Vestdijkkroniek. Jaargang 1985

[p. 54]

Jean Brüll Vestdijkiana extrachronica - 6

Mochten gebruikers van deze rubriek omissies hebben ontdekt: de samensteller ontvangt aanvullingen graag in zijn brievenbus: Paltzerweg 293, 3734 CM Den Dolder!

1. Primaire literatuur

‘Beethovenspeler in zijn kamer’ een nagelaten gedicht gedateerd 16-2/13-12-1931. In verschillende eerdere versies staat achter de titel ‘in mem. D. Schäfer’. Het gedicht is opgenomen (p. 261-262) in een artikel van Rob Schouten, ‘Dirk Schäfer en de grote vergetelheid’ in Optima, cahier voor literatuur en boekwezen, 2 (1984) 4 (dec.) 252-262.

Else Böhler, Duits dienstmeisje. Eerste druk 1935. Nijgh & Van Ditmar, 's-Gravenhage 1985, 14e druk, 206 p.

‘De opstand van Guadalajara van J. Slauerhoff’ in Maar toen het lag ontdekt, leek het verraad Opstellen over het proza van J. Slauerhoff, verzameld door Dirk Kroon. Bzztôh, 's-Gravenhage 1985, 358 p. Deze niet eerder herdrukte recensie (p. 105-106) van Vestdijk verscheen aanvankelijk in de Nieuwe Rotterdamsche Courant van 24 november 1937.

De nadagen van Pilatus. Eerste druk 1938. Nijgh & Van Ditmar, 's-Gravenhage-Rotterdam 1984, 11e druk, 263 p. Verzamelde romans, band 6.

‘Uit: Surrogaten voor Murk Tuinstra’ in Ik ben namelijk een held, Sportverhalen uit de Nederlandse literatuur. Samenstelling Thomas Rap. Villa, Weesp z.j. [1984], 216 p., p. 177-190.

Eerder in S. Vestdijk, Surrogaten voor Murk Tuinstra, Nijgh & Van Ditmar, 's-Gravenhage/Rotterdam 1948, p. 331-344.

[p. 55]

Ivoren wachters. Eerste druk 1951. De Bezige Bij, Amsterdam 1985, 19e druk, 244 p. BB-Pockets nr. 21.

Kunst en droom Een keuze uit de essays. Eerste druk 1957. Querido, Amsterdam 1982, 2e druk, 172 p., QED-reeks. Van deze editie werd in 1983 een hoeveelheid exemplaren, onder vermelding op p. 1 van: ‘Dit boek is u aangeboden door Wyeth Laboratoria B.V. producent van de kortwerkende benzodiazepinen Normison 20, Normison 10, Seresta, Seresta Forte, Temesta 1,0 en Temesta 2,5, Postbus 255, 2130 AG Hoofddorp’, voorzien van een leeslint met daaraan bevestigd een label met informatie over Normison 20 - kortwerkend slaapmiddel - aan artsen toegezonden. Deze uitgave is, m.u.v. de toevoeging op p. 1, gelijk aan de 2e druk.

Muziek in blik Opstellen over muziek. Eerste druk 1960. Meulenhoff, Amsterdam 1984, 2e druk, 300 + XIV p. Uitgebreid met een verantwoording van de redactie (Marius Flothuis en Emanuel Overbeeke), aantekeningen en een register. Verzamelde muziekessays, band 6.

‘E. du Perron’ in De geneugten van de roem Een verzameling verhalen en fragmenten uitgekozen door Tilly Hermans en Wouter Donath Tieges. Meulenhoff, Amsterdam 1985, 144 p., p. 83-88. Eerder in S. Vestdijk, Gestalten tegenover mij. Bakker/Daamen, 's-Gravenhage 1961, p. 36-41.

De filosoof en de sluipmoordenaar. Eerste druk 1961. Nijgh & Van Ditmar, 's-Gravenhage 1985, 6e druk, 166 p. Abusievelijk is in het boek vermeld 5e druk. Nimmer Dralend Reeks. Nederlandse klassieken van de twintigste eeuw.

