Vlaerdings redenrijck-bergh
(1617)–Anoniem Vlaerdings redenrijck-bergh–
AuteursrechtvrijEerste deel, Eerste uytkomen.
Roma in vertoninge spreeckt:
HET spreeckwoort dat is waer nae't seggen van de Wysen,
Dat d'eenes ondergang is d'anderens verrysen.
'tWelck blijckt aen myne Kroon gekloncken uyt het gout,
Die door gestegen macht veel volck'ren t'onderhout.
Mijn oorspronck was den brant, den brandt van de Troyanen,
Die door de Griecksche macht bedroevich mogen baenen
in uytgestorte bloet. elaes de wrede vlam
gaf my dit Koninckrijck, en Priam 'tsijn ontnam.
Doen 'tGoddelijcke zaet met synen Vader vluchten,
Verliet sijn eygen Landt, maer niet sijn goede vruchten,
Hy gaf hem op de Zee, Siciljen hy betrat,
En nae veel zweet en pijn quam uyt hem myne Stadt.
Dees Stadt, mijn diadeem, daer yeder moet op oogen,
Om datse heeft de speen van een Wolfin gezogen.
| |
[Folio Ggg4v]
| |
Gekomen uyt den brant, gekomen uyt gevaer,
Steeckt sy op haeren kop, die nu so menich jaer
gelijck den Sonnen schijn getint heeft en gebloncken,
En maeckt de volck'ren so door gulle gitsheyt droncken.
Een yeder haer begeert, dit is de lieve Bruyt,
Dit is den waerden schat, dit is den grooten buyt,
Daer menich gekroont hooft verleckert om most sneven,
Die nu dor my verneert in mynen Tyber zweven.
Wie is my doch gelijck in wetten, pracht en macht,
In rijckdom en in eer ontzien ende geacht?
Die my wel-eer weerstreet, die moet nu vrede soecken,
Die valt my in de hant, die my plocht te vervloecken.
Tot slaven dwing ik die, die met een fortsen kop
mijn sevenbergich rijck sochten te slocken op.
Mijn palen ick verbrey van oosten tot het westen,
In't suyden en in't noort sal ick mijn schepter vesten,
En sprengen 'tbartse volck met mijn Tybrijnsche nat,
Tot datse altesaem lof geven myne stadt.
Ick spiegel, als de Pau, my in mijn schoone pluymen,
En zal 'tgesogen soch mijn voesters noch doen schuymen
door eendracht mynes volcks, dat selfs den Moriaen
lijck een geslagen stier voor mijn verbaest sal staen.
Door eendracht myner wet sal ick die wetten setten,
Die wrevelich sonder wet op geene wetten letten:
En sal tot Goden eer veel temp'len rom en tom
stichten, dat men hier door 'tTybrijnse Roma rom.
Ick sal als Vrye Maegt door Goden gonst verheven
Die mynen Maegdom soeckt sijn rechte looning geven,
Hem dwingen na Maechts wet te kussen mynen zool,
En leeren hem sijn les in myne Maegden school.
So treed ick dan in plomp na mijn vereende Kercken,
Nae mijn vereenicht volck, die voor mijn eere wercken.
| |
Eerste deel, tvvede uytkomen.
De Oproerige Gemeente met gheraes uyt.
Cicinius, Brutus.
EN is dan dese stadt, door ons Voor-Ouders bloet,
Door ons Voor-Ouders zweet niet gesticht en behoet?
Sullen wy slaven zijn, en om de schulden sneven?
Daer wy storten ons bloet, en ons niet wert gegeven.
Sullen wy slaven zijn? ô neen, neen, dat zy verr'.
Roma, u val is by, ghy hel-blinckende ster.
| |
[Folio Hhh1r]
| |
O al te preutse maecht, met onse zweet besproeyet,
Ghy neemt nu af in deucht, in hoverdy ghy groeyet.
Ghy scheert u Schaepen niet, maer blootse vande huyt,
En laet nu meest elck een wesen der groten buyt.
'tIs lang genoech van ons gewacht, wy willent wreken.
Brutus
Alst vier lang heeft gesmoockt, moet het int lest uytbreken.
Den Leeuw te lang getercht die vliecht ten lesten op,
En breeckt die writselaer sijn wreveligen kop.
Bedenckt o Raet bedenckt wat ghy hebt aengevangen,
Dat ghy ons arme komt met streng betaling prangen.
Men deylt geen ackers uyt, ons Vrouwen die vergaen,
Men vat ons by den kop, 'ten kan niet langer staen.
Den Senaet is verhert, en stoppen haere ooren:
En daer geen recht en is, moet men door waepen horen.
| |
1 Deel, derde uytkomen.
Den Raet van Romen met haer suitte.
Publius Valerius, Appius Claudius.
VVAt hoortmen in de Stadt? wat reyter langs de straet?
Wat eyscht de Borgery? men roept om den Senaet.
Hoe komt dat sy haer nu in waepen laten vinden?
Appius
'tIs haer waenwijs verstant, 'twelck draeyt met alle winden,
Haer wreveligen geest, haer pratte hoverdy,
En al te langen toom; sy sullen 'tlest, dunckt my,
Noch stygen boven ons, en so wy't niet beschutten,
Sullense obstinaet ons zoecken uyt te putten.
Daerom sal men met macht haer dwingen tot gehoor.
Publius
Confrater, so my dunckt, ghy treet veer buyten spoor.
Een Vader sal sijn Kint door goet tot goetheyt neygen,
En gebruycken de roe alleen om het te dreygen.
Gedenckt de Borgery oock onse Kinders zijn,
Beschermers vande stadt, die met veel moeyt en pijn
ons vyanden so dick den kop hebben getoget,
En onse stadt en ons so hooch hebben verhoget.
Sullen wy nu so wreet op haer niet 'tscherpe stael,
Als op vyanden, stracx gaen nemen ons verhael?
Neen, laet ons soecken op uyt een van onse grysen,
En haer met sachtigheyt eerst laeten onderwysen.
Want soom' een stadt beleet, men eystse eersten op,
| |
[Folio Hhh1v]
| |
En sose blyven barts, dan geeft men haer een klop,
Bestormtse storm op storm, tot datse is verwonnen.
Sal men ons burgery nu als den vyant gonnen?
Neen, dit is mynen raet, haer te soecken in't goet.
Appius
In't goet? al veer verdoolt, gewelt men bruycken moet.
Men moet 'tverherde volck niet al te goedich wesen,
Of sy souden int lest geen Magistraten vresen.
Soo een Vader sijn Kint geen straffe toe en lecht,
Wort het op't lest een boef, ja wort een buyt van't recht.
