Eenige groote mannen Belgies.
(Vervolg, zie blz. 97 en 108.)
gaspar de craeyer.
Deze vermaerde kunstenaer, die in het vak der geschiedkundige schildering uitblonk, werd den 18n november 1587 geboren. Zyn vader was Gaspar de Craeyer, een schoolmeester, die tevens handel in schilderyen dreef, en zyne moeder hiet Kristina Abshoven. Van zyne vroegste jeugd legde hy blyken van genegenheid voor de schilderkunst aen den dag; zyne ouders vertrouwden hem aen Raphaël Van Coxcyen, zoon van Michiel Van Coxcyen, die de hoofdstad van Braband bewoonde. Welhaest overtrof hy zynen meester; ook bekwam hy van alle zyden bestellingen; hy verveerdigde schilderyen voor onderscheidene kerken van Brussel, waer hy zich, in de Oude Kleederkoopersstraet, met den woon had gevestigd. De Craeyer schilderde insgelyks verschillige tafereelen voor de abdy van Nazareth, van het Cistenser orde, in de nabyheid van Lier gelegen; alsook voor diegene van Afflighem. Hy stond in vriendschappelyke betrekking met Rubens en Van Dyck; de eerste schonk hem, na zyne dood, eene zyner schilderstukken, St-Benedikt voorstellende, terwyl de tweede zyn afbeedsel maelde.
Onze kunstenaer bezat eene schitterende kleur. Men verhaelt dat, toen hy zyn groot tafereel de Hemelvaert van St-Catharina afwerkte, een heer die ongemerkt zyn werkhuis was binnen getreden en zich achter de Craeyer had geplaetst, zyne tevredenheid by het zicht des meesterstuks niet langer kon inhouden, en eensklaps uitriep:
‘Bravo De Craeyer! niemand zal u ooit overkraeijen!’ Gaspar die niet wist dat er zich iemand vreemd in zyn werkhuis bevond, keerde zich verwonderd om, en niet zoohaest had hy den man bemerkt die deze loftuiting ten zynen opzichte had uitgesproken, of hy sprong op eens recht, liep tot hem heen, en hem by de beide handen vattende, antwoorde hy zichtbaer vergenoegd: ‘Ik dank u meester! ik was niet te vrede over myn werk, maer gy hebt my gerust gesteld; want, zeker zal niemand durven afkeuren wat Rubens goedkeurt.’
De Craeyer trouwde met eene juffer van Antwerpen. Later bekwam hy den eeretitel van schilder des Aertsbisschops van Mechelen, welke hem door zyne hoogweerdigheid Jacobus Boonen werd verleend. Onze kunstenaer werd door den Cardinael-Gouverneur der Nederlanden, Ferdinand, gelast zyn portret te schilderen; toen het was afgemaeld, zond deze het aen zynen broeder Philips IV, koning van Spanje, die er zich zoodanig over te vrede toonde dat hy onzen schilder eene jaerwedde toekende en hem een gouden gedenkpenning aen eene ketting van het zelfde metael zond.
De Craeyer verliet Brussel, om de stad Gent te gaen bewoonen, en zulks, volgens men beweert, omdat hy, niettegenstaende al het geld dat hy won met zynen aenhoudenden arbeid, niet genoeg verdiende om de kwistzucht zyner vrouw te voldoen, en hy in de hoofdstad van Oost-Vlaenderen zyn huis op een meer burgerlyken voet kon inrichten. Dat hy dáér niet min vlytig arbeidde dan in de hoofdstad van Braband, getuigen genoegzaem de talryke tafereelen, waertusschen onderscheidene meesterstukken, die men er aentreft. Zyne portretten zyn zoo fraei, dat menigeen zou denken dat zy door het penseel van Van Dyck zyn gemaeld. Deze groote kunstenaer stierf te Gent, den 27 january 1669, in den ouderdom van ruim 83 jaer, en werd in de Predikheerenkerk aldaer begraven.
Johan Van Rotterdam.
Auteursrechtvrij