Vlaerdings redenrijck-bergh
(1617)–Anoniem Vlaerdings redenrijck-bergh–
Auteursrechtvrij[Eerste uytkomen]
'tGhemeen eerst uyt-komen, spreeckt:
OCH sal wemoedigheydt my 'thart af-knagen?
Of sal den onrust my noch nemen 'tleven?
Mocht ick mijn lyden openbaerlijck klagen,
Of mochten mijn saken zijn heym'lijck ghedreven,
Daer door my mocht eenighe hoop aenkleven,
Dat een-mael de twyfeling die my doet vresen,
Mocht zijn benomen door redens troost ghegeven,
Zoo soud' ick noch hope hebben om ghenesen.
Ick heb (als de Schriftuer heeft aenghewesen)
Ondersocht wat geesten uyt Godt mochten zijn;Een
Eynd'lijck, door veel verscheyden Autheuren te lesen,
Bevond' ick veel dingen met een waerachtigen schijn,
Onder een ghemengt ghelijck als water en wijn:
By my sulx t'onderscheyden en kond' niet zijn ghedaen:
Zo ick niet en verkrijch oprechte reden fijn,
Op 'tgewonde by my om 'tvoor-ghemelde ontfaen,
Of middel om ghenesen, mijn Lichaem sal vergaen.
Mijn leden (die wel verstercking hadden behooft)
Zijn door't veel verkrancken ghenoechsaem ontleet,
Vermits men Gods woordt, dat ons zaligheydt belooft,
En my was voorgestelt klaer, zuyver, en ghereet,
Nu aldus verscheyden schijnt heerlick verbreet,
Door't hoogmoedich hart dat hem poocht te kroonen;
Den Christen Keyser Constantinus had ander weet,
Die 'tChristen werck niet en wilde breecken noch verschoonen:
Den welcken (sonder aenzien der persoonen)
Een ijder sijn ghelove liet vry betrachten,
Willende datmen met eendracht soud' woonen,
| |
[Folio Aa2r]
| |
Met lyden en dulden, en niemandt verachten,
Alzo elck na sijn doen sal moeten loon verwachten,
Als hy voor den Recht-stoel Christi sal moeten staen,
Houdende hem onschuldich van 'tGemeens klachten:
Zo my niemandt geeft gelijcken troosts vermaen,
Of middel om ghenesen, mijn Lichaem sal vergaen.
Erasmus van Rotterdam die weynich misten
Om mijn ghenesen een les heeft uytgesproken straf,
Seggende Heyd'nen zijn Heydens: maer wy die Christen
willen sijn ghenaemt, moeten als 'tGemeen wert laf,
Broederlicke liefde ghebruycken tot een staf,
Als d'Leytsman 'tverdoolde ten rechten weghe wysen;
Zulx ick oock acht den middel te zijn die hy gaf,
Die my nodigst is tot voeding om te spysen;
Verklarende uyt wien sulcke deugden niet rysen,
Datse als blinden zijn tastende nae de want,
En over my zijn heerschende met afgrysen:
'tSchijnt of broederlijcke liefde waer van my ghebandt,
Sulx dat Vreed' en Eendracht hier niet mach zijn gheplant:
Een yder sal noch vresen die my int leste ziet aen.
Vermeerd'ring van mijn smert sal schaed'lijck zijn het Landt:
Krijg ick na mijn begeer geen hoop op mynen waen,
Of middel om ghenesen, mijn Lichaem sal vergaen.
Om dat ick inde Princelijcke zael ben ghezeten
Zijnde alhier onder des Graeflickheyts bedwang,
Onder een volck die leugen voor waerheydt uytmeten,
Lasteren daer van sy niet en weten den uytgang,
Achtende haer selven reyn, als sy noch even strang
Haer eygen vernuft voor waerheydt zijn lerende,
Daerom mijn plomp verstant na wijsheydt heeft verlang:
Och! of ick met Loth eens mocht zijn kerende
uyt dit gheslacht dat God met lippen is eerende,
Zo zoud' ick zijn ontlast van dit mijn wedervaren;
Maer doch alzo ick my hier moet zijn ghenerende,
En niet heel kan vergaen zo lang my God wil sparen,
Verhoop ick dat Godt haer naecktheyt sal openbaren,
En my zelfs sal leyden op synen rechten baen,
Om t'ontgaen den last die my doet krygen grauwe haren:
Kan my geen hoop aenkleven die 'therte kan verzaen,
Of middel om ghenesen, mijn Lichaem sal vergaen.
Liefde tot 'tGemeen.
Hoe zydy dus belaen, 'tGemeen goedertierich?
Wie heeft u dus gewondt?
'tGemeen
Verscheyden harten hoochmoedich en eergierich,
Geheel onmanierich // door Verscheyden verstanden.
| |
[Folio Aa2v]
| |
Liefde tot 'tGemeen.
Soud'men u, ghy die alleen verciert dees landen,
Aldus mishanden // Elck Mensche sout betreuren.
'tGemeen
Segdy noh van meerder leet?
Liefde tot 'tGemeen
Och ja, men sal hier zitten als met open deuren,
Den vyandt mocht ons verscheuren // waer 'tbestant ge-ent,
Sulx dat geheel nodich is datmen voorwent
d'middel, eer't geschent wert door verscheyden talen.
'tGemeen
Ick en weet middel noch raet.
Liefde tot 'tGemeen
Laet ons eens binnen gaen u noot verhalen,
In dees verscheyden zalen // om hooren wat het zy.
'tGemeen
My lust niet te reysen.
Liefde tot 'tGemeen
Ghy sult u niet vermoeyen, want 'tis hier by,
Belieft u gaet met my // op hope van verblyden.
'tGemeen
Waer zoudy my leyden?
Liefde tot 'tGemeen
In dees huyzinge, genaemt geduerich lyden,
Komt in, gaet niet bezyden // want ghy moet hier wesen.
'sLandts beminder
Och! mocht ick den tijt noch eenmael aenschouwen,
Geleden ontrent vier en veertich Jaren,
Als ick diende het Edel bloet van Nassouwen,
Tegen den Hertoch van Alba met sijn Dienaren,
Als hy den tienden penning wilde doen garen,
Daer mede hy 'tGemeen poochde te quellen;
Datmen noch eenmael hoorde van 'sLants bezwaren,
Of dat hem openbaerden eenige rebellen,
Ick woude voor het landt mijn lijf en leven stellen,
En krygen tot mijn hulp de duytsche kaer'ls van Bremen,
Ick en rade niemant 'tSweert tegen my te vellen,
Want ick 'sLandts gerecht niet sal laten nemen;
Of dat ick hoorde van Inlantsche onvre teemen,
Of datmen 'tGemeen wilde yet nieus aen praten,
Ick soude het oude niet laten in nieu vervremen,
Want om 'sLants welvaren en om 'tGemeens baten,
Ben ick noch bereyt den schonen hals te laten.
