Vlaerdings redenrijck-bergh
(1617)–Anoniem Vlaerdings redenrijck-bergh–
Auteursrechtvrij
[Folio F2v]
| |
Eygen baet.
uyt kykende
KOmt uyt // au guyt // ras spoedt u te velde,
Wilt poogen // om toogen // my u aenschijn // fijn.
Onverstant.
Wie ruyt // en tuyt // hier zo als de onstelde?
Eygen baet.
Komt uyt // au guyt // ras spoedt u te velde.
Onverstant.
Mijn muyt // ick ontsluyt // om kommen met gewelde:
Hoe zullen d'oogen // noch droogen // die nu zonder pijn // zijn.
Eygen baet.
Komt uyt // au guyt // ras spoedt u te velde,
uyt
Wilt poogen // om toogen // my u aenschijn // fijn.
Onverstant.
Lust hebb' ick om t'aenschauwen op dit termijn // dijn,
Dus kom' ick voort eer't lange in't dreygen // staet.
Hy ziet hem onder oogen
Wel maer Neefken, en zydy gy niet Eygen // baet?
Aen u vreemt kleet waerdy my onbekent // kare.
Eygen baet.
Onverstant, ick sta en zie of ick halfblent // ware
Op dit gewaet, daer gy mede komt stryken // an.
Onverstant.
Maer hoort doch Maetje, en laet hier blyken // Man,
Hoe dat u kleet genaemt is zeer vreemt van doene
Eygen baet.
Ick salt u wel noemen, maer zwijgt als de koene.
Dit heet Bedrog, waer door elk meest zoekt te vergaren // schat.
Onverstant.
En dit?
Eygen baet.
Eenvoudigheyt, daer is 'tverklaren // plat
Daer mede het Bedrog zeer listelijk bekleet // wort.
Onverstant.
Maer van uwen Gordel geeft my oock 'tbescheet // kort,
En ook vanden ijseren staf die gy inde handt // draegt.
Eygen baet.
Den Gordel heet Afgunst, dat elks onverstandt // plaegt:
En dezen staf Verdruckinge, daer toe hy gestelt // is
Int rapen en schrapen, Dit zy u vertelt // wis
Zo noodig als spijs' in't Lichaem, dus op den buyt // ziet.
Onverstant.
Gy gunt u zelven veel, en een ander een duyt // niet,
Maer zoekt elk t'onderbringen in s'weerelts krijt // wijt.
Eygen baet.
| |
[Folio F3r]
| |
Daer hebdy't geraen: maer eer dat onzen tijdt // lijdt
Den name van u kleet verklaert nu ter uren // vry.
Onverstant.
Dit heet Verkeerden zin, hoort, en wilt niet t'rueren // gy.
En dit's Schijndeugt, daer elk mede wil sijn vlecken // decken.
En desen Gordel ziet-men in alle plecken // strecken
Naer inhoudt sijns naems, want hy heet Hoog,, moet.
Eygen baet.
Wat bediedt dit zweert, dat zo zonder gedoog // spoet?
'tIs grouwelijk alsment jemant door de kele // treckt.
Onverstant.
Dat heet Bloet-dorst, En als yemant yet te vele // queckt
Tegen ons voorstel, die zal ick daer mede wreet // schenden.
Eygen baet.
En of sy haer doen met Reden zeer gereet // wenden,
Zout ghy u noch t'huerwaert zo wreet bieden // sno?
Onverstant.
Wy moeten 'thaentjen blyven, dit moet geschieden // zo.
Eygen baet.
Ey! gy zout my zelve schier doen vlieden // bloo:
Doch ick ben bly dat ick zo kloeken gezelle // kryge.
Onverstant.
Ja, ick rade Reden, datse als de snelle // zwyge
Met Liefd' en al t'gebras, eer sy inde ly // raken.
Eygen baet.
Bylo Neef, zo oubollig zullent noch wy // maken,
Om elk door bedrog, na Rijkdom te doen // trachten.
Onverstant.
Haer Ziele zullen sy zo veel als oude schoen // achten:
Want ware vervalschen leert gy haer als vernuft // heydt.
Eygen baet.
En uwen verkeerden zin de menschen versuft // leydt,
Om onder schijn van duegt te kommen tot weerde // staten.
Onverstant.
Haer begeerig herte quackelt of z'alree te peerde // zaten,
En prachtig blyven zouden boven gemeene // graet.
Eygen baet.
Ick zalze d'ellen doen korten, en bruyken kleene // maet,
En dat zo eenvoudig, dat het gantsch geene // daet
En gelyke van valsche oft booze // treken.
Onverstant.
Ja en doenze door afgunst schier hert' en looze // breken,
Benydende haers naesten winninge ende wel // vaert.
Eygen baet.
Niet waer? Leydenze alzo sluymerende ter hell' // waert.
Onverstant.
| |
[Folio F3v]
| |
Beyt, Hola, Eerst moeten zy (eer hun zulk spel // naert)
Van ons geplaegt zijn, ja eer sy krygen ter eerden // 'tgraf
Door oneenigheydt ende Oorloogs zweerden // straf
Dieren tijdt, en sterfte, in Gods straffe on // zoete.
Eygen baet.
Dat gheschiet de Landen daermen noyt begon // boete,
Gelijk den Heere aende trots-ryke Sydonyten // de.
Onverstant.
Die van Sodoma, de Judeen, en Babylonyten // me
Kosten wy alzo fraeykens altemale duer // dryven.
Eygen baet.
In slapen en waken ziet-men my by huer // blyven,
Om haer verdruckende, doen ghedwee en zacht // kyken.
Onverstant.
En mynen bloetdorst // doet ook razende macht // blyken:
Maer hier mede ghenoeg.
Eygen baet.
Laet ons te werke // treden.
Onverstant.
Om doen naer ons ghevoeg:
Maer hier mede ghenoeg.
Eygen baet.
Ick ga, al is het vroeg
Ghebruyken mijn sterke // leden.
Onverstant.
Maer hier mede ghenoeg.
Eygen baet.
Laet ons te werke // treden,
Want wy sullen wat vreemts aldaer ten perke // smeden.
Binnen.
Neeringe, uyt.
IN Gheluck ende voorspoet ziet-men gestadig
De Landen in welvaert goedertier ghenegen,
Daer ick worde vanden alderhoogsten genadig
Gezonden, als een overvloedigen zegen:
Elk heeft de volheyt van alle dingen ter degen,
Twelk hem doet miltheydt toonen daer't betaemt,
Aen den behoeftigen in alle wegen:
Want de winnende hant is milde ghenaemt,
Twelk geschiedt daer Neeringe by 'tvolck is verzaemt.
