Vlaanderen. Jaargang 1

[p. 145]

[Nummer 4]

Zomerboodschap.

Al op eenen nacht werd de geweldige wind geboren. Hij kwam aangerold uit de verholen, donkere diepten van de lucht en vulde den hemel ineens met zijn zottebollende overmacht. Het was geen vervaarlijke verwoestende wind als te najare toen hij komt tempeesten en met snokrukken de daken aframmelt, de boomen omverre kletst en kwaad uitrecht en de boeren schade zoekt te doen overal, neen, 't was de groote jonge reus die zich vermeyen komt en wanwere en koude met breeden zwaai de lucht uitjaagt en meêbrengt de luwte in 't land! De zwijnen tierden - die zien den wind en zijn er bang voor - maar de boeren bleven gerust te bedde liggen -: 't is de zotte wind, zegden zij, hij speelt, de zomer komt! en ze lieten hem vrij begaan. Stroelend in snellen stroom kwam hij effen geloopen ten zuiden uit, noordewaards weg over 't land, zoo ijzig was de vaart dat 't geluchte ervan daverde en dan met een zoem en een zucht viel hij neêr alsof 't nu ineens al uit en gedaan was met rennen; 't bleef stil een stonde, maar verder duikelde hij weer op, miek een vreezelijken tuimelboom en keerde stroomopwaarts in averechtsche vlucht om zijn eigen asem, de eindelooze vlage uit de bane te pletteren. Met bolle rukken spetterde en floot en siste 't nu holderdebolder in fijne snoeren gedeeld, gebroken, verwarreld, ontredderd in gekappeld kluwen uiteen al de vier gewesten! 't Rumoer leed een stonde tot een puffende slag de zijdasems weer gaarde in een breeden stroom die in gelijken haal de lucht doorreed de noorderpoort uit. De wakkere wind!

[p. 146]

al spelend liep hij voort, scherend over den vlakken grond, duwde de overeenrollende luchtgolven lijk zeebaren in bruischenden stroom den heuvel op waar ze open spetterden uiteen en opgezogen wierden in een gat zonder grond. In éen wende was hij er weer, sterker dan ooit, loeide in plotsche razernij, gierde als een zwaaiend zweepsnoer met fijn sissend gepiep, nijdig; wringelde als een slang in dansende woede en huppelde voort in watersprongen met bezijdsche keerwervels; voort met grof donderend gedommel en weg al knorrend en zuchtend. Elders snuisterde hij en blies met zot pleizier in de jonge boomen en streuvelde de breede kruinen open. De oude boomen, ze weerstonden nog, hielden strak de stammen gespannen maar hij stootte erin met een dommelend gedreun van gebarende gramte tot ze gewillig bogen voor zijn fellen tocht, tot de spillen kriepten en 't overal ruischte en buischte met vervaarlijk rumoer van loovers en takken; en de fiere langschachtige boomen ze wrongen gedwee als zwakke wissen links en rechts. Dan liep hij alover hun kruinen heen met een sissenden fluitgil die galmde als een zotte schaterlach. Hij schoot op als een pijl en plofte en tuimelde keer op keer met zulk een jolige razernij alsof de lucht vol brieschende rossen liep en vol tierende dronken ruiters. Dan kwam hij met bedaren geschoren langs den grond en ging verder rommeling en bommeling maken en rimpels slaan in 't watervlak van de beke en woe-woe roepen onder de steenen brugge en door de klokgaten van den toren. De katten op joelrol stietten aldoor de schelle schreeuwen of lagen te klagen overhands zoo gemartelde kinders het kunnen, weg en weer naar de uilen die bliezen door den vereend spokigen nacht. Met den dag en beterde 't niet, de narigheid was weg maar 't schermen en schieten ging al luider en plots, daarin kwam de zon opdansen en klaarde 't al in kleisterende schittering. De wolken waren hagelwit en voeren gejaagd in drie hoogten, rechts en links elk in eigenen tocht voorbij. En de waterbleeke goudspieten ketterden daardoor met keerende schaduwen afgesneden die liepen over 't speierwit en schel-groen van huizen land en velden.

[p. 147]

Ei, wat een prille lust het was van lichtspel en beweging in dien nieuwen uchtend! Al wat er stond en leefde was vol blank, 't loech en giechelde al meê met den lach van den wind, - de kalvers liepen kop omhooge en zwaaienden steert in de weide rond en de felle waaiaards stonden nu zienling de lichtgroene kruinen opengesperd zonder te weten alwaar gewend of gewaagd. Al de molens hadden 't wezen naar den wind met opene zeilen die roef-ronkten op de piepende assen, rap lijk spouterwielen die winken in gejaagde drukte met al haar armen. En 't klokske van 't dorp had een anderen zang, elke slag was er nipte uit of zoo vlug ronkte 't rond op de dansende baren die 't opengalmden en meêdroegen in fijne trilgeluid over de lucht.