Publius
Een Vader die sijn Kint met quaetheyt wilt bedaren,
Die maecket heel verhert, 'twelck is sijn qualijck varen.
Appius
En sal men dan geen straf gebruycken tot dit quaet?
Publius
Ja, maer met goedicheyt haer eerst te winnen staet.
Appius
Hoe sullen d Overheyt haer Ondersaten vresen?
Publius
Neen, maer de Overheyt die sal de wijste wesen,
En raden haer ten goet, sy moeten zijn bereyt,
En lopen na 'tgewoel, als de gemeente schreyt.
Appius
En sal sy dan oock niet, nae ons gesproken reden,
Haer houden in de stilt, en stellen haer te vreden?
Publius
Misschien, als men haer hoort, dat 'tselve sal geschien.
Appius
Neen, neen, men sal den Raet, en geen Gemeent ontzien.
Den uytgeschudden hoop sou ons ten lesten dwingen,
En ons door den oproer in nieuwe wetten bringen.
Daerom is mynen raet te temmen haer met macht.
Publius
My dunckt dat dit wat meer moet wesen overdacht.
Te dwingen? 'tmach niet zijn, daerom laet ons te samen,
Eer dat het quader wordt, de Raeden doen versaemen,
Ende horen wat daer sal worden voorgestelt.
Appius
Niet anders dan den hoop te dwingen met gewelt.
Publius
Dit dient bet overdacht, om alle twist te schouwen.
Doen, eer men't heeft bedocht, brengt menich in benouwen.
De oproerige Gemeente vergaren in't openbaer.
| |
[Folio Hhh2r]
| |
1 Deel, 4 uytkomen.
Cicinius.
WAT heeft ons doch so lang gehouden in den toom?
Wat dwingt ons vrye hert te leven in den schroom?
Wat hout het warme bloet verstopt in de conduyten,
Sonder dat het ten mont en neuse uyt sal spruyten?
Te lang, ja veel te lang zijn wy vervolcht geweest
van die, die ons aenzien als 'tlastdragende beest.
En is den Ezel niet voor last der haever waerdich?
Zijn wy geen Rooms geslacht? Sa maeckt de wapens vaerdich,
Vereyst u vryigheyt, gedenckt den ouden tijt,
Gedenckt de moeyt en pijn waer door wy zijn bevrijt,
En denckt dat die u krenckt van d'uwe is gesproten.
Brutus
Gedenckt dat door ons bloet haer zegels zijn begoten.
Sa, maeckt u tsamen ree te trecken na de mart,
Om ons gerechtigheyt te verkrygen door tart
van ons blinckende stael. wie sal ons dat verbieden?
Cicinius
Niemant immermeer. voort, en laetet so geschieden.
Steeckt dan de handen op, en zweert te saem met my
te wesen die ontrou die ongerechtich zy,
En roept met luyde stem, tot trots die ons verderven,
Noch bloeyt de oude deucht, die nimmermeer sal sterven.
| |
2 Deel, 1 uytkomen.
Een Kapiteyn vande Volsen met sijn suite.
T'Is tijt, als tijt ons geeft tijt om te nemen waer,
Te bruycken tijt in tijts, en wy die in gevaer
wagen ons lijf en goet, om anderen te dwingen,
Door den bequamen tijt haer steden te omringen,
Zijn wacker als den haen, en horen romentom
offer niet open is, in tijts hoortmen de trom,
Indien de vyant slaept en broeyt in synen slommer,
Door trotse dertelheyt, veel tweedracht ende kommer.
Romen 'tis u gemunt, ghy die u Borgers weckt
tot oproer en tweedracht. Ons Leger tot u treckt,
En sal u, eer ghy't waent, in u tweedracht betrapen,
En schenden uwe eer, als ghy sult liggen slapen.
| |
[Folio Hhh2v]
| |
'tHart huppelt my in't lijf. Ick zie den wreeden Mars,
Lonckoogende op my, en lachtend' over dwars.
Wy hebben goeden moet, en hopen te bekomen
Door tweedracht desen volcx 'tgebieden over Romen.
Den Wolf als hy beloert een Schaep, vreest hy den Hont,
So haest den Hont hem keert, betraept hy het terstont.
De Vos, wanneer hy hoort den Wijngaert-wachter snuyven,
Komt nader voet voor voet, en steelt de rype druyven.
En terwijl Romen nu vast slommert in tweedracht,
So salse zijn beloert van diese niet en acht.
‘Want door eendrachtigheyt is een lant sterck en krachtich
En door Inlantse onvree winnelijck en onmachtich.’
| |
2 Deel, 2 uytkomen.
Den Raet komt uyt, en na veele redenen kiesen Marcum Valerium tot een Dictator.
Publius
DE tweedracht van het volck vermeerdert meer en meer,
Sy komen op de mart, en roepen even seer,
Ons bloet is uytgestort, wy moetent al betalen
haer opgepronckte pracht, en op den vyant halen.
Daerom dient hier voor eerst ten besten in geraen,
Om d'oude eenigheyt te brengen op de baen,
En door een gulden tong haer herte te versoeten.
Appius
Men sal haer met het zweert, den Dwinge-landt, ontmoeten,
En zien wie meer vermach; hoe sou men haer ontzien?
Neen, men sal, als ick seg, haer 'tspits van't stael aenbien,
En doen haer met gewelt weer trecken in haer huysen.
Publius
So sal men onse stadt van wapens horen druysen.
Wat hangt ons over 'thooft een scherpsnydende Sweert!
De Vyandt ons beloert, en wy zijn gematteert,
En liggen al verlampt met tweedracht overtogen,
Denckende heel verkeert dat niemant en sou mogen
ons lichten uytten nest. Maer als de Crocodijl
leyt achteloos en loert op d'oever van de Nijl,
Met opgesperden beck, om te vangen de vliegen,
Komt den Eunichion haer listelijck bedriegen.
Wy leggen op het strant van onsen Tyber oock,
En achten niet den damp en den opgaenden roock.
Maer denckt dat uyt den smoock een vlamme sal verrysen.
| |
[Folio Hhh3r]
| |
Appius
Nochtans en sal men dees niet in haer boosheyt spysen,
Maer houden in bedwanck gelijck de Vader 'tKint,
En haer bestringen nu, terwijl sy ongezint
door preutse dertelheyt hier op de mart vergaren,
En van haer altemaels soud' ick niet eenen sparen.
Hoe? sou men alletijt haer schulden schelden quijt?
Nummer sou men van haer beleening zijn bevrijt.
