|
| |
| |
| |
Vergadering van 17 April 1939.
Zijn aanwezig: de heeren A. Carnoy, bestuurder; Em. De Bom, onderbestuurder; L. Goemans, bestendig secretaris;
de heeren L. Van Puyvelde, A. Vermeylen, H. Teirlinck, J. Salsmans, J. Muls, F.V. Toussaint van Boelaere, J. Van Mierlo, J. Cuvelier, R. Verdeyen, F. Timmermans, L. Baekelmans, L. Grootaers, L. Monteyne, J. Eeckhout, E. Claes, E. Blancquaert, W. Van Eeghem, J. Grauls, Fr. Baur, J. Lindemans, F. De Backer, F. De Pillecijn, G. Walschap, werkende leden;
de heer A.J.J. Van de Velde, binnenlandsch eerelid.
Hebben zich laten verontschuldigen: de heeren J. Van de Wijer en A. Cornette, werkende leden.
***
De bestendige secretaris leest het verslag der Maartvergadering. Het wordt goedgekeurd.
***
Onderscheidingen. - Leopoldsorde. - Bij Koninklijk Besluit van 8 April 1940 werden de heeren leden Prof. L. Van Puyvelde en Prof. A.J.J. Van de Velde tot Commandeur in de Leopoldsorde benoemd. De heer Van Puyvelde zal zijn rang in de orde innemen met ingang van 15 November 1939, naar het reglementair voorstel van het Bestuur der Academie.
| |
| |
Uit naam van de vergadering wenscht de Bestuurder, Prof. Carnoy, deze heeren geluk met hun hooge onderscheiding.
| |
Aangekochte boeken
| - | Dialectatlas van Vlaamsch Brabant. Dl. I en II, door Dr H. Vangassen; |
| - | Vocabulaire du néerlandais de base expliqué en français, par Gaston Vannes; |
| - | Krachtpatsers in de Nederlandsche Volkstaal, door Dr C. De Baere; |
| - | Phonologie. Een Hoofdstuk uit de structurele Taalwetenschap, door N. Van Wijk; |
| - | Gestalten, door Lambert Swerts. |
| |
Aangeboden boeken
Door de Regeering:
| - | La Formation du Capitalisme moderne dans la Principauté de Liége au XIVe siècle, par Jean Lejeune; |
Door den Hr J. Lindemans, werkend lid der Academie:
| - | Nog over Brabantsche Persoonsnamen op - ooi, door Dr J. Lindemans; |
| - | Migratie van Plaatsnamen en ‘Siedlungsgeschichte’, door denzelfde; |
| - | Het toponymisch Element ‘schoud, scheld, schild’, door denzelfde; |
| - | Kat, Kade, door denzelfde; |
| - | Een en ander over Plaatsnaamkunde, inzonderheid in Vlaamsch-België, door denzelfde; |
| - | Nog over den Oorsprong van den Plaatsnaam Leuven, door denzelfde; |
| - | Personificaties in Plaatsnamen, door denzelfde; |
| - | Toponymie van Beigem, door denzelfde; |
| - | Toponymie van Beert, door denzelfde; |
| |
| |
| - | Jan van Merchtene, Schrijver van de Cornicke van Brabant (1414) door denzelfde; |
| - | Het voormalig Affligemsch Landgoed Ossegem te Laken, door denzelfde; |
| - | Juffrouw 't Kint. Haar Leven en hare Nalatenschap, door denzelfde; |
| - | De Erfmeierij van Opwijk, door denzelfde; |
| - | De ‘Paretters’ van Beersel, door denzelfde; |
| - | Uit de Memorieboeken. Een Getuigenis over den Boerenkrijg, door denzelfde; |
| - | Brabantsche Woorden: Bots of Bods?; Schods en Schots; Maalder of Mulder?; Guldeken, door denzelfde; |
| - | Nog over ‘Lenneke-Mare’, door denzelfde; |
| - | De Hoofdplaatsen van de oude Brabantgouw, door denzelfde; |