Den Ambachtsman in sijn werk zietmen voorspoedig
Wijf en Kinders voedig zijn minzaem in vrede.
Den Landt-man wel bauwende, kan overvloedig
| |
[Folio F4r]
| |
Vele vruchten gewinnen, om reyn van zede
Te voeden hem zelven en ook ander mede.
Alzo zietmen de Menschen hier op der eerden
By malkanderen leven in Dorp ende Stede
Door onderhandelinge, die zeer groot van weerden
In goede eendracht het volk doet volheerden.
Den Koopman door zijn handelinge menigfout
In veelderhande waren, hout my int leven,
Niet alleenlijk binnens Lants, maer ook wel stout
Van't een Lant in't ander hy hem gaet begeven,
Met geladen Schepen in de wilde Zee zweven,
Om met inlantsche waren ander te geryven,
En daer voor wederomme te bringen verheven,
Alle watmen behoeft tot nootdrufts verstyven:
Dit doet de Neeringe in't koophandels dryven,
Dit doet de Landen vol rijkdommen bloeyen,
De Steden opbauwen die vervallen waren:
Als Liefde en Eendracht dan ook blijft groeyen
By de lieden, dat werkt een geduerig welvaren.
D'Onderzaten ziet-men in gedienstigheyt naren
Gemeene Nederlanders uyt.
Tegen haer Overhoofden, de welke geprezen
Haer ook niet als dryvende Heerschers en bezwaren,
Maer als Herderen weyden lieflijk uytgelezen,
Zo dat daer recht schijnt een gouden eeuwe te wezen.
Gemeene Nederlanders.
Na mijn bedinken, zo en zijnder ten dezen
Geen Landen binnen al des Weerelts wyken
Die by ons Nederlanden, in eere opgerezen
Mogen geacht worden in eenig vergelyken:
Want men ziet daer van alles des volheyts verryken,
En elk leeft daer minzamig In Liefde en trauwe,
Alzo dat wy nu met hertenlust zien blyken
Eenen Lust-hof der weelden dees schoon landauwe.
Neeringe.
Maer ô Nederlanders, die ick hier aenschauwe
Zo blyde ende verhuegt, is u doch wel
D'oorzake bekent, waer door gy (vry van rauwe)
Zo voorspoedig in weelden leeft, in al u voorstel?
Gemeene Nederlanders.
O Neeringe, gy zijt d'oorzake van mijn vruegdig spel,
Door-dien gy my komt meer dan nootdruft toebringen,
En doet beklyven mijn handelinge snel
Twelk my overvloet doet hebben van alle dingen.
Neeringe.
Gy en moet my niet eygentlijk alleene toedringen
Den lof hier van.
| |
[Folio F4v]
| |
Gemeene Nederlanders.
Wie zoud' ick doch anders dan
V van alle mijn welvaert de eere toezingen,
Want door u hebb' ick't al wat ick oyt gewan.
Neeringe.
Gedinkt dat den Alderhoogsten u dat al bringt an
Door my, die hy geeft als zegening gehuldig.
Hy is den almachtigen die't al geven kan,
En ook den al goeden, die't geeft menigvuldig.
Niet my, dan, maer hem zydy dankbaerheyt schuldig,
Verzuymt dan niet hier in.
Gemeene Nederlanders.
Dat's wel den rechten zin,
Maer nochtans moet ick altijt u als geduldig
Om uwe duegt pryzen en loven, niet te min.
Neeringe.
In alles hout mate, maer den oorsprong en 'tbegin
Van alle goede gaven, wilt den lof toe keeren:
Ick ben slechts een gave u tot een voederin,
Die van my zelven niet en hebbe tot vermeeren.
Gemeene Nederlanders.
Dat is wel waer, maer nochtans moet ick u eeren,
Want gy my bewijst veel schoone weldaden;
Gy beschermt my van alle behoeftigheyts verzeeren,
Dat doet my u beminnen in alle paden.
Neeringe.
Dat gy my bemint en kan u niet schaden:
Maer voor al, 'tSchepsel niet boven den Schepper acht,
Maer bekent sijn ghenaden.
Gemeene Nederlanders.
Als wyzelijk beraden
Wil ick hem eeren, en sijn duegt houden in gedacht
Zo lange als hy my het leven jont in kracht,
Met lof en dankbaerheyt tot hem waert genegen,
Maer daer neffens u houden als mijn noothelpster zacht,
My gejont door des Almachtigen zegen.
Neeringe.
Gebruykt my vryelijk tot nootdruftig bewegen:
Maer en vergeet niet den behoeftigen by name,
Daer gy in voorspoet en weelde leeft ter degen,
Op dat u gewin mag eeuwig dueren bequame.
Onverstant.
Weest minnelijk gegroet vrienden eerzame.
Eygen baet.
Naer den betame // wensche ick u hier ter stede
Veel voorspoet: Maer zouden wy niet mogen zijn met vrede
| |
[Folio G1r]
| |
In u gheselschap mede?
Neeringe.
Alle wie reyn van zede
Noyt quaet en dede // maer leeft duegdig beraen,
Houden wy voor goet om mede omme te gaen.
Onverstant.
Maer verklaert ons believet u vry onbelaen,
Waer van in u vermaen, dat ghy handelende zijt.
Neeringe.
Van de zegeninge ende welvaert, die nu ter tijdt
Van Godt door mynen vlijt // dees Landen wort gegeven.
Eygen baet.
Wie zydy dan?
Neeringe.
Neeringe: die den mensch doet leven
In weelden verheven // hy zy leeg of hoog van state.
Onverstant.
Die is elk willekomme als sy geeft goede bate.
Eygen baet.
En dat sy boven mate // verleent groote sommen.
Onverstant.
Mits behulp van ons kan yeder door haer kommen
Tot groote rijckdommen // ende schatten dierbaer.
Gemeene Nederlanders.
So zijt gy my dan ook seer noodig voorwaer,
En als vrienden eenpaer // willekom goedertier.
Eygen baet.
Sonder ons krijgtmen wel door Neerings bestier
Synen nootdruft hier // maer men kan niet prachtig
Verheven worden boven ander lieden machtig.
Onverstant.
Maer diens zin verwachtig // op ons voorstellen // ziet,
Dien en zalmen onder den kleenen doch tellen // niet:
Maer zal worden geacht en gehouden in weelde.
Gemeen Nederlanders.
Mijn herte juekt inwendig, als die met goeden volheerde
V gezelschap begeerde // oyt door eergierig verlangen.
Neeringe.
O Nederlanders, verlaet gy my om hun t'aenhangen,
So neem ick mijn gangen // in des Heeren geleyde.
Gemeen Nederlanders.