De symfonieën van Jean Sibelius. Eerste druk 1962. Meulenhoff, Amsterdam 1985, 2e druk, 276 + VIII p. Uitgebreid met een verantwoording van de redactie (Marius Flothuis en Emanuel Overbeeke), aantekeningen en een register. Verzamelde muziekessays, band 7.

2. Secundaire literatuur

Toke van Helmond, ‘Simon Vestdijk en Proust’ lezing gehouden op 3 oktober 1981 voor het Institut Français des Pays-Bas, Maison Descartes te Amsterdam in Jaarboek Nederlandse Vereniging van vrienden van Marcel Proust 1981-1982, 8-9 (1983) 56-75.

[p. 56]

Wiel Kusters, ‘Ik en de dood, het kind en ik’ o.a. over de vertaling door S. Vestdijk van het gedicht van William Blake ‘Introduction’ uit Songs of Innocence (1789) onder de titel ‘Het lied’ opgenomen in Groot-Nederland, 39 (1941) 8 (aug.) dl. 2, 93-94; Thanatos aan banden, Amsterdam 1948, p. 107 (Verzamelde gedichten, deel 2, p. 441) in De Gids, 146 (1983) nr. 2-3, 179-180, rubriek ‘Kroniek & kritiek - Poëtisch leven’.

Birgit Langenhuysen, Hans van Stralen en Michel Uyen, ‘Cythère revisitée: Watteau als inspiratiebron voor Proust, Vestdijk en Warren’ over o.a. S. Vestdijk ‘Embarquement pour Cythère’ uit Thanatos aan banden, Amsterdam 1948, p. 16 (Verzamelde gedichten, deel 2, p. 350) in Uitgelezen, (1983) 5, 80-105.

Jacques Samoy, ‘Over proza gesproken’ o.a. over Rumeiland in 't Kofschip, 11 (1983) 5 (nov./dec.) 60-61.

T. van Deel, ‘Vrouwenbeelden van Du Perron en Vestdijk’ over o.a. S. Vestdijk ‘Vrouwenportret’ uit Berijmd palet, Blaricum 1933, p. 66 (Verzamelde gedichten, deel 1 p. 62) in Staalkaart, Opstellen over letterkunde onder redactie van T. van Deel en Nico Laan. Huis aan de Drie Grachten, Amsterdam 1984, 172 p., p. 43-48. Het gedicht ‘Vrouwenportret werd uitgezonden op 30 maart 1985 (Hilversum 4, 23.30 uur) in het KRO-radioprogramma Spektakel naar aanleiding van een lezing van T. van Deel, gehouden te Amsterdam in het Van Gogh-museum, tijdens de Boekenweek 1985, over het onderwerp ‘beeldgedichten’. Fragmenten uit deze lezing werden eveneens uitgezonden.

S. Dresden, ‘De essayist Vestdijk’ in Dit is de vreugd die langer duurt... Een bundel opstellen voor Prof. Dr. W. Blok ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogleraar in de Nederlandse letterkunde aan de Rijksuniversiteit te Groningen, onder redactie van F.A.H. Berndsen en J.J.A. Mooij. Wolters-Noordhoff, Groningen 1984, 232 p., p. 105-119.

G. Stuiveling en redactie, ‘S. Vestdijk’ in Moderne encyclopedie van de wereldliteratuur, deel 10 Tijd-Zwe, De Haan, Weesp/De Standaard, Antwerpen 1984, 384 p. Vestdijk op p. 113-115. Redactie: Prof. dr. A.G.H. Bachrach, Drs. G.J. van Bork, Prof. dr. M. de Grève, Prof. dr. J. Weisgerber en Prof. dr. M.H. Würzner; adviseur: Prof. dr. G. Stuiveling.

[p. 57]

Gerben Wynia, ‘Touwtrekken met Thanatos’ over ‘De uiterste seconde’, dertien verzen uit Gestelsche liederen, Amsterdam 1949, p. 39-76 (Verzamelde gedichten, deel 2, p. 35-68) in Dit is de vreugd die langer duurt..., p. 121-136. Twaalf van deze dertien verzen verschenen onder de titel De uiterste seconde in een beperkte oplage bij De Bayard Pers, Bussum 1944, 40 p. (De Jong 862). Het gedicht ‘De vogel’ was hierin nog niet opgenomen.

