Logo DBNL
De Vlaamsche Gids. Jaargang 14 (1925-1926)

De Vlaamsche Gids. Jaargang 14

(1925-1926)– [tijdschrift] Vlaamsche Gids, De–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Tijdschriftenkroniek

Tijdschriften uit nieuwe Landen.
II. The Polish Economic Bulletin.
La Revue de Pologne.
La Pologne.
Poland.
L'Est Européen,
Le Messager Polonais.
Przeglad Polityczny (Revue Politique).
Bulletin Mensuel de la Chambre de Commerce Belgo-Polonaise.
Guide du Commerce Mondial; Tome France-Pologne 1922.
Almanach Polonais 1921.
The Polish Handbook 1925.

Polen, dat een overgangsland is tusschen ‘Eurasië’ en Europa, maar door zijn ligging, zijn geschiedenis en zijn cultuur, zijn betrekkelijk dichte bevolking (100 inw. per km2)(1) en zijn nijverheid nog tot Middel-Europa kan gerekend worden, heeft zijn ontstaan - of liever zijn wedergeboorte - te danken, deels aan de Russische omwenteling van 1917, deels aan de overwinning der geassocieerde legers in 1918 en deels aan de overwinning, die zijn eigen leger behaalde op de Russische indringers in 1920.

Polen's oppervlakte is van 250.000 km2; zijn bevolking bedraagt 25.000.000; het is voorzien van een dicht spoorwegnet (52.500 km.), van 37.000 km aangelegde straatwegen en van 10.000 km. bevaarbare rivieren en vaarten en is in het bezit van een uitweg naar de zee en een uitstekend ingerichte haven: Danzig; het is daarbij ook eerst en vooral een landbouwland. Voor deze redenen en ondanks het weinig homogene van haar bevolking, die millioenen niet-Polen telt en waarop 140 jaren lang drie verschillende bezetters hun eigen stempel hebben gedrukt, alsook ondanks de politieke en financieele moeilijkheden waarmede ze voor het oogenblik te strijden heeft, schijnt ons de jonge Poolsche Republiek geroepen om in de nieuwe inrichting van Europa een eerste rol te spelen.

Polen heeft dan ook, wat wij zouden kunnen heeten zijn ‘bekendmakingscampagne’ als een echte groote staat, als een mogendheid, aangepakt. Alles opsommen, wat er langs officieele en langs private zijde ondernomen werd, om Polen, zijn geschiedenis en zijn kunst, zijn nijverheid, zijn landbouw en zijn handel in de wereld te doen kennen, zou ontzaglijk meer plaats vergen dan er ons hier maandelijks wordt toegestaan. Daarom zullen wij ons beperken tot een bondige bespreking van een paar Poolsche periodieken en tot de dorre opsomming van eenige andere, die de belangstellenden dan zelf zullen moeten inzien.

Eerst over een doode: THE POLISH ECONOMIC BULLETIN. Dit tijdschrift, uitgegeven te Londen ‘by the polish commercial and financial agency’ verscheen maandelijks. Nr. 1 zag het licht in October 1919; de onderneming werd gelikwideerd rond het einde van het jaar 1923. Dit mag zeer jammer heeten, daar elke aflevering den buitenlandschen lezer een volledigen kijk gaf over den gang van het herstel van handel en nijverheid, over den toestand der openbare financiën, over Polen's economische mogelijkheden. Nu levert de volledige verzameling van The P.E.B.(2) alleen een historisch belang op; maar zij is voor de economische geschiedenis der Poolsche republiek in de jaren 1919-1923 een bron van allereerste waarde.

 

LA REVUE DE POLOGNE en LA POLOGNE zijn twee Fransch-Poolsche verbindingstijdschriften, elk een eigen, zeer verschillend karakter dragende.

Het eerste verschijnt om de drie maanden (principieel, in de praktijk echter zeer onregelmatig)(3) en heet ‘Publication consacrée à la vie, à la pensée, à la littérature françaises et polonaises. Organe des études de littérature comparée franco-polonaise. Revue de liaison entre les intellectuels polonais et français. - Directeurs: J. Langlade et A. Neibecker, professeurs aux Universités de Poznan et de Cracovie.’ In het A nos Lecteurs (nr 1, p. 2-3) werd er gezegd dat La R. de P. een ‘bulletin français’ voor Polen wil zijn, waarin men de Polen op de hoogte van de Fransche kunst, letterkunde en philologie zal brengen en houden en de Poolsche literatuur, geschiedenis, economie, wetenschap, philologie en muziek aan de Franschen doen kennen. La R. de P. wenscht een op politiek en philosophisch-godsdienstig gebied onpartijdig tijdschrift te zijn en te blijven, zooals aan het einde van het A nos Lecteurs werd verklaard. Wij meenen La R. de P. te mogen aanzien als een op wetenschappelijk gebied zeer ernstig tijdschrift; tal van Fransche en Poolsche hoogleeraars, geleerden en kunstenaars werken er aan mede en de bibliographische aanteekeningen (bespreking van boeken en tijdschriftenartikels) geven den lezer een zeer goed idee over het voornaamste dat, vooral in Frankrijk, verschijnt op het gebied der literatuur, geschiedenis, godsdienstige vraagstukken en wijsbegeerte. Hier volgt de inhoudsopgave van het laatst verschenen nummer (III, 1/2): Paul Feyel, L' Institut français de Varsovie; Stanislas Lukasik, Le prince C.A. Czartoryski et la renaissance du théâtre national en Pologne au XVIIIe s.; Jacques Langlade, Diderot éveilleur d'idées; V. Tarnowska, Journal de voyage (in Italië) de la comtesse Valèrie Tarnowska. (1803-1804); W. Lednicki, Byron et les grands maîtres du romantisme français; Thadée Grabowski, Sigismond Krasinski et le romantisme française; XXX, La Société des mines de Czelads; Notes bibliographiques.