Sy hielen nummer op, voor datse t'onderbrochten
de beste vande stadt, en so in't lest gerochten
selfs aen het regement. Dit waer niet d'eendrachts wit,
Want kregens' huyden dat, sy eysten morgen dit.
Daer zijnder vele mee die dach en nachten zuypen,
So datmen haer het gelt ziet door de vingers druypen:
Sou men't dan nemen die, die door haer soberheyt
En schrapen by malkaer veel gelts hebben gegreyt,
En schelden't d'and're quijt? 'tgeloof dat waer verbannen,
Men vont geen trouwe meer onder de Roomse Mannen.
'Ten is geensins mijn raet dit al te lichte volck
te gonnen haren eys, en dees duystere wolck
moet worden doorgestout door den wint van het wapen,
So sal uyt dees tweedracht d'eendracht worden geschapen.
Hebben sy niet haer deel gekregen van't uytdeyl?
Waerom hebbens' als dees niet neergetogen 'tseyl,
Maer overdadelijck het hare doorgeholpen?
Sullen de spaersame der vraten moetwil stolpen?
'Twaer beter datmense liet trecken uyt de stadt,
So waer-mer van ontlast, en datmen boven dat
haer scherper nae dees tijt om haere schult dee quellen.
Om de verschieters oock niet in tweedracht te stellen,
Salmense geven loon van dees boos daet versteent.
Publius
Het Kint spruyt uyt de Vaer, en wy uyt de Gemeent.
En daer geen Kint en is, en kan geen Vader wesen.
Daer geen Gemeent en is, en wort geen Hooft gepresen.
Dies duncket my voor best te kiesen eenen Man
bemint van de Gemeent, en die de wetten kan,
Die door sijn zoete tong drayende op Reegs polen
den aengesteken brant en de gloeyende kolen
door water van het recht mach blussen, datmen weer
in eenigheyt vereent mach zoecken Romens eer.
En op dat wy niet meer der volck'ren hert verliesen,
Sou ick Valerium tot een Dictator kiesen,
En stellen hem in handt dees overzware zaeck.
Appius
Alst den Raet so begeert, dat m'hem Dictator maeck.
| |
[Folio Hhh3v]
| |
Publius
So ga dan yemant heen den goeden Man te halen,
Of door hem nae dees vlaech de eenheyts Son sal stralen.
De Goon die geven ons dit so te voeren uyt,
Dat wy ons vyanden niet worden tot een buyt.
Marcus Valerius wort Dictator.
De Goon, die door haer gonst u hooft hebben gepeerelt,
Dat ghy nu zit en glimpt tot wond'ring van de weerelt,
Gesproten uyt het kleen, ghy nu den groten drijcht,
En als een schone eyck ghy groen ten Hemel stijcht,
Die geven u so veel krachts en gehoopte schatten,
Dat ghy door 'twyde rijck de weerelt kunt omvatten.
'tBelieven van den Raet sal ick geeren verstaen.
Appius
Wy, so ghy weten moocht, zijn niet weynich belaen
in d'oproer deses volcx, die met verscheyden rotten
vergaren op de straet, en met de Raden spotten,
Die door verkeerden zin vast lopen als verwaent,
Schuldich zijnde veel gelt willen niet zijn gemaent.
So men daer in verziet als rechte rechts verzorgers,
Nemen sy wapen aen selfs tegen hare Borgers.
Daerom door g'lijcke stem ghy nu verkoren zijt
tot eenen Dictator. Ontbindt ons dan met vlijt,
In't kort na u verstant, en met gerechte reden,
Op dat wy zijn ontlaen eer wy van't Raethuys treden,
‘Wat middel dienter best genomen by der handt,
Dat 'tGemeen nodigst is, en voorderlijckst voor 'tLandt?’
Marcus Valerius
De Gemeente bestaet in veel verscheyden deelen,
'tIs een veelhoofdich lijf, 'twelck hem veel eer laet streelen
door goetheyt, als door macht. dies sal uyt mynen mont
vloeyen den besten raet, wech, middel ende vont,
Om haer te brengen weer in haer voorgaende eenheyt.
Het eenich fondament waer op dat dese steen leyt
is, dat dit Vrye volck gesproten uyt de leen
van den Troyaenschen Helt, altijt hebben gestreen
voor d'eer van't Vaderlandt, en goet en bloet gesteken
Roma tot eenen lof, het welck so is gebleken
dat sy steeckt op haer hooft, en bralt met gout getoyt,
En d'Inwoonders van dien zijn arrem en beroyt.
Hoe komt het? door den krijch, door Woeckers ongenade,
En is men veer van huys, men is dicht by sijn schade.
Dunckt u is het dan recht, die uyt vry wil om niet
den vyant, als ghy wilt, het stoute voorhooft biet,
Dat men hem so beloon, en om sijn schulden tergelt,
Daer hy door langen strijt geheel is uytgemergelt,
| |
[Folio Hhh4r]
| |
En daer die blyven thuys die door den woecker steets
den armen slocken op, en gaeren veel gereets?
De Raven laetmen vry in het gezaeyde lopen,
Maer d'onnosele Duyf die moet het al bekopen.
Nu dan dit's mynen raet, dat men na d'oude wet
niemant om syne schult voortaen gevangen zet.
Hoe kan een landt bestaen, en syne wet verliesen?
Hoe kan men bruycken wet steets nieuwe wet te kiesen?
Het is der Landen val. dit's den middel alleen
te zoecken 'sLants welvaert lijck onse Vaders deen.
Schelt hare schulden quijt, datse tot eendracht komen,
Voert in de oude wet, waerom het preutse Romen
so lang gestreden heeft, so dat niet en geschiet,
De vryheyt zijt ghy quijt, en ghy en weet het niet.
Want 'tvolck is nu in't stael, en sullent niet gehengen.
Siet toe Romen, ziet toe, datse niet weer in brengen
Tarquinum den Tyran, en ghy dan slaven wort.
Hy brengt sich int verderf die de Gemeente port.
Publius.
Dees reden dunckt my goet. laet ons dan stellen oorden,
Om de Gemeente voor te leggen dese woorden.
Appius.
'Ten sal geensins geschien, 'ten kan oock niet bestaen,
Dat wy de Overheyt haer te moet sullen gaen,
Haer die maer zijn een Rot en rechte schuym van boeven.
Marcus Valerius
Sy sullen noch in't lest u altesaem bedroeven.
Publius
Wat dient dan best gedaen? daer moet doch in de noot
een middel zijn gesocht.
Appius.
Dat men haer wederstoot.
Marcus Valerius
dat is gants ongeraen, 'ten kan oock niet geschieden.
