De Vlaamsche Gids. Jaargang 27

[p. 238]

Nieuwe uitgaven

A) Op opvoedkundig gebied:

Zelden heeft de lichamelijke opvoeding zich zóó in de belangstelling van de overheid en het onderwijzend personeel mogen verheugen als tegenwoordig. Daarom verdient het werkje van A. COPPENS: ‘Gymnastieklesjes voor zes- tot achtjarigen’ (De Sikkel, 18 fr.) een bijzondere vermelding. Samengesteld naar de grondslagen van Dr. Gaulhofer en Dr. Streicher, uit Oostenrijk en Thulin, uit Zweden, bieden de lessen in de gymnastiek, die hier geschetst worden, een heel nieuw karakter, dat in onze scholen nog practisch geheel onbekend gebleven was. De illustraties van L. Geurts geven blijk van een vaardige teekentechniek en komen de lessen op gepaste wijze verduidelijken.

Bij de N.V. De Arbeiderspers, Amsterdam, verscheen een werk, dat in ons land een navolger zou moeten vinden; het betreft ‘Waarheen na de Lagere School?’ door E.J. VAN DET, oud-directeur van het Gem. Bureau voor Beroepskeuze te Amsterdam, waarin een kleine gids wordt geleverd, die ouders en onderwijzers den weg wijst in wat er is aan onderwijs, aansluitende bij de lagere school, en hun behulpzaam kan zijn bij het kiezen van een beroep. Voor wie een overzicht wil hebben van de schoolinrichting bij onze noorderburen is dit werk best geschikt.

Dr. M.J. LANGEVELD en B.G. PALLAND brengen een stil-leesboekje voor de zesde klasse der volksschool op de markt: ‘Op Weg naar denkend Lezen.’ (J.B. Wolters, Groningen, fl. 0,80). Het geeft een groote verscheidenheid aan oefeningen, die voor doel hebben de kinderen te leeren lezen en te denken over hetgeen ze gelezen hebben. Aldus opgevat, moet het zeker groote diensten bewijzen.

AM. DE VOS stelde een reeks ‘Uitspraakoefeningen voor het Algemeen Beschaafd’ samen (A. De Boeck, Brussel). Het is klaarblijkend, dat de steller van dit werk meer en andere boeken heeft geraadpleegd, dan in zijn inleiding vermeld staan; dat is geen verwijt, maar het wijst op een onvolledigheid. Overigens hangt het succes van zulke oefeningen af van de wijze waarop ze gegeven worden.

De uitgeverij Universum, Brussel, liet een werk verschijnen, dat de onderwijzers en de directeurs dikwijls van nut kan zijn: ‘Wetgeving van het Lager Onderwijs,’ door LEON BAUWENS. Het bevat de volledige wetgeving op het lager onderwijs, een uitgebreid commentaar en de Koninklijke en Ministerieele Besluiten in verband met de Lagere Scholen, de Bewaarscholen, de Normaal-scholen, het Schooltoezicht, de Bezoldiging. 306 bladzijden! Ze bewijzen de noodzakelijkheid van een boek over dit onderwerp, - en misschien ook van een mogelijke vereenvoudiging der schoolwetgeving...

PROSPER MELIS.

Van Labor, Brussel:

ART. SOHIER: Kultur und Dichtung.

Dit leesboek, voor het normaal en het middelbaar onderwijs bestemd, wijkt naar den geest op weldoende wijze af van wat we op dat gebied gewoon zijn door te maken. Het geeft, aan de hand van zeer typisch gekozen stukken proza en poëzie, een treffend overzicht van ‘Volksglauben, Volksgeschichte, Volksleben, Literatur und Literaturgeschichte’ in Duitschland, ten gerieve van studeerenden,

[p. 239]

die zich in het Duitsch specialiseeren willen. Het eigenaardige van het werk zit hem echter vooràl in de zeer aantrekkelijke wijze, waarop de auteur zelf de hiervoren aangeduide onderwerpen behandelt, zoodat alle jongelui wel belang moéten stellen in de Duitsche kultuur onder haar velerlei vormen en verschijningen. We meenen, dat meer dan één leeraar er zelf iets uit leeren zal en zich genoopt zal voelen, een en ander nog eens op te zoeken. Een enkelen keer zal hij kommentaar maken, als bij blz. 209, waar een Duitsch schrijver de Nederlanders en de Vlamingen bij de Duitschers inlijft; en vele malen zal hij een extra stukje toevoegen, tot meerdere illustratie van de Duitsche kultuur op haar best. We wenschen dit werk in vele handen.

H.V.T.

Van J.B. Wolters' uitgevers-maatschappij, N.V., Groningen:

Variaties, een bundel gedichten verzameld en ingeleid door Dr. G. STUIVELING; 96 bldz., fl. 0.90.

8 groepen van 6 gedichten, elke groep handelend over een zelfde onderwerp: lente, herfst, vogels, dieren, Holland, gestalten, Kerstmis, Christus-sonnetten.

Dr. C. DE BAERE: Oefeningen bij de Beknopte Nederlandsche Spraakkunst Deel II; 9e druk; 202 blz.; fr. 12.-.

L. GOEMANS, P. LAROCHETTE et V. SONDERVORST: Eléments de grammaire française à l'usage des écoles primaires et moyennes flamandes, 5e druk: 100 blz.; fr. 9.-.

B) Op letterkundig gebied:

Van Lectura, Antwerpen:

STAF VANDER LOO: Tasten, verzen; 64 blz., met teekeningen van Jan Vander Loo.

Van Varior, Sint-Amandsberg:

FRANZ ZONNEBERG: Bloed, gedichten, 54 blz.

