Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1955

[p. 683]

Openbare Vergadering van 26 november 1955.

Deze vergadering werd om 15 uur gehouden in de Marmeren zaal van het Paleis der Academiën te Brussel. Zij was gans gewijd aan de plechtige aanstelling van de E.H. Prof. Dr. José Aerts als lid der Academie.

Om 14 u. 30 werden de overheidspersonen in een van de zalen der Kon. Belgische Academie voor Geneeskunde verwelkomd door de heren Ger Schmook, Bestuurder, Prof. Dr. E. Rombauts, Onderbestuurder, Dr. C. de Baere, Bestendig Secretaris, en de heren Fr. Lateur, Prof. Dr. L. van Puyvelde, Prof. Dr. A. Carnoy, Prof. Dr. H.J. van de Wijer, Dr. E. Claes, Prof. Dr. Fr. Baur, Dr. W. van Eeghem, Dr. J. Lindemans, Prof. Dr. Fr. de Backer, G. Walschap, J. Kuypers, M. Gilliams, Prof. Dr. A. van Loey, Prof. Dr. R. Foncke, Prof. Dr. J. Fr. Vanderheyden, Prof. Dr. J.L. Pauwels en Prof. Dr. J. Aerts.

Afwezig met kennisgeving: Prof. Dr. J. Muls, Prof. Dr. J. van Mierlo, L. Baekelmans, Prof. Dr. L. Grootaers, L. Monteyne, Prof. Dr. E. Blancquaert, Dr. L. Indestege, leden; de heer C. Huysmans, Voorzitter van de Kamer der Volksvertegenwoordigers, binnenlands erelid der Academie; Mej. Dr. M.E. Kronenberg, de E.P. Maximilianus O.F.M. Cap, de heren Dr. H.J.E. Endepols en Prof. Dr. W. Asselbergs, buitenlandse ereleden der Academie.

De heer Minister van Openbaar Onderwijs was vertegenwoordigd door Dr. Oct. van Mulders, Directeur van Administratie aan Schone Kunsten; Z. Exc. Baron B.Ph. van Harinxma thoe Slooten, Ambassadeur der Nederlanden, door de heer F.A. Koolen, eerste secretaris der Ambassade.

Onder de aanwezigen vermelden wij: Z. Hoogwaardige Exc. Mgr. H. van Waeyenbergh, Rector der Katholieke Universiteit te Leuven; de heer J. Willems, Beheerder-Directeur van de Universitaire Stichting; Jhr. L. van der Essen, Secretaris-Generaal der Katholieke Universiteit te Leuven; de heren Dr. Fr. Sterkens en Dr. A. van Hoof, ere-inspecteurs-generaal M. en N.O., en verscheidene leden van de Kon. Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, onder wie Mgr. De Raeymaeker en Mgr. Mansion.

[p. 684]

De volgende genootschappen en instellingen hadden zich laten vertegenwoordigen:

De Katholieke Universiteit Leuven, door Jhr. Prof. Dr. L. van der Essen, secretaris-generaal;

De Nationale Commissie voor Folklore, door de E.H. Viaene;

De Kon. Commissie voor Toponymie en Dialectologie, door de heren Prof. Dr. Draye en Dr. Roelandts;

De Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis, door de heer Dr. G. Degroote;

De Vlaamse Filologencongressen, door Prof. Dr. Arm. J. Janssens;

De Scriptores Catholici, door de heer Th. Bogaerts;

De Vlaamse Club voor Kunsten, Wetenschappen en Letteren (Brussel), door de heren L. van Hoorick en P. van Herreweghen.

Hadden zich o.m. laten verontschuldigen: de Ambassade van die Unie van Suid-Afrika; de heer Gouverneur der provincie Brabant; de heer wd. Secretaris-Generaal van het Ministerie van Openbaar Onderwijs; de heer L. Christophe, Directeur-Generaal van Schone Kunsten en Letteren; het Bestuur van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen; de heer Lavachery, wn. Vast Secretaris van de Koninklijke Academie van België; de heer Prof. Dr. J. Haesaert, Vast Secretaris van de Kon. Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België; de heer Prof. Dr. A. Lacquet, Vast Secretaris van de Kon. Vlaamse Academie voor Geneeskunde van België; Zijne Eminentie Kardinaal A. van Roey, voorzitter, en verschillende leden van de Kon. Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België; de heren senatoren Eyskens, Machtens, Van Houtte en Smets; de heren Volksvertegenwoordigers Lefevre, De Muyter en Van Elslande, enz.

_* * _*

Om 15 uur werden de overheidspersonen door het Bestuur en de Leden der Academie naar de Marmeren zaal geleid.

Er was een zeer drukke opkomst: de zaal was volledig bezet; een aantal aanwezigen moesten blijven rechtstaan.

