‘Paradoxaal is het gehele leven’
Het oeuvre van Vestdijk - P. Kralt
Belangrijke bundel opstellen over Vestdijks opvatting van de rol van de paradox.
Zonder twijfel behoort Simon Vestdijk tot de vijf grote Nederlandse auteurs van deze eeuw. Dat heeft niet alleen te maken met de omvang van zijn oeuvre (bijna honderd titels) of met de veelzijdigheid van zijn
talent (Vestdijk schreef gedichten, essays, verhalen, novellen en romans); zijn belang ligt vooral in de grootsheid van zijn verbeelding en de originaliteit van zijn denkbeelden.
De tien hoofdstukken in Paradoxaal is het gehele leven geven met elkaar een duidelijk beeld van dit brede en fantasierijke schrijverschap. Beschouwingen over poëzie en essay worden afgewisseld met analyses van romans en studies over Vestdijks werkwijze. Veel bekende Vestdijkthema's komen aan bod: dood, liefde, trouw en verraad, macht, destructie en schuld. De auteur bespreekt hoe Vestdijk door schilderijen werd geïnspireerd en hoe hij vrienden en liefdes uit zijn jeugd in zijn verbeeldingswereld integreerde.
Centraal staat echter Vestdijks niet aflatende aandacht voor de paradox. ‘Wonderlijk, irrationeel en paradoxaal is namelijk het gehele leven, op ieder moment, en in al zijn manifestaties.’ Deze uitspraak van Vedstdijk typeert zijn werk als geen andere. Kralt laat zien hoe die visie niet alleen het geheel beheerst, maar ook tot in de kleinste details doordringt. Vestdijks visie op de ene oerparadox en de vele paradoxen die daaruit voortvloeiden.
De onverbrekelijke samenhang van wat aan elkaar tegengesteld is: licht en duister, liefde en dood, trouw en verraad.
P. Kralt (1935) was ruim tien jaar (eind-)redacteur van de Vestdijkkroniek. Behalve een aantal essays in diverse tijdschriften publiceerde hij over Vestdijk drie boeken: Door nacht en ontijd (1983, over Vestdijs Ierse romans), De toverbron (1988, over Vestdijk en de geschiedenis) en Stem en tegenstem (1992, over Vestdijks eerste poëziebundel).