De Vlaamse Gids. Jaargang 34

[p. 466]

Nachten

Kon nog in mij een angst zijn voor het duister?
Nacht is rondom. En waar ik talm en luister
binnen de steilten van onpeilbaar zwart,
zal de oude huiver van het menslijk hart
mij niet één enkel ogenblik bespringen.
Ik ken de kamer hier. Ik ken de dingen
aan naam en vormen en vertrouwd gebruik.
In ken het raam, en nu ik proef en ruik
hoe op de koelte van den dunnen regen
de lauwe geuren van de rozen wegen,
ken ik de diepten van dit eenzaam uur,
ken ik den tijd, en al wat - los van duur -
mij onnaspeurbaar roeren kan en raken:
de verre velen die als ik nog waken
in roes van blijheid of in roes van rouw,
den vriend, den vreemdeling, den man, de vrouw.
en alle maagden ook en alle knapen
die wit en smal hun zuiverheid doorslapen,
ik ken ze, ieder, en mijzelf in hen.
Wat blijft dan vreemd? De spiegel die ik ben,
dwingt andre nachten naar mij toe te komen.
Andere nachten...

Eerste nacht te Rome

(wordt het mij niet alsof het gister was?):
de lucht van lood, de zwoelte en het geplas
der kwistig overvloeiende fonteinen.
Nacht te Venetië: de rode wijnen

[p. 467]

 

hebben nog scherp aroma op mijn tong,

 

en in mijn oor hangt nog de roep die zong

 

over de blauwe bochten der kanalen.

 

Doorflitst mij dan, gij listige verhalen

 

van drieste wulpsheid en gevierden lust:

 

Ik leef mijn bruidsnacht weer; bestreeld, bekust,

 

strekt zich mijn vrouw op het gespannen laken

 

en 't lieflijk spel dat wij nog steeds volmaken,

 

drijft naar een eersten uitweg, en begint.

 

En onafwendbaar nu: nacht van het kind,

 

nacht van het schone wonder der geboorte:

 

het lot is rijk ineens, de wijdste poorten

 

gaan open op het heil dat ons verkoor.

 

- Bestand, onsterfelijkheid! Slechts eens te voor

 

had dit besef mijn onrust zo bewogen,

 

in 't ouderlijke huis, eenzaam, gebogen

 

over het raadsel van mijn scheppend werk;

 

toen ook wist ik mij bovenmate sterk,

 

al joeg een oorlog reeds zijn hete branden

 

in snelle razernij over de landen

 

- of was ik sterk dààrom?: oer-oude wet

 

dat alle leven, in een laatst verzet

 

temidden blinden aanslag en bedreiging,

 

naar bloei nog eenmaal grijpt en overstijging.

 

O nacht in Vlaandren, bang tegen den grond,

 

toen schoten vielen, dof, en toch mijn mond

 

zoeter dan ooit in zich den smaak bewaarde

 

van al wat uit de goedheid dezer aarde

[p. 468]

 

ontbotten kon in kiem en zaad en loot.

 

Nacht van vernietigingen. Nacht van dood.

 

soms ver en soms ineens vertrouwd weer nader,

 

hier in dit plotse sterven van mijn vader,

 

hier in dit hart te bezig met vaarwel.

 

Maar gij thans, gij, mijn nachten zonder tel

 

die louter goede slaap zijt en onthechting,

 

nachten, van dromen ledig en aanvechting,

 

waar moe mijn Zijn terugzinkt in het Niet.

 

En eindelijk: de morgens. Zonlicht. Lied

 

van vogels en van luide kinderkelen.

 

- Reddende regelmaat der tegendelen:

 

wat zou de nacht zonder een morgen zijn,

 

smart zonder troost, gerustheid zonder pijn,

 

en wat mijn week of moedig overdenken

 

zonder - weldra - het morgenlijke wenken

 

van een lichtvaardig-jubelende hand?

 

 

 

Ik ben alleen. Doch alles is verband.

 

O klaar zijn dan, en dit verband ontdekken,

 

op 't eigen Ik het Andere betrekken,

 

en in 't gedicht als in een puur kristal

 

een glimp te vangen van het Al.

Herwig HENSEN