De Vlaamsche Gids. Jaargang 12

[p. 89]

Engelsche Kroniek

‘Arthur, a tragedy’, door Laurence Binyon (Heinemann, 6/-) heeft ons aangenaam verrast. Er bestaat dus nog mogelijkheid om uit de aloude Arthur-sage, die velen voor uitgeput hielden, nieuwe bezieling te halen, en dit na de ‘Idyls of the King’ van Tennyson; en de echte, edele tragedie, die plaats had moeten ruimen voor de sceptische comedies van Shaw en anderen, is ook niet dood in Engeland.

Het is nog eens het treuspel van Lancelot en Guinevere, het conflikt tusschen liefde tot de koningin en trouw tot den koninklijken vriend. Al de epische grootschheid, en ook het tooverachtig bovennatuurlijk element der legende, heeft de moderne dichter weten te eerbiedigen en weer uit te beelden; door behendig gebruik van ouderwetsche uitdrukkingen hier en daar, is hij er zelfs in geslaagd zijn taal in eenklank te brengen met de toestanden uit die verdwenen wereld, zonder daarbij in hinderend geleerd pedantisme te vervallen.

Zijn vers - en soms ook zijn proza - hebben de waardigheid, die bij het onderwerp past, en toch brengt hij dit laatste nader tot den modernen geest, door van zijn personen zuiverder menschelijke gestalten te maken. Hij schaft het sprookjesachtige van de oorspronkelijke sage niet af; hij laat er de betoovering van werken op het geheele stuk; maar tempert er juist genoeg het licht van, om ons in Arthur, Lancelot en Guinevere ook den gewonen mensch te laten herkennen. De gewone mensch is tragisch genoeg voor hem, en ook voor ons. De traditioneele Guinevere was geheel platonisch in haar liefde; bij Binyon is zij het bezwijken nabij, en brengt Lancelot in zulke verzoeking, dat hij, onder onze oogen, een heldhaftigen strijd tegen haar en zichzelf moet voeren om den geliefden koning niet ontrouw te worden.

Zekere tooneelen zijn Shakespeare waard, en soms waant men diens vorstelijke stem te vernemen in den statigen en toch natuurlijken gang der verzen, in de edele atmosfeer van ware poëzie die zij scheppen. Men leze Arthur's woorden, wanneer hem, op het einde van den nacht, de smartelijke zekerheid is gebracht aangaande Guinevere's verhouding tot Lancelot, en hij juist besloten heeft haar door Gawain te laten aanhouden om haar te hooren en te vonnissen.

[p. 90]

 

‘(Gawain goes out. Arthur pulls back the curtains of the window.)

 

Dawn. Is it dawn so soon?

 

The birds sang soft so when I wooed her, soft

 

And thrilling with low pipe. Smell of the grass,

 

Dew, and her face, wonderful, coming towards me...

 

Ah, God, that it were night again, the night,

 

The dark, where I knew nothing, where I loved

 

And trusted, where I had a wife, a friend.

 

(He falls on his knees.)

 

Saviour of men, dear Christ, though my flesh bleed,

 

Lift me to see, distinguish, and be just.

 

The King must needs be just. Let me not fail,

 

Now when Thou seest me humbled. I have lost her.

 

Have mercy upon us both. (He rises.)

 

I am the King,

 

And therefore justice. If I fail, that fails,

 

Which is of costlier essence than a King,

 

Which salts corruption...’

Men leest voort en voort, geboeid en verrukt door de waarheid van karakters en toestanden, zonder een feil in den bouw der handeling te ontmoeten... tot dicht bij het einde. En daar schijnt de ingeving wat te zijn verzwakt. Als Lancelot Guinevere op zijn kasteel heeft gebracht en haar weigert op te geven, tenzij Arthur belooft haar niet te zullen deren, is de Koning in twijfel. Uit dien twijfel redt hem een bisschop, die hem namens den Paus komt bevelen Guinevere in een klooster te laten treden. Die bisschop is te duidelijk ‘ex machina’. Het natuurlijk, organisch verloop moest anders zijn. Is de dichter voor het noodzakelijke slot teruggedeinsd en waarom? Shakespeare zou alleen de natuur, en geen bisschop hebben laten beslissen.

Dat is, dunkt ons, het eenig gebrek in dat ware kunstwerk, dat overal elders vol indrukwekkende schoonheid is.

M. BASSE.