De Vlaamsche School. Jaargang 2

A. van Dyck.

De redactieraed der Vlaemsche School had besloten, ter gelegenheid der inhuldiging van het standbeeld van Antoon Van Dyck, eene levensschets dezes meesters, naer echte bronnen, af te kondigen. Gehoord hebbende, dat een geschiedschryver zich op het oogenblik met het opstellen eener volledige levensbeschryving van den vermaerschilder bezig houdt, heeft zy het geradig gevonden zich voorloopig by de volgende oorspronkelyke inlichtingen te bepalen:

Antoon Van Dyck was zoon van Frans Van Dyck, koopman, en van Maria Cuperis of Cuypers, die op 6 february 1590 in de O.L.V. kerk te Antwerpen in den echt waren getreden; de getuigen waren Jan Comperis, rentmeester der stad, en M^r Jan Borrekens.

Antoon Van Dyck zag op 22 meert 1599 te Antwerpen het licht en werd den volgenden dag in O.L.V. kerk gedoopt. Zyn peter was Peeter Peetersen; zyne meter, Joanna de Meester.

Van Dyck werd, volgens een opschrift, ten jare 1840 door ambtelyke persoonen verveerdigd, geboren in het huis de Berendans, op de Oude Koordemerkt, dat thans den n^o 739 draegt; dit opschrift luidde aldus:

sUb hoC teCto
nasCItUr egregIUs rUbenII
DIsCIpULUs antonIUs
Van DYCk

Van Dyck's ouders hadden eventwel, by akten van goedenis van 7 february 1599, van jufvrouw Helena van Valckenisse het huis aengekocht in de korte Nieuwstraet, dat thans door den heer Van Tichelen bewoond wordt

[p. 118]

en voor kenmerk draegt: St-Paulus, in 't Casteel van Ryssel. Hierom denken eenige geschiedschryvers dat onze schilder in laetstgemeld huis het licht zag.

Van Dyck's moeder stierf op 17 april 1607 en werd in de O.L.V. kerk, by de eerste vrouw haers echtgenoots, begraven; het grafschrift luidde:

Hier leet begraven Antony van
Dyck coopman sterf den derden
Meert anno 1580 ende jouffrouwe
Cornelia Pruystinck syn
huysvrouw sterf.... December 1591
ende Francois Van Dyck hunlieder
beyde soon coopman sterf den 1 Dec. 1622
ende jouffrou Maria Comperis
syn huysvrouwe sterf 28 July 1589
ende jouffrou Maria Cuperis syn
tweede huysvrou sterf
den 17 April 1607.
Bidt voor de sielen.

Leerling van Hendrik van Balen en P.P. Rubens, werd Van Dyck in 1618 als vrymeester in de St-Lucasgilde ontvangen; in 1628 trad hy als lid in de congregatie van O.L.V. Boodschap te Antwerpen. Weinige jaren daerna verliet onze schilder den vaderlandschen grond. Aen het hof van Koning Karel I van Engeland vond hy een schitterend onthael. Op 5 july 1632 werd Van Dyck door den vorst zelven tot ridder geslagen.

Volgens weinig gekende oorkonden, stichtte Van Dyck te Londen, in de taverne the Rose, Fleetstreet, eene St-Lukasgilde, onder den naem van St-Lukesclubb. Het register dezer vereeniging duidt aen, dat de voornaemste schilders des tyds Van Dyck in zyne kunstlievende taek ondersteunden.

Onze schilder die huwelyk had aengegaen met de edele vrouw Justiniana Anna Ruthven, overleed te Londen den 9 december 1641; zyn stoffelyk overblyfsel werd met luister in de St-Pauluskerk ter aerde besteld. Hy liet eene eenige dochter na, die, in huwelyk getreden met den edelen heer Stepney, grootmoeder werd van den vermaerden dichter Richard Stepney.

P. Génard.