O neen Neeringe, van u ick niet en scheyde,
Maer u en haer beyde // zoud' ick naer mynen wille
Geerne te zamen gebruyken vry van geschille.
Neeringe.
Houdt u daer in stille // want ick ende sy
| |
[Folio G1v]
| |
Zijn te verre verscheyden, daerom en muegt gy
Hun beyden en my // niet te zamen oorbooren.
Eygen baet.
Luystert naer haer niet, maer wilt naer ons hooren,
Want bringt sy winst te vooren, wy doen van gelyken.
Onverstant.
En zullen meer dan sy u noch doen verryken,
Dat gy in 'sweerelts wyken // zult ander overtreffen.
Eygen baet.
Ja tot den Hemel toe zullen wy u doen verheffen,
Wildy ons woorden beseffen // en volgen onzen raet.
Gemeene Nederlanders.
Och! hoe zal ick't maken? want Neeringe door haer daet
Heeft oyt zonder aflaet // my winst doen aenkleven,
Twelk my deze ook beloven, en noch daer beneven
Vol weelden beseven // een heerlijkheydt groot,
Ja rijkdom en vermogen, om afkeeren allen noot,
En van elk een bloot // te worden geprezen:
Nochtans woude ick wel dat Neeringe in dezen
My ook wilde wezen // tot een helpster by.
Neeringe.
Ick moet altijdt vlieden daermen haer eert bly,
Maer ick helpe vry // die op my betrauwen.
Eygen baet.
Laet haer varen, of het zal u noch berauwen,
Als gy zult aenschauwen // hoe dat ander lieden,
Die naerkommen onzen raet ende zins bedieden,
In eer en hoog gebieden // geraken t'alder stont.
Gemeene Nederlanders.
Voorwaer als ick uytspreken zal mijns herten gront,
V redenen gezont // verwecken in my lust,
Om door u lieden te leven in hoogmoet gerust,
Dus wilt ongeblust // my helpen int behoeven.
Onverstant.
Wy zullen van u afkeeren alle bedroeven,
Alzo gy zult proeven // naer u wel behagen.
Neeringe.
O arme Nederlanders! wel weert te beklagen,
Het blijkt nu ten dagen // waer toe u de weelde port,
En hoe gy met Onvoordachtigheyt zijt ommegort,
Na dien gy zo kort // en onlangs geleden
In my te eeren wildet boven de mate treden
Door toegenegentheden // daer gy nu als arm wicht
Stelt in vergetenheydt den rechtschuldigen plicht,
En gelooft zonder omzicht // die zoeken u verderven:
Maer nu gy uwen onverstandigen raets doorkerven
| |
[Folio G2r]
| |
Laet zulk gehoor verwerven // dat gy door verkeerden zin,
En eygenbatig bedrog, wilt vermeerderen 'tgewin
In hoogmoedig bemin // dit doet my vertrecken.
Gemeene Nederlanders.
Och Neeringe, en ontgaet my niet uyt deze plecken,
Om dat deze haer strecken // my te helpen ter eeren.
Neeringe.
Neen, ick ga henen, en zal niet wederkeeren
Binnen.
Eer gy vanden Heer der Heeren // my hebt verworven jent.
Gemeene Nederlanders.
O wee my! wat maek ick, nu Neeringe haer afwent?
Waer op, of waer ontrent // zal ick my ontdragen?
Eygen baet.
Schept eenen moet, en valt niet in truerig vertzagen,
Want wy zullen niet tragen // om in raet u te voldoen,
En tot hulpe daer't noot is zullen wy ons spoen.
Gemeene Nederlanders.
Mag ick met herten koen // dan wel op u bauwen?
Onverstant.
Ja gy vryelijk, en gy zult ons hulpzaem aenschauwen,
Als gy zijt uyt 'tverflauwen // en erkennen't dankelijk.
Gemeene Nederlanders.
Hoe zal ick dan maken, dat ick niet krankelijk
En worde vergankelijk // in armoede of schande.
Eygen baet.
Sorgt daer voor niet, want wy stellen ons zelven te pande,
Dat gy noch hier te lande // in eer' en staet zult leven,
Dus trekt aen dit kleet, dat u wort gegeven
Om worden verheven // eygen behagen genaemt.
Gemeene Nederlanders.
Dit kleet dunckt my dat tot verquickinge betaemt.
En doet my onbeschaemt // alle zwaerheydt vergeten.
Onverstant.
Hangt ook aen dezen sluyer vol zond-lustig vermeten,
Hy zal uyt druck verbeten // u vruegdig doen ontwaken.
Gemeene Nederlanders.
Dit behaegt my altemael wel, en doet my vermaken,
Maer noch eenige zaken // houden my belaen.
Eygen baet.
Welke zijn die?
Gemeene Nederlanders.
Nu my de Neeringe is ontgaen,
Wat zal ick doen voortaen // om my t'onderhouden wel,
Onverstant.
Al is Neeringe weg, wildy doen naer ons bevel,
Zo zal in al u voorstel // de winst noch beklyven.
| |
[Folio G2v]
| |
Eygen baet.
Maer niet vervalschte maet moet gy koopmanschap dryven,
En om u geryven // koopt met groote maet en gewicht,
En int weder uytwegen, neemt vry die is te licht,
Kleene mate niet en zwicht // alst maer komt gelegen.
Gemeene Nederlanders.
Maer en zoudement niet merken in eenige wegen,
Na dien het ter degen // streckt tot yeders beschaden?
Onverstant.
Gantschelijk niet, Gy zult dat wel zo behendig raden,
En toonen in u daden // zulken eenvoudigheyt,
Dat niemant en zal achten met onderscheyt
Op u valsch beleyt // maer zal gelooven u dingen.
Eygen baet.
En ziedy yemant, die wel gaen zijn handelingen
Door afgunstig dringen // ondergaet hem met list
Sijn gewin, dat gy hem onderdruckt en verquist,
Zoekt alzo ongemist // u zelfs voordeel bequame.
Gemeene Nederlanders.
Al dat behaegt my zo wel dat ick ten betame
My inbeelde eerzame // dat eer langen tijdt
Ick een man vol rijkdom, in vermogen wijdt
Zal worden verblijdt // maer nu dient my zachtig
Wel raet om te kommen tot eere en staet zeer machtig,
En een leven prachtig // te leyden nu voort.
Onverstant.
Volgt u zelfs vernuft, en na niemant en hoort,
Maer hoogmoet oorboort // als een man beromt,
Op dat gy daer door in grootachtinge komt,
En eerweerdig genomt // wort van ander lieden.
Eygen baet.
En van verkeerden zin wilt ook niet vlieden,
Met schijnduegts bedieden // bekleet vry van sneven.
Onverstant.