Publius
Dat men middel de saeck, en laet die 'tgelt aenbieden,
Die't niet in gulsicheyt en hebben opgebracht:
Maer die baldadich zijn dat men die niet en acht.
So sal men mogelijck de vrede konnen treffen.
Marcus Valerius
Neen, 'ten kan zo niet zijn, de wagen gaet niet effen.
De oude Wet brengt mee dat men die tsaem sal voen,
Het zy dan wie het zy, die het hebben van doen.
Appius
Dees woorden zijn om niet, ten strijt sal men haer kiesen,
En zien wie dat van bey sijn reden sal verliesen.
| |
[Folio Hhh4v]
| |
2 Deel, 3 uytkomen.
De oproerige Ghemeente onder 'tbeleyt van Cicinius trecken over't Toneel, legeren haer in een hoeck.
Cicinius spreeckt:
O Onrechtvaerdich huys, hoe komt ghy nu so prat
te verachten de geen die eerst bouden u stadt?
Ghy onthout ons het ons, dat sullen wy niet lyen,
Maer sullent den Senaet van haere koppen snyen.
Ghy woeckert en put uyt ons, en wy roepen wraeck.
'tHeeft lang genoech gebuycht, dat het op't lest eens kraeck.
'tHeeft lang genoech geduyrt daerom wy u verlaten,
En zweeren by de Goon dat het u niet sal baten,
Dat ghy ons nu verjaecht, en hout de geen in trijn
die onder't Schapen kleet der Borgers Wolven zijn.
Wy zullen, eer ghy't waent, u in u nest verstoren,
En doen u voelen 'tgeen daer hy niet naer wilt horen.
Romeynen zijn wy, niet Romeynen lijck als sy.
En zijn wy niet een vrygevochten Borgery?
Brutus
Wat hout ons langer op van ons besloten zaken?
Soo laet ons trecken heen, en onsen Leger maken,
En sien wie uyt de stadt ons noch sal komen by.
Cicinus
Sa voort met aller macht, en maeckt een veltgeschry.
Maer sijt op uwe hoe, op dat als sy dit horen,
Ons, eer wy vaerdich sijn, niet en komen verstoren.
Met geraes binnen.
| |
2 Deel, 4 uytkomen.
De Raets-Heeren met haer suite vergaren, ende overleggen de grote zwarigheyt die door den oproer is ontstaen.
Appius
VVAT raet? ons vyanden zijn romentom in roer,
Sy trecken na ons toe, en roepen met ramoer.
Romen is in tweedracht, de Borgers zijn vertrocken,
Den Raet die is verbaest. nu so sullense bocken
onder 'tgedreygde jock, EHE te laet bedocht,
De pijl die is gegaen, onse Gemeente krocht,
En zeggen, wy zijn quijt al ons strijdtbare Mannen,
| |
[Folio Iii1r]
| |
Wie sal tot ons bescherm de staele boge spannen?
Wie sal de Volsen nu gaen trecken in't gemoet?
Den rijcken? neen, die seyt dat het den armen doet.
Den armen? ja die vlucht, en streeft ons selver tegen.
Vast is de vyant op, en bezet onse wegen.
O hadt men't eer bedacht! en had na d'oude wet
den armen hulp gedaen, en woecker afgezet.
So sou den Roomsen stoel noch in haer lente bloeyen,
Die men door eygen stael de tacken af ziet snoeyen.
Waerom en hebben sy haer niet gebollewerckt
by Aniens Revier haer tegen ons gesterckt?
En wy zijn krachteloos, wat salmen nu beginnen?
Publius
Noch salmen de Gemeent met zoetheyt moeten winnen,
En trecken haer te moet, en leggen haer te voor
hare Voorvaders eer, en het gerechte spoor,
Den al te droeven staet, 'tgevaer waer in wy zitten,
En wie dat ons nu dreycht met sijn strenge gebitten,
Op datmense hier door mach brengen tot medooch,
En ons mogen aenzien met een medogent ooch,
En keeren wederom haer huysen te beschermen.
Marcus Valerius
Als 'thuys is afgebrant, t'vergeefs is dan het kermen.
Mijn raet die wert veracht, doen ick u leyde voor
door reden de Gemeent te brengen tot gehoor,
Doen ick selfs in persoon haer wou te moete trecken,
Om haer tot vrede en eendrachtigheyt te wecken.
Mijn raet die wert veracht, en men wou voorder zien,
Dwingen haer met gewelt, nu zietmen dit geschien.
En nu het is te laet, wilmen de oorzaeck houwen.
Nu 'tkalf verdroncken is, wilmen de put toe stouwen.
Die eerst niet tegenstreeft het toekomende quaet,
Doet al verloren moeyt wanneer het is te laet.
Doet voortaen u begeert, ick weet hier toe geen plaester.
Publius
Lans-dragende Godin zijt ons een trouwe raester,
Vermeerdert ons verstant, en ziet barmhertich neer
op den bedroefden Raet, en laet doch Romens eer
niet geheel zijn gedempt, Pallas wil ons vergonnen
dat wy van den vyant niet werden overwonnen.
O raester van het goet! prickelt ons dove brijn,
En zoeck uyt ons een op die bequaem mochte zijn
te trecken in't gemoet ons vergramde Romeynen,
Op datse wederom in Stadt mogen verschynen,
So sal uwen altaer besprengt worden met bloet.
Appius
| |
[Folio Iii1v]
| |
O grote Jupiter, neemt ons in u behoet,
Gedenck, gedenck de moeyt waer door wy zijn geklommen.
Hoe soudt ghy mogen zien dat wy te schande kommen?
Valeri of ghy trockt by Aniens Rivier,
Te zien of bluschlijck waer het aengesteken vier.
Toont ons toch dese dienst, aenhoort de Borgers schryen,
En wilt ons Roomse macht van dit schoffier bevryen.
Verwacht u loon hier van, en oock der Borgers jonst.
Marcus Valerius
Doen ick u stelde voor haer t'ontmoeten met gonst,
En werd' ick niet geacht. Ick sey, men sou de Wetten
voor desen hier geweest hier wederom inzetten:
Men hielt met my de spot, men sey, ten is niet goet,
Want hy is seer verdwaelt die boeven yet goets doet.
Nu 'tso veer komen is, moocht ghy 'tvoort selve stille.
Publius
Daer moet toch eenen heen, 'tsy met onwil of wille.
De zaeck lyt grote last, de uytgetogen Schaer
die heeft haer sterck gemaeckt, sy soecken hier en daer
te raken aen den kost, en lopen op de Boeren,
En nemen haer belieft, niemant en derft sich roeren.
So dan de vyant komt, sy maken een accort,
Ende so dit geschiet, Rome ten buyte wort.