Eygen vernuft
Mijn vriendt wat queldt u? wildy yemant haten
Die u niet aenvaten // of yet hebben misseyt?
| |
[Folio Aa3r]
| |
Ick hoor dat ghy u storende zo veel verbreyt
Van oneenigheyt // 'tis bestandt en tijt van vreden,
Waer hoortmen van Oorloch in Dorp of Steden?
Te vergeefs komdy treeden // om sulx te queelen:
Ghy verhindert veel konstlieve geesten 'tspeelen,
Die alhier niet veelen // lieflick zijn vergaert:
Hebdy zwarigheyt, ziet dat ghy't elders verklaert,
Ten is niet waert // datmen na zulx sal horen,
Mits hier gevraecht is om na 'tverstant te sporen,
Wat middel alvoren,, dient genomen byder hant,
Die 'tGemeen nodigst is, en vorderlijckst voort landt.
Dit antwoort om myden schandt // moet hier zijn gebleecken.
Kleyn begrijp
Dat verstandt is slecht, en goet om uyt te spreecken,
Al en heb ick noyt bekeecken // wat daer van is:
'tGemeen is nodichst Boter, Vleesch, Kaes en Vis,
Wijn en Bier op den dis // gezontheyt daer beneven.
Eygen vernuft.
Sulck een antwoort waer beter na gebleven,
'tBegrijp is kleyn beschreven // op sulcke vragen;
Dat antwoort sal haer gewisselijck niet behagen,
Ghy most yet anders voordragen // of 'tsou niet sluyten.
Kleyn begrijp
Ick blijf by 'tgeantwoorde // daer en is niet buyten,
Dat beter kan uytmuyten // om de vraech te beseffen.
Eygen vernuft
Ick salse door mijn Eygen vernuft beter treffen,
Sulx datmen't effen // en klaerlick verstaet:
Het gemeen sal nodichst wesen datmen aenvaet
Snellick metter daet // den middel van 'trechts kracht,
Alzo elck sijn waen als waerheyt heeft voortgebracht.
'sLandts beminder
Ick weet een beter.
Eygen vernuft
Swijcht ghy, men slaet doch u voorstel hier geen acht,
Want ghy maeckt niet dan klacht // en veel oproeren.
'sLandts beminder
Ick soud'ze by gants lijf 'thooft scheren tot de schoeren,
Om te besnoeren // die haer tong roeren dus milt,
D'Inlantsche onvre zoude haest zijn gestilt,
Het volck wert milt // en niemant wijckt van 'tsyne af:
Of dit zweert soudze temmen, genaemt der sonden straf,
Al werd' ick out en laf // dit zweert kan veel bedryven.
Nodich achterdencken
Wat meucht ghy en Eygen vernuft beschryven?
Wildy 'tvolck ontlyven // die sulcx ontbonden?
| |
[Folio Aa3v]
| |
Ten is dat niet: maer 'tis een straffe der sonden,
Dat tot deser stonden // d'Inlantsche vreed' is 'tsoocken;
Lacy! soude sulx met den zweerde zijn gewroken,
De vier Werelts hoocken // souden daer van gewagen,
Eygen vernuft zoude zelfs de schult moeten dragen,
Mits sijn verscheyden vragen // die rechts tijt verslyten;
Wy hebben dees onvree geen Overheyt te wyten,
Noch zinnen die byten // malkanderen verscheyden,
Maer alleen ons zonden die voor Godt uytspreyden,
En ons wraeck bereyden // voor d'alderhoogst van namen;
Tis oock Elck Mensch sijn schult, die mach hem schamen,
Ander als onbequamen // t'achten en versmaden;
Dewijl' dan d'oorsaeck is ons alder misdaden,
Daer in wy baden // seer weeldich sonder myden,
Ick sorge 'tsal ons gaen als 'tging ten tyden
Noach, alsmen 'tlyden // de Weerelt zach overkomen,
Alleenlick om de misdaet der onvromen,
Als d'watervloets stromen // zo hoogh waren geheven
Dats' vijftien ellen boven alle bergen dreven;
Is dat om 'tzondich leven // ons t'exempel geschiet?
Laet ons hem vresen die zulcx om der zonden liet
geschien, en dat het ons (om onz zondich beraen)
niet meed' vergaet, alst die van Sodoma is vergaen,
Diemen God sach slaen om 'tgulzich eeten en drincken,
Sulcx dat-men eyntlijck out en jonck zach verzincken:
Ick zorch ons sonden stincken // voor Godt niet min als doen,
Als sy waren spottende met Loths oprecht bevroen,
Achtend' haer ondeuchts vermoen // meer als het syne,
Waerom dat Godt alsdoen met versmaetheyts pyne
Haer Steden liet verdwynen // tot haerder schanden,
Ick vrees dat sulcken wee hangt over dese Landen:
Godt sal met blixems branden // of water betalen,
Mits datmen de Meeste menichte ziet dwalen,
In Gods woort te verhalen // dat zuyver is en klaer;
'tWert nu onderzocht offer wat nies te vinden waer,
Met Weynich liefden: maer // door gierigheyt van eer:
Mochtmen met wetenschap betalen ons Godt en Heer,
Sonder volgen sijn leer // dat soud' veel wel gelijcken:
Maer neen, men zal rechtveerdich vonnis strijcken,
Elx werck sal blijcken // om daer na loon t'ontfaen:
Godt sal niet vragen hebdy't geweten of verstaen?
Maer alleen hebdy't gedaen // 'tgeen u was bevolen?
Eygen vernuft
Och vriende! hoe is d'ongezontheyt in u gescholen,
De Heer bewaer u voor dolen // en wil u behoen:
'Tschijnt ghy wilt na den Hemel met koussen en schoen,
| |
[Folio Aa4r]
| |
Als of wercken de goe'n // bevryden vanden quaden,
Niemants werck en helpt, men wert salich uyt genaden:
Die steunt op sijn daden // wert Phariseus ghehult.
Nodich achterdencken
Godts bevel te volgen, dat is last en schult:
Genade noch gedult // en hebben sy t'verwachten,
Die Gods woorden weten en metter daet betrachten,
Want als den Mensch na machten // 'tgoet doet so veel hy kan,
So blijft hy niettemin noch een sondich Man:
Maer heeft goe hope dan // genade te verkrygen.
Eygen vernuft.
V zwaerhoofdigheyt sal my om't hart niet stygen,
Spreeckt vry, ick zal zwygen // en horen u vermaen.
Nodich achterdencken.
