De Vlaamsche Gids. Jaargang 23

[p. 424]

Onderwijs en Opvoeding

Bij de firma Van Loghum Slaterus, te Arnhem, verscheen een schat van een boek, Het kind in de poëzie, een bloemlezing, samengesteld en ingeleid door Dirk Coster. Niet vóór het einde der 18^e eeuw werd het kind een centrum van belangstelling; maar van toen af, en van veel vroeger ook, bogen talrijke dichters zich over het kind, in verband met zijn geboorte, zijn naïefheid, zijn spel, zijn levensvertrouwen, zijn groei, zijn dood en bezongen ze het in verzen, die wel eens gebloemleesd mochten worden. Dirk Coster heeft er, met zijn fijnen speurzin, een indrukwekkend aantal doorgemaakt, gewikt en gewogen, van vóór Vondel tot op dezen dag, uit het Zuiden als uit het Noorden; en als vrucht van dat onderzoek biedt hij ons, - met een kenschetsende inleiding over tijden en genres en waarden, - een heerlijke garve aan van alleszins lezenswaardige en zeer dikwijls meesterlijke verzen. Géén kinderverzen dus, - tenzij een enkele maal, toevallig, - maar verzen, die lezen laten in de ziel van den dichter en in de wijze waarop hij het kinderleven blijkt te zien en aan te voelen. We noemen hier geen dichtersnamen; we vragen alleen, dat alle opvoeders zouden kijken leeren in het wezen onzer dichters en, dóór dezen, het kind nader zouden begrijpen en inniger liefhebben. De uitgeversfirma zorgde voor een feestelijken druk en mej. C. König voorzag het omslag van een luchtig geteekend, peinzend kinderkopje.

De firma Wolters, te Groningen, bracht ons een aantal herdrukken, naast nieuwe uitgaven. Een herdruk is Pim en Mien, 1^e stukje van de gelijknamige, befaamde leesboekjesreeks, door J. Ligthart en H. Scheepstra (22^e druk), als illustratie en inkleeding, door C. Jetses, het mooiste kinderboekje, dat we ooit gezien hebben. - Nieuw is Het ruisende woud, 1^e en 2^e deeltje van de gelijknamige leesboekjesreeks, door Jac. Van der Klei en J.B. Ubink, ook weer frisch geïllustreerd door C. Jetses, waarbij vermeld mag, dat het 3^e tot en met het 10^e deeltje reeds vroeger verschenen. Vlaamsche scholen, die er klassebibliotheekjes op na houden, mochten beide reeksen wel bezitten. - Een herdruk weer is De bottende bongerd, I, door Herman Poort, na dezes afsterven bewerkt door Dra. W.C. Wittop Koning en Dr. G. Stuiveling en

[p. 425]

vormende een goed, maar tamelijk duur leesboek voor het middelbaar onderwijs. - Een herdruk ook, zelfs een 13^e druk, is Woordkunst, het lang klassiek geworden werk van A.P.C. Poelhekke, na dezes afsterven herzien door Gerard Brom; het blijkt nog altijd een der onmisbaarste handleidingen tot bestudeering onzer taal naar haar vorm en inhoud. - Tot de herdrukken, eindelijk, behooren de Précis de grammaire française (6^e druk), de Exercices adaptés au Précis... (6^e druk) en de Exercices adaptés aux Eléments... (4^e druk), door L. Goemans, P. Larochette en V. Sondervorst, werken, die reeds herhaaldelijk in dit tijdschrift voorgesteld en aanbevolen werden, in verband met het middelbaar onderwijs. - Nieuwe uitgaven, ten slotte, zijn, in de reeks ‘A new English library’, Eight one-act plays of to-day, voor schoolgebruik bewerkt door A.C. Stehouwer en bedoelende, bij onze leerlingen M.O. een eerste stukje belangstelling te wekken voor Engelsche tooneelletterkunde van dezen tijd, en, ten gerieve van meer gevorderden in het Fransch, een zeer origineele bloemlezing, La France devant l'antiquité, samengesteld door W.F.C. Timmermans,... origineel dan in dien zin, dat alle bijdragen, - of ze handelen over landschappen, monumenten, taal, geschiedenis, wijsbegeerte, kunst, letterkunde, - aanschouwelijk maken, hoe het Fransch genie zich aansluit, rechtstreeks, bij het genie der Grieken en Romeinen.

