De Vlaamsche Gids. Jaargang 23

[p. 185]

Kinderboeken

Daar zijn weer, voor kleine en groote kinderen, een aantal boeken verschenen, waarop het ruim waard is de aandacht te vestigen.

Vooraf noemen we een paar werken met sprookjes en wonderverhalen, - en juist daarom zoo bedrieglijk.

De firma L.J. Veen, te Amsterdam, bezorgde ons, in voortreffelijke uitvoering, een Nederlandsche uitgave van Manfred Kyber's Als dieren spreken. 't Zijn een twintigtal verhaaltjes, die in de dierenwereld spelen; maar deze zitten, bij al hun werkelijke schoonheid, zoo vol ironische en dikwijls ook vlijmende zinspelingen op het menschelijk leven en bedrijf, dat men er met moeite iets in vinden zou voor kinderen. Wijzelf hebben ze alle gelezen en vele er van genoten. Meesterstukjes vonden we ‘Loeps’ en ‘Stomme beden’; zeer mooi ook ‘De gepatenteerde krokodil’, ‘De man met het zwarte gezicht’, ‘Onder ons ongedierte’, ‘Het groote oogenblik’, ‘Het C.d.R.’ (Congres der Regenwormen). ‘Jacob Krakel-Kakel’. Enkele andere, echter, doen gemaakt aan of treden in bespiegelingen, - zooals ‘Toovenaartje’, - waar men met moeite bij kan. Een paar er van kan men zóó voorlezen; en dan hoort men zelf, hoe eenvoudig mooi ze zijn, ook naar hun vorm en taal. Wie het over kunstsprookjes en dus ook over Andersen en zijn goedlachsche ironie heeft, mag Kyber wel even vermelden als een der jongere, minder ‘onschuldige’, maar knappe sprookjesdichters. - De uitgever laschte zes platen van de bekende Else Wenz-Viëtor in; ze zijn mooi als altijd, maar wat al te kinderlijk voor déze sprookjes.

De firma A.W. Sijthoff, te Leiden, liet in drie kleine, schattige bandjes en in een pracht van een letter de Sprookjes van Topelius verschijnen. De bandjes heeten ‘Het tooverschip’, ‘De berk en de ster’ en ‘Het tooverfluitje van Knut’, maar bevatten feitelijk dertien Finsche sprookjes, eigenaardig door inhoud en vorm. Selma Lagerlöf heeft aan Topelius een aparte studie gewijd en bewondert die sprookjes; ze heeft wel gelijk, want stukjes als ‘Steroogje’, ‘Pikku Matti’, ‘De berk en de ster’ zijn parels van het zuiverste water. Soms doet een voorstelling al te grootsch, te

[p. 186]

overdreven of ongelooflijk aan; maar dat schuift de lezer dan gaarne op rekening der Noorsche mist, die de dingen gemakkelijk vergroot en vervormt. De vertaling is los en luchtig, maar niet vrij van vlekjes. E. Loeber teekende stemmige omslagen en plezierige krabbels.

Van de firma J.B. Wolters, te Groningen, ontvingen we drie schoolboekjes, die we nog ruim zoo gaarne voor den huiskring aanbevelen. Dick de Boer bezorgt ons 32 Tekenvoorbeelden, - met één e, naar de spelling van minister Marchant, - waarmee hij 32 echt kinderlijke onderwerpen behandelt, in een minimum van lijnen en in vlakke kleuren, maar met een maximum aan plezierige uitwerking; teekenende en kleurende kinderen van 10-12 jaar kunnen er pret aan beleven. H. van Tongeren biedt Kartonmodellen voor school en huis aan; hij bespreekt 90 oefeningen en licht ze bizonder kort en duidelijk met woord en schema toe,... zoodat er geen 10-12 jarig kind is, dat niet al dadelijk aan het werk kan gaan. J. Altink en J. Boer brengen een mapje Zwart-wit of 16 zeer stemmige modellen om met potlood na te teekenen en met Chineeschen inkt in te vullen. Het jonge volkje zoekt binnenshuis wel eens een andere bezigheid dan lezen; de drie boekjes, hiervoren genoemd, zullen daarbij zeker een handje helpen kunnen.

