De Vlaamsche Gids. Jaargang 14

[p. 283]

Boekbeschouwing

Herbert Kunze. Die Gotische Sculptur in Mitteldeutschland (Kunstbücher Deutscher Landschaften). Bonn, Friedrich Cohen, 1925. 3 M.

Telkens men na-oorlogsche boeken uit Duitschland in handen krijgt, in 't bijzonder kunstboeken, staat men versteld over de sobere pracht, waarmede de uitgevers van over den Rijn, niettegenstaande de slechte tijden, uitpakken. 't Lijkt paradoxaal, maar het dure boek schijnt in het verarmde land te rendeeren! Die Gotische Sculptur in Mitteldeutschland van Dr Herbert Kunze is een onafhankelijk deel uit een reeks kunstboeken, die op den duur gansch Duitschland zullen bestrijken. De grondgedachte van deze verzameling schijnt te zijn dat de geest van het landschap steeds opnieuw te voorschijn komt boven de wisseling van de vormen en van de menschen. Voor Midden-Duitschland zou dit, volgens Dr. Kunze, een herhaalde terugkeer zijn tot de Romaansche opvatting: de beeldhouwkunst los van de bouwkunst. Op kernachtige wijze illustreert hij zulks door woord en beeld - er zijn niet minder dan 80 voortreffelijk uitgevoerde buitentekstplaten - aan den ontwikkelingsgang van de Gothische beeldhouwkunst te Maagdenburg, te Naumburg, te Meissen, te Heiligenstadt, te Halberstadt en elders. Voor vergelijkende kunststudie een onmisbaar werk.

P.D.K.

Prof. J. Vercoullie. - De Diersage en Reinaert de Vos (Brugge, Centrale Boekhandel, 1925); 95 blz.; 4 fr. 50 c.

Prof. J. Vercoullie, die in de reeks ‘Cultuur en Wetenschap’ reeds De Taal der Vlamingen uitgaf, liet daarin nu ook De Diersage en Reinaert de Vos verschijnen, een zeer verdienstelijk, onderhoudend en volledig ‘overzicht’, met 9 illustraties opgeluisterd. Het boek deelt o.a. allerlei bijzonderheden mede over de fabelliteratuur, vooral over de Sanskritsche Pancatantra; de theorieën over het ontstaan der diersage; den

[p. 284]

inhoud van het dierenepos Reinaert, met uitweiding over de dier- en plaatsnamen die er in voorkomen, zijn beteekenis, zijn kunstwaarde; verder al wat tot nu toe bekend is over den dichter, een en ander over de verschillende uitgaven, vertalingen en modernisecringen van Retnaert en een hoofdstuk over geschilderde en gebeeldhouwde satirische tooneelen, aan fabelen en diersage ontleend.

Taalbloei, letterkundig leerboek voor H.B.S., gymnasia, kweek- en normaalscholen, bijeengebracht door M.A.P.C. Poelhekke, 4^e herziene en verkorte uitgave (Groningen, Den Haag, J.B. Wolters, 1925); 352 blz.; f 3,25; geb. f 3.75.

Hier werd reeds met lof Taalbloei, in twee deelen, besproken. Daarnaast bestaat nu een uitgave die wat in de beide deelen werd bestreefd, in één deel heeft samengeperst. Minder kosten dus en weglating vooral van wat aan sommigen te moeilijk scheen. Het grondplan werd behouden: eerst materiaal om verschillende openbaringen der literatuur aan niet te moeilijke specimens te toonen; daarna, in chronologische orde, de ontwikkeling der letterkunde van 1880 af tot nu toe, met inbegrip van sommige dichters uit den jongsten tijd.

Er zijn eenige Zuidafrikaansche schrijvers in vertegenwoordigd en de volgende Vlaamsche: Rodenbach, Buysse, Sabbe, Verriest, Van Langendonck, Gezelle, Streuvels, De Clercq, Vermeylen, Van de Woestyne, Van Cauwelaert, Boens, Moens.

N.C. Meyer Drees. - Bewust Lezen, een hulpboek bij literatuurstudie (Groningen, P. Noordhoff, 1925); 146 blz.; f 1.75.

Een boek in ‘vereenvoudigde’, bestemd voor leerlingen van middelbaar en voorbereidend hooger onderwijs, voor kursisten aan volksuniversiteiten en studeerende onderwijzers, die iets weten moeten over de waarde van het boek dat zij lezen, den geest, de persoonlijkheid van den schrijver, zijn techniek, zijn taal, en zoo meer.

Besproken worden Carl ende Elegast, Beatrijs, Van den Vos Reinaerde, Warenar, Gijsbregt van Aemstel, Marco, De Familie Stastok, Het Huis Lauernesse, De Leeuw van Vlaanderen, Max, Havelaar, Irmelo, Verborgen Bronnen, Op Hoop van Zegen, Boefje, Domheidsmacht, Een Zwerver verliefd, De Vlaschaard, Voor de Poort, Het beloofde Land, Het hoogste Recht, Bloesem. Maar besproken wil hier zeggen, dar er vragen

[p. 285]

worden over gesteld, die het inzicht der studeerenden moeten verhelderen en soms wel op vergelijkingen aansturen: b.v. de middeleeuwsche Beatrijs en die van Boutens, Carl ende Elegast en De Leeuw van Vlaanderen, de laatste drie opgegeven werken van lna Boudier-Bakker...

Er wordt niet hoofdzakelijk gevraagd naar den inhoud, de indeeling en het genre, maar ook naar de levensbeschouwingen van de schrijvers en niet het minst naar de ontleding van de karakters der personages: Op Hoop van Zegen en Boefje mogen vooral dààrom in de eerste plaats vermeld worden.

De vragen (gewoonlijk een vijftigtal voor ieder boek, soms meer) werdeni over 't algemeen gelukkig gesteld. Een paar keeren stipten wij er een aan waarin de leerling te weinig iets zelf moet vinden, b.v.

De Kolbergen bezitten een krachtig zelibewustzijn, wat zich uit in trots, zelfbeheersching en vastheid van wil. Toon dat aan.
In één van de schetsen... vinden we teleurgesteld liefdesverlangen; in een andere.....; in een derde.....; in een vierde....; en in weer een andere.... Toon dat aan.

Het boek is typographisch zeer verzorgd.

Jef Mennekens. - De Belgische Grondwet (Brugge, Centrale Boekhandel, 1926); 72 blz.; 3 fr. 50 c.

Tekst van de door de Regeering vastgestelde vertaling van onze Grondwet, met een beknopte, duidelijke toelichting bij de meeste artikelen. Ten slotte een schematisch overzicht. Dit is nr 18 van ‘Cultuur en Wetenschap.’

A.