De Vlaamsche Gids. Jaargang 4

[p. 94]

Nieuwe Boeken.

Gustaf Siösteen. - ‘Det moderna Belgien.’ Iakttagelser och Stadier. Stockholm, Albert Bonniers Förlag.

‘België is een miniatuurland. Een Staat niet grooter dan een Zweedsche provincie - een brandpunt voor de moderne industrie, een microcosmos van de hedendaagsche economische, politieke en sociale problemen.’ - ‘België is een nadere kennismaking wel waard. De vreemdeling zal het zich niet beklagen indien hij er wat langer vertoeft dan ‘éen nacht op weg naar Parijs.’

Zoo zegt de schrijver, die er zelf verscheidene zomers maanden achtereen doorbracht - steeds zich verbazende over dit kleine, dicht bevolkte, drukke stukje wereld waar de trein hem in enkele uren van de eene grens naar de andere voert. Ook het groot aantal stoomtrams heeft hem getroffen, stoomtrams die luid bellend en fluitend soms door uitgestrekte bosschen stoomen.

En de Zweed heeft heel wat te vertellen over dit ‘aan monumentale herinneringen en contrasten uit den ouden en modernen tijd zoo rijke land.’ Hij heeft niet alleen veel gezien, maar ook bewonderenswaardig goed gezien. Hij noemt zich zelf journalist en veel wat in zijn lijvig boekdeel over ‘Het moderne België’ is opgenomen, verscheen eerst in Zweedsche couranten en tijdschriften. Het pleit voor de Zweedsche journalistiek dat de schrijver toont zijn werk zoo ernstig op te nemen. Hij stelt zich niet tevreden met zien en neerschrijven. Hij tracht in het wezen der dingen door te dringen en zoekt zijn kennis in de beste bronnen, die hij heel eerlijk in zijne voorrede opbiecht en waarvan ik alleen noem de werken van: E. de Laveleye, Louis Varlez, E. Vandervelde, G. Freddy, C. Lemonnier en Henri Hymans.

De schrijver verdeelt zijn werk in drie groepen: I. Het pittoreske België; II. De Industrieele Bijenkorf; III. In Tijden van Gisting, Industrieelen en Revolutionnairen. In zijn eerste af deeling geeft hij ons, behalve zeer juiste beschrijvingen van de Vlaamsche steden en hun historische monumenten, zijn indrukken over den Vlaamschen en Waalschen volksaard, den taalstrijd en den voortdurenden kamp tusschen clericalen en liberalen. Hij noemt Vlaanderen ‘het beloofde

[p. 95]

land van de geestelijkheid.’ ‘De strijd van de priesters om de belangen der bevolking om de kerk te concentreeren is pathetisch.’ (!)

Een typisch trekje van den Belgischen volksaard zag hij te Oostende, waar kinderen aan 't strand aan 't graven en spelen waren. ‘Plotseling komt er een troep soldaten aan, voorafgegaan door vroolijke muziek. De kinderen verlaten hun spel en stellen zich aan de spits van den marcheerenden troep. Zij vergenoegen zich niet als Duitsche, Engelsche en Zweedsche kinderen met alleen op de maat mee te loopen - want geen natie is als de Belgische gewend aan allerlei processies, kermissen, feestdagen en volksfeesten - maar dansen onder rhythmische en gracieuse lichaamsbewegingen op de maat van de muziek voorop, terwijl zij heel duidelijk toonen dat zij genieten van de bewondering (of verwondering?) die hen uit de oogen der vele toeschouwende vreemdelingen tegenstraalt.’

Gheel met zijn eigenaardige ‘pensionnaires’ maakte ook grooten indruk op den Zweed. Hij wijdt een geheel hoofdstuk aan de stad van de heilige Dimphna.

In groep II worden behalve de industrie ook de landbouw en veeteelt behandeld. De schrijver is vol bewondering voor den Vlaamschen boer en het ‘vette’ Vlaanderen en niet minder voor den energieken, nijveren fabrieksarbeider en mijnwerker in het Walenland. Onaangenaam werd hij getroffen door het harde werken der vrouwen in de kolenmijnen. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan ‘Kongo-äfventyret’ (het Congo-sprookje) zooals hij de idealen en toekomstdroomen van Leopold II bestempelt.

In groep III handelt een hoofdstuk over de ‘Konst och litteraturströmmingar.’ (Kunst en letterkundige stroomingen). Dit hoofdstuk komt mij zeer onvolledig voor, wat misschien te wijten is aan de onkunde van den schrijver met de ‘moedertaal.’ Zijn bronnen waren uitsluitend Fransch - is het dus wel te verwonderen dat Rodenbach, Verhaeren, Lemonnier en Maeterlinck genoemd worden, maar noch de gezusters Loveling, noch Pol de Mont, noch éen van de groote jongeren?

‘Het resultaat van het ijverig streven van de voorstanders der Vlaamsche taal uit zich in een rijke, nog jonge maar veel belovende litteratuur.’ Hiermee moeten de Vlaamsche schrijvers zich tevreden stellen.

Dit is echter niet meer dan een klein vlekje, in dit verder zoo juiste boek. Bijna zonder fout zijn de Vlaamsche woorden en zinnen, die de schrijver citeert, weergegeven. Een ongewoon feit, waarover wij ons wel verheugen mogen.

Het eerste hoofdstuk van de laatste afdeeling, geheel gewijd aan

[p. 96]

Leopold II had ik gaarne besnoeid gezien - zoo niet geheel weggelaten. De schrijver had den koning der Belgen kunnen behandelen alleen uit een zuiver politisch, of historisch oogpunt en diens financieele en huiselijke aangelegenheden geheel ter zijde kunnen laten.

Meer dan twee honderd, alle zeer goed geslaagde illustraties versieren het boek. We vinden er reproducties in van schilderijen van Rubens, Van Dyck, Laermans en Claus en van de beeldhouwwerken van Lambeaux en Meunier. Het schoone stadhuis van Brussel versiert het titelblad en een fijne teekening van het Gentsche begijnhof door Doudelet besluit dit hoogst merkwaardige, zeer aanbevelenswaardige boek.

D. Logeman-Van der Willigen.

Gent, Januari 1908.