Over S. Vestdijk, De grenslijnen uitgewist. Nagelaten verhalen. Bezorgd en verantwoord door T. van Deel. De Bezige Bij, Amsterdam 1984, 278 p. (BB Literair) in Haagsche Courant, 9 november 1984; Algemeen Dagblad, Dagblad voor Noord-Limburg, 17 november 1984; De Noordoostpolder, 22 november 1984 (Ale Ypma); Provinciale Zeeuwse Courant, 24 november 1984; Prisma-Lectuurvoorlichting, 84-4042 (B. Luger).

W.S. Huberts, ‘Simon Vestdijk, Doeschka Meijsing en Robinson Crusoe’ een onderzoek naar de parallellen tussen Vestdijks roman De koperen tuin en Doeschka Meijsings Robinson in Kreatief, 18 (1984) 5 (dec.) 45-50.

B. Verweij, ‘Het glinsterend pantser’ een inleiding, gehouden tijdens de middagsessie van het door Essex (Nederland) B.V. op 25 februari 1984 georganiseerde symposium in het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam, ter gelegenheid van de introductie van Psoricrème een middel bij de behandeling van Psoriasis in Ditranol 1984, verslag van het symposium, Amsterdam 1985, p. 43-45; onder redactie van Prof. Dr. R.H. Cormane. Iedere deelnemer aan het symposium ontving van Essex B.V. de roman van S. Vestdijk, Het glinsterend pantser, De Bezige Bij, Amsterdam 1978, 256 p. (Symfonie van Victor Slingeland deel 1); deze paperback-editie kreeg een speciaal voor deze gelegenheid gedrukt stofomslag. Overigens is deze uitgave, qua druk, identiek aan die van band 27 (9e druk) van de Verzamelde romans van S. Vestdijk, met weglating echter van de verwijzing naar deze reeks op p. 1 en de tekst op p. 256. In het bijgevoegd ‘Naschrift voor dermatologen’ wordt de verbinding gelegd tussen deze roman van Vestdijk en Psoriasis.

Inez van Eijk en Rudi Wester, Honderd helden uit de Nederlandse literatuur. De Bijenkorf, Amsterdam 1985, 336 p. Uitgegeven ter gelegenheid van ‘De Literaire Boekenmaand’ die in maart 1985 in de Bijenkorf Boekhandels werd gehouden. Simon Vestdijk, Ivoren wachters: Philip Corvage,

[p. 58]

p. 285-288; Terug tot Ina Damman: Anton Wachter, p. 289-292; Meneer Visser's hellevaart: Willem (Wim) Visser, p. 293-295.

3. Tertiaire literatuur

Jean-Marie Maes, ‘De biografische puzzel’ o.a. over Rudi van der Paardt, Je kunt er toch bij blijven zitten?, De Bezige Bij, Amsterdam 1983 in Yang, 19 (1983) 114 (dec.) 72-74.

Anne Wadman, ‘Correcties en aanvullingen’ op zijn artikel ‘Geen revolutie te zien’ (Nieuw Letterkundig Magazijn, 1 (1983) 2 (dec.) 27-33) over Vestdijks tweede Anton Wachter-serie in Nieuw Letterkundig Magazijn, 2 (1984) 2 (nov.) 51.

W.S. Huberts, ‘Anton Wachters tijd in Amsterdam’ een reactie en aanvulling op Anne Wadmans artikel ‘Geen revolutie te zien; tijdproblemen en tijdsproblemen naar aanleiding van Simon Vestdijks tweede Anton Wachter-serie’ (Nieuw Letterkundig Magazijn, 1 (1983) 2 (dec.) 27-33) in Nieuw Letterkundig Magazijn, 2 (1984) 2 (nov.) 51-54.

Anne Wadman, ‘Antwoord aan W.S. Huberts’ in Nieuw Letterkundig Magazijn, 2 (1984) 2 (nov.) 54-55.

