[Nummer 106]
Hank Ort
Hazeu doorbreekt clichébeelden van Vestdijk
Het is zover! De grote biografie van Vestdijk, geschreven door Wim Hazeu, verschijnt op donderdag 10 november 2005 bij De Bezige Bij. En wat meer is: op diezelfde dag promoveert Wim Hazeu aan de Rijksuniversiteit te Groningen.
In maart 2003 bracht de Vestdijkkring Wim Hazeu en Gé Vaartjes bij elkaar in de centrale Bibliotheek Amsterdam voor een dubbellezing over biografieën. Hazeu liet in zijn bijdrage blijken hoezeer hij door Vestdijk gegrepen was en wat voor resultaat hem voor ogen stond.
‘Samenbindende, literaire verhalen zullen een onderdeel van de biografie zijn. Een biografie die een zoektocht is naar de bronnen van het werk van Vestdijk, en de omstandigheden die invloed uitoefenden op zijn leven, en daardoor afgeleid ook op zijn werk. Ik zie het schrijven van een biografie als een avontuur, een ontdekkingstocht.’ (Vestdijkkroniek 102) Hazeu schetste hoe hij een verhaal op zou bouwen ‘dat verder reikt, breder is, dan alleen de opsomming van levensfasen en - feiten van Vestdijk’, zoals hij dat eerder deed in de biografieën van Achterberg, Slauerhoff en Escher. Tussen de regels liet hij doorschemeren voorlopig nog niet klaar te zijn met deze grote klus, maar de interesse was meer dan gewekt bij zijn gehoor, en de verwachtingen naar het resultaat van zijn ontdekkingstocht zijn sindsdien hoog gespannen. Gé Vaartjes (biograaf van onder meer Bomans) betoonde zich gelijk gestemd: ‘Want dat staat voor mij vast: geen biografie zonder de hoofdpersoon in een maatschappelijke, sociale en culturele context.’ Beide biografen zijn erop uit de figuur waar zij over schrijven te doorgronden.
De biografie van Vestdijk houdt de Vestdijkianen al heel lang bezig. Nol Gregoor heeft nog tijdens het leven van Vestdijk veel materiaal verzameld. Hij was geïnteresseerd in wat hij noemde ‘het aandeel dat de zogenaamde werkelijkheid kan hebben aan de zogenaamde vrije verbeelding’. Sinds zijn werk en zeker ook door de naspeuringen van Hans Visser - die in 1987 Simon Vestdijk, een schrijversleven publiceerde - weten we hoezeer de zogenaamde werkelijkheid in het geval van Vestdijk onlosmakelijk verstrengeld was met zijn werk. Tot nu toe moesten de Vestdijkvorsers het echter stellen met de feiten zonder duiding. Reikhalzend is daarom uitgekeken naar het werk van Wim Hazeu. In deze aflevering van de Vestdijkkroniek besteden we daar dan ook ruime aandacht aan. Helga den Besten en Fries de Vries gingen op bezoek bij de biograaf en geven verslag van een indringend vraaggesprek. Hazeu vertelt daarin over zijn werkwijze, de valkuilen die hij heeft vermeden en de clichébeelden van Vestdijk die hij doorbreekt: ‘De voorstelling van de kluizenaar uit Doorn bestaat eenvoudigweg niet. Hij was vaak buiten de deur.’ Voor publicatie in de kroniek stelde Wim Hazeu enkele bijzondere foto's ter beschikking, alsmede twee afbeeldingen van een horoscoop die Vestdijk maakte voor Henriëtte van Eyk.
Dit alles maakt zeer nieuwsgierig, maar de biografie was bij verschijnen van deze kroniek nog niet beschikbaar, zodat u een recensie en een overzicht van de receptie tegoed houdt voor de volgende kroniek. Daarop vooruitlopend feliciteert het bestuur van de Vestdijkkring Wim Hazeu met het voltooien van deze belangrijke biografie. Het is een terechte erkenning van zijn inspanning en zijn vakwerk dat hij in Groningen promoveert. Daarnaast zien wij daarin uiteraard ook erkenning voor het belang van Simon Vestdijk zelf.
Naast het genoemde interview en een biografie van de biograaf, biedt de kroniek ook deze keer weer een zeer gevarieerd beeld. Behalve bijdragen van oudgedienden Rudi van der Paardt (Vestdijks behandeling van Aktaion)
Auteursrechtelijk beschermd