[Ter Braak kritische beschouwing over B. Stroman]
Menno ter Braak, een van de ‘echte’ Forummannen, heeft verschillende malen zijn mening over de historische roman geformuleerd. Hij deed dat meestal als een dergelijke roman hem er aanleiding toe gaf. In 1936 verschenen Oranje van Maurits Dekker en Obbe Philips van B. Stroman. In zijn kritische beschouwing schreef Ter Braak (V.W.7.; pp. 100-101):
Een en ander komt in hoofdzaak hierop neer, dat ik niet aan de historische roman als een algemeen procédé geloof. Een goede, een aanvaardbare historische roman zal alleen dan ontstaan, wanneer een toevallige samenloop van omstandigheden een schrijver in persoonlijke aanraking brengt met een figuur of een episode uit het verleden. Wat aan zulk een roman dan de overtuigingskracht geeft, is niet de ‘objectiviteit’ van de uitbeelding (want die kan men beter aan de historici pur sang overlaten), noch de ‘subjectiviteit’ der fantasie (want die manifesteert zich doorgaans veel zuiverder zonder belasting met historische feiten), maar een ‘dynamisch’ evenwicht van objectiviteit en subjectiviteit, dat slechts bij hoge uitzondering een bevredigende vorm vindt. Bij hoge uitzondering! Men ga maar eens na, in welke boeken Couperus authentieker, ‘dieper’ is, in zijn Haagse of in zijn historische romans! Ik aarzel geen ogenblik om de eerste verre boven de laatste te verkiezen; al had Couperus ongetwijfeld een persoonlijke relatie tot het verleden, en met name tot de Antieken, hij bleef toch ‘in zijn diepste wezen’ Hagenaar, aesthetiserend verliefd op een verbeeldingswereld ‘jenseits’ van de Kneuterdijk.
Auteursrechtelijk beschermd