De Vlaamsche Gids. Jaargang 24

[p. 566]

Boeken over Onderwijs en Opvoeding

Stephan de Jonghe. - De Fonoplaat in Dienst van het Muziekonderwijs en van de Muziekgeschiedenis, met een Inleiding van Prof. Dr. Paul De Keyser en een alphabetisch Register door Mariette Schotte. (In de Brochurenreeks van de Vlaamsche Opvoedkundige Vereeniging. (88 blz. - ‘De Sikkel’, Antwerpen, 1936, 12 fr.).

Zooals Prof. Dr. De Keyser in zijn inleiding schrijft, geldt het hier een posthuum werk, een licentiaatswerk, van een te vroeg gestorven musicoloog, klaviervirtuoos, concert-organisator en leeraar te Aalst.

Een bondige bijdrage van Dr. Rob. Roemans schetst den opgang van De Jonghe: van gewoon onderwijzer tot een breed ontwikkelden wetenschappelijken geest, al zijn ijver en zijn kennis ten dienste stellend van de muziek, met de betrachting de zuivere muziekkunst ingang te doen vinden bij het Vlaamsche volk, droomend van een grondige hernieuwing van ons geheele muziekonderwijs, helaas! plots uit het leven gerukt op 31 -jarigen leeftijd.

In zijn werkje vestigt Stephan De Jonghe zeer te recht onze aandacht op het totaal gebrek aan muzikaliteit in onze gewesten: ‘Hier in Vlaanderen is het, ook sinds het opstandig gebaar dat Peter Benoit maakte na die katastrofale inzinking van drie eeuwen, niet veel gunstiger geworden. Kunst berust in hooge mate op vraag en aanbod. En vermits het forum der kunst nu bepaald verplaatst is van de hoven en de aristocratische kringen naar de massa, dient er alles aangewend om in die massa een selekt-kern te vormen, vanwaar de interesse voor kunst uitgaat.’ (blz. 11).

Een uitvoerige behandeling volgt over de poging, die door den Duitscher Jöde in die richting gedaan werd. We hadden wel graag iets breeder de volgende vraag behandeld gezien: ‘Hoe zal men te werk gaan om de grootere leerlingen en het volk in het algemeen, op een gezonde wijze, muziek te leeren genieten?’ Maar De Jonghe zegt zelf, dat het zijn bedoeling slechts was ‘enkele vingerwijzingen te geven’ en hierin is zijn opzet bereikt.

[p. 567]

De Jonghe citeert enkele voorbeelden uit de experimenten van Humann in de Weener-scholen: een reeks van zes platen ten gehoore brengen bij kinderen van 13 ½ tot 14 ½ jaar en hun indrukken laten neerschrijven. De reactie van die kinderen is zoo treffend juist, dat men onvermijdelijk veronderstelt, dat de Weensche scholieren ernstige voorbereiding hebben gekregen, vooraleer tot de proef werd overgegaan.

‘De fonoplaat in dienst van de muziekgeschiedenis’ is het best uitgewerkte deel en bevat gegevens, die voor eiken muziekleeraar van groote practische waarde zullen zijn. Zoo de eerste hoofdstukken van het werkje misschien lijden aan gebrek aan systematiek, geven deze integendeel een duidelijk en volledig beeld van wat de geschiedenis der muziek worden kan, indien ze gegeven wordt door iemand die voelt en leeft voor die kunst. Stephan De Jonghe behoorde ongetwijfeld tot deze uitverkorenen en zijn werk mag niet zonder invloed blijven op de muziekopleiding van ons Vlaamsche volk.

K. Monnoyeur. - De lichamelijke Opvoeding op de Lagere School. (In de Brochurenreeks van de Vlaamsche Opvoedkundige Vereeniging. 210 blz. ‘De Sikkel’, Antwerpen, 1935, 28 fr.).

Op het oogenblik, dat alom de belangstelling gevestigd wordt op de lichamelijke opvoeding en de overwinning van het Zweedsche stelsel volledig geworden is, komt dit boek van Monnoyeur waarlijk als geroepen.

Het heeft niet het afschrikwekkend volume van sommige andere boeken over hetzelfde onderwerp, maar geeft toch in beknopten vorm een volledige studie van het actueele vraagstuk der lichamelijke ontwikkeling.

In het eerste deel ‘De wetenschappelijke grondslagen der lichamelijke opvoeding’ wordt gehandeld over ‘De lichamelijke opvoeding als tak van wetenschap’, ‘Medisch schooltoezicht. De arts als gids en raadgever bij de lichamelijke opvoeding’ en ‘Differentiatie der leerlingen’.

Het tweede deel, veruit het meest omvangrijke, behandelt de techniek der lichamelijke opvoeding. Naast gepaste methodische voorschriften, treft de lezer een uitgebreid programma aan voor de verschillende graden van het lager onderwijs. Illustraties verduidelijken den tekst.

Een boek, dat door het onderwijzend personeel met veel vrucht zal geraadpleegd worden en dat getuigt van de degelijke praktijk en de groote belezenheid van den schrijver.

H. MELIS.