De Vlaamsche School. Jaargang 1

Dryfkunst.
Beker van Hendrik Conscience door L. Van Ryswyck.

Wie weet heden nog dat het dryven een der belangrykste kunstvakken is? - Behalve in het schilderen en in het beeldhouwen, denken er velen dat er geene kunst beslaet, en zy overwegen niet eens dat een dryver, schilder in de samenstelling, beeldhouwer in kennis van vorm, en daerby metaelbewerker in de uitvoering moet zyn. - Men zet de dryfkunst op de hoogte der goud- en zilversmedery, zoo gelyk men over eenige jaren de bouwkunde op de hoogte van het timmeren en het metsen plag te stellen, tot dat de Roelanden, in Gent, de Poelaerten, in Brussel, de Densen, in Antwerpen, bewezen hebben dat men, om een schoon huis te kunnen maken, meer dan timmerman, meer dan metser moet zyn. - Allengskens, na dat de jonge kunstenaers door schoone werken de dryfkunst in hare eer zullen hersteld hebben, zal men ze eerbiedigen en de uitvoerders zoo ver boven de goudsmeden verheffen, als de bouwmeesters nu boven de timmerlieden verheven zyn.

En wat is de oorzaek van de minachting waer sommige kunsten in vervallen? Het is het vergeten der namen, welke haer vroeger vereerden; het is de wegzinking der genies onder het stof van den tyd; het is de onachtzaemheid, waermede het nageslacht dit stof laet

[p. 62]

ophoopen, zonder het



voortdurend weg te kuischen om de namen glansend en schitterend te houden?

Kent gy nog namen van dryvers buiten dien van Benvenuto Cellini, den Italiaen, den eenige die volkslief gebleven is? - Ge moet al diep in de kunststudie getreden zyn om nog te weten dat Balin, Thomas Germain, Jean Goujon het metaelwerk in de laetste twee eeuwen in Frankryk eer aen deden en dat Feuchère en Gal het tot eene bewonderensweerdige hoogte brachten. - En als ge dat weet, dan zult ge ook in sommige fransche schriften vernomen hebben dat heden te Straetsburg een zekere Mr. Kirstein de blyde inkomst van Alexander in Babylonië (een basrelief van Thorwaldsen) in eene vaes heeft gedreven, op eene wyze, welke de bewondering opwekt van al die het meesterstuk zien.

Maer namen van belgische dryvers, kent ge die? De Franschen zyn te onwetend in de geschiedenis van ons land om die te kunnen noemen, en de belgische werken, waerin zy worden aengehaeld, zyn te weinig verspreid, om die namen te doen gelden en te doen weèrgalmen.

Nogthans dreef Jongelings de sieraeden der lombe van Karel-den-Stoute, en de Backere die van het graf van Maria van Burgondië, en wie zulke schoone dingen in die lang verleden eeuwen dreef, verdient wel dat men zich zyner herinnere. De naem des verveerdigers der schoone kas van het heilig bloed te Brugge, Jan Crabbe, is meer onder de vreemdelingen dan by ons gekend, en wie hoorde van Le Pire, van de Verberten en van Somers?

Allengskens zullen wy dien getaenden nationalen roem uit de vergetelheid heropdelven; intusschen moeten, gelyk wy hooger zegden, eenige jonge kunstenaers, door schoone werken, het dryven weder in eere brengen, en daerom is het dat wy het verdienstelyk gewrocht van Lambert Van Ryswyck afkondigen.

Wy spraken reeds van dien heer onder het opzicht der sieraednyverheid; het doet ons genoegen hem hier als kunstenaer te mogen beschouwen, en daer de vinding het grootste kenteeken der kunst is, zullen wy over de samenstelling van den beker, dien men hier ziet afgebeeld, in eenige uitweidingen treden.

De beker werd ter eere van Conscience verveerdigd. Hy moest dus een letterkundig, een vlaemsch karakter dragen. Ook stelde de heer Van Ryswyck hem op acht steenen, waerop de namen van Van Maerlant, Van Vondel, Cats, Bellamy, Helmers, Willems, Ledeganck en Th. Van Ryswyck pryken, welke dichters inderdaed als de steunzuilen onzer letterkunde mogen beschouwd worden. - Op die steenen rust de vlaemsche Parnassus of zangberg, waerop dry engelen, den heldenzang, de geschiedenis en den veldzang verbeeldende, de kuip ter eere van Conscience omhoog heffen als eene hulde aen een der grootste schryvers, welke onze nederlandsche letterkunde immer heeft voortgebracht. De kuip zelve heeft nu heel en al betrekking op den romandichter aen wie zy is toege-

[p. 63]

wyd. Zyn afbeeldsel prykt midden eener kartel, door twee horens gevormd, die met lauwerbladen omkranst zyn en waeruit boeken vallen, in groote mate genoeg om zyne vruchtbaerheid aen te duiden. Boven hem prykt de sterre, getuige van zyn genie en links staet een engel die zyne faem uitbazuint, terwyl rechts een andere hem met stroobloemekens kroont, ten blyke dat zyne uitgebazuinde faem eeuwig weèrgalmen zal.

Langs den kant welken men niet ziet, prykt het wapen der maetschappy die Conscience, ten jare 1850, dezen prachtigen beker aenbood, en nevens dit wapen de engel der verlichting, de hand gevende aen dien der eendracht, welke met eenen pylbussel de afgunst verplettert, waerdoor alle ware verdienste wordt aengerand. Tusschen loofwerk wappert een lint, waerop de woorden; Voor Tael en Kunst zich laten ontcyferen.

Men ziet het, die samenstelling is geestig en doelmatig. De uitvoering ook is zeer lofweerdig: de engeltjens zyn gemollig, het loofwerk is levendig, daerby heeft de kunstenaer, door verscheidenheid van bewerking, veel party getrokken uit de verschillende nuancen die het metael kan geven, en aldus zyn stuk zeer helder en bevallig gekleurd. - De kuip is van goud, van buiten op den buik ruitvormig geslepen; de sieraden zyn van mat of blinkend zilver. Zy alleen die het kunstambacht kennen, zullen begrypen hoe moeijelyk het is zulke zilveren sieraden op den buik der gulden kuip vast te hechten, zonder dat er aenzetsel, voeg of vys, zoo min van buiten als van binnen, te zien zy. De oude kunstdryvers zagen er niet na om op den rug eens engels eene vys, als eene puist, te laten uitsteken; de jongere poogen zulks met recht te vermyden, en onze kunstenaer is daer voortreffelyk in gelukt.

Wy zyn gelukkig den beker nu te kunnen afkondigen; vermits wy daermede eene nieuwe hulde meenen te brengen aen den beroemden schryver, die door het gouvernement met den prys van 5000 franken werd bekroond, eenen prys die is ingesteld voor het beste letterkundig werk dat gedurende vyf jaer verschynt.

Eug. Zetternam.