Vlaerdings redenrijck-bergh

[fol. a2r]

Aen de E. E. Hooch-Achtbare, VVyse, seer voorsienige, ende konst-lievende Heeren, myne Heeren, Pieter van Ruytenburgh, Ambachts-Heere van Vlaerdingen ende Vlaerdinger Ambacht.

Mitsgaders
De Burgemeesteren, Regierders ende Hooft-Officieren der respective Steden ende Dorpen van Dordrecht, Haerlem, Delff, Amsterdam, Goude, Rotterdam, Gornichem, Schiedam, Vlaerdingen, 'sGravesande, Maeslandt, Soetermeer, de Ketel ende Noot-dorp.

E. E. Hooch-achtbare, vvyse, seer voorzienige ende Konst-lievende Heeren.

DE Poësie, die sommighe, doch oneyghentlijck, Rhetorijcke (een naem die maer een gheringste deel harer waerdigheyt uyt en druckt) andere Rijm ofte Dicht-konst, ende wederom andere, veel bequamelijcker, Reden-rijck-konst gewoon zijn te noemen, is tot allen tyde byde rechte Oordelaers ende kenders van hare uytnemende deughden in sulcken aensien ende groot-achtbaerheyt gheweest, dat de gene diese in haren rechten aerdt, ende tot haer eyghentlijcke eynde, namelijck tot het vormen ende verbeteren van der Menschen zeden, lof ende aenradinghe der deugden, bestraffinge ende afradinge der gebreken, naer behoren gebruyckt hebben, wel te rechte vereert zijn gheworden met de hoge tytels van nabootsers ende uytbeelders der Goddelijcker natuere, ende van zoda-

[fol. a2v]

nige Leermeesters, die beyde met Goddelijcke ende Menschelijcke wetenschappen begaeft sijnde, der Menschen gemoederen niet alleen met soetigheyt leyden, maer oock door de kracht haerder welgestelde ende honich-vloeyende redenen ghelijck als dwingen tot het goede, ende afschricken van het quade. Veel exempelen ende bewijs-redenen hier van by te brenghen, soude niet alleen te lang vallen, maer oock by uwe E.E. diense genoechsaem van zelfs bekent zijn, onnodich wesen. De eenige Orpheus, gehouden voor de oudtste der Poëten, kan dit overvloedelijck betuygen, de welcke, om dat hy met syne hertroerende Poësie de woest-lopende Menschen by een vergadert, tot Steden ende Vlecken te bouwen beweecht, de rechtvaerdigheyt ende andere deugden gheleert, ende ten kortsten hare wilde zeden besnoeyt heeft, daerom wel te recht geseyt wort met de lieflijck-luydende snaren van sijn gheleerde Chyter de herde steenrotzen vermorwet, de snel-ruysschende water-vloeden stil gehouden, de wilde beesten ghetemmet, ende de ongevoelige bomen tot gevoel ghebracht te hebben. Ende hierom is het, dat men by alle eeuwen, ende onder alle selfs de alderwoeste Volckeren, oyt ende oyt gevonden heeft Geesten, die de selve niet alleen profytelijcke, maer oock hoognodighe konste ghesocht hebben te oeffenen, ende de gaven hun daerinne van Godt verleent elck in sijn Vaderlandtsche tale ten heyle haerder Medeburgeren ende nakomelingen aen te leggen. Onse Nederlanders in't ghemeen, ende sonderlinge wy Hollanders, hebben al van outs her onder ons dit lofwaerdige ghebruyck, dat in onse Steden ende Dorpen doorgaens opgherecht ende ingestelt zijn sodanige geprivilegieerde Vergaderingen ende Gheselschappen, welcker Mede-ghenoten ende Broederen hare zinnen ende verstanden ten algemeenen beste in dese hoog-loflijcke wetenschap trachten te scherpen. Ende om niet verre te gaen, tot desen eynde zijn in den lest-voorleden Somer binnen de Oude Stadt Vlaerdingen, by Keyser, Prins, Factor, ende gemeene Kamer-broederen aldaer met een vriendelijcke prijs-nodinge voorgestelt dese twee stichtelijcke Vragen:

Wat middel dat best dient ghenomen byder handt,
Die 'tGemeen nodigst is, en vorderlijckst voor 'tLandt?

[fol. a3r]

Item:

Die syn Kind'ren op-queeckt met wel te doen sorgvuldich,
Wat zijn sy (zijnde groot) hem daer voor weder schuldich?

Mitsgaders desen niet min waerachtighen als voornemelijck nu in onsen bedroefden tijt nodigen Regel:

Door eendracht die macht maeckt, is een Landt sterck en krachtich,
Maer door inlandtsch' onvree vvinnelijck en onmachtich.

Om de welcke te beantwoorden ende met kracht van ziel-buygende redenen te bewysen, sich met consent van hare wettighe Overheden verwaerdicht hebben te verschynen ende hare wercken in te brengen de loflijcke Reden-rijck Kameren van uwer E. E. respective Steden ende Dorpen. Welcker Spelen, Refereynen, ende alle andere desen aengaende Rymeryen my ter handt gekomen zijnde, ick, uyt liefde tot de zelfde konste, ende tot de bevoorderinge des gemeenen nuts, goet gevonden hebbe eenen yegelijcken door den druck gemeen te maken. Ende nademael het een oudt ende pryselijck gebruyck is, dat de Autheuren ofte Wtgevers van alle goede Boecken altijdt yemandt kiesen, onder wiens bescherminge de selve moghen schuylen, ende bevrijdt zijn tegen de afgunstige tanden van alle nydighe Schimpers ende Zoylisten, so en hebb' ick mede niet moghen noch willen nalaten de goede costuyme te volgen, ende dit teghenwoordige VVerck te bevelen in de goetgunstighe bescherminghe soo van uwe E. mijn Heer Ruytenburg, Ambachts Heer der voorsz oude Stadt Vlaerdingen ende Vlaerdinger Ambacht, als van uwe E. E. myne Heeren de Burgemeesteren, Regierders ende Hooft-Officieren der voorgenoemde respective Steden ende Dorpen, welcker Reden-rijck Kameren (ende dat met consent van uwe E. E. Heeren) den Vlaerdingschen Aeckerboom met hare konstrijcke wercken hebben vereert. Biddende ootmoedelijck dat uwe E. E. ghelieve desen last goetgunstelijck te aenvaerden, ende in dancke te nemen in dit in hem zelven grote, maer ten aenzien mynes toedoens geringe geschenck van my

uwer E. E. ootmoedige ende gantsch toegedane Dienaer Kornelis Fransz. Boeckdrucker tot Amsterdam.