Dan zal elk u als Raetsheer willen aenkleven,
En daer beneven // zuldy ook worden geacht
Als een Lant-vorst, onder 'tmenschelijk geslacht.
Gemeene Nederlanders.
Dien raet is wel bedacht // hy verblijdt my inwendig:
Ick achte my geluckig, dat ick zo behendig
Hier door onendig // ny by u mach wezen.
Eygen baet.
Gy zult u noch meer verblyden na dezen,
Onverstant.
Als gy ('tgeen gy nu hoort) voor oogen zult merken.
Eygen baet.
| |
[Folio G3r]
| |
Dan zullen wy eerst van u worden geprezen.
Onverstant.
Dan zuldy eerst kennen ter degen onze werken:
Eygen baet.
Want al dat wy raden in deze perken,
Onverstant.
Dat zullen wy zelve doen, al zonder duchten.
Eygen baet.
Wy zullen de werkers zijn tot u volsterken.
Onverstant.
En gy wert den genieter vande vruchten.
Gemeene Nederlanders.
O wat troostbaer geruchten // die aen elken kant
My het herte inwendig verhuegen, want
Ick noyt volk en vant // zo goet van bestier:
Nu en vrage ick na Neerings kommer niet een zier,
Dewyle ick hebbe hier // beter middel gevonden.
Eygen baet.
Ba, nu zydy een Man.
Onverstant.
Ja weert boven ponden.
Gemeene Nederlanders.
Maer hoort my vermonden // een zake die doet
Noch wat zorgen, en t'onderblyven mynen moet,
Dat is dat elk onvroet // my zal willen staen tegen,
Waer door't toegezeyde van my qualijk wert verkregen.
Eygen baet.
Weest doch niet verlegen // want zo daer yemant wil
Tegen uwen verkeerden zin maken geschil,
Wy zullen hem al stil // met dezen staf verdrucken.
Onverstant.
Ja bloetdorstig met dit zweert hauwen aen stucken:
Ander zullen d'ongelucken // dan vreezen en ontzien,
En zo zuldy 'tvoorspreken over al krygen door dien.
Gemeene Nederlanders.
Daer van wil ick niet vlien // want ick bevindet waer,
Nu voort zal ick in alle zaken my voegen naer
V lieden raet eerbaer // mits dat gy my belooft
In alles te helpen, en te maken een Overhooft.
Eygen baet.
Wy zullen onverdooft // u altijdt by blyven.
Onverstant.
Sijt gerust inde zake met vol betrauwen.
Eygen baet.
Zy zullen ons belofte als nacht-ijs verstyven.
Onverstant.
| |
[Folio G3v]
| |
Dus muegdy op ons als op riet-stocken bauwen.
Gemeene Nederlanders.
Maer nu als vermoeyt, voel ick een onlustig verflauwen,
Dies zoud' ick wel ruste behoeven en begeeren.
Eygen baet.
Sit dan in dezen stoel, die u zwaerheydt zal weeren,
Niet en mag u deeren // rust dan zonder gequel.
Gemeene Nederlanders.
Dat zal ick doen om my wat te vermaken snel.
Hy zit neder in eenen Stoel ghenaemt straffe Gods.
Onverstant.
Hoe ist? slaept hy al wel?
Eygen baet.
O ja hy, ter degen.
Onverstant.
So quant, volgt zo ons bevel:
Hoe ist? slaept hy al wel?
Eygen baet.
Alzo moet gaen het spel,
Dat is wel overstegen.
Onverstant.
Hoe ist? slaept hy al wel?
Eygen baet.
O ja hy, ter degen.
Onverstant.
Zo zoumenze bewegen // in ongeluk rechtschapen
Die naer ons zo luysteren, datz' in zouden slapen.
Eygen baet.
Al wie wy betrapen // vallen in Gods straff' onzoet,
En in plaets van alles te hebben in overvloet,
Geraken zy onvroet // in gequel en lyden.
Onverstant.
Daer plaecht haer oneenigheyt, sterft' en diere tyden,
En oorloogs bestryden // quelt haer al mede.
Eygen baet.
Dit werkt verderf van volk, Landt, en Stede,
Want het doet wyken vrede // en den twist verstrangen.
Onverstant.
Wel nu dat's daer, die Vinke is gevangen,
Dus laet ons gaen ons gangen // en trecken duere.
Eygen baet.
Dat werk is volbracht recht naer ons verlangen.
Onverstant.
Wel nu dat's daer, die Vinke is gevangen.
Eygen baet.
Laet hem daer nu zitten met alle plagen behangen,
Hy wert wel als bangen // in korter ure.
| |
[Folio G4r]
| |
Onverstant.
Wel nu dat's daer, die Vinke is gevangen,
Dus laet ons gaen ons gangen // en trecken duere.
Eygen baet.
Hy zitter vast in, hoe raekt hy uyt tot sijn kuere.
Binnen.
Gemeene Nederlanders vvacker vvordende, spreekt:
A My! Wat onrustige moeyte onzachtig
Is inden slaep krachtig // my overvallen machtig?
Och mocht als droom vergaen!
Maer o neen! het valt my al te waerachtig,
Dit doet my zijn klachtig // o voorgaenden tyd prachtig!
Doe ick in weeld' onbelaen
Van all's de volheyt hadde, met voorspoedig bestaen,
Hoe zydy weg zo zaen // dat ick dus onendig
Gants bloot ende naekt nu zitte in't versmaen,
Verhongert onberaen // vol aermoede ellendig
In dezen dieren tijd, zeer lastig en schendig,
Als mistroostig blendig // in benautheyt alleen,
Vol kommer, t'eynden raet, en elk is van my wendig,
Och! wie sal my troosten in't ongeluks geween?
Och! hoe plege ick door welvarentheydts genaken
In gezontheyts smaken // my vruegdig vermaken:
Maer nu ist al verkeert.
Vol vrolijkheydt en blyschap hoord' ick elk een blaken
Met genoeg'lijcke zaken // maer droefheyts ontschaken
Nu dagelijks vermeert.
Het is over al vol druk, en rauwe verzeert;
Verdriet en jammer leert // nu elk hier wel proeven,
En door zware sterften zietmen ook verheert
Elk leeg of hoog ge-eert // in pynelijk beschroeven
'tLandt vol doode lichamen is, en schrickelijk bedroeven,
Troost zou wel behoeven // al en vind' ick nu geen:
Dus schrey ick, en truer ick, vol angst in't vertoeven,
Och! wie sal my troosten in't ongeluks geween?
O jaren vol vruegt! ô tijdt! Waer zydy gebleven
Dat ick placht te leven // met Neeringe verheven
In een goeden voorspoet,
Dat de Landen dagelijks beterden hier beneven
In rijkdom gegeven? // Maer nu zietmen sneven
Door oologe onzoet
Alle dingen, verdwynende te niete met spoet.
