De Vlaamsche Gids. Jaargang 21

[p. 43]

Vlaamsche Letteren

Twee Werelden, door Cyriel Buysse (Uitg. Van Rysselberghe & Rombaut, Gent, Kouter, 1, 301 blz.; 25 fr.)

Een kloeke roman!... De personages - en er zijn er verscheidene! - staan ten voeten uit geteekend, zooals alleen Buysse dat kan met zijn schilderachtigen stijl en zijn stevig gespierde taal. De personages van dit boek beginnen pas goed te leven, waar de schrijver hen laat praten in hun sappig West-Vlaamsch.

De twee werelden zijn Amerika en Europa of liever Vlaanderen. Vlamingen, plattelanders gaan naar Amerika, waar ze het geld maar voor het rapen hebben... Het is nog in den goeden ouden tijd, jaren voor den oorlog, de eerste wolkenkrabbers worden opgetrokken. Maar spoedig komt het heimwee. Sommigen komen het te boven, anderen gaan er aan ten onder.

‘De wereld waarin zij leefden, kwam eensklaps nader tot de wereld, die zij verlaten hadden en die zij allen, in het diepste van hun wezen, onbewust soms, vurig wenschten weer te zien. Zij voelden dingen, die zij met geen woorden konden uitdrukken, dingen waaronder zij geleden hadden zonder het te kunnen uiten. Nu pas, nu stil-verlangde, lang gesloten horizonten weder open gingen, wisten zij waarnaar zij soms, in uren van ontmoediging, zoo diep gesnakt hadden...’

Jaren gaan voorbij. De Vlamingen in Amerika vervreemden van hun familie in het vaderland. Zij worden meer en meer Amerikaan... en the ould country wordt nog slechts een vage herinnering.

Wij, menschen van nu bijna twintig jaar na den oorlog, kennen nu Amerika zooals het is, geweldig, praktisch, met al zijn rijkdom en zijn millioenen werkloozen, met zijn pracht en zijn verbloemde armoede, met zijn dollars en zijn hongerlijders. En daar waar Buysse ons nog tracht te treffen door zijn beschrijving van den razenden gang van het leven aan de overzijde van den Oceaan en de verbluffende gemakkelijkheid om het Amerikaansch goud in de zakken te laden, lezen we verder met een toegeeflijk lachje... We lezen immers het boek om den roman, om den kloeken roman, geschreven door een meester.

[p. 44]

Het boek is door de firma Van Rysselberghe fraai uitgegeven en gedrukt met een duidelijke letter.

Confidentieel, door Geo de la Violette, geïllustreerd met vier lithographieën van Edgard Scauflaire (Uitg. Lumière, Vincentiusstraat, 22, Antwerpen).

Een lange brief van een ouderen oom aan zijn neef, student aan een of andere universiteit. De oom geeft, naar het heet, op verzoek van zijn weduwe-zuster, allerlei raadgevingen aan diens zoon, ten einde den jongen student te waarschuwen voor de gevaren van het leven, d.i. de vrouw. Ik ben er van overtuigd dat de moeder niet weet wat die oom naar haar zoon schrijft. Zoo ja, dan is zij een perverse vrouw. De oom is in elk geval meer dan wulpsch, en zijn lange brief, niet zonder zwier geschreven, is een ontuchtig epistel. Waartoe dient zulke lektuur?

Canzonetta, door Jef Mennekens, met penteekeningen van Nelly Degouy (Uitg. L. Opdebeeck, Antwerpen, 88 blz.; 10 fr.).

Van de drie verhalen - die met elkaar toch innig verband houden - is mij het eerste, Canzonetta, het liefst. Door zijn eenvoud en de getrouwe beschrijving der gebeurtenissen, is dit verhaal van een tintelende frischheid. Het zou me verwonderen indien deze vertelling niet gewoonweg een greep uit het werkelijke leven van Jef Mennekens was. De twee volgende, ‘Droom en daad’ en ‘Het sprookje van Canzonetta’ halen het niet bij het eerste. Vooral het laatste sprookje is verre van geslaagd. De gang van het gebeuren gaat hortend en zonder logica. Jammer ook dat het boek ontsierd wordt door onzuivere zinswendingen en Zuidnederlandsche uitdrukkingen.

De Wetenschap van het leven (in 3 deelen, waarvan er reeds 2 verschenen zijn), door H.G. Wells, G.P. Wells en Julian Huxley (Uitg. De Techniek, Amerikalei, 195, Antwerpen; 265 fr.; op afkorting 32 fr. per maand).

Het is een wetenschappelijk werk, doch op een bevattelijke en onderhoudende manier geschreven, zoodat de lezer zonder veel inspanning de wording, de ontwikkeling en de toekomst van het leven van den mensch, het dier, de planten e.a. onder al zijn vormen kan volgen en begrijpen. De studeerende jeugd, de intellectueel, de weetgierige handarbeider, de ontwikkelde burger, in

[p. 45]

een woord, ieder denkend mensch zal aan dit prachtwerk een aangename en leerrijke lektuur hebben. Wie er niet voor terugdeinst om in zijn vrije uren zijn weetgierigheid te prikkelen en zoodoende zijn kennis in ruime mate te volmaken, raden we ten zeerste aan dit werk te koopen. Het bevat circa 1600 pagina's en ruim 350 duidelijke illustraties, ter verklaring van den tekst. De uitgeverij De Techniek verdient oprecht geluk gewenscht met haar initiatief, dit wetenschappelijk werk, dat heel zeker spoedig populair zal worden, de wereld te hebben ingezonden.

Heidevertellingen, door Juul Grietens, met kleuromslag van Nelly Degouy (Uitg. L. Opdebeeck, Antwerpen; 167 blz.; 15 fr.).

Al deze vertellingen houden verband met de heide, die schrijver zeer lief heeft. Sommige verhaaltjes zijn werkelijk heel mooi en met zorg geschreven, hier en daar wel met een tikje overdaad, wat echter geenszins schaadt. Wij gelooven dat dit boek geroepen is om veel succes te oogsten bij de reeds oudere jongens en meisjes. Ook volwassenen, die van een frissche sprookjesatmosfeer houden, zullen aan deze vertellingen genoegen beleven.

F.D.