| - | Oude Brabantsche Geslachten, Alf. 3-11, door denzelfde; |
| - | In Memoriam Meester August De Boeck, door Jan van der Hameyde; |
| - | De Spreekwoorden en Aphorismen van Daniël van Oesbroeck, door denzelfde; |
| - | Onze Lieve Vrouw in 't Hammeke te Zemst, door denzelfde; |
Door den Eerw. Kan. Fl. Prims, binnenlandsch eerelid:
| - | Antwerpiensia 1939 (Dertiende Reeks). |
Door de Universiteit te Nijmegen:
| - | Le merveilleux dans l'OEuvre de Villiers de l'Isle-Adam, door Maria Daenen; |
| - | Het Goddelijk Geheim in de Theologie, door G. Kreling, O.P.; |
| - | Het phonologisch en morphonologisch Systeem van het Roermondsch Dialect, door J.C.P. Kats; |
| - | De Katholieke Universiteit in 1938-1939, door Dr D. Franses; |
| - | Kerkelijk Recht en Christelijke Wereldbeschouwing, door Dr W.M. Plöchl; |
| - | Twee Byzantijnsche H. Kruisrelieken uit den Schat der voormalige Kapittelkerk van Onze Lieve Vrouw te Maastricht, door M.A.F.Ch. Thewissen; |
| - | De Demokratie bij Demosthenes, door A. Brink; |
| - | Een Geval van Schijndoofheid. - Menselijk handelen onderstelt representatief Gebruik van vitale Aandoeningen, door J.P.W. Ellerbeck. S.J.; |
| |
| |
| - | De Iconografie van de Contra-Reformatie in de Nederlanden, door J.B. Knipping; |
| - | Oorzaak en Schuld van den tweeden Punischen Oorlog, door C.J.C. Arnold; |
| - | Ontbinding van de naamlooze Vennootschap naar Nederlandsch Recht, door Th.W.F. Speetjens; |
| - | Charles Utenhove. Sa Vie et son OEuvre, (1536-1600), par Willem Janssen; |
| - | Juden und Ghetto in der deutschen Literatur bis zum Ausgang des Weltkriegs, von W. Stoffers; |
| - | Gids voor het Studiejaar 1939-1940; |
| - | Jaarboek der R.K. Universiteit te Nijmegen 1938-1939; |
| - | Jaarboek der St-Radboud-Stichting, 1939; |
Door de Universiteit te Groningen:
| - | Johannes Stephanus Bernard, Medicus en Philoloog 1718-1793, door Sj. Douma; |
| - | De attributieve Genitief in het Middel-Nederlandsch, door G.A. Vannes; |
| - | Het Geslacht Ewsum. - Geschiedenis van een Jonkers-Familie uit de Ommelanden in de 15e en 16e eeuw, door M. Hartgerink-Koomans; |
| - | Nicolaus Jarichides Wieringa, door C.L. Thyssen-Schoute; |
| - | Le Protestantisme et le Théâtre de Langue française au XVIe siècle, door G.D. Jonker; |
| - | Daderschap, door J.L.H. Cluysenaer; |
| - | Het burgerlijk Proces in eersten Aanleg, door P. Lucas; |
| - | De Mededeelingsplicht van den verzekerde in Theorie en Practijk, door H.A.G.J.P. De Jonge. |
Door de Koninklijke Nederlandsche Akademie van Wetenschappen, te Amsterdam:
| - | Het Korte Sigurdlied, door Jan de Vries; |
| - | Virginibus puerisque. - A Study on the Service of Children in Worship, door G. van der Leeuw; |
| - | Malefijt: Portugeesch Malfeito?, door R. van der Meulen; |
| - | Trois Textes pré-kempistes du Premier Livre de l'Imitation, édités et commentés par Jac. van Ginneken, S.J.; |
| |
| - | Quantiteit en Intonatie, door N. van Wijk. |
| |
| |
| |
Mededeelingen
van den Bestendigen Secretaris.