Ick zie, dunckt my, ick zie den Tyber bloedich schuymen:
Ick zie het Roomse volck die moeten 'tRijcke ruymen.
Ick zie ons hooch gebou met droeven oogen aen,
Ick zie ons Borgery bedroeft langs strate gaen,
Verlaten haer op ons, en derren noch niet spreken.
Wat sal ons vallen voor, als gramschap sal uytbreken,
Als sy gelijcker hant ons tasten aen het lijf,
En eysschen de eendracht? is het niet ons bedrijf?
Hebben ons Vaders niet in eendracht konnen leven,
Doen sy, eerst zijnde kleyn, de vyanden verdreven?
En heeft ons Borgery niet lust gehadt tot strijt,
Doen sy waren weynich, en trocken heel verblijt
de vyant int gemoet? hoe quamt? door goede zeden,
Door haer gerechticheyt, door vierige gebeden,
Door volgen van de Wet die haer was voorgestelt,
Die sy hebben beschermt door goet, bloet en gewelt.
Hoe komt wy dese Wet, als sy, oock niet en houwen?
Hoe komt dat wy, als sy, geen hoge Tempels bouwen,
Maer halen dingen voor daer yeder een voor grout,
Waer door voor den vyant en brugge wort gebout?
'Tis waer, daer zijnder veel die dit altsaem toe stemmen,
Maer sy krauwen den Leeu, om hem also te temmen.
Sy rocken ons vast op. waerom? om haer profijt
| |
[Folio Iii2r]
| |
te schrabben in haer pot. Sy vragen niet een mijt
na het Gemeyne best, 'twelck sy brengen tot schanden.
En soo m'haer dit leyt voor, sy schuttent op haer tanden.
En zijn wy niet gestelt om dit te komen voor?
Waerom geeft men mijn woort en reden niet gehoor?
Wat legt ghy dan en slaept op sorgelose nesten,
Daer ghy nu ziet den strijt voor u en in u vesten?
Eylacen laet ons doch eens sperren d'oogen op,
En zien het ongeluck dat hangt boven ons kop.
Laet ons eens wacker zijn, ende niet langer slommert.
Appius
Dese saeck mijn gemoet niet weynich en bekommert,
De Volsen zijn in roer, 'tGemeynt is op de loop,
En wy niet op de hoe, daer is voor ons geen hoop
te blyven in den stant waer in dat wy nu bloeyen,
Maer sullen met ons bloet de zwarte aerd' besproeyen,
En worden tot een spot en smaet voor al 'tgedrocht
dat Romen heeft gehoort, of oyt op Romen docht.
Nu hier zijnde vergaert laet ons geen tijt verliesen,
En 'twijl het noch is tijt den tijt in tijts verkiesen,
En zoecken nu noch een om derrewaert te gaen.
Men moet toch kiesen 'tbest van dees twe grote quaen.
Valerius weygert het. en zijn nu binnen Romen
geen Mannen van verstant hier toe goet te bekomen?
Wat dunckt den goeden raet? eer men den tijt verliest.
Publius
Dat men Menenium Agrippam daer toe kiest,
Gevend' hem vol bescheyt om den vrede te maken,
Op dat w'ons mogen weer in eendracht tsamen schaken.
De Man dunckt my bequaem tot 'tvoorgestelde stuck.
Appius
Laet het dan so geschien. Jupijn geef hem geluck,
Dat hy tot eer der stadt sijn bootschap mach volvoeren,
Dat wy, zijnde vereent, den vyant zelfs beloeren.
Ontbiet hem, Knecht gaet heen, en bootschapt hem de zaeck.
'tIs alreet meer dan tijt dat men den vrede maeck.
Hier is onsen Legaet, laet horen syne reden.
Menenius Agrippa wort Legaet gekoren.
Welvaren, veel gelucx, en langduerige vrede
verleenen u de Goon, op dat u Rijck gebult
door voorspoedige krijch met gout werde vergult:
Dat men hier na met eer het pratte Ronia nomen,
Het welcke uyt het soch der Wolvin is gekomen.
Vergeeft my Senatoors, dat ghyluy my hier ziet,
Niet sonder Gootse kracht ende door u gebiet.
Verleent my weynich tijt, om door onwaerde reden
| |
[Folio Iii2v]
| |
mijn monts te doen den stant van uwe veylicheden,
Van uwen krancken staet. want dat is voor gewis
Dat door tweedrachticheyt uwen val nader is.
Merckt eens op eenen pijl, men kan hem lichtlijck breken,
Onbreecklijck zijnder veel, alsse te samen steken.
Ghy oock onbrekelijck, so g'u eendrachtich hout,
Maer zijd' in desen staet, ghy breeckt als vrotte hout.
Siet toe Roma, ziet toe, zijt wacker op u hoede,
Haelt u Gemeente in, so doet ghy als de vroede.
En so dat niet geschiet, ghy zijt der Volsen lot.
Publius
Dat hoeden doch de Goon. wy hopen eenheyts slot
te sluyten nu door u, door u, die sult ontmoeten
de Borgers uyt de stadt, haer van stadts wegen groeten,
En zien, ofse door u niet konnen zijn gebrocht
tot d'oude eenigheyt. daer dient toch raet gesocht.
Ontbint den groten noot door zoetvloeyende woorden,
En dweecht het herde hert: men sal u, na behoorden,
Niet geven kleynen loon, en ghy sult zijn geacht
den welbespraeckten Man die Room in vrede bracht,
Ja Schermheer van ons stadt, en maecker van den vrede.
Menenius Agrippa
Ick sal, na Raets belieft, na de Gemeente treden,
Vergont my dit alleen, dat van de borgery
die vrede-zoeckent zijn begeven haer met my,
Om so te beter het vertoornde volck te winnen.
Appius
Het zelfde sal geschien. wilt by u zelfs verzinnen
wie hier toe bequaem, en geeft u op de reys,
Volgt de Gemeente in na redelijcken eys,
En wilt haer door u raet tot goeden vrede perssen.
Menenius Agrippa
Men sal de oude seen weder moeten verversen,
Want 'tis hertneckich volck, de slaefheyt niet gewent,
D'oude gerechtigheyt staet haer in't hert geprent:
Sy wijcken voor geen nieu en vers gevonden grillen,
En lyden wel 'tgeschat, maer laten haer niet villen.
Ick sal volbrengen dan des Raets gebiedenis,
En keeren wederom so haest het moochlijck is.
Publius
De Goden, die wy steets met offerande eeren,
Geven dat hy met liefd' en vreed' mach weder keeren.
Binnen.