Och wat jammer onvroet // ziet-men zeer verradig!
Wat rooven, branden, en moordig vergieten van't bloet,
Ook het schenden verwoet // van veel vrauwen ongenadig,
| |
[Folio G4v]
| |
En meer ander grouwelen, die zeer boosdadig
Ick moet lyden schadig // och! wanneer sal't scheén?
Met zuchten en klagen moet ick't gedoogen stadig;
Och! wie sal my troosten in't ongeluks geween?
Hoe vreedzamelijck, en hoe eendrachtig plegen
Wy, borgerlijk genegen // minzaem door Godts zegen
By een te woonen hier,
Daer nu door heftige oneenigheydt geslegen
Elk een is tegen // dan anderen opgestegen
Reden uyt.
Int borger twistig vier,
Twelk arger is dan uytlantsch' oorloogs bestier,
Want inwendig schier // vergaet alle dingen,
En van buyten komt den Vyandt met fel getier
Om 'tkleen welvaren dier // gants t'onder te bringen,
En alle dit quaet is my alzo kommen bespringen,
Sint dat ick zonderlingen // Gods zegen achte kleen:
Wat zal ick maken in dit mismoedig omringen?
Och! wie sal my troosten in't ongeluks geween?
Reden.
O arme Nederlanders, u klagelijk verbreen
Is jammer om zien, en d'ellende zwaerlijk
Die u omvangt, zou bewegen een hert, hart als een steen:
Gy hebt wel oorzake om te karmen voorwaerlijk,
Maer gy en bedinkt niet de rechte oorzake klaerlijk,
Waer door dat gy och armen gekommen zijt
Tot zulk een klagens oorzak' openbaerlijk,
Gy hebbet niet waergenomen, en klaegt nu ter ontijt.
Gemeene Nederlanders.
Wie hoor' ick zo tot my spreken? och Reden zydy't?
Tis waer, ick gevoele wel mijn smertelijk benauwen:
Maer d'oorzake waerom mijn herte zo veel lijdt,
Is my voorwaer onbekent, dus blyv' ick in rauwen.
Reden.
Gy slacht den Hont, die krijt, en bijt, in elks aenschauwen
Inden steen, daer hy wort geworpen mede,
Niet eens merkende op die hem werpt zonder flauwen,
Noch op d'oorzake waerom hy zulks dede:
Waer by ick zeggen wil, dat gy hier ter stede
Wel klaegt en karmt over u jammerlijk verdriet,
Dat dieren tijt, sterfte, oorloge en oneenighede
V bringt in zwaer benauwen, maer dat gy eens niet
En aenmerckt, dat Godt u is straffende ziet,
Om u voorbedreven boosheyt en zware zonden:
Daer op most gy letten, want het altijt gheschiet,
Dat wie van Godt vliedt // wort in straffe gevonden.
Gemeene Nederlanders.
| |
[Folio H1r]
| |
Och Reden! is mijn zondige boosheydt verbonden
D'oorzake, waer door mijn ellende vermeert,
Waer by zal ickt doorgronden?
Reden.
Merkt dat in voorstonden
Den alderhoogsten Wet-gever ons heeft geleert
Datmen een ander zal doen overzeert,
Alzomen van ander geerne gedaen zoude wezen:
En daer in bestaet sijn gantsche Wet, noodig ge-eert,
De welke gy niet wel gevolgt en hebt in dezen:
Want hoewel gy geen bedrog wildet lyden misprezen,
Zo hebdy aen ander met bedrog ommegegaen:
Al wildy niet, dat een ander nydig opgerezen
V geluk benyde, zo zydy zelve bevaen
Met afgunst: al wildy niet dat ander u tegenstaen
Om verdrucken, zo hebdy nochtans versteken
Den armen, ja Weduwen en Weezen onrecht gedaen:
Niet merkende, dat God belooft over zulke treken
Sijn straffe, zo gy gevoelt, en noch zydy geweken
Tot uwen verkeerden zin, die u heeft gebracht
In zulken hoogmoet, dat niemant en mocht spreken
Boven u, want wie dat uwe voornemens macht
Niet toestemmen en wilde, hebdy door kracht
En bloetdorst, willen verdelgen, tegen recht:
Alzo hebdy u vande Eygen baet onvoordacht
Bedeckt met Eenvout, en door Onverstant gehecht
Onder schijnduegt, u laeten verleyden slecht:
Maer den rechtveerdigen Rechter, die niet ongeloont
En laet, t'sy goet of quaet, heeft in dit aenvecht
Sijn oordeel, zo gevoelt, aen u wel betoont.
Gemeene Nederlanders.
O wee my! waer toe heeft my alzoo getroont
Mijn onvoordachtigheyt, en Eygen behagen
Inden zondigen lust, boosdadelijk bekroont,
Ick bekenne dat waerachtig is al u voordragen,
Ende dat Godt my ten rechten komt plagen
Met sterfte en diere tyden, die hy ook kan
Alst hem belieft, door voorbiddig klagen,
Onverstant ende eygen baet uyt.
Ons weder af nemen, en bevryden daer van:
Maer deze bloedige oorloge, ende ook dan
De borgerlijke oneenigheydt onrechtveerdig
Die van booze menschen my gedaen wort an,
Wat raet kondy my daer toe geven weerdig?
Onverstant.
Elk moet sijn recht verdedigen volheerdig
Tot de laetste druppel bloet.
| |
[Folio H1v]
| |
Reden.
Och arm behoet!
Salmen de borgerlijke oneenigheyt zweerdig
Konnen stillen of beteren door krijg onzoet,
Dat ware, als ofmen een gequetst Lichaem onvroet,
Woude genezen met af te hauwen de leden:
Maer beter waer't datmen lette metter spoet
Op d'oorzake van deze twistige onvreden,
En zochte de ziekte te genezen vol goede zeden,
Met het tegendeel van dien.
Eygen baet.
Maer tot ons verblien
Zegt doch eens d'oorzake, 'twort u gebeden,
Waer door dees beroerte komt, en hoemenze zal mien.
Reden.
De Inlandtsche oorloge, om ons zondig bespien
Wort door een vreemt gewelt zeer boozelijk gedreven,
'tWelk gebetert kan worden, wanneer gy lien
Door onderlinge eendracht, u wilt begeven
Tot een vredig verbont, en dat vast aenkleven
In der Liefden bant.
Onverstant.
Al best dat elk aen synen kant
'tSyne hout staende, en zo hy int recht moet sneven,
Dat hy hulpe zoeke, al waert buyten t'landt,
En houdet zo lijf om lijf, ja handt om hant
Met bloetdorstig bestryden.