Joris Duytschaever, over E.M. Beekman, The verbal empires of Simon Vestdijk and James Joyce, Rodopi, Amsterdam 1983 in Spektator, tijdschrift voor Neerlandistiek, 14 (1984) 3 (dec.) 224-226, rubriek ‘Letterkunde - Aankondiging en bespreking’.

Rudi van der Paardt, over R.F.M. Marres, De vertelsituatie en de hoofdmotieven in de Anton Wachter cyclus van S. Vestdijk, Huis aan de Drie Grachten, Amsterdam 1983 in Forum der letteren, 25 (1984) 4 (dec.) 318-320, rubriek ‘Boekbesprekingen’.

B. Luger over Jean Brüll, Vestdijk op krantenpapier, Reflex, Utrecht 1984 in PRISMA-Lectuurvoorlichting, Voorburg, nr. 85-915 lett.

G. Reindersma over Jean Brüll, Vestdijk op krantenpapier in Ned. Bibliotheek- en Lektuur Centrum - lektuurinformatiedienst, nr. 85-04-038-X(V). 856.6.

[p. 59]

Corine Spoor, ‘De biograaf en het gevecht met een taaie tegenstander’ over Hans Visser en Anne Wadman, Biografisch bijwerk, Stabo/Allround, Groningen 1984, Litteraire reeks XIV (Rondom S. Vestdijk, deel 2) onder redactie van Hans Visser en Anne Wadman in De Tijd, 11 januari 1985, rubriek ‘Vandaag of morgen’.

Anton Brand, ‘“Biografisch afval” Vestdijk-vorsers’ over Hans Visser en Anne Wadman, Biografisch bijwerk in Nieuwsblad van het Noorden, 18 januari 1985.

Jos Visscher, ‘Vestdijk in Port Said’ over Hans Visser en Anne Wadman, Biografisch bijwerk in Winschoter Courant, 26 januari 1985.

Rudi Boltendal, ‘“Rondom Vestdijk” plus enig ander bijwerk’ over Hans Visser en Anne Wadman, Biografisch bijwerk in Leeuwarder courant, 15 februari 1985.

Max Nord, ‘En dit is nog maar het bijwerk. Aan de omstreden biografie van Vestdijk wordt gewerkt’ over Hans Visser en Anne Wadman, Biografisch bijwerk in Parool Uit en thuis, 20 februari 1985.

Rudi van der Paardt, over Jean Brüll, Vestdijk op krantenpapier in Literatuur, 2 (1985) 2 (mrt./apr.) 113-114 rubriek ‘Recensies Literatuur’.

4. Universitaire werkstukken

Linda P. Verstralen, Religie en fantasie. Een onderzoek naar drie fantastische romans van S. Vestdijk. Interne publicatie nr. 3006, Instituut voor Neerlandistiek, vakgroep moderne letterkunde, Universiteit van Amsterdam, 2e semester 1983, 37 p. Begeleider: H. van den Berg. (Over De kellner en de levenden, De redding van Fré Bolderhey, Een moderne Antonius en De toekomst der religie).

Paul Buhrs, Spannende werking in S. Vestdijk's Bevrijdingsfeest. Poging tot een analyse. Kandidaatsscriptie, nr. 3012, Universiteit van Amsterdam, juni 1983, 38 p. Begeleider: Frans de Rover.

Krista Duyn, ‘De filosoof en de sluipmoordenaar, een historische roman

[p. 60]

van S. Vestdijk’. Doctoraalscriptie nr. L. 358, letterkunde 20e eeuw, instituut De Vooys, Rijksuniversiteit Utrecht 1984, 46 p.

H. Nak, Het slot bij Vestdijk. Onderzoek naar de relatie tussen Vestdijks essay ‘Het pernicieuse slot’ en het einde van de romans Else Böhler, Duits dienstmeisje, De kellner en de levenden, De ziener en Een Alpenroman. Doctoraalscriptie, vakgroep Nederlands van de Rijksuniversiteit Leiden, september 1984, 77 p. Begeleider: Prof. Dr. T. Anbeek.

W.S. Huberts, Van de ene schrijver naar de andere, De invloed van Maurice Maeterlinck op het jeugdverhaal ‘De grenslijnen uitgewist’ van S. Vestdijk. Doctoraalscriptie Nederlands, Rijksuniversiteit Groningen, 1985, 41 p. Begeleider: Drs. H.R.P. Leferink.

