De Vlaamsche School. Jaargang 5

De nationale zaek der Belgen.

Onzen nationalen geest door onze moedertael behouden en ontwikkelen, zie daer ons aller plicht.

Deze woorden wierden ons over eenige dagen door een eerbiedweerdig, een vaderlands- en vlaemsch-gezind man toegestuerd: mogen wy ze iedereen in het gemoet prenten, en ze met onwederlegbare klemredenen kunnen staven.

Door onzen nationalen geest verstaen wy het eerbiedigen onzes roemryken verledens, en niet alleen het behouden, maer ook het voortzetten van het groote en het edele, ons door onze vaderen nagelaten; doch dit alles vereischt afkeer van het vreemde, tegenstand aen uitheemsche modezucht, tael, zeden en begrippen

Om dit echter van eene natie te verkrygen moet zy reeds zich zelven bewust zyn: zy moet zich zelven kennen.

Ken u zelven! zegde Solon eertyds tot de Attieken, en deze raed had voor doel, hun niet alleen hunne zwakheden onder de oogen te brengen; maer hun ook al de middelen, al de mogelykheid, al den wil en al de macht, waerover zy beschikten, te doen beseffen. Dagelyks zouden wy tot onze medeburgers, tot onze tael- en landgenooten hetzelfde moeten roepen; want zy ook zyn huns zelven niet bewust: zy weten niet over welke middelen, over welke mogelykheid, over hoeveel wilskracht, in eens, over welke macht zy beschikken.

De geesten der menigte zyn misleid geworden: want in plaets van hen zelven te doorgronden, in plaets van hen zelven te betrouwen, volgen onze landgenooten den raed

[p. 59]

des onwetendsten onder hen, die eens uitgevonden heeft, dat een volk om op de hoogte der beschaving te komen, het vreemde, het uitheemsche moet leeren kennen, dat het al het goede, welke het by den vreemde vindt, zich moet aeneigenen; maer wat heet hy het goede? Alleen alles wat aenlokkelyk is. - Ongelukkig maer, dat al het aenlokkelyke, niet steeds het goede is.

Het najagen van het aenlokkelyke by den vreemde, heeft voor onvermydelyk gevolg: het verwaerloozen des eigenen, het verbasteren van den nationalen geest, het ondermynen der volkszelfstandigheid, het vormen van verstanden, van wezenheden, die tot geene natie behooren, maer aen een hansworsten kleed gelyken.

Nooit kan er by eene natie iets dwazer werkstellig gemaekt worden, en ook nooit verderfelyker lot kan haer ten deele vallen; het is haer gelyk eene bytstoffe, die het lichaem, waerop zy gelegd wordt, gansch opvreet.

Het spreekt van zelf, dat hy die zich van jongs af op het naäpen des vreemden heeft toegelegd; die het eigene heeft verwaerloosd, die het zelfs niet kent; nooit eene groote plaets in het vaderlandsch geschiedboek beslâen zal.

Nooit volk heeft zich verheven door den vreemde na te apen. Om dit te bewyzen slâen wy enkel de geschiedenis open, en van de Egyptenaren, Grieken, Romeinen, Araben, tot de Vlamingen der middeneeuwen, tot de hedendaegsche Engelschen, Duitschers en Franschen; niet een dezer volkeren is door geleende wysheid groot geworden, maer integendeel, allen zyn het geworden, door de ontwikkeling hunner eigene zelfstandigheid, door het besef dat zy van hunne eigenweerde hadden.

Immers de Egyptenaren hadden hunne eigene tael, hun eigen schrift, hunne eigene bouworde, hunne eigene zeden en gebruiken, welke zelfs heden nog aen alle navorschingen ontsnappen. Griekenland had zynen eigenen volksaert reeds ontwikkeld eer het met andere natien in betrekking kwam: het had toen reeds zyn Orpheus en zyn Esopus gehad; en het is door ontwikkeling des volksaerts, dat de Grieken zich op die hoogte geplaetst hebben, waer het aen nog niet eene natie gegeven is geweest, hen naby te komen.

Wat al eerbied Rome ook voor Griekenland had, behield het altyd zyne eigene tael, en zyne macht breidde zich immer uit, zoo lang het zyne eigene eenvoudige zeden getrouw gebleven is; en van toen af aen, dat het deze zeden verlaten had, begint de val zyns ryks.

Toen Europa na Romes val in de grootste onwetendheid gedompeld lag, kwam er uit Azië een byna onbekend volk te voorschyn; geene macht kon het weêrhouden, het heerschte weldra in de dry weerelddeelen; het viel, maer het droeg den titel mede van beschaver zyner overwonnelingen, het had ons Aristoteles, de cyfers, de stelkunde, de sterrenkunde, enz., nagelaten; zyn val had dezelfde oorzaken als die der romeinen.

Doch waerom ons langer by den vreemde ophouden, onderzoeken wy wat tydstippen onze vaderen op denzelfden grond dien wy bewoonen beleefd hebben.

(Wordt voortgezet.)

H. Van Walrave.