De Vlaamse Gids. Jaargang 34

[p. 469]

De Verenigde Naties en Korea

MEN heeft dikwijls de indruk gehad, dat de Organisatie van de Verenigde Naties slechts een ondergeschikte rol speelde in het internationaal leven. Vaak heeft men van deze Organisatie alleen vernomen, dat er op de openbare vergaderingen politieke schermutselingen plaats hadden tussen de afgevaardigden van de grote mogendheden, terwijl men minder belang stelde in de economische en maatschappelijke vraagstukken, die er behandeld werden. Sedert 25 Juni wordt echter door niemand meer getwijfeld aan het belang van de Verenigde Naties.

Op die dag werd Zuid-Korea aangevallen door Noord-Korea en in een oogwenk werden er de Verenigde Naties en beurtelings de leden er van in betrokken. De Belgische regering kondigde weldra aan, dat zij de houding van de Verenigde Naties goedkeurde en haar optreden zou steunen. Van de uitkomst van de strijd op Korea hangt voortaan het lot van de Organisatie der Verenigde Naties af.

Op 25 Juni stelde de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties officieel vast, dat de regering van Zuid-Korea een wettelijk gevestigde regering was, steunende op vrije verkiezingen en dat Zuid-Korea onbetwistbaar was aangevallen geworden door Noord-Korea zodat vredesbreuk was gepleegd.

Dienvolgens werd beroep gedaan op de overheden van Noord-Korea om de vijandelijkheden te staken en de troepen terug te trekken ten noorden van de 38ste breedtegraad, die de grens uitmaakt tussen Noord- en Zuid-Korea. Daar zich in Korea een Commissie van de Verenigde Naties bevond droeg de Veiligheidsraad haar op de terugtrekking van de Noord-Koreaanse troepen na te gaan en de Veiligheidsraad op de hoogte te houden van de gebeurtenissen.

Ten slotte werd op alle lidstaten beroep gedaan om de Verenigde Naties te steunen bij het uitvoeren van de getroffen besluiten en geen hulp te verlenen aan de Noord-Koreaanse overheden.

Was deze eerste uitspraak van de Veiligheidsraad gewettigd?

De Noord-Koreanen hebben beweerd, dat zij uitgedaagd waren geworden door Zuid-Korea, dat een aanval op het Noorden zou beraamd hebben. De Commissie van de Verenigde Naties, die zich op Korea bevond, heeft dit tegengesproken. Daarenboven had Noord-Korea het recht de tussenkomst van de Verenigde Naties in te roepen indien het zich bedreigd voelde.

Artikel 35 van het Handvest van de Verenigde Naties zegt inderdaad, dat zowel leden als niet-leden van de Organisatie de aandacht van de Veiligheidsraad of van de algemene vergadering van de Verenigde Naties mogen vestigen op elk geschil, dat van aard is de vrede en de internationale veiligheid te bedreigen.

De eerste tussenkomst van de Veiligheidsraad leverde geen uitslag op, zodat deze raad een tweede vergadering hield op 27 Juni tijdens dewelke officieel werd vastgesteld, dat Noord-Korea de vijandelijkheden niet had stopgezet zodat het nodig bleek dringend militaire maatregelen te treffen om de

[p. 470]

vrede en de internationale veiligheid te herstellen. Aangezien Zuid-Korea een beroep had gericht tot de Verenigde Naties spoorde de Veiligheidsraad de lidstaten aan tot het verlenen van de steun, die nodig zou kunnen zijn om de aanvaller te verdrijven en de rust in het land te herstellen.

Het vlug optreden van de Veiligheidsraad in dit geval is een geruststelling voor alle naties, die er op gesteld zijn hun veiligheid door bemiddeling van de Organisatie der Verenigde Naties te vrijwaren. Zonder het bestaan van een Veiligheidsraad zou de Organisatie van de Verenigde Naties inderdaad machteloos staan wanneer een land wordt aangevallen. Ten hoogste zou men in plechtige vergadering de aanval kunnen afkeuren en wanneer deze vergadering zou bijeenkomen zou waarschijnlijk het onherroepelijke reeds gebeurd zijn. Dit verklaart waarom de inrichting van een Veiligheidsraad in het Handvest van de Verenigde Naties werd voorzien en waarom ook in artikel 28 van het Handvest werd bepaald, dat die Veiligheidsraad derwijze moet ingericht zijn, dat hij ieder ogenblik kan vergaderen.

Sovjet-Rusland heeft de geldigheid betwist van de besluiten van de Veiligheidsraad. Deze heeft nochtans stipt de bepalingen van het Handvest nageleefd vermits hij begon met het staken van de vijandelijkheden voor te stellen en slechts de steunverlening aanprees wanneer onmiskenbaar gebleken was, dat Noord-Korea het geschil niet aan het gezag van de Verenigde Naties wou onderwerpen.