1. - Tienjaarlijksche Prijs voor Philologie. - Op 27 Maart ll. werd, ten gevolge van een beslissing van de Bestuurscommissie der Academie, een verzoek aan den minister van Openbaar Onderwijs gericht met het oog op het samenstellen in de toekomst van de Jury van dezen prijs. Door een besluit van het Ministerie van Openbaar Onderwijs werd de tienjaarlijksche prijs voor Philologie gesplitst, en de Franschtalige Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schoone Kunsten van België werd verzocht een lijst van 10 candidaten voor te leggen om de jury samen te stellen. Een der twee gestichte prijzen is aan de Grieksch-Latijnsche en de Oostersche Oudheid voorbehouden, de andere aan de moderne philologie d.w.z. aan werken over de Germaansche en over de Romaansche talen. België bezit een Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde en een Académie de Langue et de Littérature françaises. Ons verzoek aan den Minister, dat tevens door de Franschtalige Zusteracademie werd ingediend, kwam hier op neer, dat aan elk van beide Academies, ten deele en binnen de grenzen van haar bevoegdheid, de keus van de jury voor moderne philologie zou worden opgedragen.
Het antwoord van den Minister van 15 dr. op het verzoek van beide Academies laat niets aan duidelijkheid te wenschen over:
‘Krachtens het organiek reglement voor de vijfjaarlijksche en tienjaarlijksche wedstrijden wordt de beoordeeling dier wedstrijden opgedragen aan een Jury van
| |
| |
vijf leden, door den Koning benoemd, uit een dubbele voordrachtslijst, opgemaakt door de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schoone Kunsten.
Deze reglementsbepalingen mogen niet gewijzigd worden zonder de toestemming van laatstgenoemde inrichting.
Ik kan dus niet ingaan op den wensch geuit door de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde.’
2. - Evangelisch Hervormde Kerk te Gent. - De Academie wordt bij brieve do. 3 April door den Kerkeraad van de Evangelisch Hervormde Kerk van Gent uitgenoodigd om zich te laten vertegenwoordigen op het 125ste jubileum van de reorganisatie der kerkelijke gemeente, dat zal gevierd worden, te Gent, op Zondag 21 April.
Prof. A.J.J. Van de Velde, binnenlandsch eerelid der Academie, neemt de afvaardiging aan.
3. - Poolsche Universiteit in het Buitenland. - Een tweede brief, dd. 7 April vanwege deze instelling werd onze Academie toegestuurd, ditmaal met het oog op de Academie voor Kunsten en Wetenschappen te Krakow. Er werd nl. vernomen, dat deze Academie, in 1872 gesticht, door de Duitsche Overheid werd gesloten. Haar rijke bibliotheek en prachtige collecties staan op het punt, zoo het schijnt, uit Krakow weggevoerd te worden. De Poolsche Universiteit in het Buitenland dringt nogmaals bij onze Academie aan opdat zij de bemiddeling van de Belgische regeering bekome om de Duitsche Overheid van haar voornemen af te brengen. De vergadering gaat akkoord om de tusschenkomst van onzen Minister van Buitenlandsche Zaken opnieuw in te roepen.
| |
| |
| |
Mededeelingen namens de commissies
I. - Commissie voor Middelnederlandsche Taalen Letterkunde. - De heer E. Blancquaert, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.
Waren aanwezig: de heeren Goemans, Van Mierlo, Cuvelier, Verdeyen (voorz.), Carnoy, Grootaers, Baur en Van Eeghem;
en als hospiteerende leden: de heeren Lindemans, Grauls, Muls.
Op de dagorde staat:
1e) Het praefix ver- in familienamen. - Lezing door Dr. J. Lindemans, werkend lid.
Spreker wijst op het taalkundig belang van de studie der persoonsnamen, naar dezelfde methode als die van de toponymen: de vormen chronologisch nagaan en ook plaatselijk situeeren.
