De Vlaamse Gids. Jaargang 35

[p. 545]

Het geval Korea

EEN belangrijke ommekeer is ingetreden in het geschil om Korea. Het einde van de oorlog op dit schiereiland schijnt in aantocht, al kan het weken en en maanden duren alvorens een regeling getroffen wordt.

Sedert April werd gezinspeeld op de mogelijkheid van dergelijke ommekeer, maar het duurde tot 23 Juni alvorens de h. Malik, leider van de Russische afvaardiging bij de Verenigde Naties, in een radiorede, na veel aanvallen op de westerse mogendheden, ten slotte voorstelde, dat over het staken van het vuren zou onderhandeld worden.

Een aantal weken waren nodig om de onderhandelaars van beide kampen bijeen te brengen te Kaesong, een stadje nabij de 38ste breedtegraad, in het gebied van de Chinese communisten en Noord-Koreanen, en om overeen te komen over het inzetten van besprekingen over het staken van het vuren.

Verzekerd wordt, dat nu men door het raderwerk van de onderhandelingen is gegrepen, de voortzetting van de oorlog uitgesloten schijnt. Stilaan zal men beschouwingen horen ontwikkelen over twee vragen: 1. Wat was het nut van het optreden der geallieerde strijdkrachten? en 2. Heeft de Organisatie van de Verenigde Naties een werkelijke rol vervuld of was zij het vijfde wiel aan de wagen?

Sedert op 25 Juni 1950 de Noordkoreaanse aanval tegen het Zuiden werd ingezet, hebben zich een aantal dramatische gebeurtenissen voorgedaan, waarvan de weerslag zich over de hele wereld heeft uitgestrekt.

Op militair gebied kwam men opnieuw tot de bevinding, dat de moderne oorlog als een orkaan is, die zich voortdurend verplaatst. Begin Juli 1950 waren de eerste geallieerde troepen, die zich op Korea bevonden, helemaal ontredderd, terwijl het Zuidkoreaanse leger de instorting nabij was. In September hielden de strijdkrachten van de Verenigde Naties nog slechts stand op een smalle strook. Enige weken later waren de rollen omgekeerd. De Noordkoreanen verkeerden in volle aftocht. In October overschreden de strijdkrachten van generaal MacArthur de 38ste breedtegraad. Op 16 November bevonden ze zich aan de 41ste breedtegraad, Vier dagen later waren zij op 3 km. van de noordelijke grens en op 21 November werd de Jaloe-rivier bereikt. Op 24 November spoorde MacArthur zijn troepen tot een laatste krachtsinspanning aan, maar twee dagen later verschenen de eerste geregelde formaties van de Chinese communisten op het strijdtoneel. Naar de woorden van generaal MacArthur moesten de Verenigde Naties afrekenen met een ‘volledig nieuwe oorlog’.

Voor de tweede maal ving een geallieerde aftocht aan. In Maart waren de krijgskansen echter opnieuw gekeerd en op 24 Maart legde MacArthur de

[p. 546]

ophefmakende verklaring af, waarin hij de Chinese en Noordkoreaanse aanvoerders aanmaande over een wapenstilstand te onderhandelen en de bedreiging met een tweede front liet horen, waarbij de nationalistische Chinezen, die nog op het eiland Formosa verblijven, tegen de communisten zouden optrekken.

Een paar weken van politieke onzekerheid volgden en op 11 April werd generaal MacArthur als bij donderslag door president Truman van zijn bevel ontheven en vervangen door generaal Ridgway. Terwijl voor het Amerikaanse congres de strijd werd uitgevochten tussen MacArthur en een belangrijke groep republikeinen enerzijds en anderzijds president Truman, staatssecretaris Acheson en de Amerikaanse stafhoofden, konden de strijdkrachten van de Verenigde Naties hun tegenstanders verder verdrijven naar de 38ste breedtegraad, hun tevens zware verliezen toebrengend.

Dit is het militair verloop van zaken geweest. Men zal de vraag stellen welke politiek de Verenigde Naties daarmee hebben nagestreefd en daarbij zal men met volgende feiten moeten rekening houden:

Het onmiddellijke doel van de Organisatie der Verenigde Naties is geweest zich te verzetten tegen de gewapende aanval van de Noordkoreanen op het Zuiden. Op 27 Juni 1950 werd dit doel door de Veiligheidsraad nader bepaald: de gewapende aanval moest afgewend worden, de vrede hersteld en de veiligheid op Korea verzekerd.