Privédruk:

BERTHE VERHOEYEN: Open hart, gedichten.

Van ‘Onze Tijd’, Warmoesberg, 65, Brussel:

DAAN BOENS: Klaarten, gedichten, ingeleid door Dr Johan Daisne; 114 blz.; 25 fr.

Van Van Gorcum en Co, Assen:

J.J. POORTMAN: Van trouw en ontrouw, trouwen en vertrouwen; 32 blz.; fl. 075.

Dit is nummer 29 van de reeks: Vragen van nu. Het is een voordracht, voor de Vereeniging voor Wijsbegeerte gehouden.

Van Die Gestaltung, Zürich (Dr. Oprecht & Helbling):

ALBERT RUDOLPH: Kraft durch Feuer; 80 blz.; 4 Zw. Fr.

De geweldige gebeurtenissen van 9 November 1938 in Duitschland worden in dit tooneelstuk in 4 bedrijven met groote dramatische kracht voorgesteld, zonder haat of wraakgevoel. In het middelpunt van de handeling staat een Frank-fortsche familie: drie geslachten, twee nationaliteiten, twee godsdiensten botsen tegen elkaar; allen, zoowel kwellenden als gekwelden, beseffen ten slotte, dat de wereld slechts door menschelijkheid en liefde genezen kan. Het is het treurspel der vervolgde onschuld.

[p. 240]

Van Verlag Oprecht, Zürich:

FRANS MASEREEL: Von Schwarz zu Weiss - du Noir au Blanc: houtsnedencyclus in 57 beelden; geb. 6,50 Zw. Fr.; luxe-uitgave: 40 Zw. Fr.

In zijn Inleiding zegt Masereel, dat een kunstenaar ook een mensch moet zijn, in staat het menschelijk en sociaal drama te begrijpen, en dus getuige te zijn van den tijd, waarin hij leeft. Daarom heeft hij getracht de wereldgeschiedenis objectief in 57 gravuren te condenseeren, aanvangend met het maagdelijk woud en de wilde dieren, vluchtend voor den mensch, vol begeerten en driften. Deze vernielt om te heerschen, daarna bouwt hij op om uit te buiten, te genieten. Hij is een wolf voor zijn evennaaste. Langs den eenen kant schept hij overvloed, langs den anderen ellende, vertwijfeling, haat, met het logisch gevolg: ontwaking van het geweten, slachtingen, opstanden. Masereel's grootsche prestatie eindigt met de hoop op een schooner, blijer leven en de groote menschelijke verzoening, die haar apotheose vindt in den Arbeid. Zijn temperament, verklaart hij, verzet zich tegen een pessimistisch slot; zijn gedachten leiden hem insgelijks naar een optimistische uitkomst.

Deze uitgave zal hoog gewaardeerd worden.

KONRAD FALKE: Was geht vor in der Welt? In der Schweiz? 47 blz.; Zw. Fr. 2.20.

Laakt ‘het Duitsche imperialisme’ en spreekt den vasten wil der Zwitsers uit, hun onafhankelijkheid onder alle omstandigheden en met alle middelen recht te houden.

Van Pantheon, Leidsche gracht, 78, Amsterdam:

ANTON SZERB: Die Suche nach dem Wunder, Umschau und Problematik in der modernen Romanliteratur; 278 blz., met een namen- en zakenregister. RM 3,80, geb. RM 5.

Naar een nieuwe theorie over het wezen van den roman worden naoorlogsche Fransche, Engelsche en Amerikaansche romans ontleed.

Van Bermann-Fischer Verlag, Stockholm:

THOMAS MANN: Dieser Friede; 28 blz.

De auteur verzet zich, op iedere bladzijde, tegen de Engelsche ‘hulp’ aan het Hitlerisme; zonder dezen steun zou het huidige Duitsche regime reeds lang ingestort zijn, meent hij. In zijn verbittering, die wij begrijpen, beschouwt hij de gebeurtenissen veel te eenzijdig en bekomt dan, volgens ons, het tegenovergestelde van hetgeen hij bereiken wil. De vergelijking Papen-Chamberlain is volstrekt valsch. De bewering, dat Engeland de verantwoordelijkheid draagt voor de Duitsche gruwelen, kan er niet door.

Van Hollandia, Baarn:

Wat is dat? Encyclopedie voor Jongeren, aflevering 19 en 20, gaande van West-Indië tot Planeten, met kleurenplaten en talrijke illustraties. O.m. worden behandeld: Negers, Nelson, Nibelungenlied, Nietzsche, Fl. Nightingale, Nihilisme, Nobel, Noordsche Mythologie, Oberammergau, Observatorium, Odyssee, Oedipus, Olympische Spelen, Onderzeebooten, Ontdekkingsreizen, Oog, Oor, Oorlog, Optiek, Oranje, Orion, Orpheus, Padvindersbeweging, Palestina, Pan, Panthéon, Papier, Paria, Parijs, Parthenon, Pascal, Pasteur, Paus, Peking, Pestalozzi, Petrarca, Petroleum, Pisa, Plato.

Deze Encyclopedie verschijnt in 24 maandelijksche afleveringen ad fl. 1,10.

Van H. Van Tichelen, Antwerpen:

De kleine Vlaming, Februari.

Nieuws van de maand. - De uil, de vos (L. Roelants). - De ziener (H. Van Tichelen). - O, wat neuzen! tweespraak (Pol Anri). - De volksredenaar (P. Melis). - Van prinses Elinei en het paardenmiddel (Frits Van Tichelen). - De drie lichtjes (D.A. Cramer-Schaap).