Amper waren de jongens op en ze liepen en stoeiden al over de stikken met touwen en draad en staken de lucht vol bonte waaiers en kleurige draken. In een haai en een draai hadden de bengels hun houtjes getimmerd, geklopt en genageld, oude pikken gekromd en in de kriekelaars en op de daken waren de houten mannekes vastgebonden die aanhoudend draaiden het klipperend getik van kleine klabettermolens. De menschen, de groote gedaagde menschen kwamen buiten met hun ernst en gedoe van alle dagen, maar de wind loech daar al meê als een gekscherende zot -: hij omwarrelde ze, blies en, willen of niet, ze moesten meê in 't spel. Hij miek ze zoo schamel, zoo kleintjes, zoo onmenschelijk belachelijk; ze werden al achter voortgeduwd, onwillens moesten ze loopen en grabbelen in de lucht als hij hun mutse van 't hoofd sloeg ofwel hij duwde ze tegen 't lijf zoodat ze dobbeltoe moesten steken om vooruit en houden om op de beenen te blijven. Hij miek geruchte en gerammel dat alle stemgeluid als een ijdel asemke gesmacht bleef en ondommelijke ruisching miek in de menschelijke ooren. De statige boerinnen die van de kerke kwamen werden aan den draai haar rokken en mantels langs achter opgeschept en de wind roefelde erin en deed ze wapperen hooge boven haar hoofd en daarbinst stootte hij haar mutsen opzij zoodat ze geen handen vrij en kregen om haar dracht in orde te houden. En daar aan eiken hoek van de straat ging het zoo schurde dat ze stilhouden moesten tenden

[p. 148]

raad en daar loechen ze naar melkaar met betraande oogen en schreeuwden de eene de andere in de oorbuizen: hebt gij van uw leven zulken wind geweten?!

Maar op 't blakke veld was het een ander leventje! daar had hij vrijen weister om te bommelen en te tuimelen. Geen vogel durfde er zich over wagen maar de knapen stonden er vast in en lieten 't geruchte om hun hoofden suizen; de peerden gingen op huppelstap de ooren schichtig en zwierende manen gereed om hun wildheid uit te slaan met de hoeven in de lucht. En de meiden liepen meê met de wisselwendende schaduwen die draafden over de zonnigheid van 't land en ze loechen, de jolige deernen, ze hadden haar verheugen om den zotten wind die in haar rokken sloeg en haar lijf als met handen beduwde en stootte en worstelde om haar plat en omme te krijgen. Heur haren speelden verward in kluwen rond het wezen en 't zoefde al achter en al vooren zoodat ze 't niet wagen durfden rechtop haar werk te doen.

De Kannaerts zaten neergeflokt in lange reek op den vlasgaard, z' hadden haar borstdoeken om het hoofd gebonden en de tippen wapperden kronkelfletsend als vaantjes achter haar weg. Ze zongen duchtig maar de galm werd haastig meêgevoerd wijds en zijds.

- Tot Zondag! riep Vramme de boerenknaap die den ploeg dreef door zijn aardappelveld.

Zij hieven allen gelijk het hoofd en 't galmde veelstemmig naar hem tegen:

- Tot Zondag! den Ommegang!

Wat hij nog weder riep en verstonden zij niet meer. Een stuk lands verder trokken drie meiden met bolle heupen en gebogen lijf, de rol over 't geëgde reuzelende land. De drie dochters van Pauwels met andere deernen van 't hof wrochten in de jonge beeten. Ze stonden pal geschoord op de rijzige beenen en schreepten met de lange houwen 't onkruid van tusschen de planten en wat de wind al duwde en drong zij hielden stand. Haar rokken waren tegen de beenen geplakt en zwadderden achterwaards open en los. Met de schouders drumden zij 't geweld tegen en loechen luide met bleuzende opene wezen in

[p. 149]

de gezonde lucht. De zon speelde in haar verstreuvelde haren een goudkrans om het hoofd. Ze lonkten vrij rond en wisten al wie er werkende was ommelands op het veld.

Fons Kraaynest ginder; wagende wijduit, met de armen zwaaide hij de zeisen door de snijtarwe en eer hij een nieuwe bende begon, tierde hij tusschen de handen:

-Tot Zondag! naar den Ommegang!

- Ja... w! schetterden de meisjes en ze zwaaiden de houwen in de lucht.

Derijcke's volk wrocht in de suikereien, Koopmans' in 't vlas, Demeyers' overal rond en Max Vanneste stond te wiegewagen op zijn egge en dreef de merrie over de nieuwe zaaite.

- Tot Zondag! Tot Zondag!

Overal weerklonk de groet als een algemeene blijde afspraak, de lustige schreeuw als eene uitnoodiging naar 't joelende zomerfeest. En werkend elk ondereen bespraken ze den uitgang; ze plaagden elkaar met den knaap of de meid die ging meêgaan en gekten de dingen nu lustig uit die ze ernstig niet zeggen durfden.

- Hebt ge al een makker? vroeg er eene meid aan Paulientje. - Aan Klaarken moeten we 't niet vragen, dat is bij lange gekend!

- Wie? Niemand! weerging het. - Ik ga er alleen naartoe en kies zelf wie me aanstaat.

- Ja, we weten 't wie ge u kiest!

- En wie er u vragen komt!

- Is Max al geweest?

- Max is naar Sanne geweest; Max loopt overal!

- Maar Sarel komt wel!

't Meisje monkelde.

- Ik blijf thuis en ga nievers.

- Z'en wil het niet geweten hebben, viel Paulientje ondeugend in, maar zij droomt er alle nachten van en ze grijpt me dan bij den kop en vezelt van: Max, lieve jongen....’ 't Was tijd dat ze vluchtte, alle twee stoeiden ze over 't land en sloegen met de lange houwen.

[p. 150]

- Z'is jaloersch! moet gij hem zelf hebben?!

Jules, Flippe, Fons, Jan en Hector, al de boerenzoons werden vernaamd en besproken met galmend lachen en schreeuwen daartusschen. Er wierd geen ander woord gerept en de ruchtige babbeling liep altijd over den uitgang van Zondag, heel de weke lang. Bij haar zelf verwachtten ze wie de makker zou zijn. En boven de hoofden hooge over de velden zat de zonne volrond te warmen; - de zomer was gekomen.

Stijn Streuvels.