Het tweede, waarvan de volledige titel luidt: LA POLOGNE POLITIQUE, ECONOMIQUE, LITTERAIRE ET ARTISTIQUE heeft, ondanks dien titel, een overwegend economisch en politiek karakter. Het is het orgaan van de ‘Association France-Pologne’ en verschijnt om de veertien dagen, zeer regelmatig; het is zoo oud als de republiek zelf: op 1 Januari '26 verscheen nr 1 van

Jaargang VII(4). LA POLOGNE beschikt over een aantal vaste medewerkers, die er elk een vaste rubriek in behandelen, zoodat elk nummer ongeveer hetzelfde uitzicht vertoont. Niet tweemaal in de maand, maar wanneer de toestanden er zich toe leenen, verschijnt er, als eerste artikel, een paar bladzijden van Casimir Smogorzewski over Polen's buitenlandsche politiek, meestal over de verhoudingen tusschen Polen en den Volkenbond te Genève; zoo spreekt ons in het laatste nummer dat ons bereikte, dat van 1 Mei ll., C. Smogorzewski van Les Dernières Réalisations (op internationaal gebied) de M. Skrsynski, Minister-President, tevens Minister van Buitenlandsche Zaken van het kabinet, dat door Pilsjoedski en zijn aanhangers werd verjaagd. Een aantal vaste kronieken (‘La Vie Politique’ door L.T., ‘La Vie Economique’ door Alexandre Merlot, directeur van het tijdschrift, ‘La Vie Intellectuelle’ door Marya Kasterska, ‘Livres et Périodiques’ door Henri de Montfort, ‘Revue de la Presse française’ door Victor Joze en ‘Informations diverses’) maken dat wij een algemeen overzicht krijgen over het leven en over de gebeurtenissen in en omtrent Polen. Laten we ook vermelden, dat in het nummer van 1 Maart C. Sm. een ‘Revue de la presse polonaise’ heeft laten verschijnen en Edouard Ganche een artikel betiteld: La Musique polonaise en France; van het nr van 15 Maart af, houdt er Edouard Woroniecki een nieuwe kroniek over ‘L'Art polonais à Paris’ en het nr van 1 Mei publiceert den tekst van het waarborgtraktaat tusschen Polen en Roemenië, te Boekarest onderteekend op 26 Maart 1926, een der laatste ‘réalisations’ van ex-Minister Skrzynski.

 

In den loop van de 19e eeuw, van de tweede helft er van vooral, zijn zich, zooals dit gebeurde voor Ierland of voor welke Europeesche streek ook, waar de bevolking door vreemde bezetters onderdrukt werd, vele Polen in de Vereenigde Staten gaan vestigen. Dat zij daar sterke groepen hebben gevormd, waarop het moederland mag rekenen, werd ons bewezen door POLAND, A Publication and A Service, dat in 1919 werd gesticht en nog steeds maandelijks te New-York verschijnt. Elk nummer is een brochuur van 60 à 70 blz. 4o, overvloedig en rijk geïllustreerd. Vele diepzinnige studies over wijsbegeerte, beschaving of staatkunde zal men er niet in vinden, wel echter artikels over nijverheid, handel en financiën, een of ander over een politieke gebeurtenis der laatste jaren en dan nog bij voorkeur niet ouder dan 1914-18, nu en dan een vertelseltje, reis- en jachtverhalen, reismogelijkheden voor Amerikanen in Polen. Het Juni-nummer '26 vooral draagt dezen laatsten stempel: met het artikel van Charles Philips The ‘Why’ of Poland's Romance en vooral de illustratie er van, met Thaddens Wolkowski's Suggestions for Tourists en Dr. H. Sokal's Health Resorts in Poland. De jonge volken zijn zooals de kinderen: zij houden van prentjes en van vertellingen, van alles wat hun het leven schoon en makkelijk kan maken; zij werken al spelende en bekommeren zich weinig om hun her- en toekomst; zij knielen voor heiligenbeelden uit gewoonte en de groote vraagstukken van de materieele of spiritueele geschiedenis des menschdoms laten hen onverschillig; zij kennen niet de zorgen die wij hebben, volwassen, ouder volken. POLAND is het type van een tijdschrift voor zoo een kindervolk. Het speciaal karakter er van wordt nog meer in het licht gesteld, wanneer men het vergelijkt met b.v. L'EST EUROPEEN.