Van de firma De Boeck, te Brussel, ontvingen we Onze Miel, een eerste leesboekje, door K. De Pauw. We willen het als taal, als illustratie niet met een ‘Pim en Mien’ gaan vergelijken, - en de Vlaamsche auteur zal dit ook niet. Maar zoo we kijken naar andere ‘eerste leesboekjes’ van Vláámschen bodem, erkennen we gaarne, dat er wat kinderlijks gebéurt, wat werkelijks lééft in dit boekje en dat de gekleurde prenten, - waar niet op gezien werd, - den inhoud rijkelijk illustreeren. Alleen, soms doen de prenten te overladen, te onrustig aan, - b.v. op blz. 14, 15, 22, 23, 28, 29, - en over 't algemeen ontbreekt aan de taal het humoristisch tintje, dat Ligthart zoo eigen is. We houden ons verzekerd, dat De Pauw, die werkelijk wat kán, onze bedenkinkjes met genoegen aanvaarden zal.

Bij de N.V. ‘Servire’, in Den Haag, verscheen een interessant boekje, Het Kralensnoer, door D.L. Daalder. De auteur heet het ‘een verzameling opgaven om Nederlands te leren schrijven,’ d.i. om, in scholen voor M.O., met vreugde en met praktischen uitslag opstellen te leeren maken. Ondankbare taak, indien men weet hoe weinig onze studenten voelen voor dit onderwerp. Maar toch ook weer zeer dankbaar, wanneer men aanvaardt, - en aanvaarden móet, - dat opstellen niet in hoofdzaak verbeeldings-

[p. 426]

werk hoeft te zijn, maar vooral tot doel heeft, te leeren schrijven wat praktisch aanspreken kan of in het dagelijksch leven dienstig is. En wie het aldus wil zien, zal in Daalder's werk tallooze opgaven geordend en toegelicht vinden, die praktisch bruikbaar blijken, hoezeer dan tusschenbei over volgorde of geschiktheid voor ónze gewesten te diskussieeren valle.

De firma C.A.J. van Dishoeck, te Bussum, bezorgde een tweeden druk van De gelaarsde kat, tooneelstuk voor kinderen in 4 bedrijven, door Leonard Roggeveen. Dit stuk behoort tot de bekende, zeer goede reeks ‘Het Kindertoneel’, onder leiding van T. van Buul. Het telt een 14 tal personen, waarvan er enkele gedoubleerd kunnen worden. Het heeft een guitig verloop en een taaltje dat aanspreekt. Oudere jongens kunnen er zich aan wagen, al zag ik 't nóg liever door volwassenen spelen.

In de ‘Edition Universelle’ (Koninklijkestraat, 53, te Brussel) zag de 10^e oplage van Léon Bauwens' Manuel de législation scolaire het licht. Iedereen kent de uitzonderlijke bevoegdheid van den schrijver, die vele jaren algemeen bestuurder van het Ministerie van Openbaar Onderwijs is geweest. Zijn werk, - een handig boekje van ruim 250 bladzijden, - bevat alle wetten en Koninklijke besluiten in verband met het lager en het normaal onderwijs, alsmede de kommentariën, die bij diverse teksten noodig blijken. De ordening van een en ander is bizonder duidelijk; de officieele teksten zijn bijgehouden tot einde April 1934. Iedere leerkracht diende dit werk, dat hem (haar) voorzeker aanbelangt, te bezitten.

H. VAN TICHELEN.