Wetenschappelyk nieuws.
De heer Schroetter, de geleerde en verdienstvolle geheimschryver der Akademie van wetenschappen te Weenen, wiens naem overal bekend is door de ontdekking van den rooden fosfoor, en door wiens onvermoeide werking de chemische nyverheidsvakken in het Oostkeizerryk het meest zyn gevorderd, komt eene beschryving uit te geven welke eene grondige omwenteling in verscheidene fabrikatiestelsels gaet veroorzaken. In Frankryk houden de heeren gebroeders Tissier zich reeds bezig met het oprechten dezer belangryke fabrikatie wier voorwerp bestaet in het uittrekken der soda, niet meer uit zout, maer uit een minerael, kryoliet genaemd.
Tot hier toe heeft men den kryoliet (van het grieksch κρυος koude, λιθος steen) of yssteen, nergens ondekt dan op de kusten van Groenland, waer hy in eene overgroote menigte bestaet.
De kryoliet is samengesteld uit:
| 32,79 |
deelen sodium |
| 13,02 |
deelen aluminium |
| 54,18 |
deelen fluor. |
Hieruit kan men besluiten dat 100 kil. kryoliet kunnen voortbrengen 75,55 kil. koolzure soda, en 24,43 kil. alumine; dat men uit 7,7 kil. kryoliet by middel van 3 kil. sodium, 1 kil. aluminium kan trekken. Men berekent dat dan de inkoomprys van het aluminium nauwelyks op 25 fr. de kil. zou komen.
Het uittrekken van het metalisch aluminium is veel gemakkelyker, eenvoudiger en zonder gevaer van nadeelige dampen met het bewerken van den kryoliet, in plaets van het chloor-aluminium.
By het uittrekken van iederen kil. aluminium zou men bekomen, als byvoeglyk voortbrengsel, 9 kil. fluorische sodium, die men, by middel van 6 kil. kalk, in 8 kil. soda kan veranderen, welke 11 kil. koolzure soda kunnen opleveren.
Deze koolzure soda kan op nieuw dienen om 7,7 kil. sodium voort te brengen tot uittrekking van weder 1 kil. aluminium.
Door de tegenwerking van 6 kil. kalk of 9 kil. fluor-sodium, als voren gezegd, bekomt men, buiten de 8 kil. bytende soda of sodium oxied, nog 8 kil. fluor-calcium of spat-fluor.
Indien men onmiddelyk den kryoliet gebruikte tot het verveerdigen der soda-zouten, die in den handel bestaen, zonder het voortbrengen van het aluminium tot voorwerp te nemen, zou men door de tegenwerking van den kalk op den kryoliet onmiddelyk spat-fluor en aluminium bekomen; zulke fabrikatie zou, ten minste, eene winst van 25% opleveren.
Het aluminium welk men uit den chloor-aluminium trekt, komt op 300 frs. de kil.; uit den kryoliet gehaeld, zou het maer 25 fr. de kil. inkosten.
Het zilver, wel is waer, kost maer 200 frs. de kil.; maer het aluminium weegt maer ¼ van het zilver, zoo dat een voorwerp in zilver gemaekt, en 100 frs. kostende, in aluminium maer 37 frs. van metael zoude kosten, welke prys van 37 frs., slechts 6 frs. 25 centimen zou worden, door de tusschenkomst van den kryoliet.
C. Ommeganck.
Auteursrechtvrij