[p. 685]

Aan de bestuurstafel namen plaats: de heer Ger Schmook, Bestuurder, die de vergadering voorzat, de heer Prof. Dr. E. Rombauts, Onderbestuurder, Dr. C. de Baere, Bestendig Secretaris, en de E.H. Prof. Dr. J. Aerts.

In zijn inleidend woord verwelkomde de heer Bestuurder alle aanwezigen, in het bijzonder de overheidspersonen en de vertegenwoordigers van de geleerde genootschappen en instellingen; hij verontschuldigde degenen die om verschillende redenen verhinderd waren deze plechtigheid bij te wonen.

‘Mogen de Academies in het algemeen het karakter van bestendigheid dragen, en biedt hun bestaan allerwegen dan ook weerstand aan de tijd’, aldus vervolgde hij, ‘de leden waaruit zij zijn samengesteld ondergaan het menselijk lot: zij komen en zij verdwijnen.

Waren wij heel in het begin van dit jaar diep getroffen bij het afscheid van onze Vaste Secretaris Dr. L. Goemans, thans, naar de wet van het leven en van de wenteling der dingen, verheugen wij er ons in, dat de hoogste instanties de verkiezing van een nieuw lid goedgekeurd hebben, zodat de E.H. Prof. Dr. Jose Aerts, beter bekend als A. Westerlinck, onder ons mag zitting nemen.

Deze zitting is gewijd aan zijn officiële installatie. Sedert enkele tijd heeft het ons behaagd dergelijke plechtigheden tot openbare zitting te maken, omdat het de Academie gewenst voorkomt, nu zoveel zaken herschat worden en op de korrel genomen, een nauwer contact met het openbaar leven te onderhouden.

Daarmede is niet gezegd, dat de Academie haar werking wenst te vulgariseren en op straat te brengen. Zij acht het alleen nodig af en toe uit de beslotenheid te treden, zoals ook elders wel geschiedt en zoals het vraagstuk in een moderne wereld ook gesteld en opgelost wordt voor de vorstenhuizen. De Academie wenst de naam van een geleerde of literator tastbaar te binden aan het wezen van de persoonlijkheid. De kloof tussen de openbare sector en hen die deze vertegenwoordigen in de hoge instanties van het land mag niet te breed worden. De absolute afzondering kweekt onverschilligheid, een gevaarlijke factor voor elke cultuur.

Wij willen door zittingen als deze bewijzen dat een Academie een levend organisme is van levende mensen, met inachtneming van de waardigheid waaraan een corps als het onze onverbreekbaar verbonden zit.

[p. 686]

Toen de keuze - onder andere geleerden - op Prof. José Aerts viel, heeft de Academie, haar benaming en haar statuut gestand, de harmonische samenstelling van dit lichaam willen bevestigen: met Albert Westerlinck wordt de moderne litteraire wetenschap, met àl wat dit begrip in zich houdt, als het ware voor goed - en naar wij hopen ook voor vele jaren - in onze directe belangstelling, in onze bezigheden geïntegreerd.’

Hierna verleende de Voorzitter het woord aan Prof. Dr. E. Rombauts, Onderbestuurder der Academie, die de taak op zich genomen had de E.H. Prof. Dr. J. Aerts als opvolger van wijlen Dr. Leo Goemans voor te stellen.

In welsprekende bewoordingen schetste spreker de vruchtbare loopbaan en ontleedde hij het reeds omvangrijke oeuvre van de jongste onder de leden der Academie; achtereenvolgens karakteriseerde hij hem als gevoelig dichter, als scherpzinnig criticus, als beoefenaar van de literatuurwetenschap, als secretaris van Dietsche Warande en Belfort, als mens.

De rede van Prof. Rombauts is in dit nummer van de Verslagen en Mededelingen opgenomen.

Als het applaus uitgestorven is, dat het slot van de rede van Prof. Rombauts ten dele valt, komt de E.H. Prof. Dr. J. Aerts aan het woord.

Uitgaande van de kenmerkende eigenschappen van de filologische, dialectologische en pedagogische arbeid van zijn voorganger, betoogt spreker dat er wel een mogelijkheid bestaat om taalkunde en literatuurwetenschap nader tot elkaar te brengen.

Zijn rijk gestoffeerde en glasheldere uiteenzetting werd door het geboeide publiek met de grootste belangstelling gevolgd en de conclusie op langdurige toejuichingen onthaald.

De heer Bestuurder dankte de E.H. Prof. Aerts voor zijn meesterlijk betoog en verzocht hem de tekst ervan voor de Verslagen en Mededelingen van de Academie te willen afstaan, waarin spreker geredelijk toestemde.

Na een laatste woord van dank tot de aanwezigen sloot de voorzitter deze uitstekend geslaagde zitting. Voegen wij er nog aan toe dat ook ditmaal radio en televisie aan deze plechtigheid een klanken gezichtsbeeld hebben gewijd, en dat de pers vertegenwoordigd was.