De Vlaamsche School. Jaargang 1
(1855)– [tijdschrift] Vlaamsche School, De–
AuteursrechtvrijI.Europa zag den dam vernielen
Die vreemde dwangmacht weeren moest;
Hy werd door 't eigen volk verwoest
Dat voor die macht vaek neêr moest knielen,
Want Belgie brak den broederband
Van 't éen en zelfde Nederland....
‘Eilaes! zoo klonk het allerwegen,
Nauw van der Gallen juk bevryd,
Of Belgie, dat voor vryheid strydt,
Treedt, onbewust, dat juk weêr tegen...
Een wingewest was 't eeuwen lang;
Het heeft geleden en gestreden;
Toch leerde niet door zyn verleden:
Het yst niet meer voor vreemden dwang! -
Geteisterd schip, gansch onervaren
Is 't jeugdig volk dat u bemant;
Wat zult ge in 't woeden van de baren,
Gebeukte kiel, - rampzalig land?...’
Die jammerklacht zou Belgie wraken:
Slechts vryheidsliefde deed het blaken;
Nooit schrikte 't meer voor dwinglandy;
Het deed zyn wyzen zich vergaderen,
En vroeg hoe 't heilig land der vaderen.
Kon roemryk zyn, bemind en vry.
't Was grootsch aldus dit volk te aenschouwen,
Dat vol geloof en zelfvertrouwen
De toekomst lachend in dorst zien. -
Zoo rekende ook het oude Roomen
Op zich alleen toen 't zonder schroomen
Aen gansche legers 't hoofd dorst biên!
En Belgies Landsraed, opgetogen,
Riep uit, de eerweerde kruin ontbloot:
‘Het Volk blyv' heer van 's lands vermogen!
Door Eendracht zy de natie groot!
Wat vreemde macht ooit moge poogen,
Ons zy de vryheid of de dooit!’
Die vranke stem, vol trotsche hope,
Klonk ongerymd voor 't oude Europe;
Doch toen 't de wyzen hier een Troon
Zag stichten, tot der natie blyheid,
Toen riep het uit, op bittren toon:
‘Hoe! 't leven naest den dood der Vryheid,
't Gezag des Volks naest dat der Kroon!....’
En 't antwoord was: ‘De tyd zal leeren!
Ons vleit geen droom, voldoet geen schyn;
| |
[pagina 115]
| |
De Vorst die Belgie zal regeren,
Zal in 's volks vryheid zich vereeren,
En slechts de grootste burger zyn!’
| |
II.'t Vierde eener eeuw is sinds voorbygetogen....
En Belgies Maegd, met levensvuer in de oogen,
Een milden glimlach om den mond,
Hoort, wyd en zyd, zich hulde en eer betuigen,
Ziet elken stam vóor haer zich nederbuigen,
Gelukkig by haer trouw verbond!
't Bejammren werd dus roemen en benyden!
En kommerloos mag zich het land verblyden; -
Geen heerschzucht die zyn heil nog rooft:
Europa waekt op 't lot van zyne zonen,
En wee wie ooit hun vryheid nog zou hoonen,
Een haer zou schenden van hun hoofd!
Want Belgie werd de toevlucht van den vrede.
Ziet, - een orkaen rukte oude troonen mede;
De tyd der scepters scheen volbracht;
Van oord tot oord weêrklonken wraekbazuinen:
De volken zochten vryheid op de puinen
Van blind vergruisde vorstenmacht....
En hier, - hier deed die storm geen staetszuil beven!
De wyze Vorst, ten jongen troon verheven,
Zat met de Vryheid hand in hand....
En Belgie, fier op de edele eerbetooning,
Groette opgetogen zyn aenbeden Koning
Als grootsten burger van het land!
‘Monarkenrang wordt thans gehaet, myn kinderen;
Zoo myne macht uw heil of roem kan hinderen,
'k Zal afstand doen van myn gebied...’
Zoo sprak de Vorst en leî de rykskroon neder;
Maer smeekend klonk het: ‘Vader, neem ze weder:
‘Ondankbaer zyn de Belgen niet!’
Kort was de vreugd die ons de Heer nu spaerde;
De Koningin, eene engelinne op aerde,
Toog naer heur hemelsch vaderland;
In 't rykst paleis bad men vergeeft: ‘Erbarmen!’
Vergeefs: ‘Genade!’ by de duizende armen
Die hulp ontvingen uit haer hand.
Maer toog zy heen, zy liet ons hare telgen,
Beminlyk kroost, tot trots en hoop der Belgen
In wyze volksliefde opgevoed.
Toch bleef men lang op hare grafsteê knielen,
En zal haer beeld bewaerd zyn in de zielen
Zoolang de Deugd ze ontvlammen doet.
Nauw mocht de rouw in 't jeugdig ryk bedaren,
Of 't schokte van den stap der legerscharen,
Aenrukkend naer het Morgenland.
Het gold den val van eeuwenoude ryken;
Uit Noord en West stroomde, als uit open dyken,
Het voedsel voor den oorlogsbrand.
Nog duert die kryg van grooten tegen grooten;
Nog menig zee zwoegt onder 't wicht der vloten;
Nog dreigt een oude troon ten val...
Eilaes! nog verre in de algemeene vrede,
Want de oorlog rukt steeds nieuwe volken mede, -
Maer 't belgisch volk, God dank! staet pal!