V eygen vernuft spreeckt my zo spottelijck aen,
Als of ghy wilde vaen // my in myne reden,
Ick denck met u in geen gekijf te treden,
Maer te verbreden // antwoort op 'tgeen is gevraecht,
Wat 'tGemeen nodichst is, en vorderlijckst de Maecht
van Hollandt, die vertsaecht is door 'tGemeen haer suchten,
Twelck niet en kan geschien door veel vreemde kluchten,
Maer met bescheyden vruchten // der deucht te vertonen,
Die moeten zijn verklaert sonder yet te verschonen,
Aen al die willen wonen // met vreed' int Hollants perck;
Den middel te verkrygen die 'tlant vast en sterck
Vereyscht alsulck een werck // van Elck mensch alvooren,
Alsmen binnen Ninive deed', die na behoren
met waer berou Gods toren // stilden en verzachten.
Eygen vernuft
Maer Mannen, 'twaer geen wonder dat ick lachten,
Dat dees Mans gedachten // met goe wercken zijn belaen,
Daer en kan doch niemant Gods bevel en wil versaen,
Laet u ontraen // datmen mach doen al Gods begeren,
Wy Menschen moeten ons met Menschen generen,
En der halven leren// wijsheyt sonder toven,
Om op ons zaken so wel hier, als van hier boven
te zien wat wy behoven // om ons huys te bereyden,
Want die t'huys niet bezorcht is erger als een Heyden,
Sulx datment van beyden heeft te beslaven,
D'een doort vernuft, d'ander door spitten en graven,
Elck na de gaven // van Godt by hem ontfangen,
Die haer lusten na 'tondersoecken hangen,
Met groot verlangen // souden die haer lust en zinnen
Door eygen vernuft aen verkeerde dingen binnen,
Niet stellen wat nieus te vinnen // dat is vermaeckelijck,
En 'tGemeen is smakelijck // oock druck kan genesen:
| |
[Folio Aa4v]
| |
Men heeft in voortyden alzo wy mogen lesen,
Meer als in desen tijt geduldt malkanderen,
Als nu, elck sagh op hem zelven en niet op anderen,
Met opgetogen standeren // yemant te versnercken;
Men leest oock datmen meer als hondert kercken
Of Leeraers kond' bemercken // die verscheyden leerden,
Ten tyden dat Theodosius regeerden,
Die haer niet min geneerden // in vreden zeed'lick,
Hoord'men doen geen klachten? en wast doen so vreed'lick,
Alst so breed'lick // in verscheyden was bloot en naeckt?
Ende soude 'tGemeen, dat nu wil zijn dus volmaeckt,
So haest zijn geraeckt // in 'tgeen eerst was goet bevonnen?
Nodich achterdencken
Ick bekent, 'theeft inde eerste tijt zo begonnen,
Maer s'hebben tijt verslonnen // als sy sulx aenvingen,
Want sy bleven sondich tot dat's al vergingen,
Om 'tveel zonderlingen // dat van haer is gebleecken,
Sijnde met hoogmoet en eergierigheyt ontsteecken;
Twaren oock gebreecken // alsmen wilde maecken
Babels Toren, om boven aenden Hemel te raecken,
Als Godt in haer spraecken // verwerring bracht int ronden,
t'Ist bewijs, dats' malkander niet verstaen en konden,
Want Godt haer vernufts vonden // niet wilde gehengen:
Also sy poogden 'tHemels onder 'taertsch te mengen,
Heeft Godt dus strenge geweest in d'eerste tyden,
Hy sal van ons nu niet meer gedogen of lyden
Als hy doen deed': wilt u myden // op sulx te hopen:
Erasmus Rotterdam heeft over luyt geropen,
Dat verwoesting was gekropen // inder schrifturen.
Eygen vernuft.
Ick seg goe'n dach tot morgen vroech t'ses uren,
Sout hier langer dueren // mijn keel sou wel verdrogen;
Oock mede u antwoort kan my niet genogen,
Binnen eens gesogen / en laten u staen knagen.
Nodich achterdencken.
O Eygen vernuft, hoe soeckt ghy weeldige dagen,
'tSal Godt niet behagen // sijn toren wis vermeert,
Door u diep ondersoeck en verscheyden vragen,
In onnodige dingen daer meed' ghy u vereert:
O Tijt! hoe eenstemmich hebben wy ons geneert
In u, alsmen eensins Gods woort was bevroedich,
Al hadden wy verscheyden plagen door vier en zweert,
Datmen veel Martelaers halsen sach worden bloedich,
Daer door 'tGemeen oock was laf en weemoedich,
So en hoord'men van so veel plagen niet vermanen,
Alsmen hoort door d'eergierige herten schijn-goedich,
| |
[Folio Bb1r]
| |
En Verscheyden verstanden die zijn op de banen,
Waer door d'een 'tvast betrouwen stelt in wanen,
En d'ander blijft steunen op veel lange gebeden,
Sonder afstant van sonden of berou met tranen:
Heere en laet u woordt door niemant meer versmeden,
Op datmen mach voortaen u lof eensins verbreeden.
Mochten sy nu eens aenzien die eertijts waren,
Hoe de Mannen stantvastich inden gelove een,
Nu zijn verzwackt, die eertijts als pylaren
Waren geacht, als gebout op den hoocksteen,
Hoe dat elck nu loopt verscheyden wegen heen,
Alleen door 'tgeroep van veel verscheyden monden;
Hoe souden sy nu zien datmen niet en is te vreen,
Met 'tgeen veel Mart'laren eertijts eensins verstonden,
Als offer nu wat nieus in Gods woort was bevonden,
Dat by d'oprechte Leeraers tijdt niet waer geweest?
Sy souden zeggen 'tkomt al door te diep doorgronden,
Van die niet zijn verplicht van Godt noch door sijn geest,
En datmen daerom van Gods woort so verscheyden leest,
Dat elck wil verstyven met veel verbloemde reden,
Vast ziende op het minst, nalatende het meest,
Om hoogst te zijn geseten, niemant wil beneden,
Hoe zoud'men nu voortaen Gods lof eensins verbreeden?
Och mochtmen noch eenmael den tijt aenschouwen,
Datmen mocht in vreden leven met eendracht,
Alsmen eenstemmich op een fondament sach bouwen,
En doen-men Gods woort met iver socht dach en nacht,
Doen't al onder een gevoelen was gebracht,
Of dat d'een d'ander wilde dulden met medogen:
So soude d'Inlantsche vree komen in volle kracht,
Die nu als een strick en knoop wert t'samen getogen,
Door dien datmen de waerheyt acht als logen,
En Eygen vernufts voorstel hout in waerden,
Waer door veel saecken zo werden gebogen,
Dat den eenvoudigen en onbejaerden
naulijx weten wat sy zullen aenvaerden,
Mits dat elck int syne seer wert bestreden:
Och of hem sulcke wetten openbaerden,
Datmen de schriftuer most laten so die is heden,
So soud'men nu voortaen Gods lof eensins verbreden.