Reden.
Stelt dat bezyden,
Want door krijg, vrede te zoeken is onverstant,
En vreemde aen te zoeken, heeft in voorleden tyden
Menigmael veroorzaekt, landtverderf, en lyden,
Want de zulke zoeken veel meer haer eygen baet,
Dan des aenzoekers voordeel of bevryden,
Zoo't aen Hircanus en Aristobolus met der daet
Wel is gebleken, die als broeders vol smaet
Om 'tRijk Judea, tegen een oorloogden zwaer,
Waer over Pompeus tot hulp en toeverlaet
Wert aengezocht: die hun zo hielp voorwaer
Dat hy Judea maekte onderdanig daer
Der Romeynen schaer // Dit wast dat sy verkregen
Door uytlandtsche hulp: 'sgelijks zagmen openbaer
Aende Averni, die der Duytschen Koning bewegen
Gingen tot hulp, om de Autum staen tegen,
Dieze alzo hielp, dat hyze beyde te zamen
Onder hem brachte, en na der woeders plegen
| |
[Folio H2r]
| |
Handelde hy met haer zo tegen 'tbetamen,
Datze beyde tot Caesar om hulpe quamen,
Dieze wel van de Duytschen bevryde, maer hy
Brachteze al onder hem tot haer beschamen,
Merkt op deze dingen, ô Nederlanders gy.
Eygen baet.
Alle uytlandtsche hulpers en zijn niet als sy.
Reden.
Of-men voorbeelden dy // in tegendeel konde bringen,
Het quaetste is altijdt meest te vreezen vry,
Want die zo tot vreemder hulp raden zonderlingen,
Zijn al eygenbatige oorblasers in deze dingen
Die haer zelven meest zoeken te maken groot
Door 'tVaderlands bedwingen.
Gemeene Nederlanders.
O ellendig dringen!
Wat zals my gewerden? ick gevoele van buyten aenstoot,
En van binnen beroerte, en ondertusschen vol noot
Ben ick mijn welvaert quijt, en verlieze by dezen
Mijn oude vryheydt bloot.
Reden.
Alzulke dingen snoot
Moeten door onderlinge eendracht gebetert wezen,
Want die geeft macht tegen alle quaet opgerezen,
En doet oprechten, en weder kommen voort
alle oude vryheydt, die geeyscht wort uytgelezen
Inden eedt, die-men voor Godt en 'tVaderlandt oorboort.
Onverstant
Wie is aen dien eedt verbonden?
Reden.
Eerst den Vorst zoo't behoort,
En dan ook d'Onderzaten, en niemant van beyden
En mag den eedt overtreden, of hy versmoort
In een moetwillige woederye onbescheyden,
Of ook in strafweerdige wederspannigheyden,
En Godt den Heere straft alzulk boos bedrijf
Met verderfs ende uytroeyens bereyden
Van Vorsten en Landen, door sijn gerechtigheyt stijf.
Eygen baet.
Den Lantsheere moet als hooft zijn van't gantsche lijf.
Reden.
De Nederlanden en hebben noyt tot ongerijf
Onder geweldts heerschappye gestaen met oneere,
Maer onder borgerlijk recht en vryheyts vermeere:
Dus en mag geen Lantsheere // daer heerschen met kracht,
Maer als Leydts-man of Herder, gedinkende zeere
| |
[Folio H2v]
| |
Dat vanden oppersten wort gegeven alle macht,
En dat de macht met palen omtuynt is wel bedacht,
Daer niemant buyten mag, daeromme moet bestaen
Niet in eygen wille, maer in 'slandts rechten zacht
Des Vorsten doen, want hy daer op 'thulsel heeft ontfaen.
Onverstant.
En de heerschappye, zietmen dickwils erven gaen
Van Vader op Soon, blyven die dan noch verbonden
Onder 'sLants rechten, zo wel als elk onderdaen,
Wat helpt dan datmen Graef of Hertog is bevonden.
Reden.
Al erven sy't, zo en worden sy t'genen stonden
Tot Lantsheer aengenomen, zonder 'tlants rechten snel
En vryheden, een eedt van trauwe te vermonden,
Op verbuerte van afstant, volbringen sy't niet wel.
Eygen baet.
En wie zijn die, die als met volkommen bevel
Den Heer' alzo eenen eedt af nemen in dezen.
Reden.
Des Lants Staten, als gemachtigd' uyt gelezen
Wt de Ridderschap, en ook uyt de Steden dan:
Die uyt des Edeldoms en borgers naem geprezen
Eedt afnemen, en doen, ja blyven als borgen daer van.
Onverstant.
So lange alst my paste, zoud' ick my houden daer an,
En voort toonen dat ick waer een geweldig man.
Reden.
Ga naar margenoot+So mocht gy dan varen als in Brabant Hertog Jan,
Ga naar margenoot+In Vlaender Graef Richald, en Willem den slechten,
Die werden verstooten, en een ander gewan
Haer heerlijkheydt, om dat sy verbraken 'slants rechten
Ga naar margenoot+In Hollandt Vrau Ada, om datze tradt in echten,
Tegen 'tRidderschaps will' is ook zulkx geschiet.
Ga naar margenoot+'sGelijks Hertog Hendrik, om sijn dertel knechten,
Daer Otto uyt 'tNassaus huys in plaets verkreeg 'tgebiet.
Eygen baet.
Waer ick Graef of Hertog, men zou my zo vinden niet.
Reden.
Ga naar margenoot+De Staten hebben tot bevryden van 'sLants rechten ziet,
En betrachting haers eedts wederstaen die misdeden,
En buyten kennis van die, haer 'tzaem verbonden yet
Om bewaren 'sVorsten eer, en haer vryheydt in vreden.
Onverstant.
Dat waren zeker slechte bloen, die dat leden,
Die haer macht of weerdigheyt niet en hebben gekent,
Daerom ist best, dat de Nederlanders hebben heden
| |
[Folio h4r]
| |
Eenen Koning tot Vorst, die met gewelt haer komt ontrent.
Reden.
So lang' als Israhel van Rechters wou zijn gement
Het ging haer wel: maer als sy hoogmoedig begeerden
Een Koning, alzo alle heydenen waren gewent,
Sy mosten (na 'tvoorzeg) veeltijt sijn woederye heerden:
'sGhelijks de Romeynen, zo lang' als sy vol weerden
Stonden onder de Burgermeesters ende Lants raet,
Het ging haer al voorspoedig: maer sy verteerden
Haer welvaert, doe sy leefden onder Keyserlijken staet,
Want die volgden geen recht, maer meest haer dunken quaet,
'tVolk waren slaven, de Keysers Heerschers woedig,
Als Claudius, Nero, Caligula vol smaet,
Ja dat Tiberius zelf beklaegde 'tvolk onspoedig.
