De Vlaamsche Gids. Jaargang 16

[p. 114]

De Wagen

Bij dag, wie ziet er neer op 't lijdzaam wezen van de baan? Nu 't avond wordt en sterft alle verkeer, komen de bolle koppen der kasseien hooger staan, van jaren kaal, en luisteren op 't verstommen van wiel en benagelden schoen. God de Vader is met de keersepan gaan wandelen achter de einders en een moeder komt de velden in duistere dekens dekken. Op verre daken rooken verneukelde geesten hun avondpijp.

Maar daar nadert, bespannen met drie peerden, een late wagen, 't Gerinkel van zijn bellen draaft al vooruit: dansende beiaard op een wandelend dak, school van narren op een paardjesmolen, kroon van muziek, welluidend en veelvoudig. Hier gaapt een koperen lach van schavuiten, die wijzen, - een Zondagavond, - op den zwijmelenden wagen als op een zwaar, zat wezen; - daar trilt het zilveren gegichel van kinderen die een eeuwelinge vieren: en staan daar niet allangs de boomen onschuldige borstjes met reesemen stralende bloemen, waaronder 't oudje met de huifkap vreedzaam draagt haren last van jaren?

Daar dreigen de peerden geducht en schudden hun rosse koppen, terwijl, aldoor, de koddige kragen van 't gareel rondom de slordige manen kransen zwaaien van klanken. De keien klinken onder de hoeven en ineens staat de baan in een groei van rumoer. De goede rossen, gedrieën, ze trekken en stampen met vreedzaam geweld. Wie zegt: ze verlangen naar haver of hooi? Och kom, die beesten zijn blij; in 't genot van den arbeid slaan ze gensters uit de steenen en 't is al vreugde het woelen van hun lijven, het knikken van hun koppen.

Aan 't ongewisse disselken en aan de ketens volgt bij 't snikken van zijn assen, bij 't morren van de onwillige wielen, de dralende wagen. Het toovert van geluid rond den vadsigen voerman, maar hij snorkt, met de klakke op éen oor, in een zetel van zakken.

[p. 115]

Hoor nu het hout en het ijzer vol fantasie; den blokkendans van planken en balken, van bakken en vaten; 't gebabbel van kwezelige vijzen en 't gekken van de spaken in de wielen. Luister hoe de slingerende ketens, onder den wagen, festoenen hangen langs de schokkende vaart: het zijn, hoog aan de vlaggestokken van een stoet, veel rinkelende penningen; het zijn verdoofde altaarbellen en ratelende wierookvaten en centenbussen nog die kletteren aan de vrekkige hand van den koster of het stoelkenswijf.

Hier is de laatste wagen met zijn morsige vracht van oud goed; honderden tongen houden onder het zeil een ijdele markt.

't Gevaarte schokkert voorbij; zijn bellen, ze klinken al verder vooruit; zijn peerden zwaaien hun blijde steerten. De huif is al achter gebonden als een haardots en een lampe, onder aan de assen, zwiert weg en weer een rooden schijn op de wiegende schuit waar een hond ligt te slapen.

Zoo reist door den schemer het verdoovende heir van de wagenmuziek. Zoo dommelt de deemstering in. En nu rijst langs de baan, een hymne tot den Wagen. Want op een mijlpaal is hier een schim gezeten wier vingeren dansen op de gaten van een doedelpijp.

O doedelzak van een zeer bejaard man, het is een schrijnend gezicht uw armelijke, versleten pijpen te aanschouwen, met zooveel zorg gebonden aan 't vel van een hond; het is een armoe de aders en de naden van uw gelen balg zich zoo moeizaam te spannen zien, en u nochtans zoo zacht te hooren ronken, als waart gij de longen van een blij man! Maar gij zijt oud en 't is uw laatste adem die walmt in dezen avond, den eeuwenouden Wagen ter eere. Uw zang, golvend als orgelgeluid in een welvende kerk, en even vroom, hij draagt te veel wijsheid, hij is te gelaten en gonst veel te zoet om nog van dit leven te zijn. Weet! uw glimlach is zonder tanden, uw zegen een De Profundis.

Hier rijze in uwe plaats, stijfrecht, de nieuwe jeugd: triomphantelijk heerschap met een nikkelen harp. En zinge:

‘O wielen van Detroit! sterren van staal in een gordel van gom, geboren als bij donderslag, spot voor zaag en schaaf en beitel, schande voor wie houten wielen in zotte hoepeling op de banen zond! Wie u maakte was, onbezweet, een gladgeschoren kerel

[p. 116]

met scherpen blik. Nu radert ge fel en verovert de wegen, dragend op twee veeren een ronkend borstje, dat over zijn ribbekens een blikken jurkje draagt en met kletterend geluid een kantigen bak na zich sleept. Uw voerman, hij leeft; zijn glimlach is er een van spot. En gij gaat een razende vaart. Pas is uw gloeiende bril in 't zicht of gij stuift voorbij en, verre op de baan, beeft nog uw rood lampken, achteraan!... Of is het dat van een wagen?...’

Met de drijvende wolken zwelt de nacht uit de verte aan. Er waait langs de boomen een frissche tocht, in eenderen zin: het is de toekomst. En wen nu tot zelfs de schimmen gaan slapen zijn, zie hoe, op de bleeke einders, verre wieken van molens nog gekken, als groote zotten ondereen.

4 Maart 1927

POL REMOUCHAMPS.