O Heer der Heeren, Prince goedertieren,
Die ons kan behoeden, en ter rechter tyden plaecht,
Laet het eenvoudich Schaepken dat met manieren
u weydinge soeckt, niet meer dus zijn vertsaecht,
Als oft vanden Wolf lange was na gejaecht,
Maer laet het vredich weyden in dees waranden,
| |
[Folio Bb1v]
| |
Neemt hem d'oorsaeck van klagen daert over heeft geklaecht,
Op datmen hier in dees ons Nederlanden
Mach in rust en vreden zijn t'eynden de bestanden,
So salt eendrachtich en onwinlijck zijn bevonden:
Te vergeefs sal den vyant wetten sijn tanden,
Die op ons mach loeren tot allen stonden,
Want so lang men leest met verscheyden monden,
Diemen door Eygen vernufts verstandt open deden,
So lang sal Vreed' en Eendracht zijn als verslonden,
D'Inlantsche onvree sou heerschen in Dorp en Steden,
Men soud' oock niet mogen Gods lof eensins verbreden.
Pause.
Eygen vernuft.
IN desen tijt van vreucht laet droefheyt varen,
En laet ons een kanneken komen vanden klaren,
Om alzo 'tbezwaren // te stellen uyt 'tgedacht,
Daer op dat Nodich achterdencken altijt slaet acht,
Als oft al met kracht so waer te bestieren.
Meeste menichte
Neen, ick ben geen Wijn-man, laet ons eens bieren,
En so met goe manieren // nu leven vreuchdich.
Eygen vernuft
Laet ons Wijn komen, die maeckt de zinnen jeuchdich,
En is oock deuchdich // om 'tLichaem te verstercken.
Kleyn begrijp
Mijn Heeren so ick aen u vergaring kan mercken,
Soud' om vreucht te wercken // wat vanden klaren passen,
Wat seyt de Meeste menicht?
Meeste menicht
Tapt vanden besten, misschien 'tgeluck mach wassen,
Tgelt zijnd' uyt der tassen // machmen ander lienen.
Kleyn begrijp
Ghenoech verstaen.
Meeste menichte
Siet doch eens hoe gaen sijn bienen,
Eygen vernuft
Hy sal ons dienen // al is hy kleyn van persoon.
Kleyn begrijp
Mannen ziet desen Wijn, is die niet schoon?
Ick ben zelfs gewoon // van desen te drincken.
Eygen vernuft.
'Tsal een goeden dronck zijn so ick kan zien aen't blincken,
Wilt ons nu eens schincken // tot onsen kosten.
Kleyn begrijp
| |
[Folio Bb2r]
| |
Wel gezeyt, al begeerdy seven posten,
Die u lasten losten // den dienst is u te voren.
Meeste menichte
Drinckt ghy eerst.
Kleyn begrijp
Liever dan mijn Heer sijn vrientschap verloren,
So sal ick na behoren // eens doen na macht,
Geluck en dat.
Eygen vernuft
Ey dat's een Wijntgen dat een Mensch toelacht,
Slaet u saecken acht // 'tgelt u de Meeste menicht.
Meeste menicht
Laet hem my komen, maer ziet dat ghy't wel renicht,
Dan zijn wy vereenicht // maer 'tmoet so zijn gedroncken.
Eygen vernuft
Dat is doch een Wijn! die doet 'thert ontfoncken,
My en was noyt beter geschoncken van desen dach.
Kleyn begrijp
Mannen, noyt blyder tyding dan ick hier en zach,
Voorwaer ons mach niet deren, hier komt 'sWerelts goet.
Meeste menichte
Hola, stille, stille,
Eerwaerdige Princesse zijt van my gegroet,
Al mijn gemoet // ontstelt door u ô bloom der bloomen,
Mijn hert verheuchde dat ick u hoorde noomen,
Zijt doch welgekoomen // ô fleur der Vrouwen,
Mijn liefde t'uwaerts en sal niet mogen verkouwen,
Want al mijn betrouwen // ja mijn hert en zinnen
suldy t'allen tyden tot u genegen vinnen,
Komt doch hier binnen, en wilt u reys niet staecken,
Hoe komdy doch alhier?
'sWerelts goet
Ick wist de Meeste menicht na mijn sou haecken,
Daerom ick sonder aenspraecken // quam hier verschynen;
Ghy moet my maetlick gebruycken of ick sal verdwynen,
En soudt my met pynen // eyntlijck moeten derven.
Meeste menichte.
Ick sal u beminnen tot dat ick sal sterven,
Ick neem u aen tot mijnder erven // geheel en al;
So ick u behoude so vrees ick geen misval,
Want ick voortaen de ziende sal // maecken blent:
Drinckt eens mijn Lief.
'sWerelts goet
Voorwaer eten noch drincken ben ick gewent,
Die my heeft gekent // sal my noyt drincken noch eten.
Meeste menicht
| |
[Folio Bb2v]
| |
Och Lief! ghy zijt seer wel by my geseten,
Ick sal u met te veel toemeten // niet zeer plagen.
Kleyn begrijp.
Meeste menichte leyt 'sWerelts goet veel lagen:
Ick sout wel wagen te drincken, laet gaen den weerts ploech:
Meeste menichte ghy hebt immers nu genoech,
Ghy meucht laet en vroech na lust vreucht vermeren,
Ghy en kunt doch al 'sWerelts goet niet verteren,
Laet u na begeren // dienen tot den lesten,
'sWerelts goet geeft haer doch heel t'uwen besten,
Wat quelt u de reste // die ghy hier sult laten.
Meeste menichte.
Hoe koom ick aen u?
'sWerelts goet.
Ick ben u toegevoecht tot uwer baten,
Niemant mach u haten // ghy hebt my wel verkregen,
So ghy den Armen met my niet laet verlegen,
Noch in straet of stegen // my verdoet met onvreden:
Daerom volcht mynen raet, en wilt my wel besteden,
Den naeckten hare leden // suldy met my decken,
So sal ick u hier, en oock ter zaligheyt strecken,
Of dat ghy den rijcken vrecken // saecht verblyden,
Hy gierich zijnde, den armen gebreck liet lyden,
Dat ghy in zulcke tyden // van hongers noot,
Hem dan met my behelpt, om te krygen broodt,
Ick sal u tot der doot bystaen, doch doet my geen leet,
Want ick t'samen ben gebout meest door bloedich zweet,
Die my qualijck besteet // ick sal hem beklagen
voorden oppersten Rechter ten uytersten dagen,
Daerom stelt u behagen niet te zeer op my,
Al ist dat ick voor u en oock voor and're zy,
'tStaet niemant vry my te gebruycken na wil.
