De Vlaamsche Gids. Jaargang 30

[p. 230]

Kort verhaal van de ‘Columbus II’

VERHOUDINGSGEWIJZE hadden zich het meest Finnen aangeboden. Dat was een feit. Men zocht naar aanknoopingspunten in ethnologie, psychologie en geschiedenis, maar het bleef een vraag. Waarom hadden zich juist het meest Finnen aangeboden om het eerst van alle menschen den voet op de maan te zetten?

Men had er reeds lang over gesproken op de maan te geraken. En opeens was alles in gereedheid. De Columbus II was klaar om te vertrekken. Men zocht nog slechts de bemanning.

Want het was wel te verstaan dat men voor goed naar de maan ging: men vertrok en men kwam er niet meer van terug. De reis terug was nog niet uitgevonden. Het was dus een louter avontuur, een loutere opoffering. Iets wat men deed en daarmee uit. De daad te stellen, dat was al. Eens ginder (als men onderweg niet verzwindt) blijft men er: om te leven of te sterven. Adieu, wereld en menschen.

Buiten Curfox, van de uitvinders, die zich opofferde, vroeg men vrijwilligers. Vier maar. Er kwamen er twee honderd zes en vijftig van over heel de wereld.

Het meest Finnen dus. Daarna veel Amerikanen, dan Nieuw-Zeelanders - geen Japanners, eigenaardig genoeg - en ten slotte in de groote minderheid Europeanen, buiten de Finnen dan. Eén kleurling bood zich aan, uit Celebes. Ik vind dat men hem zeker had moeten meenemen; anders gepigmenteerd als hij was, had men zijn reacties in de andere lichtgesteldheid ginder boven kunnen nagaan. Dat wil zeggen, het liep zoo af:

_**_*

Uit de candidaten moest een strenge keuze gedaan worden. Ze moesten aan talrijke vereischten van geschiktheid voldoen, lichamelijk, verstandelijk, bijzondere vereischte voor middenrif.

Onder de vier die, buiten Curfox, gekozen werden, bevond zich Vanhees, - eigenaardig dat juist een Nederlander tusschen de twee honderd zes en vijftig moest behouden worden - waarmee ik voor zijn vertrek gesproken heb.

Het begrip ‘Columbus’ heeft sterk op de candidaten ingewerkt. De eerste den voet te zetten op die andere wereld, ginds hoog, een witte verre schijf. Den voet zetten en daarna misschien uit en gedaan. Vergaan, sterven, vervliegen, wie weet. Maar er geweest zijn. Ver van al de anderen, beneden achtergebleven, die naar u opkijken. Den sprong gemaakt hebben: van hier weg, lang suizend, verdwijnend, een stipje in den ether. Vliedend, vliedend. En aankomen dan. Ginds.

Columbus.

Ook te staan als hij, later, ver weg in de geschiedenis als een klein figuurtje, onbewogen: Curfox, Vanhees... Als een looden beeldje. Curfox: de eerste man die op de maan kwam. Of hij teruggekomen is, of het overleefd heeft, om het

[p. 231]

even. Het gedaan te hebben.

Curfox, Columbus.

Later een klein beeldje in de geschiedenis, ver, ver.

Moeder, vader, die mag men niet hebben als men vertrekt naar ginds. Geen hart voor hier beneden. Een groot kloppend hart voor ginds boven.

Ach!

Erheen!

_**_*

Ze gaan vertrekken.

De Columbus, als een dikke naald, ligt klaar.

Binnenin kloppen de vijf harten. Curfox' hart het minst nog: hij weet het meest, hij is de zekerste. Hij moet indruk maken op den staf die beneden blijft. Ja, het is voor goed dat ze weggaan. Men ziet ze nu nog. Maar zoo dadelijk zijn ze weg. Men zal scheiden en ze komen nooit meer terug. Weg. Voor eeuwig. (Tenzij iemand nog na hen naar boven ging en ze levend vond. Maar die blijft dan ook weer weg. Totdat men natuurlijk het middel zou vinden om terug te keeren. Maar dan is het aardige er van af.)

Binnenin de Columbus liggen ze om te vertrekken, vastgeriemd. Met de nucleaire kracht die het luchtschip drijft kan men het, eens vertrokken, doen versnellen, maar de aanvangssnelheid moet toch zoo buitengewoon groot zijn dat men er een stelsel heeft moeten op vinden om de mannen aan den schok te doen weerstaan. Dat zal ten andere noodig zijn voor de aankomst ook.

