De Vlaamse Gids. Jaargang 36

[p. 565]

De presidentsverkiezingen in Amerika

Na twee conventies

DE democratische conventie liep te Chicago ten einde na zes dagen afgewisselde en vinnige strijd. De Amerikaanse democraten hebben gouverneur Stevenson aangeduid als hun candidaat bij de presidentsverkiezingen op 4 November 1952.

Veertien dagen vroeger hadden de republikeinen hun keus laten vallen op generaal Dwight David Eisenhower als candidaat-president en senator Richard Mixon als candidaat vice-presisent.

De democraten kozen gouverneur Adlai Eving Stevenson als candidaat president en de 53-jarige senator John Sparkman van Alabama als candidaat vice-president.

Gouverneur Adlai Stevenson, alhoewel weinig bekend buiten de Verenigde Staten, staat in Amerika hoog aangeschreven wegens zijn verdienstelijk werk in de staat Illinois, waar hij, na een harde en bittere strijd tegen corruptie en machtige ‘invloedssferen’, een zeer grote populariteit geniet. De administratie van Illinois mag in zeer veel opzichten beschouwd worden als een waar model van modern bestuur en dit heeft in de Verenigde Staten veel aanzien aan Stevenson verschaft.

De huidige candidaat der democratische partij werd geboren in Californië en opgevoed in Illinois. Hij was gedurende 26 jaren advocaat; daarna werd hij achtereenvolgens benoemd tot assistent van de Navy-secretaris en van de staatssecretaris. Hij was ook voor een tijdje een van de afgevaardigden der Verenigde Staten bij de Verenigde Naties, zodat hij gewis een ervaring op het gebied van nationale en internationale politiek heeft opgedaan. In 1948 werd hij gekozen tot gouverneur van de staat Illinois en de toen 48-jarige Stevenson onderscheidde zich weldra als een prima kracht.

De keus der democraten heeft niemand in de Verenigde Staten verwonderd. Sinds President Truman op 31 Maart verklaard had, dat hij geen candidaat voor de aanstaande presidentsverkiezingen zou zijn, was het de democratische leiders klaar en duidelijk gebleken dat Stevenson, die het gouverneurschap in Illinois gewonnen had met een overweldigende meerderheid, ‘de’ man was, die niet alleen wegens zijn persoonlijke hoedanigheden, maar ook door zijn aantrekkingskracht op de Amerikaanse openbare mening, zowel in het noorden als in het zuiden, de meeste kansen had om de democratische kleuren ter zege te voeren. Zoals de republikeinen hun keus lieten vallen op diegene die zij dachten de beste kansen op zegepraal te hebben, zo kozen de democraten gouverneur Stevenson omdat het hen toescheen dat hij de meeste waarborgen bood.

[p. 566]

Tegenstellingen tussen de twee conventies

De afloop der twee conventies heeft duidelijk de natuur der krachten, die in de schoot der twee partijen bestaan, naar voren gebracht.

De strijd in de republikeinse partij was een geweldige botsing tussen twee machtige blokken, elk met een voortreffelijke inrichting en een zeer grote politieke macht. De strijd was bitter en genadeloos. De uitslag kon enkel zijn dat het éne machtsblok het andere moest verslaan. De Eisenhower-krachten versloegen dan ook deze van senator Taft. Of de bitterheid van deze strijd zal kunnen vergeten worden en of de ontgoocheling van de ijverige Taft-aanhangers zal kunnen geheeld worden, is thans de grote vraag voor de republikeinen, die alle krachten inspannen om de fel geschokte eendracht in de partij te herstellen.