De betwisting vanwege Sovjet-Rusland steunt echter op andere motieven. Moskou heeft nl. betoogd, dat de uitspraken van de Veiligheidsraad niet geldig waren omdat deze Raad een beslissing had genomen in afwezigheid van de Russische afgevaardigde terwijl het mandaat van de Chinese afgevaardigde door Sovjet-Rusland wordt betwist.

Artikel 27 van het Handvest voorziet, dat wanneer een stemming plaats heeft in de Veiligheidsraad een voorstel slechts geldig is wanneer het ten minste zeven stemmen verenigt en dat in deze zeven stemmen de stemmen moeten voorkomen van de vaste leden van de Raad. De vaste leden van de Raad zijn de afgevaardigden van China, Frankrijk, Rusland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten.

Sinds enige maanden heeft Sovjet-Rusland de werkzaamheden van de Verenigde Naties geboycot onder voorwendsel, dat de afgevaardigde van China niet meer als de werkelijke vertegenwoordiger van dit land kon beschouwd worden daar de Chinese communisten het hele Chinese vasteland hebben veroverd en de nationalistische regering thans alleen nog haar gezag uitoefent over het eiland Formosa. De vertegenwoordiger van nationalistisch China wordt echter nog steeds door de Organisatie van de Verenigde Naties officieel erkend.

Kan de afwezigheid van de Russische afgevaardigde ingeroepen worden tegen de geldigheid van de besluiten die door de Veiligheidsraad werden getroffen?

[p. 471]

Het Handvest voorziet onmiskenbaar, dat de vertegenwoordigers van de vijf vaste leden aan de stemming moeten deelnemen maar dit brengt mee, dat de vaste vertegenwoordigers moeten gehoorzamen aan de bepalingen van artikel 28 en dus niet afzijdig mogen blijven.

Meer dan eens heeft de Veiligheidsraad maatregelen getroffen bij afwezigheid van sommige vaste leden. Zo nam Sovjet-Rusland geen deel aan de bijeenkomst van 22 Mei 1948 toen de Veiligheidsraad besloot de vijandelijkheden in Palestina te doen staken en op 14 Maart jl. werden eveneens maatregelen getroffen betreffende de vijandelijkheden in Kasjmier, zonder dat de Sovjet-Unie, alhoewel haar afgevaardigde afwezig was geweest, bezwaar aantekende tegen het getroffen besluit.

Deze betwistingen doen trouwens geen afbreuk aan de mogelijkheid van een optreden der lidstaten van de Verenigde Naties omdat artikel 51 van het Handvest uitdrukkelijk bepaalt, dat de leden het recht op verdediging tegen een aanval behouden, tot wanneer de Veiligheidsraad maatregelen getroffen heeft.

Terwijl de voorvallen op Korea aldus onderzocht en besproken worden in internationale kringen stelt men voortdurend de vraag waarop het uitgebroken incident zal uitlopen.

Aan de zijde van de democratische landen is de openbare mening, in haar overgrote meerderheid, het eens, dat de Verenigde Naties moesten ingrijpen. De gebeurtenissen vóór 1940 hebben inderdaad geleerd, dat het ene rechtsmisbruik gewoonlijk gevolgd wordt door het ander en dat een imperialistische politiek aangemoedigd wordt wanneer ze op geen ernstig verzet stuit.

De kleine landen in het bijzonder hebben geleerd, dat een afzijdigheid ten opzichte van de internationale gebeurtenissen geen waarborgen biedt, wel integendeel. Algemeen is men van oordeel, dat indien het geweld op Korea de bovenhand haalt, er geen enkel gevoel van veiligheid in de wereld meer zou kunnen bestaan.

Alhoewel Moskou op diplomatiek gebied de zijde van Noord-Korea heeft gekozen, heeft men totnogtoe vastgesteld, dat het zich niet tot het ergste heeft laten verleiden. De Noord-Koreaanse troepen blijken over Russisch oorlogsmaterieel te beschikken, maar tot dusver is het op Koreaanse bodem nog niet tot een botsing gekomen, waarbij Russische militairen tegenover strijdkrachten van de Verenigde Naties zouden hebben gestaan. De mogelijkheid doet zich dan ook nog steeds voor, dat het voorval zou kunnen geregeld worden zonder tot werkelijke internationale gewapende verwikkelingen aanleiding te geven juist zoals destijds de burgeroorlog in Griekenland is kunnen vervloeien. Terwijl de militaire hulpverlening aan Zuid-Korea wordt uitgebreid niettegenstaande de moeilijkheden, die voortkomen uit de lange afstanden op zee en in de lucht houdt men, bij het beoordelen van de toestand, rekening met de volgende belangrijke feiten:

Het eerste is de vlugge en besliste tussenkomst van de westerse mogend-

[p. 472]

heden geweest van zodra de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties het optreden van Noord-Korea als een onbetwistbare aanval had bestempeld.

