toelaet, even als voorheen myn vader, op myne erven te jagen.’
‘Dat is te laet mynheer.’
‘Hoe dat?’
‘Men heeft den kreupele reeds begraven.’
Inderdaed, de hemeling had dien in het slyk vertrapten diamant bemerkt, en was neêrgedaeld om hem aen de aerde te onttrekken. Het was op dat oogenblik den armen jongen alsof hy door engelen, op zyne ruwe krukken getorscht en over een breeden lichtweg heen, naer het betere vaderland werd gedragen.
Ik heb de hut en het heerenhuis gezien: beiden waren onbewoond. De heer Van Rynvelde vestigde zich welhaest in het woelige Parys. De doodgraver beweerde dat men des nachts, ten twaelf ure, eene bleeke schim welke eene lange streep bloed achter zich liet, op krukken over de oude brug zag strompelen om aen de deur van het huis te gaen kloppen; - en die verschyning van kreupelen Dorus had den eige naer doen besluiten hel Valkenhof te verlaten. Dat was de inspraek van zyn ontwaekt geweten; dat was de wroeging over zyne zwarte ondankbaerheid.
A. Snieders Jr.