Van de N.V. de Arbeiderspers, te Amsterdam, bereikten ons drie deeltjes van Het Jeugdtooneel. Het zijn dunne, maar uiterst zakelijke boekjes. Eén er van, ‘Het maken en vertoonen van een poppenkast’, bezorgt den jeugdigen en den ouderen lezer bizonder duidelijke en praktische voorlichting over poppen, kostuums, kast, dekors en vertooning. De andere twee deeltjes bevatten elk een poppenkast-stukje, ‘Jan Klaassen als kok’ en ‘Jan Klaassen als fotograaf’, en bezorgen, in schuine letter, alle wenschelijke aanteekeningen; we hebben ze heelemaal doorgelezen... en meenen, dat vooral jong-voelende leerkrachten daar hun profijt mee kunnen doen, ten goede van de kinderen. De reeks ‘Het Jeugdtooneel’ wordt regelmatig voortgezet; ze weze van harte aanbevolen.

Van Aimé De Cort verscheen Bobbie en andere verhalen voor de jeugd (Office de Publicité, Brussel), met niet onaardige prentjes van Jan Dratz. Eigenlijk bevat het boekje vier brave, onschuldige verhaaltjes, zooals er vele geschreven worden: korrekt, maar tamelijk onpersoonlijk, zelfs al wordt er een tikje folklore doorgeweven. De Cort mocht zichzelf wat hooger eischen stellen.

De firma ‘De Garve’, te Gent, liet drie boeken in extra groot formaat verschijnen, die het hem zeker als prijsboek moeten doen. Het ‘zwaarste’ is Mijn vredesboek en werd samengesteld door Geo Verbrugge. Het is anti-oorlogsch, wat niet onsympathiek stemt, al werden we wat huiverig bij de schoolsch leerende hoofd-

[p. 187]

stukken vooraf en achteraan; maar dan kwam er het eigenlijke kórps van het boek, de bloemlezing, met haar twee groote rubrieken. ‘Als het bloed vloeit’ en ‘Als het hart spreekt’, en dáármee konden we dadelijk instemmen, ten goede van 12-jarigen en ouderen. Ook met de illustratie hebben we ten slotte vree genomen; de onderwerpen en de kleuren sloegen ons wel even in 't gezicht, maar dat mag de griezeligheid van den oorlog dan voor haar rekening nemen. De andere twee boeken, Naar het cirkus en Dolleke, werden geschreven door zekere ‘Tanty’, die ons onbekend is en nooit kwaad heeft gedaan en hier zoo braaf voor de kleintjes vertelt, dat ge al evenmin kunt boos worden. Trouwens, - en dit zal ‘Tanty’ graag erkennen, - de tekst is er ditmaal enkel ter wille van de prenten; en van deze zal ieder kind getuigen, dat ze ‘indruk’ maken. Die van M. De Goeye en Nand Snoeck, in ‘Naar het cirkus’, zijn goed en echt guitig geteekend en handelen een levendig afwisselend cirkus-programma af; die twee mogen het nóg doen. Die van een anonieme artiest, in ‘Dolleke’, teekent groot genoeg en ziet niet op de kleuren; maar mooie, rustige kleuren zijn iets anders... en kinderlijk inkleeden van een tooneeltje is dat zeker!

Aan Geo Verbrugge, die wellicht ‘Tanty’ en haar (of zijn) medewerkers, maar zeker den persóónlijken vader van het geestige ‘Tybaert en Lotje’ kent, wilden we vragen: help ons, stréng te zijn tegenover alles wat aan kinderen wordt geboden en alvast ter zijde te schuiven al wat geen grooter gave heeft dan onpersoonlijk en doodonschuldig te blijken.

P.S. Op het laatste oogenblik bereikten ons nog De kinderen van de groote fjeld, door Laura Fitinghoff (J. Ploegsma, Zeist, - 2^e druk), dat we reeds vroeger hartelijk mochten aanbevelen, alsook De terugkomst van Dr. Dolittle, door Hugh Lofting, Het huis in het Poeh-hoekje, door A. Milne (beide bij Nijgh en Van Ditmar, te Rotterdam), Zwarte Jakob, door N. Van Hichtum (N.V. Arbeiderspers, te Amsterdam) en Het eerste en het tweede Djungelboek, door R. Kipling (‘Die Poorte’, Oude God). We komen er later op terug, maar kunnen ze reeds alle aanbevelen.

H. VAN TICHELEN.