 

L'EST EUROPEEN, Revue mensuelle des questions politiques, économiques, historiques et intellectuelles, bestaat reeds sedert 6 jaar. In Februari 1926 is het le nummer van den 6en jaargang verschenen, in April het dubbel nummer 2-3; het staat onder redactie van Georges Szurig en Boleslas Srocki; het verschijnt te Warschow en is uitsluitend Poolsch, alhoewel klaarblijkelijk bestemd voor

het Fransch publiek. L'EST EUROPEEN kunnen wij insgelijks een verbindingstijdschrift heeten, maar een verbindingstijdschrift tusschen Europa en Rusland (Eurasië) in dezen zin, dat Polen, door zijn Slavisch-zijn en zijn lange inlijving bij Rusland, beter in staat dit laatste land te kennen en te begrijpen dan wie ook, aan ons, West Europeeërs, de beteekenis der gebeurtenissen in het vroeger rijk der tsaren tracht uit te leggen: zulks blijkt uit artikels zooals dat van O. Stabrowski: Europe et Asie en dat van Ing. J.B.: Le Système monétaire en Russie Soviétiste (in nr 1.), alsook uit politieke overzichten zooals die van nrs 1 en 2/3. In verband met de jongste economische moeilijkheden en de politieke onlusten die Polen te doorstaan had, zal het eerste artikel van nr 1, La Pologne au seuil de l'année 1926, met belangstelling worden herlezen. Men ziet er al wat het Poolsche volk van het coalitie-ministerie Skrzynski verwachtte. Dit was de tweede coalitieregeering in Polen; de eerste was die van Vincent Witos geweest, in 1920. Het was de tijd toen de Russische roode legers elken dag het land wat dieper binnendrongen en de hoofdstad reeds bedreigden. Dank zij de eendracht van allen werd Polen gered en de regeering Witos, de regeering van 't nationaal verweer geheeten. T.J., schrijver van bewust artikel, twijfelde er in Januari l.l. niet aan of de tweede coalitie-regeering zou mogen geheeten oworden: de regeering van het economisch verweer. Laten wij ook nog uit hetzelfde nummer vermelden: 1) het artikel van B. Srocki, over den in December 1925 overleden grooten Poolschen schrijver Ladislas Reymont, auteur van den de wereld door bekenden roman: ‘De Boeren’, en laureaat van den Nobelprijs voor 1924, en 2) D'Occident en Orient... Le Rôle de l'Institut d'Exportation de Varsovie door Paul Gruel, lid van het Fransch parlementair Handelscomiteit. - In nr 2 publiceert S. Dangel eenige Réflexions sur la récente Session de la Société des Nations; Joseph Siemienski onderzoekt er welke Les Eléments Modernen dans les Institutions de l'Ancienne Pologne zijn en Adam Stebelski en Z. Dreszer houden zich bezig met het vraagstuk der minoriteiten, de eerste in het algemeen (La Question des Minorités au point de vue international), de tweede met het oog op de sterkste minoriteit in de Poolsche Republiek (Nouveaux Courants parmi la Minorité Ukrainienne en Pologne).

 

Wij noemen nu nog:

LE MESSAGER POLONAIS. Quotidien politique, économique et littéraire, verschijnende te Warschow, uitsluitend in de Fransche taal, sedert 1 Januari 1925(5).

PRZEGLAD POLITYCZNY, een Warschowsch maandschrift gewijd aan vraagstukken van buitenlandsche politiek, dat een Fransch bijvoegsel (Revue Politique) publiceert, met uittreksels uit de voornaamste artikels.

BULLETIN MENSUEL DE LA CHAMBRE DE COMMERCE BELGO-POLONAISE. Bruxelles, rue Ducale, 33.

GUIDE DU COMMERCE MONDIAL. TOME POLOGNE-FRANCE 1922. Varsovie.

ALMANACH POLONAIS 1921. Varsovie, Institut de l'Economie Sociale.

THE POLISH HANDBOOK 1925 A Guide to the Country and Resources of the Republic of Poland. Edited by Francis Bauer Czarnomski. London, 1925. Geeft allerlei inlichtingen over staatkunde en aardrijkskunde, economische en sociale toestanden, onderwijs en cultuur, bevat een kaart van Polen en tal van advertenties. Het kan door een ieder worden gebruikt, met nut, dank zij zijn veelzijdigheid en met gemak, dank zij zijn talrijke en goed opgemaakte indexen. Zijn 700 blz. 16o fijn papier maken er een makkelijk te hanteeren boekdeel van, dat met zijn rooden linnen band en zijn in alle opzichten verzorgden druk het oog aangenaam aandoet.

6 Juni 1926.

C. DEBAIVE.


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs


datums