Eygen baet.
Salmen dan versmaen Keyzers en Koningen moedig?
Reden.
Neen, maer sy moeten ook staen onder de rechten vroedig,
Want men heeft gezien, zo lang' als inde Nederlanden
Den Vorst met Staten raet dede alle dingen goedig,
Men zag zijn lust tot 'tvolk en 'tvolks lust tot hem branden:
Maer sint datmen aenzag 'sVorsts macht, en sijn verbanden
Ofze met of tegen recht waren, evenwel aen-nam,
So is 'sLandts welstandt gekommen ter schanden,
En der Staten macht ook in een kleen-achtinge quam:
De vreemde heerschten, en menig edel stam
Is onder 'tdecksel van Godsdienstigheyt gebracht t'onder,
'tWelk al door onverstant, en 'svolks zondt-lustige vlam
Verdient is, dus Godt zeynt sijns straffens donder.
Gemeene Nederlanders.
Och Reden! ick gevoelt al wel zo gy zijt oorkonder,
En bevinde al u woorden wel te wezen waer,
Maer ondertusschen blyv' ick in d'ellende byzonder;
Och! wat raet om te geraken uyt dit gevaer?
Reden.
Laet varen u eygenbatige bedriegerye zwaer
Daer onverstants verkeerden zin, u me doet bezwyken,
Latet quaet, en doet goet, keert u tot Godt eerbaer,
V bloet-roode zonden zullen sneewit dan blyken.
Onverstant.
Wy konnen na't uytwendig aenzien wel wyken.
Eygen baet.
Maer inwendig zullen wy wel ons quaet bedyken.
Binnen.
Reden.
Nu dees booswichten weg zijn, roept aen den genaed'ryken
Om vergif van zonden, en laetse henen zwarmen,
| |
[Folio h4v]
| |
Gemeene Nederlanders legt af den sluyer van Zondigen lust.
Smeekt hem ootmoedig zonder achterwaert te kyken:
Want zo vierig gy bidt, zo minn'lijk zal hy ontfarmen.
Gemeene Nederlanders.
O eeuwigen genadigen Vader, door wien ick armen
Zondaer, niet weert en ben te verschynen hier,
Gy weet mijn zonden, en kent mijn hertenleedts karmen:
Liefde tot Godt ende 'tVaderlant uyt, met haer twee Kinderen. Eendracht ende Vrede.
Dus wilt u erbarmen // ô Heere goedertier,
En ziet niet op de veelheydt van mijn misdaets bestier,
Maer laet het genoeg zijn met dees straffe en tooren,
Ontfarmt u mijns, dat ick weer krijg mijn welvaert dier,
En zo veel duegden werke, als boosheden te vooren.
Liefde tot Godt ende 'tVaderlandt.
O Nederlanders, nu gy Reden zo hebt gaen hooren,
Dat gy 'tquaet verlatende, u tot Godt hebt gekeert,
Zo kommen wy (als van Godt) op dat gy oorbooren
Zout ons behulp, 'twelk door medogentheydt vermeert.
Gemeene Nederlanders.
Wie zydy? werd' ick door u by zijn niet schadig onteert?
Liefde tot Godt ende 'tVaderlandt.
O neen, wy kommen u ter bate vry onverzeert:
Dus mijn Kinderen helpt hem uyt, op dat hy genadig
Wt Gods straff' eens verlost zy, en hem danken leert.
Nu treckt uyt dit kleet van Eygen behagen schadig,
Doet aen de Genegentheyt tot goet beradig,
En ommegort u met een vry gemoet aendachtig,
Op dat gy voortaen onbedwongen weldadig,
In een goet genegen dienen muegt Godt almachtig.
Gemeene Nederlanders.
Och dat vermaekt my 'therte, met verlichtinge zachtig,
Voorwaer gy zijt willekomme en lieve vrienden my:
Maer och! of ick u te recht konde kennen krachtig.
Reden.
Het is Liefde tot Godt en 'tVaderlandt eendrachtig,
De welke zo gyze aenhout, zo zult gekrygen gy
V Neeringe weder, en wert van Godt gezegent vry:
Ook werden wel geregeert u Landen en Steden,
Al en hebdy Hertog noch Graef tot Vorst over dy,
Des Lants Staten zullen raetzamelijk in vreden
Al 'tgene dat nut en oorboor is, met goede zeden
Wel overleggen, en t'zelve door eenen getrauwen
Stadthouder, veel bet uytvoeren in eerbaerheden,
Dan door een woedig Vorst, die 'tgemeent bringt in rauwen.
Gemeene Nederlanders.
Geeft my doch wetenschap en kennisse t'aenschauwen
De nutheydt van u werk, dat na 'tbehooren dan
Ick vast op u mag bauwen.
| |
[Folio H4r]
| |
Liefde tot Godt ende 'tVaderlandt.
Merkt dan, om niet verflauwen,
Mijn name die bestaet in twee deelen, waer van
Mijn werck genoegzaem getuygenis geven kan,
Want dat ick Liefde tot God heete, bestaet in dezen,
Dat ick een goet genegen aenbiede u, en elk man,
Om met een gemoet, vry van zondigen lust misprezen
Godt te dienen en eeren na zijn will' uytgelesen,
De welke Godt overvloedig zynen zegen zent,
Alzoo menigvuldig wel kan worden bewezen
Hoe Godt bejonstigt die my zo in't herte prent:
Dat ick dan ook Liefde tot t'Vaderlandt den bekent
Bestaet daer in, dat ick elck doe wesen minzame
Tot den even naesten, met mededogen gewent
Om al die lyden druk, behulpzaem zijn bequame,
En op dat de menschen in liefde na 'tbetame
By malkander zonder twist, zouden leven altijt,
Hebb' ick voort gebracht Eendracht en Vrede by name,
Die elk haer nuttigheyt, u zullen betoonen wijdt.
Eendracht.
Die mijn nutheyt zal genieten, moet zijn vry van Nijdt,
Ende de Verdragzaemheyt hem zo laten behagen,
Dat hy wanneer hem eenige tegenheyt bestrijdt,
Zonder wraekgierigheyt zulx lijdzaem kan verdragen.
Vrede.
Oock moet hy in Ootmoet goetwillig zijn t'allen dagen,
Om onder ander te buygen, en te geven toe
Zo veel als het gemoet (blyvende onverslagen)
Van Gods wegen kan lyden, en nemen in't goe.
Eendracht.