Wat de ver-namen betreft, moet er geschift worden tusschen de metronymica en de substitutie van het vander- door het ver-suffix. Deze substitutie schijnt sedert de 14e e. uit te gaan van de Antwerpsche Kempen en zich gradueel uit te breiden over Brabant en Vlaanderen om het laatst van al West-Vlaanderen te bereiken. Analogisch werden dan ook sommige metronymica met vander- geschreven.
Aan de bespreking nemen deel de H.H. Carnoy, Grauls, Goemans, Grootaers, Blancquaert en Verdeyen.
De Voorzitter bedankt den spreker en verzoekt hem zijn stuk te willen afstaan voor de Verslagen en Mededeelingen. Aangenomen.
II. - Commissie voor Nieuwere Taal- en Letterkunde. - De heer Toussaint van Boelaere, secretaris,
| |
| |
legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.
Waren aanwezig: de heeren Vermeylen, Salsmans, Muls, Teirlinck (voorz.), De Bom, Timmermans (onderv.), en Baekelmans;
en als hospiteerende leden: de heeren Van de Velde, binnenlandsch eerelid, Baur, Monteyne, werkende leden.
Op de dagorde staat:
Een mededeeling over Vondels bekeeringsjaar. - Lezing door Prof. J. Salsmans, werkend lid.
Sedert 1637 katholiseerde Vondel, zooals blijkt uit Ghysbrecht van Amstel.
Volgens Molkenboer ging Vondel in 1639 tot het Katholicisme over. Spreker betwijfelt dien datum en meent dat het even waarschijnlijk blijft dat de bekeering van Vondel in 1641 heeft plaats gehad. Over dien datum is in verschillende richting gestreden, nl. door Pater Allard, Schaepman, Klönne en Prof. Molkenboer. Uitvoerig schetst spreker den gevoerden strijd. De argumenten van Prof. Molkenboer geven een waarschijnlijkheid, maar geen zekerheid, meent Prof. Salsmans. Aan de hand van talrijke archiefstukken en uit eigen onderzoek meent spreker verder te mogen besluiten dat de datum van den overgang tot de Katholieke Kerk op 1641 kan worden gesteld. Het bijzonderste document, waaruit dit jaartal zou blijken, is te vinden in de Litterae annuae van 1641 uit het Archief der Jezuïeten. Uit ditzelfde document blijkt dat de Jezuïeten op Vondel's bekeering invloed hebben gehad. In welke mate wenscht spreker in het midden te laten.
De Commissie spreekt den wensch uit dat de studie van Prof. Salsmans in de Verslagen en Mededeelingen der Academie zou worden opgenomen.
| |
| |
| |
Dagorde
1. - Academische Prijsvragen 1943. - De Bestuurscommissie der Academie is van oordeel dat het aantal prijsvragen voor 1943 kan verminderd worden ten einde het bedrag der prijzen te verhoogen. Er zouden nl. twee prijsvragen voor de Letterkunde, één voor de Taalkunde worden gesteld, en b.v. omgekeerd het volgend jaar twee voor de Taalkunde, één voor de Letterkunde. De leden der prijsvragen-commissie zullen in Mei door de Academie worden aangesteld. De vergadering gaat met deze schikking akkoord.
2. - Guido Gezelle-prijs voor Poëzie. - Het Gezelle-Comité kondigt bij monde van den heer Toussaint van Boelaere aan dat het voornemens is een kapitaal van 30.000 fr. aan de Koninklijke Academie voor Taal- en Letterkunde te schenken met het oog op de stichting door de Academie van een vijfjaarlijkschen prijs voor Nederlandsche poëzie.
De vergadering drukt haar algemeen akkoord met dit aanbod door haar toejuichingen uit. De bepalingen van het reglement van den prijs zullen vóór de aanstaande zitting door het Bestuur worden besproken.
3. - Lezing door den Eerw. Prof. J. Van Mierlo, werkend lid: De dichter van Elckerlyc. - De Bestuurder wenscht Spr. geluk en stelt voor dat zijn studie in de Verslagen en Mededeelingen zou opgenomen worden. Algemeene toestemming.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd