De coming man
(Naar aanleiding van de aflevering ‘Vervagende Grenzen’ uit de NPS/VPRO-televisieserie Verleden van Nederland, 30 november 2008.)
‘Enveloppe met inhoud; het is zaliger te geven dan te ontvangen’, luidt de tekst bij deze cartoon van tekenaar L.J. Jordaan uit Het Parool van mei 1951.
Staatssecretaris Jo Cals reikt de P.C. Hooftprijs uit aan de schrijver Simon Vestdijk. Vestdijk is in die tijd als schrijver een echte arrivé. Gerard Reve (S. van het Reve noemde hij zich op dat moment nog) is de coming man van de Nederlandse literatuur. Drie jaar eerder heeft hij zijn meesterwerk De avonden gepubliceerd.
Reve overhandigt Cals een aanklacht. Met Reves aanklacht wil Jordaan de preutsheid van Nederland en de bekrompenheid van het ministerie van Onderwijs, Kunst en Wetenschappen aan de kaak stellen. Reve had voor zijn novelle Melancholia een beurs gewonnen om in het buitenland te werken. De hoofdpersoon uit de novelle masturbeert op een kast als hij zich in de oorlog moet verstoppen voor de Duitsers. Cals vindt bij de uitreiking van de P.C. Hooft-prijs, dat de overheid moet optreden ‘...tegen uitwassen die [...] het algemeen welzijn bedreigen [...]’. Hij ontneemt Reve zijn reisbeurs wegens de immorele passages in de novelle.
Reve klaagt aan en vertrekt kwaad naar Engeland. Jo Cals duikt later op als de romanfiguur Jakhals in zijn boeken. Met de zoon van Cals kreeg Reve overigens een verhouding. Zijn wraak was dus zoet.
© 2002 - Collectie Atlas van Stolk - Het Geheugen van Nederland
Auteursrechtelijk beschermd