3. PAVSA.
| |
3 Deel, 1 uytkomen. | |
[Folio Iii3r]
| |
Menenius Agrippa met de syne komen uyt, gaen na de plaets van de gelegerde Romeynen, eenen op schildwacht.
Menenius
HIer zijn wy by de plaets daer sy met grote sorch
haer hebben neergeleyt omringt met wapenborch,
Voren loopt de Rivier, achter heeft men de hoochte,
Ter zyden staet de Wacht, 'tis al moras, geen droochte
en isser schier ontrent. 'tblijckt datse zijn gewent
te zoecken legerplaets en t'slapen inde tent.
'tBlijckt dats' vervaren zijn voor des Lants eer te vechten,
En tot vyanden spijt haer standaers op te rechten.
O volck, o trotse volck, bedenckt toch wien ghy tercht.
'tIs waer men tercht niemant, als men't gerechte vercht,
Maer soeckt door kracht het recht haer door het recht gegeven,
Hoe kan een vry gemoet in slavernye leven?
Hoe soud' een Romeyns hert verdragen 'tgrote quaet,
En zien dat voor sijn moeyt men't inde banden slaet?
Veel eerder sou een mug voort-trecken Phebi wagen,
Veel eer sou een Pigmee den Atlas berg wech dragen,
Veel eerder sou de Son veranderen in hout,
De Mane in een steen, en de steenen in gout,
Eer dat eenen Romeyn (een voesterkint der wolven,
Gesproten uyt de vlam, geteelet vande golven)
sou zwichten voor het recht en kreucken d'oude wet,
Die eens door zweet en bloet met recht is ingeset:
En die dit selve niet van goeder herten meynen,
Die tonen datse zijn dwersdryvers, geen Romeynen.
Laet ons nu treden voort, en stillen 'tgrote quaet,
Sien wy vast om en tom waer dat de Schildwacht staet.
Siet, ziet, daer leyt hy neer, ey zietse doch eens gapen.
Een Borger van Romen
Hy slaept:
Val.
Och ja, ick gis, gelijck de Hasen slapen
Schildwacht
Hou, hola, wie is daer? sta, let op mijn geweer.
De pijl is op de pees, en so ghy niet keert weer,
So zijt ghy doode lien. wat wilt ghy ons bespieden?
Ick kapper op, sta ver, wat brilt dees grootse lieden?
Bruyt heen na Romen toe, en biet den Volser 'thooft.
Menenius
'tIs vrindt die tot u komt, en zijt so niet verdooft,
Roept uwen Hooftman hier, of laet my tot hem treden.
Schildwacht
By Juppitter ick zweer, ick sal u hier ontleden,
Daerom bruyt by den wint, ofte dat gaeter door.
| |
[Folio Iii3v]
| |
Menenius
En zijt so niet verstoort, maer geeft mijn reen gehoor.
Siet wat ick voor een ben, en wie ghy dreycht met slagen.
En zo ghy niet en wilt, wacht u voor onse plagen.
Romen is noch in stant, en kan noch, alsse wilt,
V dwingen tot haer dienst met Wapen ende Schilt.
Daerom my doorgaen laet, en hoet u voor 'tverderven.
Schildwacht
Ghy zijt eenich Romeyn, by Pluto ghy zult sterven.
Menenius
Wel kent ghy my dan niet? en ben ick niet als ghy
gekocht met zweet en bloet? een van de Borgery,
Met eede tsaem geknocht? wat wilt ghy my dan doden
Die eertijts streden tsaem, en hebben in veel noden
malkand'ren bygestaen? Nu kom ick als Legaet
te bidden voor 'tverderf van den Romeynsen staet.
Roept dan u Hoofdman hier, op dat ick hem mach spreken.
Schildwacht
Bey hola ick en doe, of toont het vrye teken.
Menenius
Siet daer het vol bescheet, en maeckt geen meer getier.
Schildwacht
Hou hola Corporael, roept onsen Hoofdman hier.
Cicinius
Ga naar margenoot+Wie ist die my ontbiet? segt, isser onraet buyten?
Schildwacht
Neen, het zijn die van Room, die zoecken door haer fluyten
ons te brengen in't net. gelooft de schalcken niet.
Cicinius
Wel, hout u inde weer, en dat men wel toeziet.
Menenius
De Goon, de goede Goon, de Goon van onse Vaders,
Die altijt in het goet geweest zijn onse Rader,
Verleenen u veel heyls met de Gemeene schaer.
Cicinius
Vertreck van hier terstont, lichtvaerdigen verraer,
Die ons so meynt het zeem om onse mont te smeeren,
Maer hadt ghy ons eens vast, ghy sout het ons verleeren.
Voor Romen geen gehoor, dies op der stont vertreckt.
Menenius
Ey laet toch 'therde oor tot horen zijn verweckt.
Vermorwt het steenen hert, om den wil van den ouden.
Laet doch de oude liefd' in't herte niet verkouden.
Bedenckt de oude deugt, bedenckt de vromigheyt.
Bedenckt der Raden noot, en d'oude eenigheyt.
Bedenckt hoe dickwils wy wel eer te zamen streden
| |
[Folio Iii4r]
| |
voor Romen, voor ons goet, en voor ons vayligheden.
Bedenckt het grote quaet dat hier uyt kan ontstaen,
En laet het droef geween toch in u herte gaen.
Keert weder in de stadt, bevrijt heur voor het vresen.
Cicinius
Meynt ghy dat wy een spot van Romen willen wesen?
Wat isser doch geschiet dat men ons so kleyn acht?
Heeft yemant weergestemt te trecken op de wacht?
Heeft yemant weergestemt den Raet t'obedieren
in reden? wat meynt ghy? ghy moocht de kinders leeren,
Dreygen die met een roe, wy en zijn niet verveert,
Maer dragen op de zy het lang gedragen zweert.
Wy hebben aen ons lijf noch al de oude handen.
Dat wy hebben gesticht, konnen wy weer verbranden.
Wy hebben d'oude kracht, en door 'tselve gewelt,
Dat wy hebben verhoocht kan weer zijn neer gevelt.
Wy hebben d'oude deucht noch in ons hert gesloten,
Waerom men ons verjaecht en gantslick heeft verstoten.
Wy wijcken niet een tit van't Voorouders gebodt,
En soecken Romens eer, hoe wel ghy ons bespot,
En hout ons voor rebel. ghy zijt, ghy zijt het selven
die de Romeynse eer geheel soeckt te verdelven.
En dat kan niet bestaen. Door alder Wysen schrift
is ons Voorouders Wet geraspet en gezift,
Bevesticht met het zweet, geschreven aen de wanden,
Geprentet in ons hert, nummer komt sy ter schanden,
Ten zy ghy ons bedwingt. en als wy dan zijn doot,
Ons geesten sullen u dan brengen in den noot.