Kleyn begrijp
So hoord' ick mijn dagen geen spottiger gril,
Als 'tGoet daer ontvil // 'tging heel buyten schreven;
Soud'men van sijn eygen goet reeckening geven?
'tWaer so veel even // oft niet eygen behoorden,
Waer ick niet zachtzinnich met recht ick my stoorden,
Daermen alsulx oorboorden // ick noyt en quam.
Eygen vernuft
Koelt u moet met my // en wert daerom niet gram,
Of dees blyschap nam // met ons geheel een keer.
Ghy moet weten, 'tgoet is een gave vanden Heer,
Dat met byzonder leer // bevolen is te bruycken,
Overvloedich drincken met vlessen en kruycken,
So veel alsmen mach buycken // heel vol gepast,
| |
[Folio Bb3r]
| |
Dat en werde de Meeste menichte so niet belast,
Maer te spysen den armen gast // in doots gequel,
Tgoet gaf de getuygenis van haer zelven wel,
Als datmen haer altoos fel // gebruycken so sy las.
Kleyn begrijp
Elck Mensch mach sijn goet verteeren soot hem komt te pas,
Ick zie op't glas om noch eens de keel te smeren.
Meeste menichte.
Daer houd' ick veel van, drinckt en set, 'ten mach niet deeren,
Ick sal my weeren // een paertgen te laten zincken.
Kleyn begrijp
'Twaer een te veel.
Meeste menichte
Op de gesontheyt van't goet wy zullen eens klincken,
Om t'haerder gedincken // also rondom te proeven.
Kleyn begrijp
Geluck Werelts goet,
'sWerelts goet
Ick heb u geseyt dat ickt niet sal behoeven,
Waerom wildy my bedroeven? ick salt niet gehengen.
Kleyn begrijp
Ick salt Eygen vernuft op 'tGoets gesontheyt brengen,
Al soudy beplengen // dat is in sijn bewaren.
Eygen vernuft
Op 'tgoets gesontheyt so wacht ickt garen,
Ick salt aenvaren // en geensins verachten.
Kleyn begrijp
Ick brengt u alzo,
Eygen vernuft
Drinckt de gezontheyt, ick salder na wachten:
Dees drachten kan by meeste menicht zijn versleten.
Meeste menicht
Waer zydy Kleyn begrijp? laet daer binnen weten,
Datse de Hoend'ren speten // en reyn'gen de zalen.
Kleyn begrijp
'Tsal gereet zijn Heer, ick ga na water talen,
Met doecken en dwalen // om aen te drogen.
Meeste menicht
Onder-tusschen sal ick noch eens te drincken pogen,
Eygen vernuft u oogen zijn althans verklaert:
Ick brenger u een:
Eygen vernuft
En u hooft en isser oock niet af verzwaert,
Siet hier komt hy metter vaert // met water om wassen.
Kleyn begrijp
Wat segdy hier of? koom ick niet recht van passen?
| |
[Folio Bb3v]
| |
Ick sal mijn Heer verrassen // mijn Vrou van gelijcken:
Mijn Heer, de wijl 'sWerelts goet u doet verrijcken,
Sal ick niet gaen kijcken // om nieu fatsoen van kleeren?
Want als uwe E. binnen komt by de Heeren,
Dit en waer niet genoech ter eeren // na uwen staet.
Meeste menichte
Doet daer in al 'tgeen Eygen vernuft u raet,
Ick maeck hem doen en laet // 'ken salt niet wraecken.
Kleyn begrijp
Al genoech verstaen, ick meende wel te raecken
Aen een Mantel van goet laken // na 'tvernufts bevroen:
Siet Heer, daer is een Mantel na 'tnieuw fatsoen,
'tVoersel na mijn vermoen // is hoogmoedigheyt,
De koorden betuygen geen ootmoedigheyt:
Belet van voorspoedigheyt // is den naem van't bont:
Doetse mijn Heer eens om.
Eygen vernuft
Mijn Heer ick wensch u hier me een lang leven gesont.
Kleyn begrijp
Ey ziet doch hoe ront // en lustich volslegen,
Mijn Heer salse noch wel zeven jaer na sijn doot dregen,
Want op alle wegen // verbreytmen sulck haer namen.
Eygen vernuft
Dregen na sijn doot?
Kleyn begrijp
Met oorlof, ick meen de Mantel ofte fame,
Want so ick het rame // volcht Elck mensch sulx na.
Eygen vernuft
Ghy hebt het my onderrecht dat ick't versta,
Mijn Heer ick ga // om de verruw te doen schieten.
Kleyn begrijp.
Ick sal u 'twater over de handen gieten.
Eygen vernuft
'Tmach de Heeren verdrieten // dat wy zo lang hier blyven:
Kleyn begrijp
Belieft het mijn Heer en Vrou ick salse oock geryven,
Om de verruw te verdryven // van uwe hant.
Meeste menichte
Komt laet ons gaen, 'tlange toeven waer ons schant:
Kleyn begrijp
Belieft u meer Heer en Vrouw'?
Meeste menichte
Neen, komt laet ons t'samen eens gaen zien dit Landt,
komt mijn waertste pant // gaet met my om 'tharts verkloecken.
Kleyn begrijp
Verliest immers 'tgoet niet, 'twaer quaet om soecken,
| |
[Folio Bb4r]
| |
'Tmocht hem zijn ontbroocken int west oft zuyen,
Eygen vernuft
Alhier mijn Heer,
Kleyn begrijp
Ick hoor daer spel, of mijn ooren moeten duyen,
Ick mach oock volgen huyen // om te helpen woelen,
'Toverschot is ten besten om elx verkoelen.
Pause.
Liefde tot 'tGhemeen.
TE recht noemt de Propheet de sulcke dwasen,
Die boos zijn sonder deucht eergierich opgeblasen,
En als verwoeste rasen // om eer en 'sWerelts goet,
Sulx (door Eygen vernuft) de Meeste menicht doet,
Stellende den voet mede int huys van weelden,
Daermen op alle Instrumenten speelden,
Geen dranck hem verveelden // hy mach leggen armen knecht:
Och! was dat eerlick vermaeck? was dat den rechten wecht?
Was dat alsmen plecht // 'teenvoudige kleet gedragen?
Wast niet al 'sWerelts goet daermen na sach vragen?