De strijd bij de democraten, integendeel, was een veel meer ingewikkeld gevecht, over het algemeen minder vinnig, tussen verschillende fracties. Van de uiterst-linkse ‘New Dealers’ tot de reactionnaire ‘Dixiecrats’ van het zuiden, liep de gamma over verschillende ‘middleroads’-fracties, de éne naar rechts, de andere meer naar links gericht. De meeste fracties schaarden zich tenslotte onder de banier van gouverneur Stevenson, de man die door zijn gematigde houding in de meeste vraagstukken het best al de strekkingen der democratische partij kon samenbundelen en samenhouden. En ten einde een steeds mogelijke afscheuring der conservatieve zuidelijke staten te voorkomen, werd senator John Sparkman, een liberaal en vooruitstrevend zuiderling, tot candidaat der partij voor het ondervoorzitterschap voorgesteld en gekozen.

Uit beide conventies zijn nieuwe figuren naar voren gekomen: Stevenson, zoals Eisenhower, is een aanhanger van de huidige politiek der Verenigde Staten wat het buitenlands beleid betreft. Zijn ervaring opgedaan in binnenlandse administratie en als afgevaardigde bij de Verenigde Naties, hebben van Stevenson een ‘warme’ supporter van de buitenlandse politiek van Truman gemaakt.

Zoals Eisenhower behoort de gouverneur tot de gematigden, wat betreft de binnenlandse vraagstukken, alhoewel de generaal waarschijnlijk meer conservatief is dan de gouverneur. Wat er ook van zij, beide partijen beschikken over uitstekende krachten om aan de kiesstrijd deel te nemen. Het mag een geluk heten voor de Amerikanen dat, welke ook de uitkomst der aanstaande verkiezingen weze, de man, die morgen in het Witte Huis over het lot van Amerika en de vrije wereld zal beslissen, een vooraanstaande en uitstekende personaliteit zal zijn.

Programma's

In elke Amerikaanse strijd voor het presidentschap zijn er steeds twee kiesprogramma's voor elke partij. Eerst en vooral is er, voor elke partij, een programma samengesteld op de conventie zelf en dat gewoonlijk zonder veel moeite door de afgevaardigden aangenomen wordt. Dat is, wat men noemen mag, het partijprogramma. Na de aanduiding der candidaten wordt het eigen-

[p. 567]

lijke programma der candidaten zelf opgesteld op grond van het partijprogramma, maar gewijzigd en aangepast aan de persoonlijke voorkeur en opvattingen van de candidaat. Het democratisch partijprogramma, dat tijdens de conventie naar voren gebracht werd, was langer en trad in meer bijzonderheden dan dit der republikeinen. De republikeinen hadden zich vooral toegelegd op een bittere aanval op het democratisch bestuur van het land. Het positieve aspect van hun programma was eerder zwak en heeft velen ontgoocheld. De democraten, integendeel, hebben punt voor punt hun administratie verdedigd, de vraagstukken stellend en de oplossingen uitleggend, die zij er hebben willen aan geven, wat zij daarvoor nodig oordelen, te doen, wat zij daarvoor gedaan hebben en waarom zij dan ook tot dergelijke stappen overgegaan waren.

De aanvallen tegen de republikeinen waren gematigd. In elk programma was er een gedeelte gewijd aan de buitenlandse politiek en een gedeelte aan de binnenlandse vraagstukken. Wat de buitenlandse politiek betreft, zijn beide partijen voor de voortzetting van een politiek, gericht op ‘collectieve veiligheid’, maar de republikeinen beloven een einde te zullen maken aan ‘de verwaarlozing van het Verre Oosten’. Wat de oorlog in Korea betreft, beknibbelen de republikeinen het terugtrekken der Amerikaanse troepen uit Korea in 1950 (juist vóór de invasie van Zuid-Korea) en betogen zij, dat de oorlog nooit ware uitgebroken, indien men van meer vooruitzicht had blijk gegeven. De democraten verdedigen de actie op Korea als het bewijs dat Amerika haar verplichtingen ten overstaan van de Verenigde Naties en de vrije wereld naleeft.

In zake de buitenlandse handel, die van levensbelang is voor Amerika's vrienden en bondgenoten, zijn de republikeinen voorstanders van de bestaande wederzijdse handelsaccoorden, maar voor zover deze geen ‘onfaire importcompetitie’ toelaten. De democraten zijn gericht tegen ‘elke afbreuk’ aan het programma der wederzijdse handelsaccoorden.