Dat zal den rechten middel zijn, om met elck als de vroe
In onderlinge Eendracht te worden verbonden,
T'welck zulk een macht zal geven, dat niemant u als moe
Zal konnen overweldigen, noch breken u gronden.
Vrede.
Want die vreedtzaem vriendschap is voor God zo weert bevonden,
Dat hy als sijn kinderen noemt de makers van dien,
En laet haer overwinnen, zo datse mogen vermonden
Synen lof, (met Palmen verciert) in minzaem verblien,
Om dat hy haer Vrede in Eendrachtig geschien
Laet bestandig worden, tot sijns naems eers verbreyden.
Gemeene Nederlanders.
Nu zie ick onderscheyden // dat gelijk Godt laet zien
Den zondaer sijn straffe, zo mag den bereyden
Boetveerdigen sijn genade en zegen verbeyden:
Want ziet, mijn Neeringe komt wederom daer:
| |
[Folio H4v]
| |
Och alderhande goet, door Gods jonstig beleyden
Komt my gelykelijk nu toevloeyen voorwaer.
Neeringe.
Als een Gave Gods, om beteren al 'tverdorven zwaer
Kome ick tot u, dus gebruykt my rechtveerdig.
Gemeene Nederlanders.
Och hoe zal ick Godt en u, elk zo hy is weerdig
Genoeg danken volheerdig // och laet u gebeden zijn,
Dat gy my nimmermeer verlaten en wilt in pijn.
Liefde tot Godt ende 'tVaderlandt.
Wy zullen niet wyken, zo lange gy hout aen ons lijn.
Reden.
Gy zijt verplicht haer altijdt aen te houden (zonder schijn)
Want als gy Liefde tot Godt draegt manierig,
Dat's maer een kleen erkenn' van sijn liefde tot u vierig,
'tIs ook u eygen nut, als gy tot het Vaderlandt
Liefde draegt; Eendracht en Vrede geven ook cierig
V Ziel en Lichaem rust met welvaert aen elken kant,
Daer gy te vooren door Eygen baet en Onverstant
In zulk' ellende laegt, dus dankt Godt zy zydet schuldig.
Gemeene Nederlanders al knielende.
O Schepper en Regierder van alleding gehuldig,
Hoe goedertier hebdy my uwe genade getoont,
Daer ick misdadigen, door mijn boosheydt menigvuldig
V tot toorne verweckt hadde, gy hadt my niet geloont
Naer mijn verdiensten, maer Heer gy hebt my verschoont
Door u barmhertigheydt, en alle goet gegeven;
Gy hebt mijn Landen met Neeringe en welvaert ghekroont,
Dat elk van't woeden verlost, minzamelijk mag leven,
Vry in handel, vry in't gemoet, en daer beneven
Vry van oneenigheydt in lieffelijk vermaken;
Gy versterkt ons gemeen, ô Godt Vader verheven,
Door Liefde die aengenaem is in alle zaken,
Want Liefde die aengenaem is in alle zaken,
Want Liefde tot u doet het Gemeen op-waken,
Om voor 'tVaderlandt te stryden, tot 't Gemeen best welvaer:
Sy baert oock Eendracht, Vrede, en alles goets genaken,
Sy is 'tGhemeen noodigst, en vorderlijkst eerbaer
Tot welstant van't Lant, Dus ô Godt door u genade klaer,
Geeft dat wy altijdt met haer // in duegden verkeeren,
Op datmen eeuwig u met dankbaerheydt mag eeren.
Al binnen.
Onverstant.
OCH armen wat raet, die kansse is verloren,
Met de handen int hayr is het nu al te staen
Eygen baet.
| |
[Folio I1r]
| |
Hoe raest den bloet, al hadde hy alle vruegt verzworen.
Onverstant.
Och armen wat raet, die kansse is verloren.
Eygen baet.
Wa peyst: een weg, wederom zeven verkoren,
En wort niet zo moedeloos noch in druck belaen.
Onverstant.
Och armen wat raet? die kansse is verloren,
Met de handen int haer is het nu al te staen.
Eygen baet.
Immers zal het nu met de Nederlanders wel gaen,
Want sy t'onzen spyte zaen // hebben Liefde en zegen.
Onverstant.
Waerom liept gy zo weg?
Eygen baet.
Waerom vloodt gy zo verlegen?
Onverstant.
Ick zag ter degen // dat ons geluck al verging.
Eygen baet.
Dat dochte my oock al wezen een zake zonderling:
Maer ey lieve, wat ding // zullen wy daeromme doen?
Onverstant.
Leggen hant over 'therte, en ter naester reyze spoen
Ons als kloeck en koen // om d'overhant te krygen.
Eygen baet.
Die vooren lacht, moet achter aen dickwils zwygen
Als den anderen bedygen // en na lachten doch.
Onverstant.
Dat's waer, maer ick en zag hier geen kansse voor ons bedroch,
En zo zie ick't noch // dus wil ick elders om buyt.
Eygen baet.
Ontbeyt, eerst moet hier gemaekt zijn een goet besluyt.
Besluyt waer in,, op't leste kort
'tSpels heelen zin,, begrepen wort.
EErzame vrienden, wy hebben u hier speelwijs beduyt
Hoe't met de Nederlanders hem heeft toegedragen,
Doe sy door Eygen baet en Onverstands verkeert geluyt
In Rijckdoms Hoogheyt en Zond-lust hadden Eygen behagen.
Onverstant.
En doe sy daerom zaten in Straffe Gods verslagen,
Hoe Reden toonde, dat Sonde was d'oorzake hier van;
Ende dat geen Menschen om afkeeren de plagen
Yet doen konnen, maer dat Godt alleen helpen kan.
| |
[Folio I1v]
| |
Eygen baet.
'sVorsten overlast, en Staten macht is oock getoont dan,
En de Nederlanders tot God te keeren geraden
Met leetschap en boete, om al zo te kommen an
Liefde tot Godt en 't Vaderlandt vol weldaden.
Onverstant.
Die noodighst is, en voorderlijckst tegen alle quaden:
Want sy baert Eendracht, die als een omtuynden Muer
Voor dit lant is, om alle oneenig beschaden
Af te keeren, en bewaren van voorder getruer.
Eygen baet.
Geen beter middel, en kanmen tot geender uur
Byder hant nemen, dan dezen, die ons bequame
In Vrede houden kan, zo dat geenen Nijdt hoe zuer
En zal breken dan bandt van Eenigheyt minzame.
Onverstant.
Daeromme, dit volgende, na rechten betame
Aensiet Liefd' die van ons komt allen rauwe // dryven.
Eygen baet.
Wilt Godt en 'tVaderlandt In Liefde Getravwe,, blyven,
In Liefde ghetrauvve. |
|