Godt sal doen vertsagen // dit volck, en elck byzonder:
Al sachmen 'tLandt vergaen ten was voorwaer geen wonder,
Of dat hy't gantsch liet onder zincken, gelijck hy deed'
doe Noach inde Arck ging als een Propheet,
Dede met harten leet 'tvolck menich goet vermaen,
Gelijck oock Jonas dede, al heeft hy't nood' gedaen,
Seggende ghy zult vergaen // ten zy ghy u bekeert;
Also is de Meeste menichte ('twelck my deert)
Genoechsaem geleert // en blijft moetwillich dwalen:
Och waer Elck mensch van hier niet verr' te halen,
Ick soud' op hem smalen // en zeggen sijn gebreecken.
Elck Mensch
Ick hoorde daer geluyt, my docht 'tging als preecken:
Wat baet doch den leecken // datmen haer yet uyt-leyt?
En den verstandigen is haest genoech gezeyt,
Waer toe dient verbreyt voor doofmans deur u klacht?
Liefde tot 'tGemeen
Elck Mensch ick had wat anders van u verwacht,
Mits dat ghy tot Eendracht // en vrede zijt genegen:
Ten sal door zulcken middel niet zijn te degen,
Als daer had verkregen d'Meeste menicht volkomen,
Daer most ander middel byder hant zijn genomen,
Die tot 'tGemeen lants vromen soud' zijn sonder gevecht.
Elck Mensch
Wat middel ist die ghy meent?
| |
[Folio Bb4v]
| |
Liefde tot 'tGemeen
Ga naar margenoot+'tWaer berouws vierich gebedt, afstandt van sond' oprecht,
Leven eenvoudich slecht,, in liefd' na Gods bevel.
Elck Mensch
Segt dat de Meeste menichte, die leeft rebel,
Ick seg u dat gequel // gaet my niet aen int minst,
Of gaet by beminders vant verrnuft of scherp gesinst,
Ick let op scha en winst // dat my aengaet alleen.
Liefde tot 'tGemeen
'Tgaet niemant aen dan u, wie soud'ment verbreen?
Ghy zijt 'tbederf van't Gemeen // die d'onvree doet waken,
In d'Eendracht van Kercklick en politijcque saken,
Daermen veel na ziet haken, om lydens verzachten:
Hoe soud'men doch hier Inlantsche vree verwachten,
Die 'tGemeen haer klachten zouden verzoeten fijn,
Als hem d'Meeste menicht stelt tegen Godt en de sijn,
Door gulzig dranck van Wijn en ander Werelts vreucht?
Ghy stelt u tegen Godts bevel so veel ghy meucht:
Meendy dat Godt u quaet met deucht sal belonen?
Och neen! dit gantsche landt of die daer in wonen,
Sal Godt niet verschonen // maer geven loon na wercken;
Gewisselick so hy aen u geen betering kan mercken,
'tLandt (in plaets verstercken) zal raecken in onmacht,
Sulx datmen na den Trefues, den krijch, Haet, Nijt, Tweedracht,
En der tyrannen kracht zal zien als oyt ten dagen,
Want in plaets van d'zegen Gods verwacht ghy slagen,
Al zietmen Godt vertragen // door lijdsamich gedult,
Hy sal noch eyntlijck betalen de verdiende schult,
Als d'maet sal zijn vervult // verwacht elck loon na daden,
Den zegen voor den goeden, de straffe voor den quaden,
Laet u raden // volcht Gods wet die Moyses gaf:
'tBest wert u aengeboden, verneucht u niet met draf,
Op dat ghy niet als kaf // vanden wint wert verdreven,
Maer op de zegening die Godt belooft te geven,
Als die hem int leven // hier met liefd' aenvaerden,
Hebt acht, so werdy de verhevenste op aerden,
Niemant zal met zwaerden // u doen schricken dat ghy vreest,
Om dat ghy des Heeren stem gehoorsaem zijt geweest:
Den Wijngaert die ghy leest // en d'vruchten uwer landen,
Suldy vergaren met volle korven oft manden,
V Lichaem, hooft en tanden // sal vry zijn van gezwel,
Een heylich volck sal u Godt weder oprechten wel,
Dat uwe voeten sel // stieren recht en te degen,
Sulx dat ghy sonder vrees u vyandt sult slaen tegen,
Godt sal douw en regen // geven ter bequamer tijdt,
| |
[Folio Cc1r]
| |
Vwer een sal thien voortjagen alsmen u bestrijdt,
Tweedracht, Haet noch Nijdt en sal in't Landt niet zweven,
Al u handel sal den voorspoet aenkleven,
Ghy sult als de verheven // leenen met lang borgen,
Want de Heere zelfs sal altijt voor u zorgen,
Niet eenen quaden morgen sal u overkomen,
Want al dees beloften werdt gedaen den vromen:
Niemant uytgenomen // dit doende sals ontfaen.
Elck Mensch
Nu ick dees beloften Hoore en wel kan verstaen,
Sullens' my meerder schaen // als wesen t'mijnder baet:
Ick heb zo veel ingezogen door verscheyden praet,
Dat ick na uwen raet // mijn wil niet en kan sluyten:
Ick hoor van dees beloften veel verscheyden tuyten,
Soud' ick't van buyten seggen, k'sou de helft vergeten.
Liefde tot 'tGemeen
Door Eygen vernuft wert veel tijts vergeefs versleten,
Men kan't u in't kort doen weten // heel in eender som.
Elck Mensch
Ick sta en zie al waer ick gantsch geck en stom,
En zie na 'tverscheyden om // die dit sou smerten:
Segget my doch in't kort.
Liefde tot 'tGemeen
Dat is, ghy zult Godt lief hebben van gantscher herten:
Niemant mach dit bezwerten // want Godt heeftet self geset
Inde geboden die hy Moyses gaf tot een wet,
Daer vindy't net // zonder dieper na yet te delven.
Elck Mensch
Ist dit al zonder meer?
Liefde tot 'tGemeen
Ja hy zeyt noch, hebt u Naesten lief als u zelven,
Sonder meer hier op te schelven // hier hebdy't al.
Elck Mensch
Ick hoorde noyt meer wonder! Ick zie al waer ick mal,
Datter dus veel geral // is onder kleyn en groten,
Daer Gods wil dus kort in twee geboo'n is besloten;
Danck, dat ick heb genoten dees u reden zoet.