In het veld der binnenlandse vraagstukken is de tweestrijd heviger. De republikeinen vallen het Verdedigings- en Belastingsprogramma der democraten zeer heftig aan. Zij beweren voorstanders te zijn van een sterk verdedigings-programma, maar willen dit laatste zuiveren van ‘verspilling’. Zij willen ook een evenwichtige begroting en algemene belastingsvermindering. De democraten, integendeel, gaan voorzichtiger te werk; zij weigeren 's lands veiligheid in gevaar te brengen door het afleggen van gevaarlijke beloften.

Ten opzichte van de betrekkingen tussen werkgevers en werknemers en tussen landbouwers en verbruikers nemen de twee partijen verschillende standpunten in, met telkens echter voor de democraten een meer vooruitstrevende en bepaalde houding. Op het gebied van het belangrijk en fel omstreden vraagstuk der ‘Civil Rights’ (burgerlijke rechten) zijn de republikeinen voorstanders van een grotere verantwoordelijkheid der verschillende staten om het rassenonderscheid te bekampen, terwijl de democraten voorstanders zijn van een ‘federale’ tussenkomst en een federale wetgeving.

[p. 568]

Besluiten uit beide conventies

Op beide conventies kwamen zegevierend uit het strijdperk:

niet de beroepspolitiekers, maar de ‘liefhebbers’;

niet diegenen, die het luidst en het hardst riepen, maar diegenen, die het minste zegden;

niet diegenen, die het meest naar de candidatuur dongen, maar diegenen, die er eigenlijk niet zoveel aan hielden en er zich min of meer lang van afzijdig hadden gehouden;

niet de ‘extremistische elementen’ van rechts of links, maar de ‘gematigden’;

niet diegenen, die het meest verteerden en beloofden, maar wel diegenen, die juist andersom handelden;

niet de ‘old timers’, de bekende politiekers, maar de ‘newcomers’, de nieuwe en jongere elementen;

niet diegenen, die er zich op toelegden aan te tonen wat de Amerikanen verdeelde, maar veeleer diegenen, die de nadruk wisten te leggen op hetgeen de Amerikanen verenigde;

tenslotte, niet diegenen, die verlangden naar een werelduitzicht, zoals dit vroeger weleens geweest was, of zoals zij dit hoopten morgen te zullen zijn, maar diegenen, die bereid zijn de wereldsituatie te nemen zoals zij is en er de beste oplossingen voor te zoeken.

Dit alles zal zijn invloed doen gelden op de aanstaande grote verkiezingsveldtocht. In ieder geval zal het geen strijd zijn tussen de conservatieven der republikeinse partij en de linker vleugel der democratische partij.

Deze twee extreme vleugels mislukten in hun poging om de conventie voor hun opvattingen te winnen, hetgeen niet wil zeggen, dat hun invloed uitgeschakeld werd. Men mag er zich dan ook aan verwachten, dat de komende strijd vooral zal gevoerd worden over binnenlandse vraagstukken en aangelegenheden. De sociale en economische politiek van het ‘New Deal’ en van het ‘Fair Deal’ zullen de brandpunten der belangstelling zijn, veel meer dan de buitenlandse politiek, vermits er op dit gebied geen merkelijk verschil bestaat in de houding der wederzijdse vaandeldragers: Eisenhower en Stevenson.

De democraten hebben evenwel naar onze mening, een beter, meer samenhangend en positief programma, een programma dat hen trouwens toegelaten heeft sinds F.D. Roosevelt in 1932 de gunst der openbare mening te winnen. Tenzij er in de komende strijd nieuwe en thans nog onvoorziene factoren zouden opkomen, denken wij dan ook, dat deze maal opnieuw het beste programma de zegepraal zal behalen.

New York, 27 Juli 1952.

Willy DE CLERCQ