Het is eenvoudig. Het berust op het systeem van den zuiger die door zijn verplaatsing in den cylinder een gas samendrukt en aldus zichzelf remt. Twee derden ongeveer van de lengte van de Columbus is een holte, een buis als men wil: de cylinder. In zijn doorsnede past de zoogenaamde gondel die er in van voor naar achter schuiven kan, zooals de zuiger. De gondel is de cel waarin de bemanning zit - ligt op het oogenblik. Zij is nu in de voorste punt van den cylinder geschoven. Zoo dadelijk vertrekt de Columbus met een schok en vliegt de gondel naar achter. Zij blijft in werkelijkheid een oogenblik ter plaatse terwijl de cylinder rond haar alleen voor uit vliegt. Zij gaat bijgevolg veel langzamer in beweging dan het schip zelf. Het blijft een geweldige ruk, maar iets beters heeft men er nog niet op gevonden.

Zie: zoojuist vliegt de Columbus weg.

Kijk, kijk, hoe zij verkleint. Als een kogeltje. Men ziet haar niet meer...

Zij moet nu ergens snorren.

Vaarwel, Curfox, Vanhees, Gwyn, Zmuda, Frick: ik zal u allen nog eens noemen, dit is het eenige wat ik nog kan doen. Nu zijt ge weg.

*_**

De Columbus snort. De eerste die recht komt is Gwyn. Hij kijkt door het raampje in den staart. Het is alsof hij opgezogen wordt van de aarde weg,

[p. 232]

waarheen. De aarde valt, valt, kleurloos, stort weg in wolken, de wolken verzwinden als damp: het is gedaan. De wereld is weg.

Een ruimte slechts. Wij alle vijf hier in een klein hokje. En toch nergens. Ach! Kan men nu spreken? Men vergeet alles, de toestellen zelfs. Men kijkt elkaar aan. We zijn weg, jongens, weg. Wij. En toch niets. Zelfs niets hierbuiten. Wij fluiten weg. Niets, niets, niets. Een weg, jawel. Een ideëel spoor. Een zoef met een richting. Maar dat waar we moeten aankomen is nog niet op de plaats. Het is ook nog ergens op komst. Er is niets. We fluiten...

Een kraken! uiteenbarsten van grond.

We zijn languit gevallen. Zmuda gewond, bloedt. We zijn aangekomen. Niet roeren, sst. Wie zal durven? Wat vast te stellen? Hier zijn we waar we heen wilden.

Ik heb gedurfd. Ik ben buiten. Sst. Niets. Sst. Stilte. Witte bergen staan. Wit licht. We zijn op maan. Uitgestrekt. Uitgestrekte bergen. Roerloos staan. Witte flanken. Lange vlakte. Bergen. Wit. Zwart. We zijn op maan. We zijn op maan met vijf. Alléén op maan. Roerloos licht op de vlakte. De Columbus steekt in den grond: een wonde. Zmuda bloedt. Het is dag in den nacht. Ik haal een spiegel en kijk er in...

Curfox, waar hebt ge ons gebracht?

Is dat de aarde ginds? Men heeft ons beneden geleerd waar we ze zouden zien. Dit bol daar. Kijk nu hoe ze daar hangt. Frick zwelgt tranen weg. In zijn uitrusting lijkt hij een kikvorsch. Ik hoor hem zwelgen. Hij staat naast mij, de beenen gespreid, te zien. Staat in het licht en staart in den nacht van de lucht.

Van de lucht; van de niets.

Wat achter die bergen ginds? Hier wit belegd door het melklicht, één flank. De andere zwart. Als de hemel. Hemel is het niet. Ja, sterren, vele, wel te zien en nacht. Maar wij in het licht.

Tegen de Columbus ligt de spiegel. Wij gaan er in kijken. Ei! Curfox gaat ginds weg: de C op zijn rug: Curfox. Hij gaat over de lange vlakte in het licht dat niet schijnt. Zmuda is dood. Ik kijk in den spiegel...

*_**

Op de aarde verschenen de dagbladen: De Columbus landt op Omicron. Berekeningen zijn mis. De maan niet bereikt.

*_**

Toch hadden ze iéts bereikt, de vijf.

Dit was ook het lot van Columbus.

17 November 1945.

W.J. ELSMAN