Liefde tot 'tGemeen
Elck Mensch, ten baet niet dat ghy't weet, maer ghy moet
daer by doen boet // na schrifts vermaen, d'welck getuycht van hem; ☜
Dit moet zijn geacht al hoordy Gods eygen stem,
'tWelck u tot een klem // dient gestelt voor oogen,
Rondt uyt gezeyt, wildy u niet gehoorsaem voogen,
So suldy gedoogen // veel plagen met verneeren,
Want and're sullen u arbeyt en vrucht verteeren,
En u stoten met oneeren // uyt uwer weyden;
| |
[Folio Cc1v]
| |
d'Ackers suldy ploegen en voor ander bereyden,
V Koorn en gras beyde sal by and're zijn gement,
En dit al van een volck die ghy niet en kent;
Oock zullen zijn geschent u Dochters ende Wyven:
Men sal uwen Lants-heer of Koninck verdryven,
Het sal so moeten blyven // hoe zeere dat ghy klaecht,
Ghy sult van vreese lopen eer datmen u jaecht,
V vruchten geslaecht sullen and're u toemeten,
Of so ghy yet behielt dat sou 'tgewormte eten,
Waer ghy zijt gezeten // 'tongeluck sal u treffen,
God sal sijn gramschap groot nu u daet verheffen,
En daer beneffen // in Moorders handen laten vallen,
Dats' u goet ten buyte delen met hen allen;
Wilt dit doch niet vermallen, dat ghy moedwillich kiest
door u misdaet den vloeck // en den zegen Gods verliest,
Ghy sout hoe ghy u wiest // met wassen niet weer klaren,
☞ Hier aen hangt u bederf, en t'hele landts welvaren.
Elck Mensch
Ick sal als de ervaren op d'saken beter achten,
Want door u straf vermaen mijn zinnen daer na trachten,
Ick stel mijn gedachten // en leven als een Christen,
Doch wil mijn Godt bewaren voor des vyants listen,
En so ick my vergisten // 'tsal sonder moetwil schien,
Of dat ick quam te sneven, Godt sal so nau niet zien,
Hy sal oock 'tlandt om yen // de straf zo zwaer niet zenden,
En zal door yemants deucht de plagen van ons wenden,
Oock behoeden voor die ons schenden // met verblinden,
Sulx dat 'tGemeen hem met Eendracht sal verbinden,
En als eens gezinden uyt liefden sonder dwang,
Eensins sullen lopen om krygen g'lijck ontfang,
En hope dat eer lang in goeden staet zal zijn.
Liefde tot 'tGemeen
Och Elck Mensche! u bekeer is maer een schijn,
'tWelck my als bitter brijn // om 'therte komt gestegen:
O Elck Mensch! hoe zoeckt ghy de omwegen,
Als weynich zijnd' genegen // tot het Gemene best:
Och! waer ick my keere, 'tsy int oost of west,
Ick zie int eerst en lest // is even veel gedaen;
By wien sal ick nu troost vinden of vermaen?
Niemant sal bestaen // te beteren sijn opsetten,
Om 'tGemeens lasten te verlichten of te letten,
Mits sy meest al 'tvetten // zoecken door eygen baet,
Seer weynich achtende op 'tGemeen haer staet,
Waer door 'tLandt aen een draet // is gestadig hangende;
Elck Mensch, is 'tGemeen van u geen troost ontfangende,
Dat ghy zijt verlangende // den tijdt van u bekeer,
| |
[Folio Cc2r]
| |
So sal 'tgehele Landt (na de Propheten leer)
Komen inden staet daer't wel eer was met afgrysen:
Godt geleyd' 'tGemeen, die ick geen liefd' kan bewysen.
Pause.
Nodich achterdencken
ICK die hier was aen d'een zyde geweken,
En den loop des Werelts in als heb doorkeken,
Wat heb ick al gebreecken met leetwesen aenschout,
Ick hadd' op de beloften van Elck Mensch gebout,
Doch de liefde was kout // die hy was dragende
tot 'tGemeen, dies ick sorge 'tblijft noch klagende,
Waerom so men is vragende // aend' konst beminden,
Wat middel dat hier toe best zoud' zijn te vinden:
Ick sal my onderwinden om 'tGemeens genesen,
Wat haer nodichst is, en 'tlandt vorderlijckst mach wesen:
Al kond' men niet lesen // het is wel te dencken,
Dat Godt dit landt om der zonden wil sal krencken, ☜
En ons sal schencken // in plaets van zegen, plagen;
Gemerckt de zond' toeneemt van dage tot dagen,
Waerom wee en klagen // haer noch meer is raeckende;
Elck Mensch sijn bekeer was na spot-ree'n smakende,
Dit sal Godt zijn wraeckende // om sijn boos verstyven:
Och Liefde tot 'tGemeen! komt doch tot ons geryven,
Soudy ons ontblyven // so blijft 'tGemeen noch klachtich.
Liefde tot 'tGemeen
Twijffelt niet aen my, ick bent Gemeen gedachtich,
Al is sy flauachtich // sy komt noch met my treden.
Nodich achterdencken
Och! zydy noch dus kranck datmen u moet leden?
So dient den middel heden (geseyt int openbaer)
byder handt ghenomen, om 'tLandt dat staer in vaer,
En u, op dat ghy noch hier naer vreed' meucht aenschouwen.
'tGemeen
Och wilt my den middel doch recht ontfouwen,
Daer ick ter goeder trouwen // lang na heb gedocht,
En laets' int openbaer voor elck Mensch zijn ontknocht,
Misschien oft in hem wrocht // dat hy liet sijn misdaden.
Liefde tot 'tGemeen
Na Elck Mensch hem aenstelt, ten goeden of ten quaden, ☜
Sal volgen Godts genaden // of straffe na sijn woort,
So hy dan waer berouw en afstandt van zond' brengt voort,
Sal 'sLandts kracht ongestoort // door 'tGemeen vreedich bloeyen:
Want door afstandt van zonden zal de liefde groeyen,
Die haer niets sal bemoeyen // dan lyden ende dulden.
| |
[Folio Cc2v]
| |
'tGemeen
Och of Godt t'hart van Elck Mensch alzo vervulden,
Dat hy sijn schulden voor Godt en Mensch bekenden,
D'Inlantsche onvree sou dan haest enden,
'Twaer 'teynd' van mijn ellenden // pijn, smert en verdriet,
Alle dit gewonde sou ick gevoelen niet,
En 'twaer oock niet geschiet // had liefd' op my gemickt.
Liefde tot 'tGemeen
Hout u doch gerust, Godt heeft het dus geschickt,
En zijt niet meer verschrickt // voor meerder quel of drucken,
Godt kan door middel/ haet en nijt wech rucken,
En doen't al gelucken // geheel na onsen wille.
Nodich achterdencken
So Elck Mensch bekeert, al't Tweedrachts geschille,
Dat mach zijn in tille // sal Godt dan haest doen zwichten.
'tGemeen
Siet dat ghy middel vint die my 'thert kan verlichten,
Dat met vreed' zonder vichten // 'tlyden mach verzoeten:
Segt Elck Mensch noch eens wat hy doen sal moeten,
Hy sal door 'tveel begroeten // misschien t'quade haten.
