De Vlaamsche Gids. Jaargang 24

[p. 424]

Kinderboeken

Vóór we over eigenlijke kinderboeken handelen, vestigen we even de aandacht op Wat is dat? een ‘encyclopedie voor jongeren’, die bezig is bij de firma Hollandia-Drukkerij (Baarn) te verschijnen. Ze zal 24 afleveringen, ieder van 80 blz., tellen en bereikt thans reeds n^r 20, ...zoodat we weldra het geheel kunnen overblikken. Ofschoon vóór alles voor Nederlandsche jongeren (14 jarigen en ouderen) bestemd, vond deze encyclopedie toch gelegenheid, tusschenbei ook óns land en ónze steden te bedenken, - al kon dat bij een volgende oplage nog wat ruimer. Wat de belangwekkende artikelen betreft, deze zijn eenvoudig niet te tellen; en ze zijn wel zoo ingekleed, dat jongeren ze lezen en genieten kunnen. De encyclopedie is rijk van foto's en schema's voorzien; iedere aflevering bevat bovendien een gekleurde plaat, die dikwijls zeer goed gekozen en uitgevoerd is. Alle scholen en ook alle families die 't doen kunnen, mochten dit werk, - dat ook in drie lijvige banden verschijnt, - bezitten!

Van de jongst verschenen kinderboeken vermelden we vooraan enkele uitgaven van de firma Opdebeek, te Antwerpen.

A. Hans bracht ons een Reinaart de Vos. Dat onderwerp is alle kinderen welkom en daarom werd het reeds door talrijke auteurs voor de jeugd behandeld, al zij het dan zeer zelden met behoorlijken eerbied voor het middeleeuwsche epos, naar zijn taal en inhoud. De bewerking door Hans is een korte samenvatting van de voornaamste episodes, in een taal die korrekt is zonder meer. Voor 10-12 jarigen gaat het wel.

B. Plantenga schreef Vacantie aan de Riviera. De streek is haar bekend, zoodat ze er ook wat aantrekkelijks over vertellen kan... of kón. Want van deze ‘vacantie’ in zulke overweldigend mooie streek had de schrijfster vast iets indrukwekkenders kunnen maken dan dit niet slecht gesteld, maar tamelijk welkdanig verhaal, waar de atmosfeer in gemist wordt.

Piet Van Assche vertelt ons, in zijn eigen, gekunsteld taaltje, over Wim's wondernacht in het woud en slaagt er in, op zijn wijze, stukken uit ‘Doornroosje’ en uit ‘Hans en Grietje’ en nóg wat in één kort verhaal (van geen 50 blz.) te verwerken. We kunnen het onmogelijk waardeeren.

[p. 425]

P. Tamborijn spreekt ons beter aan. Zijn Smeltbolleke en andere sprookjes brengt ons werkelijke, onvervalschte sprookjes, met den eenvoud en de doorzichtigheid, die dat genre eigen zijn, en in een taal, die even eenvoudig is en plastisch. Een páár sprookjes stammen uit oudbekenden; één enkel is minder gelukkig uitgevallen. Het gehéél, echter, kunnen we wel voor 8-10 jarigen aanbevelen.

R. Van Puymbroeck schreef De Metaalberg. Hij bewijst, dat hij verbeelding heeft, maar deze niet in toom weet te houden; hij bewijst echter vooral, en dat is spijtiger, dat hij zich nog gehéél te ontmaken heeft van ouderwetsche romantiek en van lang versleten en dikwijls valsche figuren. Daar dit zwakke boekje een eersteling is, willen we een tweede werk of werkje van V.P. afwachten, vooraleer 's mans schrijverschap te beoordeelen.

De werken, die we hiervoren bespraken, blijken dus weinig schitterend. 't Is waar ook: er wordt te onzent, wanneer het om een publiek van kinderen gaat, veel te lichtzinnig en veel te véél geschreven, in de illuzie, dat er tóch wel een uitgever voor gevonden wordt. We hebben echter den indruk, dat onze uitgevers bezig zijn hun lankmoedigheid te verliezen... en zulks dank zij het heel wat beter werk, dat hun in de jongste jaren tusschenbei wordt aangeboden.

Van de firma G.W. Dietrich, te Munchen, ontvingen we drie boekjes met zeer verschillende, maar werkelijke verdiensten, nl. Marlene, door Margaret Baker, Peter Siebenklug en Die blaue Akelei, beide door Else Doerfler.

‘Marlene’, dat even goed ‘Het kleine meisje en het boschvolkje’ had kunnen heeten, is een oorspronkelijk Engelsch sprookje, klassiek eenvoudig van konstruktie en taal en door Margaret Baker's zuster Mary overvloedig en beeldig van silhouetten voorzien. ‘Peter Siebenklug’ en ‘Die blaue Akelei’ bevatten het eerste zes en het tweede zeventien sprookjes, in een mooie, wat minder eenvoudige taal gesteld, en worden beide opgeluisterd door lichtgetinte, extra fijne teekeningen van Tilde Eisgruber, die zeker ook de Engelsche illustrators kent; van beide boekjes verkiezen we het eerste om zijn beperktere keuze en zijn grootere verscheidenheid. ‘Marlene’ is gedroomde kost voor 8-10 jarigen; de andere twee werkjes zijn geschikt voor ietwat ouderen.