En soo't die niet en doen, de Goden zullent wreken,
De Bergen, 'twilt gediert die sullen dese treken
niet lyden, maer weerstaen, en rusten niet voor dat
Romen sal zijn een puyn, of d'oude wet hervat.
Hier hebt ghy onsen zin, en wilt ghy die weerstryden,
So treckt weer na de stadt, wy sullen ons beryden
te halen weer ons bloet, dat binnen Romen rent,
Denckt die sijn neus af snijt sijn eygen aenzicht schent.
Ghy snijt ons van u af, doch willich af gesneden,
En sullen noch hier om met u te rechte treden,
En maken openbaer onsen gerechten stant,
En geeft ghy ons geen recht, gebruycken moort en brant,
En soecken na 'tgerecht door ons gerechte stryden:
En so ghy ons verwint, wat konnen wy meer lyden
als 'tgeen ons nu geschiet? Ist dan niet beter dat
wy tegen u opstaen voor 'trechte van der stadt,
En sterven so in eer het Vaderlandt tot offer?
Menenius
| |
[Folio Iii4v]
| |
Die 'tVaderlandt weerstreeft is in het rechte sloffer,
Dan het hem wel betaemt. en kunt ghy niet met goet
ende in zoetigheyt komen den Raet te moet?
So bleeft ghy in u stant, en 'twaer des Stadts welvaren.
Cicinius
'tAfzetten van de Wet en kan toch niet goets baren.
En hebben wy ons niet demoedelick vertoont,
Ons klachte voorgestelt, om so te zijn verschoont?
Hebben wy niet gebeen, den Raet te voet gevallen,
Ons arremoet geklaecht? maer 'twas al ijdel kallen,
Wy werden niet gehoort, wy namen't bit te ruym,
En ja wy werden selfs voor verraders geschonden.
En nu het anders is, nu huyltmen metten honden,
En briest men metten Leeu, nu bleet men met het Schaep,
Dan blaert men met de Koe, dan hout men't met den Aep.
En so wort de gemeent geraspt en uytgesopen,
En daer't profijt aen is de grote Heeren lopen,
Sy leydent na haer wil, houden 'tgout opgetast,
Een die uyt 'toorloch komt set men om schulden vast.
'tIs 'tbeste van twe doon den soetsten doot te kiesen.
Menenius
Laet doch 'tvervrosen hert ten lesten eens ontvriesen.
En denckt hoe in tweedracht geen Landt bestendigh blijft.
Die 'tVaderlandt weerstaet sijn eygen zelfs verdrijft,
Hy brengt sich selfs ten val, daer and're dan op snurcken.
Cicinius
Als hier geen plaets en is, daer is plaets by de Turcken,
Of in een ander Landt, ende door ons gewelt
kan op een ander plaets een Romen zijn gestelt.
Wit, onbevleckt van smet, geheyt op d'oude palen.
'tIs eens waer datmen is, als men der deucht mach halen,
Alsser goe zeden zijn, en als door eenen erm
de Borgers altsesaem 'tlandt houden in bescherm.
Dan dat kan hier niet zijn, de deucht is hier verbannen.
Menenius
Verbannen? niet also, hoort toe Romeynse Mannen,
Bevat toch eens mijn reen. hoe kunt ghy stygen op
tegen dees uwe Stadt, en zoecken haren top
te worpen in den gront? sullen de Egyenaren
tegen haer huys opstaen? ey wilt doch eens bedaeren,
En overdenckt dees klucht, waer uyt ghy zult vermoen
het overgrote quaet dat uyt tweedracht kan broen.
De Leden op een tijt die wouden haer gaen stellen
altsaem tegen de maech: 'tHooft sprack ick ben met quellen
en zorgh altijt bezwaert, en wat ick daer door win,
| |
[Folio Kkk1r]
| |
Dat slockt de gutse mach allelielijcken in.
De voeten seyden oock, wy moeten 'tLichaem dragen,
En hebben daer niet voor, 'tis alles voor de Mage.
De hant die klaechde me, dat hy steets wercken most,
En dat de maech alleen verteerden al den kost,
En bleeft altijt gerust in luyheyt sonder wercken.
Sy stemden leech te gaen, de maech niet meer te stercken.
Maer doen men nu de maech al haer voetsel ontrock,
En datse tot versterck niet en kreech eenen brock,
Waer door sy d'ander leen, als te voren, sou voeden,
(Want Hooft, Hant, Arm en Been kosten dit niet bevroeden)
Werden sy zieck, gemat, ja teffens krachteloos,
De vochtheyt uytgeput, 'tgeheel Lichaem wert broos.
So gaet het oock met u. ghy meynt ghy-lie alleene
gestadich wercken moet ten besten van 'tgemeene,
Door u bystant, meynt ghy, wort hare beurs gevult,
Maer 'twort gegeven uyt met wijsheyt en sorchvult
voor het gemene best, geen best wort meer gepresen
als het gemeene best, en dit moet also wesen.
Want waer dit niet also, de leden van de stadt
souden door ledich ganck geheel worden gemat.
Geen hooft kan sonder maech, geen maech kan sonder voeten,
Geen voeten sonder hant: en dese alle moeten
te saem eendrachtich zijn, een yeder in sijn deel,
Of 'tlijf kan niet bestaen, maer leeft in staech gequeel.
Daerom ô Godlijck zaet wilt toch weer tsaem vereenen,
Met uwe Overheyt, laet stadts lijf niet meer queenen,
Soeckt het gemeene best na recht en billicheyt.
Cicinius
Te soecken tgemeen best daer toe zijn wy bereyt,
Te beschermen de stadt. dan dit is ons begeeren,
En 'tbeste tot den vree, de Wet weer te vereeren
so lang van ons gevolcht. belooft ghy ons dit niet,
So moort ghy de gemeent, haer staet ghy niet aenziet,
Maer wilt alst trotse hooft de mage 'thaer onthouwen,
Dat nummer sal geschien, en wy niet en betrouwen,
Ten zy ghy ons belooft het geen is voorgestelt.
Menenius
Keert weder na de stadt met alle u gewelt,
Ick zweer by d'hoge Goon, dat oude wet en zeden
Sullen zijn ingevoert, het eenich punt van vreden,
Daer toe ons Jupiter wil geven sijn genaet.
'tSal nummermeer wel gaen, daer't soo niet toe en gaet.
Trecken altsamen binnen.
De Vereenigde Provincien in een vertoninghe al sluymerende.
| |
[Folio Kkk1v]
| |
'tLeste uytkomen.