Nodich achterdencken
Eerstelick sal hy moeten sijn qua gewoonte laten,
☞ 'Twaer berouws gebedt aenvaten // en afstandt doen,
Want 'tzijn de zonden die u quelling ten hoogsten voen,
Die latend' salt ten goe'n gelucken als voor verhaelt.
'tGemeen
Siet doch toe, Elck Mensch, dat ghy niet meer en dwaelt,
Want door u alleen so daelt Gods toren over my,
'Tis noch heden, bekeert u, en ziet dat ghy
nu en tot allen ty // de liefde meucht bekomen,
Want liefde moet onder malkand'ren zijn vernomen,
Dan volcht Eendracht der vromen // zonder twedeyligheyt.
Nodich achterdencken
Staet na vreed' met allen en na heyligheyt,
Wildy van last veyligheyt voor 'tGemeen verkrygen:
Al ist dat 'tGemeen nu bedroeft moet zwygen,
'Tsal na 'tbenaude hygen // noch desen noodt ontvlien,
Als Elck Mensch de handen heft met gebogen knien,
Niet om na de Weerlt zien // maer gaen oprechte gangen,
So sal 'tGemeen dat nodichst is ontfangen,
Daer na staet 'tverlangen // van Elck Mensch met enen.
Ick hope Godt sal de harten verhardt als stenen,
Noch een-mael bemorwen, en met sijn geest bedouwen,
En ons sal daer na d'Inlantsche vree verlenen,
Met oprechte liefd' daer op-men behoort te bouwen:
Waer mach oprechte Liefde haer nu onthouwen?
| |
[Folio Cc3r]
| |
'Tschijnt of sy waer wech of geheel verbeten.
Och Liefde! zydy daer? ô bloem der Vrouwen!
Waer hebdy dus lange als in muyten geseten?
De Meeste menichte niet veel van u en weten:
Elck Mensche leeft in weelden als onbedwongen:
Eygen vernuft heeft zonder u sijn tijt versleten,
'Twas al het Werelts goet daer sy om zongen,
Och mocht ghy voortaen blyven by oudt en jongen,
Wy namen met u aen, als middel hier gevonden,
'tWaer berous gebedt, en afstandt van zonden.
Oprechte Liefde.
Och! of Elck Mensche door desen middel poogden,
My door Christum onsen Heer te beerven,
En my in plaets van d'eergierige herten voogden,
Die verheven zijnd', d'herten van't Gemeen doorkerven,
Mits sy 'tverstant verscheyden d'een door d'ander zwerven,
'Twelck Eygen vernuft door hoogmoedt is verzinnende,
Och mocht ghy my onder malkanderen verwerven,
Aen vreed' en Eendracht waer Elck Mensch hem verbinnende:
Sonder dat sal den Nijdt 'tGemeen zijn verslinnende,
En Elck Mensch sal nimmermeer aen my geraecken,
Want al zochtmen my, men sal my niet zijn vinnende,
Dan door 'twaer berouws gebedt met bidden ende waecken,
Vierich en eenvoudich door Gods geest te smaken:
Daerom poocht altijt met my te verkonden,
'tWaer berouws gebedt, en afstandt van zonden.
Elck Mensche mach hem voor Godt wel verfoeyen,
Als hy met eenen schijn my poocht te gebruycken,
Eer hy wil 'svleeschs lust en 'sWerelts eer uytroeyen,
Zijnde 'tfondament dat heeft wassende struycken,
Dit maeckt dat de Christenheyt niet mach ontluycken,
Gemerckt 'sWerelts vruchten in Elck Mensch blyven schalick,
Blijft niettemin onder den Christen name duycken,
Onder een heyl'gen schijn wanneer hy noch gaet qualick,
Dit is dan 'tbederf van't Gemeen principalick,
Die 'tLandts voordeel druckt, en gantsch ter neder stelt:
Bekeerde hem Elck Mensch, Godt soud' lyberalick
Niet gedachtich zijn de boosheydt die hem quelt,
Want door Gods genade alsdan de zonde smelt,
En scheltse alles quijt, die door Gods geest vermonden
'tWaer berouws gebedt, en afstandt van zonden.
Princelijcke Prins, almachtich Godt en Vader,
Wilt het hert van Elck Mensch alzo bestieren,
Dat hy my door u aen-neemt tot een berader,
Als leyder van't gemoet, aert, en manieren,
So sullen d'Onderzaten en die regieren,
| |
[Folio Cc3v]
| |
D'oude gebreecken met een nieu leven doden,
'tGemeen sal haer Overheden goedertieren,
Tot 'sLandts voordeel hoorzamen gelijck als Goden,
Men sal Godts woort laten so hy't ons heeft geboden,
En 'tselve verkonden klaer, zuyver en onbekladt,
Oock salmen na 'tverholen so diep niet roden,
Men sal dees middel houden voor d'alderbesten schat;
Sulx ick mach vrymoedich spreken, en verklare dat
'tGemeen nodigst is, en 'tlandt vorderlijckst bevonden,
☞ 'tWaer berouws ghebedt, en afstandt van zonden.
| |
Beslvyt.
Liefde tot 'tGemeen
EErbare, notable, alhier uyt liefd' verzaemt,
Voor die ons spels zin qualijck kan bewaren,
Verhopen wy int kort ('tgeen by ons is geraemt)
Elck Mensche met demoet noch eenmael te verklaren.
Oprechte Liefde
D'hoop is mede dat ons middel niemant zal bezwaren,
Hoe wel Elck Mensch is voorgestelt 'twaer berouws gebedt,
En ofstant van sond' oprecht, waer door-men Gods sach sparen
'tNynivijts geslacht, dat met veel sonden was besmet,
Sulx dat 'tvoornemen Gods scheen te zijn belet,
Mits dat sy ontquamen haer gedreychde plagen.
Liefde tot 'tGemeen
Wy hopen dat dees middel Elck Mensch voorgeset,
Sal zijn genomen byder handt tot allen dagen,
En dat door liefde d'een d'ander sal verdragen,
☞ En houden voor oprecht 'tgeen oprecht is bekent:
Of zoo d'een d'anders doen niet en mocht behagen,
Dat d'een d'ander sal dulden als Christ'nen onverblent:
Dit sou 'tgenesen zijn van 'tGemeen dat is geschent,
D'inlantsche onvree sal in vrede en Eendracht
verkeeren, sulx datmen van dies geen meerder klacht
sal horen, tot zo lang dat sulx is 'tbegeer:
'tWelck ons wil gunnen den grootmogenden Heer,
Die wy u al bevelen Met Soetigheyt Meer.
Met soetigheyt meer. H.V.A. Weldoen verblijt. |