Na storting van f 15, - op giro 3015273 van W. Huberts 's-Gravenhage, ontvangt u deze scriptie franco thuis.

5. Varia

Ilse N. Bulhof, Freud in Nederland, De interpretatie en invloed van zijn ideeën. Ambo, Baarn 1983, 431 p. S. Vestdijk e.a. op p. 306-312.

A. Da̦browka, ‘Paul van Ostayens theorie van de zuivere lyriek semiotisch geïnterpreteerd’ o.a. over S. Vestdijk. Een lezing, 3e internationale neerlandistische conferentie, 13-15 mei 1981 te Wroctaw in Neerlandica Wratislaviensia, 1. Wroctaw, Wydawnictwo Uniwersytetu Wroctawskiego 1983, p. 83-97 (Acta Universitatis Wratislaviensia, no. 764).

Pieter van Lierop, Dutch film 81/82/83 o.a. over S. Vestdijk, introduction p. 7-8; translated from the Dutch Ministry of foreign affairs. Government publishing office The Hague, Ministry of Welfare, health and culture affairs. Rijswijk/'s-Gravenhage 1983, 123 p. Distributiecentrum overheidspublicaties.

Robert Anker, ‘Krol en orde’ n.a.v. Gerrit Krol, Het vrije vers, Amsterdam 1982, o.a. over S. Vestdijk in Tirade, 27(1983) 285 (mrt./apr.) 182-198.

Konrad Merz, ‘Konrad Merz, auteur, charmeur en masseur’ herinneringen van Konrad Merz o.a. aan S. Vestdijk. Fragmenten uit een radio-

[p. 61]

interview uitgezonden door BRT 3 in de rubriek ‘Magazine’, 23 januari 1983 in Muziek en woord, 9 (1983) 103 (apr.) 4-5.

Jacques Kruithof, ‘Hoe ik om het leven kwam’ over het thema ‘romanslot’ o.a. over S. Vestdijk in Bzzlletin, 12 (1983/84) 108 (sept. '83) 71-77; rectificatie in Bzzlletin, 12 (1983/84) 109 (okt. '83) 44.

M. Wevers, ‘Vergangenheitsbewältigung und Literatur’ over het thema ‘Wereldoorlog II’ o.a. over S. Vestdijk in T.N.A. (Tijdschrift voor Nederlands en Afrikaans) 1 (1983) 3 (dec.) 29-38.

E. du Perron, Brieven, Deel VIII (3 december 1938 - 9 mei 1940), G.A. van Oorschot, Amsterdam 1984, 612 p. S. Vestdijk op p. 7, 10-12, 37-39, 63, 72, 102-103, 104, 107, 113, 127, 128, 131, 135, 141-143, 144, 147, 149, 152, 154-156, 161, 187, 203-204, 220, 262, 271, 275, 278, 280, 281, 289, 297, 309, 314, 316, 317, 318, 342, 356, 360, 374, 407, 422, 429, 442, 449, 452, 457, 463, 478, 494, 504, 545, 561, 565, 569, 572, 574.

Michaël Zeeman, ‘Harlingen’ een gedicht n.a.v. de Vestdijkdag te Harlingen op 5 mei 1984 in Hollands maandblad, 26 (1984) 443 (okt.) 18.

Judy van Emmerik, Er moet nodig eens gelucht worden Veertien stukken over onder meer: Rudy Kousbroek, Gerrit Komrij, Maarten 't Hart, Boudewijn Büch, Adriaan van Dis, A.J. Dunning, de vrouw in de literatuur en de bestsellerhysterie. Novella, Amersfoort 1985, 160 p., op p. 123-127 ‘De Vestdijkverzamelaar’ een stuk over de biografieaffaire.

Jacques Kruithof, Hoe ik om het leven kwam en andere essays. Manteau, Amsterdam 1985, 142 p. Via p. 141 bereikt de lezer in de tekst van deze vier essays over lezen en schrijven, meerdere verwijzingen naar S. Vestdijk.