Op 4 October besloot de politieke commissie van de algemene vergadering der Verenigde Naties, dat de aanvallers benoorden de 38ste breedtegraad moesten achtervolgd worden en dit werd op 7 October door de algemene vergadering bevestigd. Dit betekende, dat men een einde wenste te maken aan de kunstmatige scheiding tussen Noord en Zuid en een eenheidsstaat nastreefde, onafhankelijk en met een democratische regering. In dit opzicht werd een vrij grote overeenstemming bereikt. In de politieke commissie keurden 47 afgevaardigden de ingediende motie goed tegen 5 afgevaardigden van het Sovjetblok, bij 7 onthoudingen, waaronder zich India, Egypte en Zuid-Slavië bevonden. Toen op 31 Januari 1951 in de politieke commissie gestemd werd over een motie, waarbij communistisch China als aanvaller werd gebrandmerkt, was er wat meer aarzeling, daar ook de vrees gekoesterd werd voor een werkelijke oorlog met China. Niettemin werd dit besluit getroffen met 44 tegen 7 stemmen, namelijk deze van Birmanië, India, Rusland, Wit-Rusland, Oekrajina, Tchechoslovakije en Polen, bij 8 onthoudingen vanwege Afganistan, Egypte, Indonesië, Pakistan, Zweden, Syrië, Jemen en Zuid-Slavië.

De schakeringen, die bij deze verschillende stemmingen tot uiting kwamen, bewijzen dat de Verenigde Naties niet onder de dwang van een enkele grote mogendheid handelen. De stemmingen toonden ook aan, dat indien verschillende landen bezorgd bleken om de mogelijkheid van een uitbreiding van de oorlog, zij niettemin van oordeel waren, dat de aanranding op Korea moest beteugeld worden.

[p. 547]

Uiteenlopende meningen hebben stellig meer dan eens hinderend gewerkt. Hier bevond men zich voor een oorlog, die officieel niet als oorlog werd bestempeld, maar de benaming ‘politioneel optreden’ kreeg. Een actie werd gevoerd in naam van de Verenigde Naties, een organisatie waartoe een grote mogendheid behoort, namelijk Sovjet-Rusland, die de aanvallers aanmoedigde en zelfs steunde met oorlogsmaterieel. In sommige opzichten herinnerde dit aan de jarenlange oorlog tussen Japan en China, toen beide oorlogvoerenden met elkaar diplomatieke betrekkingen bleven onderhouden.

De eerste opperbevelhebber van de strijdkrachten der Verenigde Naties was een bekwaam generaal, die echter meer dan eens zijn rol te buiten ging en zich op politiek terrein begaf. De staatslieden van de voornaamste betrokken mogendheden gingen op hun beurt het politiek terrein te buiten. De onderrichtingen, die zij gaven, werden vaak openlijk bekend gemaakt, zodat de aanranders er hun voordeel konden uithalen.

Alles wijst er op, dat het aanwenden van de atoombom op Korea geen beslissing zou afgedwongen hebben, maar de mogelijkheid er van was een bedreiging. Vrij spoedig echter moest de vijand er geen rekening meer mee houden, want hij wist dat bevel was gegeven het atoomwapen niet te gebruiken.

Op gelijkaardige wijze wisten de Chinezen, dat zij hun troepen en oorlogsmaterieel zonder gevaar naar Korea konden sturen, want verbod werd opgelegd de toegangswegen in Mantsjoerije te bombarderen. Alle bezorgdheid om een tweede front, dat de nationalistische Chinezen hadden kunnen inzetten, werd eveneens verwijderd. Ten slotte werd voortdurend verklaard, dat men een breedvertakte oorlog in het Verre Oosten wou vermijden, omdat de verdediging van West-Europa de voorrang moest behouden.

Men zal aanvoeren, dat deze beslissingen op zichzelf wijs en voorzichtig waren. De vraag is inmiddels of zij de aanvallers niet hebben aangemoedigd om zo lang te volharden in hun opzet op Korea.

De ommekeer, die intrad met de radiorede van de h. Malik en die leidde tot de besprekingen te Kaesong, wordt toegeschreven aan de grote verliezen, welke de aanvallers in de laatste tijd hadden geleden, waarbij Rusland ook rekening zal gehouden hebben met het feit, dat de krijgsverrichtingen een groot verbruik van wapens en ammunitie meebrengen, waarvoor de Sovjets hoofdzakelijk moeten zorgen, terwijl anderzijds de verdediging van West-Europa door de Noord-Atlantische strijdkrachten een grote spoorslag heeft gekregen door de Koreaanse oorlog. Het uitbreiden van de Noord-Atlantische verdediging is in dit opzicht de beste waarborg tegen verdere bedreigingen van de vrede.

Het optreden van de Verenigde Naties heeft bij dit alles het begrip van de collectieve veiligheid aangewakkerd. Het heeft bij de meeste leden van de UNO een geest van samenhorigheid geschapen en het heeft tevens de deur opengelaten voor overleg, dat tot het einde van de oorlog kan leiden.

[p. 548]

Het niet tussenbeide komen op Korea zou de kansen op een derde wereldoorlog verhoogd hebben. Het gezamenlijk optreden, waarbij België zich heeft aangesloten, heeft dit gevaar enigszins doen afnemen. Opdat het verder zou verwijderd worden, is het nodig het gezag van de UNO hoog te houden. Intussen dient een eregroet gebracht aan degenen, die in de rangen van de strijdkrachten der Verenigde Naties moedig gestreden hebben en die gevallen zijn voor de zaak van de vrede, op grondslag van recht.

M. STIJNS