Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1940

[p. 321]

Vergadering van 28 Augustus 1940.

De vergadering werd, bij uitzondering en gezien de aanhoudende moeilijkheden van verkeer, te Brussel gehouden, in de lokalen van de Koninklijke Academie van België, Hertogstraat. Ze werd te 2 u. stipt door den bestuurder, Prof. Dr. A. Carnoy, voor open verklaard.

Waren aanwezig: de HHn. A. Carnoy, bestuurder; Emm. De Bom, onderbestuurder; Fr. Baur, wnd. secretaris;

de HHn. A. Vermeylen, J. Muls, J. Van Mierlo, J. Cuvelier, F. Timmermans, J. Van de Wyer, L. Baekelmans, L. Grootaers, L. Monteyne, E. Claes, W. Van Eeghem, J. Lindemans, F. De Pillecijn en G. Walschap, werkende leden;

verontschuldigd waren: de HHn. J. Salsmans, R. Verdeyen, A. Cornette en J. Eeckhout, werkende leden; en de hr. A.J.J. Van de Velde, binnenlandsch eerelid.

_**_*

De wnd. Secretaris doet lezing van het verslag over de Juli-vergadering. Het wordt, na bespreking, goedgekeurd.

_**_*

Alvorens de dagorde af te wikkelen deelt de hr. Bestuurder aan de vergadering mede, dat ons medelid, de hr. Dr. Jan Grauls, vereerd werd met de aanstelling a.i. tot Gouverneur van de Provincie Antwerpen. Hij geeft uiting aan de gevoelens van hooge voldoening waarmee de

[p. 322]

Academie deze verheffing van een harer leden tot een zoo hoog ambt heeft begroet en betuigt zijn zekerheid dat Dr. Grauls daardoor nog dichter tot onze instelling komt te staan, vermits we mogen verwachten dat hij haar nog krachtiger dan in het verleden zal kunnen beschermen. Deze woorden worden bij handgeklap door de aanwezigen goedgekeurd.

_**_*

De wnd. Secretaris geeft lezing van het volgende schrijven, namens den Koning tot de Academie gericht, als antwoord op haar hulde-motie van 30 Juli 11.:

Kasteel te Laken.

Den 5^en Augustus 1940.

Waarde Collega,

Ik ben met de eervolle taak belast U goede ontvangst te berichten van het schrijven dat U tot den Koning gericht hebt, namens de Koninklijke Vlaamsche Academie voor taal- en letterkunde te Gent.

Zijne Majesteit heeft met belangstelling kennis genomen van de motie waarbij de Academie hare gevoelens van vaderlandsche trouw uitdrukt.

De Koning werd diep getroffen door dit blijk van verknochtheid en heeft mij verzocht aan het Bestuur en aan de Leden der Academie Zijn innigen dank over te maken.

Gelieve, Waarde Collega, de betuiging mijner gevoelens van hoogachting te aanvaarden.

Het Hoofd van 's Konings Kabinet,

(w.g.) Louis Fredericq.

_**_*

[p. 323]

In een schrijven van 9 Augustus 11., drukt Mgr. Hon. Van Waeyenbergh, Rector Magnificus van de Universiteit te Leuven, zijn dank uit om de besluiten door de Academie in haar vergadering van 30 Juli 11. getroffen, ten behoeve van de afgebrande bibliotheek dezer Universiteit.

_**_*

De Academie besluit de aandacht van den hr. Secretaris-Generaal te vestigen op de ergerlijke taalfout die voorkomt in de omslagen, waarmede het Centraal Bestuur een Academie blijft bedenken, die allereerst heeft te waken over de zuiverheid van de taal der meerderheid onzer medeburgers. Er zal op gewezen worden dat de tijden er minder dan ooit naar zijn om den indruk te verwekken dat het met den eerbied voor die taal in de centrale besturen niet geheel in orde is.

Aangekochte boeken

- Huldegarve E.P. Prof. D^r J. Van Mierlo. S.J.;

- Wereldgeschiedenis, Dl III, door Berkelbach van der Sprenkel, D^r C.D.J. Brandt en Prof. D^r F.L. Ganshof.

Aangeboden boeken

- Prospectus Physicae, door Rodolph Dittrich.

[p. 324]

Mededeelingen namens de commissies

I. - Bestendige commissie voor Cultuurgeschiedenis. - Prof. Van Mierlo, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren Cuvelier, Vermeylen (onderv.), die als voorzitter fungeert, Baekelmans, de Bom en als hospiteerende leden: de heeren Baur, Carnoy, Grootaers, Lindemans, Monteyne, Timmermans, Van Eeghem.

Op de dagorde staat:

Een jong, talentvol Nederlandsch schrijver herdacht. - Lezing door den hr. Em. De Bom, Onderbestuurder.