Rudie Kagie, over Knett'rend vuurwerk, een verzameling brieven van Mick de Vries aan Simon Vestdijk, te verschijnen bij Stabo/All Round, Groningen in Vrij Nederland (boekenbijlage), 19 januari 1985, rubriek ‘Ter zake’.

Frank Ligtvoet, ‘Vestdijks “Moderne Antonius” op rijm’ over H.J. de Roy van Zuydewijn De visionair, De Arbeiderspers, Amsterdam 1984, 128 p. in De Volkskrant, 1 februari 1985.

[p. 62]

Anonymus, ‘Hans Oele over Simon Vestdijk’ in Harlinger courant, 15 februari 1985. Kort bericht over de lezing die Hans Oele in februari 1985 op uitnodiging van de Loge der Vrijmetselaars hield in Museum ‘Hannemahuis’ te Harlingen over leven en werken van Simon Vestdijk.

Martin Ros, ‘Kleine uitgevers die de grote dingen doen’ o.a. over Jean Brüll en Vestdijk-uitgevers in Boekblad, 152 (1985) 8 (22 febr.) 8, rubriek ‘Kleine onafhankelijke uitgevers’.

Martin Schouten, ‘Vestdijk’ over Vestdijks flapteksten in De Volkskrant, 15 maart 1985, rubriek ‘Het detail’.

Corine Spoort, ‘Huiskamergesprekken met “de meest indiscrete hond van Nederland”’ over de gesprekken tussen S. Vestdijk en Nol Gregoor, De Tijd, 15 maart 1985, rubriek ‘Vandaag of morgen’.

Lieve Joris, ‘Het koffertje van Hermine de Graaf’ in Haagse Post, 16 maart 1985, p. 45-47; op p. 46 o.a. over S. Vestdijk.

Rob Schouten, ‘Vestdijk in de huiskamer’ een interview met Nol Gregoor over zijn huiskamergesprekken met S. Vestdijk, VPRO-gids, nr. 12, week 23 t/m 29 maart 1985, p. 9-11.

Nol Gregoor, ‘De kluizenaar van Doorn op zijn praatstoel’ over de huiskamergesprekken tussen S. Vestdijk en Nol Gregoor in Studio, nr. 12, radio en TV-programmablad van de KRO, week 23 t/m 29 maart 1985, p. 62.

Nol Gregoor, ‘Huiskamergesprekken’, niet eerder geopenbaarde gesprekken van Nol Gregoor met Simon Vestdijk. Een serie van drie gesprekken, uitgezonden in het KRO-radioprogramma Spektakel, literair radioschrift, Hilversum 4, 23.00-23.30 uur. Samenstelling: Wil Tromp.

Gesprek 1, zaterdag 23 maart 1985 o.a. over de Victor Slingeland romans; gesprek 2, zaterdag 30 maart 1985 o.a. over de werkmethode van Vestdijk en gesprek 3, zaterdag 6 april 1985 o.a. over het schrijven een roman al of niet a.d.h.v. een schema, e.e.a. gerelateerd aan de roman De ziener.

[p. 63]

Rudi van der Paardt, ‘De kaas is wel degelijk een symbool’. Hulpmiddelen bij het literatuur onderwijs. Over o.a. S. Vestdijk en de Memoreeks: Analyse en samenvatting van literaire werken. Van Walraven, Apeldoorn; in Boekenbijlage van Vrij Nederland, 23 maart 1985, p. 19-20.

Jan van Klink, Literatuurboek, Wolters-Noordhoff, Groningen 1985, 612 p. Uitvoerige verwijzingen naar S. Vestdijk op p. 610.

Aankondiging

In de loop van 1985 verschijnt een register op zeven romans van S. Vestdijk (Kind tussen vier vrouwen, De andere school, Aktaion onder de sterren, De schandalen, Het genadeschot, Juffrow Lot en De onmogelijke moord). In dit register zijn alle namen, titels en begrippen uit deze romans opgenomen. Belangstellenden kunnen een exemplaar bestellen bij Flip Hammann, Van der Meerstraat 15, 2023 DX Haarlem, telefoon 023-251574.