Victory

[p. 29]

De stille vuren en het hart.

Overal tusschen de verschillende gebouwen liepen smalle gangen, waarnaast de muren hoog oprezen. Daardoor leek het den heer en mevrouw Harders, toen ze de bezichtiging van Blue Band's geboortehuis waren begonnen, alsof ze zich in een doolhof bevonden. Door die gangen liepen mannen in druk bewegen, af en toe kwam een meisje te voorschijn, en overal waren ramen, waarachter het leven der fabriek in geklop, getik, geratel en gegons opbruiste.

Eerst gingen ze naar ‘de vuren’.

Een wachter trok een deurtje open en de hevige, stille gloed werd zichtbaar; elke oven leek een lange smalle baan van rood vuur, waarop ijle zwarte streepjes lagen, als een begin van dooving.

‘Dit zijn de oude ovens,’ zei meneer Van Dalen. ‘We hebben er ook nieuwe; komt maar eens mee!’

Een oogenblik later stonden ze in een ander lokaal, opnieuw voor ovens.

De hitte straalde naar hen toe als een benauwenis, zoodat ze onbewust even achteruit deinsden.

[p. 30]

‘Dit is wit vuur,’ vertelde de geleider, ‘en u mag het alleen met beschermde oogen zien’.

Meteen reikte hij elk van zijn gasten een handspiegelvormig stuk hout toe met een stuk gekleurd mica er in. Ze keken er door, nadat een paar kleine kleppen aan de ovens waren geopend.

Fel en stil lag het vuur voor hen, zóó fel, dat het een verschrikking leek, welke onwillekeurig de gedachte opwekte, dat men daar in zou kunnen vallen.

Af en toe sputterde een dunne, doorzichtige vlam uit de kolenlaag omhoog, knapperde uiteen en viel neer, rees weer op en kromp opnieuw in.

‘Dat is een ontzettende gloed,’ zei meneer Harders eindelijk.

‘Om van te rillen, al lijkt het een dwaze uitdrukking,’ vond mevrouw. Nog even blikten ze in het vuur, nog even huiverden ze; toen sloot meneer Van Dalen de ovenkleppen en bracht z'n bezoekers naar de machinekamer.

‘Dit is nu “het hart” van het bedrijf,’ vertelde hij.

En hij nam zijn hoed af, alsof hij onbewust uiting gaf aan den eerbied, dien hij voor deze afdeeling koesterde.

[p. t.o. 30]

En vet zijn je glanzende koeien.... blz. 36.

[p. t.o. 31]

De karnzaal met zijn moderne karns... blz. 38.

[p. 31]

In de ruime, lichte zaal stonden drie machines, één groote en twee kleinere, naast elkaar.

‘Die groote is onze oudste stoommachine, die renteniert,’ zei de machinist, die te voorschijn kwam. ‘De twee andere, hoewel kleiner van omvang, zijn van veel grooter capaciteit; het zijn z.g.n. stoomturbines, zooals u ziet, allebei van 't zelfde type. De middelste drijft nu de fabriek, de andere dient voor reserve. Ja, we zitten niet gauw verlegen: drie machines, welke elk alleen voldoende zijn voor wat van ze gevraagd wordt. Zij wekken de electriciteit op, die we noodig hebben, want alles gaat hier electrisch. En mochten de stoommachines, ondanks onze voorzorgen, toch te kort schieten, dan kunnen we den gemeentelijken electrischen stroom nog transformeeren.’

‘Dat zal wel nooit gebeuren,’ zei meneer Harders.

‘Vermoedelijk niet. Maar een bedrijf als het onze, met een paar duizend werkende menschen, mag niet aan risico onderhevig zijn.’

Dàt waren de bezoekers met hem eens.

‘En evenmin mag de stroom van producten, die uit onze fabriek de wereld in gaat, onderbroken worden,’ vulde meneer Van Dalen aan. ‘Ook dàt niet!’ stemde meneer Harders vol overtuiging toe.