Het tweede feit is de solidariteit van de westerse mogendheden en het eensgezinde optreden van de leden van het Britse Gemenebest, die hun beslissing in volle vrijheid getroffen hebben zoals zij dit ook in 1939 deden, toen de oorlog aan het nationaal-socialistische Duitsland werd verklaard.

Het derde belangrijke feit is de houding van landen, die steeds zeer bezorgd waren om ten opzichte van Moskou een onzijdige houding aan te nemen. Dit is het geval met India en met Zweden. Dit laatste land spande zich verleden jaar nog in om Noorwegen en Denemarken te weerhouden van deelneming aan het Atlantisch pact. Thans verklaart het niet onverschillig te kunnen blijven tegenover de gepleegde vredesbreuk.

Ten slotte stelt men vast, dat het verlenen van hulp aan Zuid-Korea niet belet, dat de waakzaamheid in andere gebieden onverzwakt blijft. Onder meer hebben de Verenigde Staten besloten geen eenheden van hun vloot in de Atlantische Oceaan terug te trekken en zullen zij, zo nodig, eerder reserve-eenheden opnieuw in de vaart brengen.

Tot nog toe ligt het werkelijk gevaar voor uitbreiding van de oorlog niet in een optreden van Sovjet-Rusland dan wel in het tussenbeide komen van landen, die tot de Russische groep behoren. Het communistische China, in het bijzonder, zou de verwikkelingen kunnen doen toenemen vermits het zich gereed maakt tot een aanval op Formosa, dat sedert het voorval op Korea door de Verenigde Staten beschermd wordt. Men houdt er ook rekening mee, dat Chinese communistische divisies de Noord-Koreaanse strijdkrachten zouden kunnen vervoegen.

Tijdens de vorige winter heeft Mao Tse Toeng, de leider der Chinese communisten te Moskou onderhandelingen gevoerd. Men heeft toen beweerd, dat een overeenkomst gesloten werd waarbij aan de Russen het gebied van Sin kiang werd toegewezen, terwijl de communistische Chinezen de zuidelijke en oostelijke gebieden in Azië zouden mogen beheersen. Het is dus mogelijk, dat Mao Tse Toeng de aanstichter is geweest van de Noord-Koreaanse aanval op het Zuiden.

Indien de gebeurtenissen de rol van de Verenigde Naties hebben verduidelijkt, dan hebben zij echter ook de houding van de democratische landen gewettigd, die gewestelijke overeenkomsten hebben gesloten om hun veiligheid in te richten.

Alhoewel het Handvest van de Verenigde Naties voorziet, dat de Veiligheidsraad over een internationale politiemacht moet beschikken is men er totnogtoe niet in gelukt een dergelijke macht te vormen, die rechtstreeks onder het bevel zou staan van de Veiligheidsraad. Men is dus wel verplicht geweest gewestelijke overeenkomsten aan te gaan zoals het Verdrag van Brussel, dat ondertekend werd door Groot-Brittannië, Frankrijk, Nederland, België en Luxemburg en het Noord-Atlantisch Pact, dat een nog groter gebied bestrijkt

[p. 473]

en trouwens toelaat een grotere macht samen te bundelen. Deze gewestelijke overeenkomsten bieden het voordeel, dat zij landen groeperen, die gelijkaardige democratische beginselen huldigen en aldus gemakkelijker kunnen samenwerken en ook met meer beslistheid zullen opkomen voor de idealen, die hun duurbaar zijn.

Indien de Koreaanse crisis ten slotte op bevredigende wijze geregeld wordt, dan zal men stellig een ervaring rijker geworden zijn, wat het beteugelen van het wapengeweld betreft, en men zal waarschijnlijk ook beter inzien welke hervormingen moeten toegebracht worden aan de inrichting van de Verenigde Naties, opdat in de toekomst de Veiligheidsraad onmiddellijk en met eigen middelen zou kunnen optreden. De Organisatie heeft thans het bewijs geleverd, dat zij de eerste verdedigingslijn uitmaakt van de Verenigde Naties. Het komt er echter op aan, dat deze verdedigingslijn sterk genoeg worde om verdere verrassingen te voorkomen.

M. STIJNS