De jonge, talentvolle schrijver, die hier piëteitsvol wordt herdacht, is Sam. Van der Vijgh, wiens eerste en eenige werk ‘Werkers’, vóór veertig jaar verschenen, zoo goed als onbekend is gebleven, en dat nochtans om zijn epische kracht, zijn plastische visie, zijn bezield, hartstochtelijk rhythme wel verdient te worden in eer hersteld. De heer De Bom brengt verder eenige bijzonderheden over het leven van dien al te vroeg aan de Nederlandsche letteren door een droevigen dood ontrukten veel belovenden schrijver. De voorzitter in zijn gelukwensch, wijst nog op den tijd toen dit proza verscheen en stelt voor dat de lezing in de Verslagen en Mededeelingen zou opgenomen worden.

II. - Bestendige Commissie voor Onderwijs en Nederlandsche Lexicographie. - Prof. Grootaers, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren Muls, voorzitter, Carnoy, Monteyne en Grootaers, secretaris.

Dr. Grauls liet zich verontschuldigen.

[p. 325]

Op de agenda staat:

Over de uitdrukking: ‘op zijn kaak slaan’ en eenige andere. - Lezing door den hr. Dr. J. Grauls, werkend lid.

De vergadering wordt geopend om 11 uur. Daar de heer Dr. Grauls zich heeft laten verontschuldigen moet de aangekondigde lezing vervallen.

De commissie houdt zich dan bezig met de bespreking van de verhandelingen ingezonden door de heeren Couvreur en Langohr om te worden gepubliceerd in de Verslagen en Mededeelingen.

De commissie bespreekt in de eerste plaats welk gevolg moet gegeven worden aan de herhaalde vragen van Dr. Langohr om spoedig het besluit over zijn stuk te nemen. Na kennisneming van de brieven gewisseld tusschen de heeren Verdeyen, derden verslaggever en den waarnemenden secretaris, besluit de Commissie het verslag van Prof. Verdeyen af te wachten.

Wat het opstel van Dr. Couvreur betreft, besluit de Commissie tot publicatie over te gaan, nadat de auteur de lichte wijzigingen door de heeren verslaggevers voorgesteld, zal hebben aangebracht.

De vergadering wordt om 12 uur gesloten.

Dagorde

1. Prijsvragen. - a. De Academie stelt de HHn. Prof. Dr. J. van Mierlo S.J. en Prof. Dr. J. Vande Wijer aan om, samen met het Bestuur, de Commissie voor de prijsvragen voor 1943 uit te maken.

b. Op voorstel van Prof. Dr. Fr. Baur beslist de Aca-

[p. 326]

demie daarenboven dat, met het oog op de voorbije mobilisatie- en oorlogsmaanden, de termijn van inlevering der antwoorden op de prijsvragen voor het jaar 1940 kan worden verlengd tot 31 December 1941.

2. Plechtige Openbare Zitting van October 1940. - In beginsel wordt beslist dat de plechtige openbare zitting, die in 1939, wegens de tijdsomstandigheden moest worden afgelast, dit jaar zal gehouden worden. Als feestredenaar zal worden uitgenoodigd Z.E.P. Dr. Molkenboer, buitenlandsch eerelid, die vorig jaar op ons programma stond. Mocht hij verhinderd zijn te komen, dan is Prof. Dr. J. Muls bereid in zijn plaats op te treden, met een jubileum-rede op P.P. Rubens. De hr. Bestuurder, Prof. Dr. A. Carnoy, kondigt als onderwerp voor zijn lezing aan: De naam Vlaanderen.

3. Lezing door Prof. Dr. J. Muls: Peter Pauwel Rubens: de Vlaamsche Europeëer. - Men is gewoon in de kunst van Rubens het Vlaamsch karakter zeer dik te onderstrepen. Een andere beschouwingswijze is echter ook mogelijk: gesteld tegenover Van Eyck, Memlinck, Brueghel den Oude komt, bij Rubens de specifiek Vlaamsche locale kleur veel minder scherp uit. Het werk van den Antwerpenaar, overstelpt met buitenlandsche opdrachten, draagt eerder een Europeesch cachet. Het is de uiting van wat men den ‘barokgeest’ heeft genoemd: contrareformatorisch en absolutistisch-aristocratisch van karakter. Deze beide trekken heerschen overweldigend in Rubens' doeken, wat bewezen wordt door een beknopte ontleding bvb. van de groote werken uit de Médicis-galerij. Deze drang naar hof en vorstelijke aristocratie bij Rubens spreekt even sterk als uit zijn schilderkunst, uit de diplomatenjaren van den groo-

[p. 327]

ten Antwerpenaar. Het is over dit deel van Rubens' leven dat Prof. Dr. Muls meer bepaald het licht laat gaan: de rol van den Meester aan de haven te Madrid, te Versailles, te Londen, te Brussel zelf wordt achtereenvolgens besproken.

Na hoffelijken dank voor den spreker, stelt de hr. Bestuurder voor deze lezing in de Verslagen en Mededeelingen te laten opnemen. Aangenomen.

De zitting wordt te 16 u. voor geheven verklaard.