Hier mag geen zweerd, hier blyft de Wet regeren;
't Gerecht doet zich alom ontzien en eeren;
Het Leger kent slechts land en plicht;
In stulp en slot zingt men den lof der orde;
De Drukpers, - vry, waer ze ook gekluisterd worde, -
Ontmaskert de ondeugd en spreidt licht!
De Nyverheid schept wondren en teelt lusten;
De Handel stoomt tot op de verste kusten:
En stelt het lot soms hoop te leur,
Moet ook het land met smert of onheil kampen,
Het draegt die lydzaem als beproevingsrampen,
Nooit zyn zy 't werk van willekeur!
| |
III.Maer blyder heil dan stoffelyke gunsten
Geniet het oord zoo zeer der Vryheid waerd:
Aen Belgie de eer der eeuwigschoone kunsten,
De wierookwalm der volken van heel de aerd!
ô Zoek geen kunst waer vryheid moet bezwyken!
Spreek de eeuwen aen, doorblader 's lands kronyken:
Slechts toen ons voorkroost vreemden dwang verwon,
Toen eigen geest ook eigen licht mocht wezen,
Zyn uit zyn schoot Kunstreuzen opgerezen,
Als bloemen by den lach der lentezon!
De Tyd verdelge staten en geslachten,
Hy schendt den roem niet die op puinen zweeft:
Te niet is 't ryk der grieksche legermachten,
Toch blyft Homeer die de eeuwen overleeft!
Zoo, Belgie, die uit alle werelddeelen
Ter beêvaert lokt naer uwe kunstjuweelen,
Zoo, - als Euroop in een woestyn verkeert,
Of 't oord zal zyn van wilden of van slaven, -
Zal menig wyze komen puin ontgraven,
Waerin uw geest dan nog het menschdom leert!
Aen andren dus de kroon der krygslaurieren,
Met bloed besmeurd en druipend van getraen;
Ons, Belgen, 't bly en edel zegevieren
Dat ieders hert van nieuw geluk doet slaen!
Ons - elke kunst die 't voorgeslacht vereerde!
Ziet: ieder zweerd dat Vlaenderen bezeerde,
Heeft Maerlants kunst het diepst in 't hert gewond; -
Men zwoor uw dood, ô vrye tael der vaderen!
En thans, thans vlecht de wereld lauwerbladeren
Voor 't bardenkoor dat uwen lof verkondt!
| |
IV.En toch, - uit den rang dier barden ryzen
Klachten op; geen lier nu tokklen zy;
| |
[pagina 116]
| |
Somber neigt het achtbaer hoofd der gryzen,
Als boog 't neêr voor bittre spotterny,
En er speelt een grimlach van mispryzen
Om hun mond, by 't huidig hooggety.
‘Zingen? is hun vraeg. En welke zangen?
Hulde aen Land en Vryheid? - Zeg, wanneer
Hebben die ons hulde niet ontvangen?
Wie, wie onzer meldt hun lof niet meer?
Als de dood ons 't herte toe zal prangen,
Zy hun nog onz' zwanenzang ter eer!
Maer vergt niet dat wy, - wy Vlaendrens zonen, -
Voorspoed roemen naest de wreedste ellend;
Vergt niet dat wy vreugd en dank betoonen,
Waer verblindheid ons geklag miskent;
Vergt van ons voor vreemden roem geen kroonen,
Als die roem onze eigen glorie schendt!...’
Kan, kan 't zyn, ô Belgie, wat zy wraken?
Hof, Wet, Recht, gansch de openbare Macht,
Al wat groot, al wat bemind kan maken,
Is 't al vreemd voor 't arme vlaemsch geslacht?
Leert men 't kunst en eigen tael verzaken,
Na 't in rouw en rampen is gebracht?...
Ach! dit zy niet zoo, vereende Belgen!
Vryheid maekt voor bastaerdy niet blind.
Wee het land dat durft den band verdelgen,
Die twee stammen broederlyk verbindt!
Wee de moeder die heure armste telgen
Niet zoo zeer als hare rykste mint!
En toch, Vlaendren, gy boet zware zonden:
't Eerst hebt gy voor eigen naem gebloosd;
't Eerst gy-zelf uw eigen heil geschonden,
En nog lydt gy 't meest door eigen kroost...
Doch reeds vloeit er balsem in uw wonden,
En ryst u een ster van hoop en troost.
Tot u keeren velen, als verloren
Zoons, terug, berouwvol om hun schuld;
En miskenning blyft u niet beschoren
Als gy weêr u-zelve wezen zult;
Vlaming, Wael, tot éen gezin geboren,
Worden dan met broedermin vervuld!
Heb dus trouw, - gelouterd door het lyden, -
In u-zelve, gy weleer zoo groot!
In den Vorst dien volken u benyden;
In zyn kroost dat opgroeit in uw schoot.
Fier moogt ge u op 't Hoogtydsfeest verblyden
Waertoe 't land al zyne kindren noodt.
Barden, zingt dus, mengt uw trotsche akkoorden!
Hulde zy 't gemeene Vaderland!
Eendracht heersche aen Maes- en Scheldeboorden,
Vrede houde er naest de Vryheid stand,
En blyv' Belgie 't Griekenland van 't Noorden,
Waer de Kunst haer lauwerboomen plant!
J. de Geyter.
Antwerpen, 23-30 augustus 1855. |
|