Ardennen 1944: een niet buitengewone massamoord
Op de tweede dag van het Ardennenoffensief werden tientallen Amerikaanse krijgsgevangenen door de Duitsers neergeschoten. In welke omstandigheden is deze moord gebeurd? Wie gaf het bevel?
Als hoofdverantwoordelijke werd Joachim Peiper, de bevelvoerder van de eerste Duitse pantserdivisie, aangewezen. In 1946 heeft een Amerikaanse militaire rechtbank 43 doodvonnissen uitgesproken, maar deze vonnissen werden niet uitgevoerd. De rust van een tot vriend gemaakt ‘moordenaarsvolk’ mocht niet verstoord worden in deze periode van koude oorlog, waarin een nieuwe vijand belangrijker was dan een oude. Een Amerikaanse oorlogscommissie had overigens achterhaald dat het onderzoek door veel onregelmatigheden ondermijnd was. Bij de ondervraging van de Duitsers werd zelfs gefolterd.
Joachim Peiper werd in 1956 vrijgelaten. Hij werkte tot 1960 in een paar Duitse autofabrieken, maar werd er blijkbaar niet gerust gelaten. Hij week uit naar Traves, in de Franse Vogezen, waar hij een huis bouwde. Maar ook hier werd zijn verleden ontdekt en in 1976 werd zijn oorlogsverleden door het dagblad l'Humanité onthuld. In juli 1976 werd Peipers huis in brand gestoken. In het puin werd een onherkenbaar verkoold lijk gevonden. Vlak voor de brand was de vrouw van Peiper naar Duitsland vertrokken. Is de brand-met-verkooldlijk een trucje geweest? Leeft Peiper nog?
Gerd Cuppens heeft over de moord op de Amerikaanse krijgsgevangenen in de buurt van Malmédy een bijzonder boeiend boek geschreven. Hij heeft veel getuigen van het drama ondervraagd en veel documentatie uit archieven opgediept. Zijn verslag van de feiten en van de nasleep ervan tot in 1976 is helder en vlot leesbaar in elkaar gestoken. Alle vraagtekens werden niet uitgewist, maar het boek is een welgekomen aanvulling van de reeds bestaande boeken over de geschiedenis van de tweede wereldoorlog.
In elke oorlog gebeuren onmenselijke wandaden. Baugnez bij Malmédy 1944 is slechts één regel in de zeer lange lijst waarin ook Katyn, Lidice, Oradour en bijvoorbeeld ook My Lai staan. Moordenaars wonen zeker niet alleen in Duitsland.
Zoals prof. Dr. Karel Van Isacker in een voorwoord zegt: het boek toont aan hoe zinloos de moderne oorlogsvoering is geworden.
Van het boek is ook een Duitse en Franse vertaling verschenen.
J.Y.
CUPPENS, Gerd J. Gust: Massamoord in Malmédy? Ardennen: 17 december 1944. De Kampfgruppe Peiper in de Ardennen. Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 1989, 160 p., ill. Prijs: 995 BF, gebonden.
Auteursrechtelijk beschermd