Van de reeds genoemde Margaret Baker, onafscheidbaar gebonden aan haar ‘zusterlijke’ illustrator, liggen, door verschillende uitgevers bezorgd, niet min dan zes boekjes voor ons, nl. The little girl who curtsied to the owl (‘Mariene’) en The dog, the brownie and the bramble-patch (uitg. T. Werner Laurie, Lon-

[p. 426]

den), The button who had a sense of humor en Cat's cradles for his majesty (uitg. Basil Blackwell, Oxford) en Peacock eggs en The lost merbaby (uitg. Duffield & Green, New York). Engelsche kritici aarzelen niet, den naam van Margaret Baker aan dien van de gebroeders Grimm en van Andersen te verbinden; dat is volkomen hun recht, want met de Grimm's, inderdaad, is ze verwant om haar ongekunstelden eenvoud en de logische aaneenschakeling der gebeurtenisjes en van Andersen heeft ze den moreelen, menschelijken ondergrond en soms ook den onschuldigen humor. Typisch als eenvoud zijn alvast de eerstgenoemde twee sprookjes; treffend als humor is ‘Peacock eggs’ en inzonderheid ‘The button...’. Van alle zes sprookjes, - die ieder een royaal gedrukt boekje vormen, - kan getuigd, dat schrijfster ze te ‘bevolken’ weet, met menschen en met dieren, maar met kinderen vooral, en het heerlijk verstaat, ieder zijn plaatsje toe te wijzen. Een enkelen keer, echter, kunnen we haar onmogelijk gelooven: het gaat er b.v. niet bij ons in, dat kinderlooze menschen zonder bezwaar te maken een meermin-kindje (met visschestaart) willen grootbrengen (‘The lost merbaby’) of dat moeder en kind aan 's konings hof verbonden worden, alleen om touwspelletjes uit te voeren (‘Cat's cradles...’). Maar dat neemt dan niet onze bewondering weg voor het vele eenvoudig mooie, dat Margaret Baker ons elders te bieden weet. Wat Mary, haar silhouetteerende zuster, betreft, zeker is zij het, die ons het éérst weet ‘in te pakken’, zoo kwistig en speelsch en door den band zoo meesterlijk als zij, - onze Nelly Bodenheim waardig, - haar schaduwknipsels over de bladen strooit. Of zeggen we het anders: Margaret en Mary Baker bezitten, onafscheidbaar, denzélfden trek naar handeling, denzélfden eenvoud en dezelfde kieschheid,... en dat maakt hen tot auteurs, die het zeker verdienen, ook eenmaal ónze kinderen te worden voorgesteld.

Nu we Engelsche uitgaven vermelden en loven, noemen we hier nog drie werken, - alle op de markt gebracht door de firma Basil Blackwell, te Oxford, - namelijk: Babbity Bowster, door Evelyn Bell, Tales of Sir Benjamin Bulbous, door Olive Dehn, en Knight of the air, door Malcolm Taylor.

‘Babbity Bowster’ is de geschiedenis van een oude kat, wat niets bizonders zou zijn, indien die kat niet in zich de listigheid, de vindingrijkheid, de vriendschap (waar 't moet) en de doortraptheid (waar 't kan) van verscheiden katten in zich vereenigde, mitsgaders een gladheid van taal, die háár speciaal eigen is. Avonturen als zij, - of juister: hij, - beleeft mogen dan nog zoo onwaarschijnlijk lijken, ten slotte leeft men ze mee, omdat Babbity zoo'n heel aparte kat blijkt te zijn.

‘Benjamin Bulbous’ is een man, die lijdt aan zwaarlijvigheid

[p. 427]

en slecht humeur; maar de schrijfster brengt hem in betrekking met een heele sprookjeswereld en laat hem zulke eigenaardige, geestige en soms ondeugende gebeurtenissen medemaken, dat de man wel genezen moét van zijn lichamelijke en overige kwalen en een echt maatschappelijk mensch wordt, met wien ieder het een vreugd vindt om te gaan.

‘Knight of the air’ is een romantisch avonturenverhaal, dat alleen in dézen tijd kan spelen; die avonturen worden beleefd door twee jonge Engelschen, die de Arabische woestijn doortrekken, - per vliegtuig, natuurlijk, - wat hun gelegenheid geeft, in aanraking te komen met allerlei menschen en gevaren en zelfs meer dan ééns den dood in de ooqen te zien.

‘Babbity Bowster’ en ‘Benjamin Bulbous’, beide prettig geïllustreerd, zijn humoristische leesstof voor 10-12 jarigen; ‘Knight of the air’ spreekt 14 jarigen en vooral ouderen aan, maar behoort niet tot de soort van lektuur, die we bizonder zouden aanbevelen.

Wat de stoffelijke uitvoering van al deze werken betreft, we kunnen ze niet anders dan voortreffelijk heeten.

Ten slotte noemen we hier nog twee dunne boekjes, A first book of verse en A second book of verse (uitg. Ginn & Company, Londen), twee korte, geïllustreerde bloemlezingen van rijmpjes en versjes voor de kleintjes, samengesteld door E.S. Holloway. Engeland is rijk aan extra mooie bakerrijmpjes en rijk ook aan dichters, - als W. de la Mare, Chr. Rosetti, El. Farjeon, R.L. Stevenson, e.a., - die er een prachtig stuk inspiratie in vonden; beide boekjes leggen daar een welsprekend getuigenis van af... en kunnen al onze bloemlezers voor het jonge volkje worden aanbevolen.

H. VAN TICHELEN.