Den Goddelijcken Raet
WAt licht ghy trotse Maecht en slommert in den setel
van vuyle hovaerdy? hoe komt ghy so vermetel,
Dat ghy u Maegden bedt niet beter en bekleet,
Maer lijt dat vuyl gespuys in uwe kamer treet?
Ontwaeck ô Neerlants volck, voor dees waert ghy eendrachtich,
En door eendrachticheyt sijt ghy geworden machtich.
Doen ghy noch weynich waert heeft Jehova u behoet,
En u beschermt, gelijck een Hin haer Kieckens doet.
Wat danck krijcht hy daer voor? sijn woort dat hoortmen klagen,
en laes daer's niemant schier die eens naer Gode vragen.
Den Os kent synen Heer, maer dit verharde volck
kent my noch myne Wet, hoewel ick haer bewolck
met myne goedicheen. Ick sal haer weder schenden,
So sy haer tot mijn woort en Wetten niet en wenden.
Ontwaeckt ô Nederlant, ick ben gekomen neer
Tot u behoudenis, tot u vermaen en leer.
Ick Goddelijcken Raet sal u ten besten raden,
En so ghy volgt mijn raet, sal Godt u in genaden
als kinders nemen aen, en hoeden u voortaen
voor Duyvels boosen raet en woedende Maraen,
Godt is een Godt des vreed's, en ghy-lie zijt tweedrachtich,
Godt is de logens haet, ghy-lie zijt logenachtich,
Ons Godt gerechtich is, ghy ongerechtich zijt,
Bermhertich, ende ghy vol onbarmherticheyt,
Demoedich, want hy wou voor onse sonden sterven,
Ghy trotsich en vol pracht segt wie sal ons bederven,
Mildelijck hy ons al aen ziel en lichaem spijst,
En ghy den armen Mensch geen gonste en bewijst.
Hy spreeckt de heuv'len aen ende de hooge Bergen
in eenen grammen moet, ghy-lie soeckt my te tergen,
En segt in u gemoet, wy sitten hier gerust,
Ons schepen varen uyt tot d'een en d'ander kust,
Wy vollen ons kantoor met Rijckdom ende schatten,
Wie, wie waer doch so stout ons landen aen te vatten?
Ick sal weer wecken op Nabuchodonosor,
Dat hy u t'saem versla, maken u steden dorr
Door 'tsluyten van de locht. Ick sal mijn aenschijn wenden,
En door het gantse lant een dorst en honger senden,
niet van Wijn ofte Broot, maer van 'tgeen ghy veracht,
Dat is mijn ware woort. de vuyle seug ghy slacht,
En keert tot 'tvuyle slick, waer van ghy waert gewassen,
| |
[Folio Kkk2r]
| |
En deckt mijn ware licht door uwe vuyle assen.
Ghy kreuckt mijn wetentheyt, en schrijft u zelve toe
'welvaren uwes Landts, maer als ick myne roe
sal zenden over u, wie sal u dan beschermen?
Geen krachten, geen gewelt, noch oock u stercke ermen.
Ontwaeckt dan waerde Bruyt, ziet uwen Bruygom aen,
En bidt hem om genae van 'tgeen ghy hebt ghedaen.
Wee u Caparnaum, Corasin, Bethsayda,
Want hadt Sodom gezien dese grote gena,
Het stont op dese uur, en sal u altesamen
voor Godts gestrenge recht ten jonxsten dach beschamen.
Siet hoe hier de Romeyn na eendrachtigheyt tracht,
Die geenen Godt en kent, noch Godes woort en acht.
Hoe lang sult ghy dan noch in dese tweedracht leven,
Daer ghy Christenen zijt, daer u wort toegeschreven
te wesen Abrams zaet; een volck dat Godt verkoos,
Eer oyt de weerelt was? hoe komt ghy dan de roos
van Godes woort so kreuckt, luystert na die gezinden
die uyt haer eygen zelfs gerechtheyt willen vinden,
Daer sy van Moeders lijf in zond' geboren zijn,
Ja in de sonde doot, en buyt voor d'helse pijn?
Ten waer den Siloe ons holp uyt dit verseeren,
Die beyde in ons werckt 'tvolbrengen en begeeren.
Neerlandt, wat slaept ghy noch, en vraecht ghy na den raet
om u te brengen weer in vreed na d'oude staet?
Weet ghy den middel niet? doet open uwe ooren,
Ghy sult hem door mijn mont uyt Godes woorden hooren.
Waert ghy voor desen niet in eenicheyt verknocht?
Wat heeft u tot den val ende tweedracht gebrocht?
V wrevel, u moetwil, u hoovaerdy, u sonde,
Te tergen Godt, die ons voor desen vrede jonde.
Ghy hout de gene op, broedt die in uwe borst,
Die na des Werelts eer, niet na Godts eere dorst.
Ghy hebt geleeft in vree byna de veertich jaren,
Waerom en wout ghy niet den soeten vree bewaren?
Dan 'twas dat ghy te preuts de gene hadt bezint
die door baldadigheyt 'tseyl setten na de wint.
Die zijn't die uwen staet na twedrachts oever dryven.
Dan zalich zijn de geen die daer volstandich blyven.
En om de vromen oock so wordt ghy noch gespaert,
Door wellekers gebet u steden zijn bewaert.
D'Apostel zeyt te recht, waert dat een Engel daelde,
En u een ander Euangelium vertaelde
als 'tonse, wijst hem wech, want hy soeckt u verderf,
En so ghy 'tselve doet so krijcht ghy tot een erf
de vreucht die noyt ooch sach, noyt tong en kost vermonden,
| |
[Folio Kkk2v]
| |
Noyt oore heeft gehoort, noyt hert en kost doorgronden.
Maer so ghy u vertraeght en hout u Lamp niet ree,
Als een bevruchte Vrou wort u gedreycht het wee.
Den Duyvel eer ghy't weet sal u staet onderkruypen,
En door een onrecht gat in uwe stalling sluypen,
Verscheuren al u Vee, terwijl men noch raet vraeght.
Door dien wy Soet vergaert hier samen zijn gedaecht
te antwoorden u vraegh: Rampzalich zijn de Landen
daer d'Hoofden Kinders zijn, en waen-wijs van verstanden,
Daer geenen ijver is, maer ider na sijn kop,
Het zy goet ofte quaet, brengt nieuwe grillen op.
Ga naar margenoot+Dies waeckt, bidt met den Knecht, zijt durich op u hoede,
En kreuckt Godts waerheyt niet, maer valt hem in de roede.
Non omnia possimus omnes. |